Орындаған: ХБ-21-1 студенті Махмұт Гүлзира Биосфера - ғаламдық экожүйе ретінде - «Биосфера» терминін ғылыми әдебиеттерге 1875 ж. Австрия геологы-ғалымы Эдуард Зюсс енгізген.
- Биосфера – бұл жаhандық экожүйе, жердегі тіршілік таралған ерекше аймақ
- Необиосфера (қазіргі заманғы биосфера) - тірі ағзалары бар қазіргі уақыттағы биосфераның бөлімі
- Палеобиосфера - көне биосфераға жатады
Биосфераның негізгі қасиеттері - 1) Биосфера- орталықтанған жүйе. Биосфераның орталық буыны тірі ағзалар (тірі заттар) болып табылады. (антропоцентризм)
- 2) Биосфера-ашық жүйе. Биосфераның өмір сүруі сырттан келетін энергиясыз мүмкін емес. Биосфера әрқашан күн сәулесі түседі.
- 3) Биосфера-өзін-өзі реттелуші жүйе. Бұл жүйеге ұйымдастық гомеостаз тән.
- 4) Биосфера-көп түрлілікпен сипатталатын жүйе. Көптүрлілік кез-келген экожүйенің және биосфераның тұрақтылығын негізгі шарты.
- 5) Биосфераның маңызды қасиеті – заттар айналымын қамтамасыз ететін механизмдердің болуы және соларға байланысты жеке химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының таусылмастығы.
- 1.Барлық еркін кеңістікті тез меңгеру қабілеттілігі.
- 2.Қозғалыстың белсенділігі.
- 3.Тіршілік кезіндегі тұрақтылық және өлгеннен кейін тез арада ыдырау.
- 4.Әртүрлі жағдайларға жоғарғы бейімделушілік қабілеттілігі (адаптация).
- 5.Реакция жүруінің ең жоғарғы жылдамдығы.
- 6.Тірі заттардың жаңаруының жоғарғы жылдамдығы.
«Тірі заттар» терминін әдебиеттерге В. И. Вернадский енгізген. Ол бұл терминді масса, энергия және химиялық құрам арқылы көрінетін барлық тірі ағзалардың жиынтығы деп түсіндіреді. Негізгі ерекшеліктері:
Биосфераның тұрақтылығы - Себепкері:
- түзушілер (автотрофтар),
- тұтынушылар (гетеротрофтар)
- бүлдірушілер (минералды ағзалық қалдықтар)
- Бұл күй биосфера гомеостазы (биосфера тұрақтылығы) деп аталады
Назарларыңызға рахмет!
Достарыңызбен бөлісу: |
