Гп факультетінің деканы Ж. Т
Құрастырушы: ф.ғ.к., доцент Қадырова Б.М. Қазақ филологиясы кафедрасы 5В020700 –«Аударма ісі» мамандығының студенттеріне арналған «Қазақ (орыс) тілдерінің функционалды стилистикасы» пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus) Бағдарлама 20 __ж. «___» _________бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленді. Кафедра отырысында ұсынылды 20_ ж. «___»____________№_____ Хаттама Кафедра меңгерушісі ______________ Жүсіпов Н.Қ. 20 ж. «____» ________ (қолы) (аты-жөні) Гуманитарлық-педагогикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 20 ж. «_____»____________ №____ Хаттама
Кафедра меңгерушісі__ _______ 20 ж. «_____»___________ (қолы) (аты-жөні)1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары Қадырова Бақытжан Мәсәлімқызы ф.ғ.к, доцент Қазақ филологиясы кафедрасы _____А1__ корпусында (мекен-жайы), 324 аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны 1255 2 Пән туралы мәліметтер Студенттердің тіл мәдениеті мен стилистика туралы жүйелі теориялық білімі алуына, оны тәжірибе жүзінде жүзеге асыруға негізделеді. Студенттерге лингвистикалық стилистиканың негізгі ұғымдары туралы, әсіресе функциональдық стильдер мен тіл ярустарының стилистикалық мүмкіндіктері туралы білім беру, кез-келген мәтіннің қай стильге жататынын ажырата білуге үйрету көзделеді. 3 Пәннің еңбек сыйымдылығы
4 Пәннің мақсаты және міндеттері Пәнді оқыту мақсаты: Курстың негізгі мақсаты тілдің стилистикалық құралдары мен оның жүйесі туралы, стиль түрлеріндегі қызметтері туралы, функционалды стиль түрлеріне өзара ажыратудың критерийлері туралы теориялық білім беріп, аударма барысында функционалды стиль түрлерін орынды пайдалану дағдысын қалыптастыру болып табылады. Пәннің міндеттері:
5 Білімге, икемділікке және дағды-машықтарға қойылатын талаптар Студенттер білуі тиіс:
6 Пререквизиттер - Қазіргі қазақ тілі - Жалпы тіл білімі - Әдебиет теориясы 7 Постреквизиттер - Орыс әдебиеті - Қазіргі қазақ әдебиеті.
9 Пәннің қысқаша сипаттамасы Студенттердің тіл мәдениеті мен стилистика туралы жүйелі теориялық білімі алуына, оны тәжірибе жүзінде жүзеге асыруға негізделеді. Студенттерге лингвистикалық стилистиканың негізгі ұғымдары туралы, әсіресе функциональдық стильдер мен тіл ярустарының стилистикалық мүмкіндіктері туралы білім беру, кез-келген мәтіннің қай стильге жататынын ажырата білуге үйрету көзделеді. 10 Курстың компоненттері Дәріс тақырыптары 1-тақырып Стилистиканың негізгі ұғымдары Функционалды стилистика пәні мен нысаны. Стилистиканың негізгі бөлімдері. Стилистиканың тіл білімі салаларымен байланысы. Стилистиканың сөйлеу мәдениеті, риторикамен байланысы. Отандық және шетелдік біл біліміндегі стилистика дамуының негізгі бағыттары. 2-тақырып Әдеби тіл және оның түрлері Нормалар категориясы және оның стилистикадағы ролі. Тілдік варианттылық және оның әр түрлі лингвистикалық деңгейде пайда болуы. Сөйлеудің негізгі бірліктері. Сөйлеу мәдениетінің нормативті, коммуникативті, этикалық деңгейлері. 3-4тақырып Лексика-фразеологиялық көркемдеу құралдары және стилистикалық тәсілдер Сөздің нақтылығына, мәнерлілігіне, сенімділігіне жету үшін лексикалық бірлік таңдаудың маңызы. Сөздік құрамның әр түрлі қабаттары, терминдер, көнерген сөздер, неологизмдер, жаргондар, диалектіліер, басқа тілден енген сөздердің стилистикалық қолданылуы. Үйренетін тіл сөздігінің стилистикалық жіктелімі: стилистикалық бейтарап және стилистикалық байлаулы лексика. Синонимдік қолданыстар, стилистикалық синоним, контекстуалдықсиноним тізбектері.
Стилистикалық құралдар және троптар, олардың жіктелімі және қызметі. Фразеологиялық бірліктердің стильдік ролі. 6-тақырып Грамматикалық көркемдегіш құралдар және стилистикалық фигуралар Морфологияның стилистикалық мүмкіндіктері. 7-тақырып Синтаксистік фигуралар және олардың стилистикалық қызметі. Синтаксистің стилистикалық мүмкіндігі. Сөйлем құрылымының өзгеруі. Мәтіннің лингвостилистикалық қызметі 8- тақырып Фонетикалық көркемдегіш құралдар және стилистикалық тәсілдер Фонетикалық құралдардың көркемдеуіш қызметі және оның әртүрлі салада және ситуациялық қарым-қатынастағы қолдану заңдылықтары мен қалыптасуы. Сөйлеу стилі дыбыстық аспектісінің мәтіндегі көрінісі. 9-тақырып Графикалық құралдардың қызметі Пунктуация, типографиялық көркемдегіш құралдар. 10-тақырып Функционалды стильдер. Функционалды стильдің лингвистикалық белгілері: қатынас формасы, стильдік белгілер, сөйлеу түрі және композициялық құрылуы Функционалды стильдің анықтамасы. Қазақ, орыс тілдерінде функционалды стильді жіктеу негіздері. Функционалды стильдің лингвистикалық белгілері: қатынас формасы, стильдік белгілер, сөйлеу түрі және композициялық құрылуы. Әр түрлі деңгейдегі тілдік бірлікті қолдану. Функционалды стильдің өзара қарым-қатынасы және байланысуы. 11-тақырып Көркем әдебиеттің функционалды коммуникативтік және лингвостилистикалық ерекшелігі Әдеби тіл және көркем әдебиет. Көркем әдеби стильдің анықтамасы. Көркем әдебиеттің эстетикалық қызметі. Авторлық қолданыс. 12-тақырып Публицистикалық стиль, оның негізгі ақпараттық және әсер етуші қызметі, стильдік белгілері, стандарттылық сипаты 13-тақырып Ғылыми стиль, лингвостилистикалық ерекшелігі Ғылыми стильдің жанрлық әртүрлілігі және оның лингвостилистикалық ерекшелігі. 14-тақырып Ресми-іскери стиль, жанрлық сипаты және тілдік құралдармен берілуі Ресми-іскери стиль, негізгі қызметі. Заңдық, дипломатиялық іскерлік құжаттардың лексико-фразеологиялық, грамматикалық сипаты, құрылымының ерекшелігі. 15-тақырып Тұрмыстық, күнделікті сөйлеу стилі және оның негізгі қызметі Бейресми сөйлеу түрі, негізгі стильдік белгісі сөйлесудегі еркіндік және тілдік ұйымдасуы. Тұрмыстық сөйлеу стилінің басқа функционалды стильдер арасында алатын орны. 4.3 Тәжірибешілік сабақтардың мазмұны мен тізімі1-тақырып Стилистиканың оқыту объектісі. Стиль – тілдің қызмет ету формасы. Қазіргі стилистиканың бастау көздері. Отандық және шетелдік біл біліміндегі стилистика дамуының негізгі бағыттары. 2-тақырып Стилистиканың негізгі ұғымдары. Стиль және оның негізгі сипаты. Сөйлеу құралы және стилистикалық әдіс. Стилистикалық бояу, стильдік мағына. Әдеби тіл және оның түрлері. 3-тақырып Сөйлеудің бейтарап және стилистикалық көркемдегіш құралдары. Сөйлеудің негізгі бірліктері. 4- тақырып Лексика-фразеологиялық көркемдеу құралдары және стилистикалық тәсілдер Сөздің нақтылығына, мәнерлілігіне, сенімділігіне жету үшін лексикалық бірлік таңдаудың маңызы. Сөздік құрамның әр түрлі қабаттары, терминдер, көнерген сөздер, неологизмдер, жаргондар, диалектіліер, басқа тілден енген сөздердің стилистикалық қолданылуы. Үйренетін тіл сөздігінің стилистикалық жіктелімі: стилистикалық бейтарап және стилистикалық байлаулы лексика. Синонимдік қолданыстар, стилистикалық синоним, контекстуалдықсиноним тізбектері.
Стилистикалық құралдар және троптар, олардың жіктелімі және қызметі. Фразеологиялық бірліктердің стильдік ролі. 6-тақырып Грамматикалық көркемдегіш құралдар және стилистикалық фигуралар Морфологияның стилистикалық мүмкіндіктері. 7-тақырып Синтаксистік фигуралар және олардың стилистикалық қызметі. Синтаксистің стилистикалық мүмкіндігі. Сөйлем құрылымының өзгеруі. Мәтіннің лингвостилистикалық қызметі 8- тақырып Фонетикалық көркемдегіш құралдар және стилистикалық тәсілдер Фонетикалық құралдардың көркемдеуіш қызметі және оның әртүрлі салада және ситуациялық қарым-қатынастағы қолдану заңдылықтары мен қалыптасуы. Сөйлеу стилі дыбыстық аспектісінің мәтіндегі көрінісі. 9-тақырып Графикалық құралдардың қызметі Пунктуация, типографиялық көркемдегіш құралдар. 10-тақырып Функционалды стильдер. Функционалды стильдің лингвистикалық белгілері: қатынас формасы, стильдік белгілер, сөйлеу түрі және композициялық құрылуы Функционалды стильдің анықтамасы. Қазақ, орыс тілдерінде функционалды стильді жіктеу негіздері. Функционалды стильдің лингвистикалық белгілері: қатынас формасы, стильдік белгілер, сөйлеу түрі және композициялық құрылуы. Әр түрлі деңгейдегі тілдік бірлікті қолдану. Функционалды стильдің өзара қарым-қатынасы және байланысуы. 11-тақырып Көркем әдебиеттің функционалды коммуникативтік және лингвостилистикалық ерекшелігі Әдеби тіл және көркем әдебиет. Көркем әдеби стильдің анықтамасы. Көркем әдебиеттің эстетикалық қызметі. Авторлық қолданыс. 12-тақырып Публицистикалық стиль, оның негізгі ақпараттық және әсер етуші қызметі, стильдік белгілері, стандарттылық сипаты 13-тақырып Ғылыми стиль, лингвостилистикалық ерекшелігі Ғылыми стильдің жанрлық әртүрлілігі және оның лингвостилистикалық ерекшелігі. 14-тақырып Ресми-іскери стиль, жанрлық сипаты және тілдік құралдармен берілуі Ресми-іскери стиль, негізгі қызметі. Заңдық, дипломатиялық іскерлік құжаттардың лексико-фразеологиялық, грамматикалық сипаты, құрылымының ерекшелігі. 15-тақырып Тұрмыстық, күнделікті сөйлеу стилі және оның негізгі қызметі Бейресми сөйлеу түрі, негізгі стильдік белгісі сөйлесудегі еркіндік және тілдік ұйымдасуы. Тұрмыстық сөйлеу стилінің басқа функционалды стильдер арасында алатын орны.
4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі 1. Стилистиканың зерттейтін мәселелері. 2. Стилистикалық фигуралар. 3. Лингвистикалық стилистика мен әдебиеттану стилистикасы. 4. Стилистикалық фигуралар. 5. Функционалды стилистиканың зерттеу бағыттары. 6. Жалпы стилистиканың анықтамасы. 7. Стилистикалық синтаксис. 8. Етістіктің стилистикалық қызметі. 10.Дара немесе индивидуалды стилистика.
12. «Стиль» сөзінің тарихы мен мағынасы. 13. Грамматикалық стилистика. 14. Функционалды стилистиканың түрлері. 15. Лексика-фразеологиялық стилистика. 16. Ауызекі сөйлеу түрі 17.Тіл ярустарының стилистикасы.
4.4.3 Курстық жұмыс тақырыптары
Қорытынды бақылау және ағымдағы үлгерім түрлері бойынша үлес салмағын бөлу
5В020700 –«Аударма ісі» мамандығының студенттеріне арналған «Қазақ (орыс) тілдерінің функционалды стилистикасы» пәні бойынша Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі
Шартты белгілеулер: 1 ДҮТ – №1 дәрісті дайындау үшін берілетін үй тапсырмасы; Қ – оқу үрдісіне қатысу; ПҮТ 1 – №1 практикалық сабақтарға дайындалу үшін үй тапсырмасы; Т – тексеру; ҚМ-қосымша материалдарға дайындық(ОСӨЖ ұпайы); МБ-межелік бақылау. Кафедра меңгерушісі: Жүсіпов Н.Қ. 11 Курстың саясаты
12 Әдебиеттер тізімі Қолданылатын єдебиеттер Негізгі:
6. Балақаев М., Серғалиев М. Қазақ тілінің мәдениеті. А.,1995. 7. Балақаев М. Қазақ әдеби тілі және оның нормалары. А.,1984. 8. Жанпейісов Е. Қазақ прозасының тілі. А.,1968. 9. Жұбанов Е. Қазақтың ауызекі көркем тілі. А., 1996. 10. Жұбанов Е. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. А.,1966. 11. Исаев С. Қазақ әдеби тілінің тарихы. А., 1989,1996. 12. Қожахметова Х. Фразеологизмдердің көркем әдебиетте қолданылуы. А.,1972.
13. Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. А., 1978. 14. Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі зат есімнің стилистимкасы. А.,1976. 15. Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі практикалық стилистикасы. А., 1982. 16. Өмірәлиев Қ. XV-XIX ғасырлардағы қазақ поэзиясының тілі. А.,1976. 17. Серғалиев М. Синтаксистік синонимдер. А.,1981. 18. Серғалиев М. Синтаксис және стилистика. А.,1997. 19. Серғалиев М. Мұхтар Әуезов және көркем шығарма тілі. А.,1998. 20. Сыздықова Р. Абай шығармаларының тілі. А.,1968. 21. Сыздықова Р. Абай өлеңдерінің синтаксистік құрылымы. А.,1970. 22. Сыздықова Р. Қазақ әдеби тілінің тарихы. А., 1984,1994. 23. Шалабай Б. Қазақ тілінің стилистикасы. А., 2005 Қосымша әдебиеттер: 24. Сыздықова Р. Абайдың сөз өрнегі. А., 1995. 25. Стилистика русского языка. М.,1972. 26. Скворцов Л.И. Теоретические основы культуры речи. М.,1980. жүктеу/скачать 289 Kb. Достарыңызбен бөлісу: |