Delphi ортасымен танысу

1. 
   Delphi ортасымен танысу
   

Бағдарламалауға деген қызығушылық күн сайын өсуде. Бұл күнделікті өмірге ақпараттық технологиялардың енуімен және дамуымен байланысты. Егер де адам компьютермен жұмыс жасаса, онда ол адамда ерте ме, кеш пе ынта, кейбір кездері бағдарламаларды үйрену қажеттілігі туындайды.

Delphi ортасы – программист жұмысының өте жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін орта.

1. 
   Негізгі терезе(Delphi7);
   
2. 
   Объектілер тармағының терезесі(Form 1);
   
3. 
   Объектілер инспекторының терезесі немесе объектілер қасиеттері редакторының терезесі (Object Inspector);
   
4. 
   Броузер (көру) терезесі(Object TreeView);
   
5. 
   Программа кодының терезесі(Unit 1.pas);
   

Сурет 1.2 Delphi бағдарламасының құрылымы

Кластар – бұл күрделі программаларды жеңілдету және оның сапасын арттыру үшін ойластырылған программистердің ерекше өнер табысы. Кластардың негізінде үш іргелі принцип жатыр, олар инкапсуляция, мұрагерлік және полиморфизм.

TchildClass = class (TParentClass)

Сурет 1.3 Delphi –дегі кластар тармағы

Класс – ұрпақ өзінің барлық аталарынан барлық өрістерді ала алады және оны өзінікімен толықтырады, бірақ алдын-ала анықтай алмайды. Сөйтіп, тармақ иерархиясында класс қаншалықты төмен орналасса, соншалықты оның объектілерінен мәліметтер ала алады.

0. 
   Delphi ортасының компоненттер тақтасы
   

Компоненттер тақтасы - Delphi ортасының ең басты байлығы болып табылады. Ол негізгі терезенің сол жақ бөлігінде орналасқан және онда қажетті компонентті жылдам іздеуді қамтамасыз етеді. Олардың ашылатын беттері бар. Компонент деп белгілі бір қасиеті бар программист формалар терезесіне орналастыра алатын қандай да бір басқару элементін түсінеміз. Компоненттердің көмегімен программаның сүлбесі (каркасы) жасалады. Жалпы жағдайда экранда көрінетін терезелер, батырмалар, таңдаулар тізімі және т.б. арқылы орындалады.

Сурет 1.3 Компоненттер палитрасы

• 
  Standard – Delphi-гі басқарудың стандарттық компоненттері, олар алдыңғы Массивтықтық мүмкіндіктерін кеңейтеді;
  
• 
  Additional – Delphi-гі басқарудың қосымша компоненттері, олар алдыңғы жзиынтық мүмкіндіктерін кеңейтеді;
  
• 
  Win32 – өзінде windows-тың (9x/NT) 32 дәрежелі Массивтығы бар компоненті ;
  
• 
  System – Delphi-дің спецификалық жүйелі көрнекі емес компоненті ;
  
• 
  Data Access – мәліметтер қорына шығу үшін;
  
• 
  Data Controls – мәліметтер қорындағы ақпараттарды көрсету үшін компоненттер;
  
• 
  ADO – ActiveX Data Objects (ADO) қолдану арқылы мәліметтер қорына қосылуға мүмкіндігі бар компоненттер;
  
• 
  InterBase –Borland Database Engine (BDE) немесе ActiveX Date Objects (ADO) қолданбаусыз, InterBase мәліметтер қорына қосыла алатын компоненттер ;
  
• 
  MIDAS – мәліметтер қорының көп буынды технологиялары үшін компоненттер;
  
• 
  InternetExpress –Web Server application (Internet–тіркемелер), жұмыс істей алатын тіркемелерді және де multi–tiered database (көп буынды тіркемелер) жұмыс істейтін тіркемені құра алатын компоненттер;
  
• 
  Internet – Internet-пен жұмыс істей алатын компоненттер;
  
• 
  FastNet components – оның көмегімен тіркемелер әртүрлі Internet – протоколдары қолдана алатын компоненттер;
  
• 
  Decision Cube –мәліметтер қорындағы көп өлшемді ақтараттар анализі компоненті (тек Delphi Client/Server);
  
• 
  QReport – жазбаша есептерді көрнекі жобалау компоненті;
  
• 
  Dialogs – өзіне Windows-тың стандарттық диалогтық терезелерін кіргізетін компоненттер;
  
• 
  Win 3.1 - Windows 3.1 басқару компоненттері (тіркемелердің кері сиымдылығы үшін);
  
• 
  Samples – құжаттамаларда үлгі ретінде қолданылатын компоненттер ( олардың мәндері /DELPHI/SOURCE/SAMPLES/ папкасында орналасқан);
  
• 
  ActiveX –басқа да фирмалармен дайындалған ActiveX, компоненттері;
  
• 
  Servers page components – танымал COM- серверлер үшін VCL «белгісін» көрсететін компоненттер.
  

Standard парағы

- Объектілер репозитариясын ашу (File/new)

-файлды дискіде сақтау (File / Save as….) (Ctrl+S)

- дискіге жазып барлық файлдарды сақтау (File / Save all)

- жобаға жаңа файлды қосу (Project / Add to Рroject) (Shift+F11)

-жаңа форманы құру (View / New Form)

- программаны компиляциялау және орындау

- түзету енгізіп жатқан программаның жұмысын уақытша тоқтату

-қадамдық тексеру ішкі пограмманың жұмысын бақылау тәртібінде

-Delphi ортасының құрамындағы анықтама жүйесін іске қосу.

Компоненттер жинағы – Delphi-дің негізгі ерекшелігі. Ол негізгі терезенің оң жағында орналасып, қажетті компонентті тез табуға арналған белгішелерден тұрады.

Сурет 1.4 Standard парағы

Standard парағының құрамына келесі компоненттер кіреді. Төмендегі «Кесте 3» - де командалар мен олардың функцияларына сипаттама бберілген.

Кесте 3 Standard парағы компоненттері

Сурет 1.5 Additional парағы

Кесте 4 Additional парағы компоненттері

Dialogs парағы. Dialogs парағында Windows ортасының стандартты сұхбаттасу элементтерін ұйымдастыру үшін қолданылатын компоненттері орналасқан «Сурет 1.6». Осы парақтың объектілері орындалғанда көрінбейді және сұхбаттасу жұмыстары бағдарламалы орындалады.

Мысалы, if Open Dialog1.Execute then Image1.Picture.LoadFromFile (OpenDialog1. FileName);

Кесте 5 System парағы компоненттері

Delphi ортасының құрамына бірнеше компоненттер кіреді. Солардың кейбір маңыздыларын қарастырайық.

Сурет 1.8 Standard парағы

Standard парағының құрамына келесі компоненттер кіреді:

Кесте 6 Standard парағы компоненттері

Additional парағы. Additional парағының құрамына сұхбаттасу терезелерін орнату үшін қолданылатын келесі компоненттер кіреді «2.2-сурет».

С урет 1.9 Additional парағы

Additional парағының құрамына келесі компоненттер кіреді. Компоненттер мен олардың функциясын қарастырайық «Кесте 1.7».

Кесте 7 Additional парағы компоненттері

System парағы. Бұл парақты компоненттері DDE, OLE таймер және т.с.с. жүйелі сервистік элементтеріне қол жеткізуге мүмкіндік туғызады «2.3-сурет».

System парағының құрамына келесі компоненттер кіреді. Мысалға, «Кесте 2.3» - де Timer командасы келтірілген.

Кесте 8 System парағы

Бұл команда арқылы уақыт тағайындалады. Операция белгілі бір уақыт аралығында орындалады.