Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Биология және экология кафедрасы
Жұмыс оқу бағдарламасы
Хронобиология пәнінен
6D060700 – Биология мамандығының докторанттарына арналаған
Павлодар
Кегль 14, буквы строчные, кроме первой прописной
Жұмыс оқу бағдарламасының
бекіту парағы
|
|
Форма
ПМУ ҰС Н 7.18.4/17
|
|
БЕКІТЕМІН
ОІ проректоры
_________ Н.Э.Пфейфер
2013 ж. «___»________
|
Құрастырушы: ___________ б.ғ.д., профессор Жумадина Ш.М.
Биология және экология кафедрасы
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Хронобиология пәні бойынша
6D060700 – Биология мамандығының докторанттарына арналған
6D060700 – Биология мамандығының элективті пәндер каталогы оқу жоспары негізінде әзірленген оқу жұмыс бағдарламасының ғылыми кеңесінің мәжілісінде бекітілді 20___ ж. «____»____________ хаттама №____.
Биология және экология кафедрасында ұсынылды 2013 ж. «___»____________
№_____ Хаттама.
Кафедра меңгерушісі __________ Жумадина Ш.М. 2013 ж. «____» ________
Химиялық технология және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2013 ж. «_____»____________ №____ Хаттама
ОӘК төрайымы ________________ Ю.М. Каниболоцкая 2013 ж. «____» ________
КЕЛІСІЛДІ
ОӘБ бастығы _________________ Е.Н. Жуманкулова 2013 ж. «____» ________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 2013 ж. «___»______________ №____ Хаттама
1. Оқу пәнінің құжаты
Пәннің аталуы Хронобиология
Жоғары оқу орнының компонеттік пәні
Кредиттер саны мен оқу мерзімі
Барлығы – 3 кредит
Курс: 1
Семестр: 1
Барлық аудиториялық сабақтар – 45 сағат
Дәрістер - 30 сағат
Тәжірибелік /семинарлық сабақтар- 15 сағат
ДӨЖ – 270 сағат
Оның ішінде ДОӨЖ – 22,5 сағат
Жалпы еңбек сыйымдылығы - 315 сағат
Бақылау формасы
Экзамен – 1 семестр
2. Пән, мақсат пен міндеттер
Пәні – тірі ағзалардың тіршілік әрекетіне әсер ететін биологиялық ырғақтар мен биологиялық процесстер.
Пәннің мақсаты адам және жануар ағзасында өтетін физиологиялық механизмдер, хронобиологиялық процесстер туралы докторанттарда терең кәсіптік білімдерді қалыптастыру.
Пәннің міндеттері
-
адам және жануарлар ағзасында өтетін негізгі биоырғақтар туралы замануаи түсініктерді қалыптастыру;
-
қалыпты және патологиялық жағдайда әр түрлі деңгейде (субклеткалықтан ағзалыққа дейінгі) хронобиологияның маңызды механизмдерін зерделеу;
-
заманауи хронобиологияның негізгі ғылыми мәселелер мен дискуссиондық сұрақтарын зерделеу;
-
нақты хронобиологиялық зерттеулерді жүзеге асыру үшін алынған білімдерді қолдануға докторанттарды.
3. Білімге, біліктілікке, дағдыларға және құзырлыққа талаптар
Пәнді игеру нәтижесінде докторанттар міндетті:
түсінік алу:
-
биологиялық ғылымдар жүйесінде заманауи хронобиологияның алатын орны туралы;
-
биоырғақтар генерациясының негізгі заңдылықтар мен сипаттамалары туралы;
-
биоырғақтардың негізгі реттелу принциптері туралы;
білу:
-
биологиялық сағат жұмысының заманауи теориялар мен принциптерін;
-
ұйымдасудың әр түрлі деңгейінде (циркадты гендерден бастап ағзалық д.д.) биоырғақтарды зерделеуде заманауи эксперементальді жолдарды;
-
хронобиология аумағындағы отандық және шете ел физиологтары мен ғылыми мектептердің негізгі заманауи концепцияларының ерекшеліктерін;
істей алу:
-
хронобиология бойынша заманауи ғылыми әдебиеттерді жинау, анализ жасау;
-
заманауи хронобиологияның дискуссиондық мәселелері төңірегінде еркін бағыттану;
-
заманауи жабдықтармен жұмыстау, хронобиологиялық эксперимент техникасын иемдену;
-
зерттеу нәтижелерін дискуссия кезінде ауызша және жазбаша түрінде жеткізе алу
тәжірибелік дағдыларды қалыптастыру:
– адам және жануарлар ағзасында өтетін хрорнобиологиялық процесстерді зерделеуде практикалық іс әрекеттерді.
білікті болу:
– биологиялық ырғақтар табиғаты бойынша сұрақтарда; биологиялық ырғақтардың факторлық-синхронизаторларда; қарапайымдылардан бастап адамға дейінгі ағзалардың тіршіліктерінің бейімделу механизмдерінде ырғақтардың ролінде; биологиялық ырғақтардың реттелу механизмдерінде.
4. Пәннің тақырыптық жоспары
Сабақ түрлеріне бойынша академиялық сағаттардың бөлінуі
№
|
Тақырыптардың атауы
|
Сабақ түрлері бойынша аудиториялық сағаттардың көлемі
|
ДӨЖ
|
дәрістер
|
практикалық (семинар)
|
лабораториялық
|
Барлығы
|
ДОӨЖ
|
1
|
Биологиялық ырғақтар туралы негізгі ұғымдар. Хронобиологияның әдістері
|
2
|
2
|
-
|
20
|
2
|
2
|
Биологиялық уақыттың мәселелері
|
2
|
1
|
-
|
20
|
2
|
3
|
Тіршілік ортасының ырғақтылы құрылымы
|
2
|
1
|
-
|
30
|
2
|
4
|
Биологиялық ырғақтардың жүрек ырғақтарымен саластырымдылығы
|
3
|
2
|
-
|
30
|
2
|
5
|
Мәдениет, әлеуметтік, тарихи және экономика көріністеріндегі космостық ырғақтар
|
3
|
2
|
-
|
30
|
2
|
6
|
Тәуліктік ырғақтардың адаптивті ролі (жануарлар мысалында)
|
3
|
2
|
-
|
30
|
2,5
|
7
|
Маусымдық ырғақтар
|
3
|
1
|
|
30
|
2
|
8
|
Ұйқы ырғақ - Ритм сон- сергектілік
|
3
|
1
|
-
|
20
|
2
|
9
|
Биологиялық сағат
|
3
|
1
|
-
|
20
|
2
|
10
|
Циркадты биологиялық ырғақтардың регуляторлары
|
3
|
1
|
-
|
20
|
2
|
11
|
Уақыт құрылғысы (датчики)
|
3
|
1
|
-
|
20
|
2
|
|
Барлығы: 315 (3 кредит)
|
30
|
15
|
-
|
270
|
22,5
|
5. Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
-
Мұқатаева, Ж. М. Адам мен жануарлардың жалпы физиологиясына арналған кiшi тәжiрибелiк құрал практикумы. – Павлодар: С.Торайғыров атындағы ПМУ: 2000. – 230б.
-
Дүйсембин, Қ. Орталық жүйке жүйесi және жоғары жүйке әрекетiнiң физиологиясы: Кітап Қазмем ҒАҒЗИ. Алматы. 2001 – 217б.
-
Төлеуханов, С. Т. Қалыпты физиология: (биологиялық жүйелердiң мезгiлдiк құрылымдар бөлiмi):оқу құралы. – Алматы: Қазақ ун-тi: 2006 – 140б.
-
Х.Қ. Сәтбаева, А.А. Өтепбергенова, Ж.Б. Нілдібаева Адам физиологиясы:
оқулық 2-ші түзетілген және толықтырлған басылымы.- Дәуір.- 2005. – 664б.
Қосалқы
-
Сатпаева Х.К. Шлдібаева Ж.Б., Өтепбергенов О.А. Адам физиологиясы, Алматы: білім.
-
Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы: Окулық-диалог, сұрақ-жауап.- Алматы: Ғылым. - 2005. – 303б.
-
Нұрғалиев Ж.Н Қалыпты физиология бойыншы практикум: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университетi.2004. – 125б.
-
Төленбек, И. Адам мен жануарлар физиологиясы Бiлiм. 2002. – 213б.
Достарыңызбен бөлісу: |