Деректер базасындағы кестелер арасындағы байланыстар
жүктеу/скачать 2.43 Mb.
|
1 2
Деректер базасындағы кестелер арасындағы байланыстар|
Деректер базасындағы кестелер арасындағы байланыстар Жоспары: Кіріспе Негізгі ұғымдар Байланыс түрлері Бірге – бір (один к одному) Бірге – көп (один к многим) Көпке – көп (многие к многим) Мысалдар Артықшылықтарымен кемшіліктері Сұраныстарды оңтайландыру Қорытынды 3 – слайд Бүгін біз мәліметтер базасының негізгі компоненттерінің бірі - деректер арасындағы байланысты талқылаймыз. Қазіргі ақпараттық технологиялар әлемінде мәліметтер базасы көптеген ұйымдар мен қосымшалардың ажырамас бөлігіне айналды. Оларды дұрыс жобалау және басқару барған сайын маңызды міндеттерге айналуда. Деректер арасындағы байланыстар - бұл мәліметтер базасындағы ақпаратты байланысқан, құрылымдалған және мүмкіндігінше пайдалы етіп ұйымдастыруға мүмкіндік беретін механизм. Сұраулардың тиімділігі, деректердің тұтастығы және т.б. байланыстарды дұрыс пайдалануға байланысты. Бұл презентация барысында біз негізгі ұғымдарды, байланыс түрлерін, артықшылықтары мен кемшіліктерін, сайып келгенде, деректер базасындағы мәліметтер арасындағы байланыстарды жобалау мен пайдаланудағы ең жақсы тәжірибелерді қарастырамыз. 4 – слайд. Негізгі ұғымдар Кесте және өрістер: Мәліметтер базасындағы кесте-бұл жолдар мен бағандар түрінде ұсынылған құрылымдық мәліметтер қоймасы. Өрістер (немесе атрибуттар) кестедегі деректердің нақты сипаттамаларын, қасиеттерін немесе атрибуттарын білдіреді. Өрістердің мысалдары атауды, жасты, мекен-жайды және т.б. қамтуы мүмкін. Жазбалар: Жазба (немесе жол) кестедегі деректердің нақты данасын білдіреді. Онда белгілі бір нысанды немесе нысанды сипаттайтын әрбір өріс үшін мәндер бар. Кілттер: Бастапқы кілт (Primary Key): әр жазбаның бірегейлігін қамтамасыз ететін кестедегі бірегей жазба идентификаторы. Әдетте сандық немесе мәтіндік мән ретінде ұсынылады. Сыртқы кілт (Foreign Key): оны басқа кестедегі бастапқы кілтпен байланыстыру үшін бір кестеде жасалған арнайы өріс. Бұл деректер арасында байланыс орнату үшін қолданылады. Индекстер: Индекстер-бұл кестедегі деректерді іздеуді және оған қол жеткізуді тездететін мәліметтер құрылымы. Олар дерекқорға белгілі бір шарттарға сәйкес келетін жазбаларды жылдам табуға мүмкіндік береді. Бұл негізгі ұғымдар мәліметтер базасындағы деректерді ұйымдастырудың негізі болып табылады және мәліметтер арасындағы байланыстардың қалай жұмыс істейтінін түсінудің негізі болып табылады. Енді байланыстардың өзін және олардың мәліметтер базасындағы рөлін қарастырайық. 5 – слайд Деректердің әртүрлі кестелер арасында қалай байланысатынын анықтайтын байланыстардың үш негізгі түрі бар. 1. Бірге-бір (One-to-One): - Бірге-бір (1: 1) - бір кестедегі әрбір жазба басқа кестедегі бір ғана жазбамен байланысатын байланыс түрі. 2. Бірге көп (One-to-Many): - Бірге көп (1:N) - бұл бір кестедегі әрбір жазбаны басқа кестедегі бірнеше жазбалармен байланыстыруға болатын байланыс түрі. 3. Көпке көп (Many -to-Many): - Көпке көп (N:N) - Бір кестедегі жазбалар жиыны басқа кестедегі жазбалар жиынымен байланысты болатын байланыс түрі. - Мұндай байланысты жүзеге асыру үшін деректерді байланыстыруға арналған кілт жұптары бар аралық (байланыстырушы) кестені пайдалану қажет. - Мысал: "студенттер" кестесінде көптеген болуы мүмкін "бағалар" кестесі арқылы "пәндер" кестесімен көптеген байланыстар, мұнда әр студент бірнеше пәнді таңдай алады және әр пәнді бірнеше студент таңдай алады. Осы байланыс түрлерінің әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері мен қосымшалары бар, ал байланыс түрін дұрыс таңдау сіздің мәліметтер базаңыздың құрылымы мен мақсаттарына байланысты. Байланыстың әр түрін егжей-тегжейлі қарастырайық және оларды қолдану мысалдарын қарастырайық. 6-слайд Оқу орнының дерекқорындағы "көпке көп (көпке көп)" мысалы үшін бізде студенттер мен пәндерге арналған кестелер бар деп елестетіп көріңіз және қай студенттердің қандай пәндерді оқып жатқанын бақылағымыз келеді. Ол үшін студенттер мен пәндер арасында байланыс орнататын "бағалау" аралық кестесі қолданылады. Міне, осы кестелердің құрылымының мысалы: 1. "Студенттер" Кестесі: - student_id (негізгі кілт) - аты - тегі - туған күні - студент туралы басқа мәліметтер ```
|------------|-----------|-----------|---------------|--------- | 1 / Иван / Петров / 1995-05-12/... | 2 / Мария / Сидорова / 1994-08-23/... / 3 / Алексей | Иванов / 1996-02-05/... ``` 2. "Пәндер" Кестесі: - subject_id (негізгі кілт) - атауы - сипаттамасы - пән туралы басқа мәліметтер ```
|------------|-------------------|-------------------|--------- / 101 / Математика / Алгебра және геометрия | ... / 102 / Физика / Физика негіздері/... / 103 / Химия / Жалпы химия/... ``` 3. "Бағалар" кестесі (студенттер мен пәндер арасында байланыс орнатуға арналған аралық кесте): - student_id (сыртқы кілт, студенттер кестесінде student_id-ке сілтеме жасайды) - subject_id (Элементтер кестесінде subject_id-ке сілтеме жасайтын сыртқы кілт) - баға ```
|------------|------------|--------| | 1 | 101 | 92 | | 1 | 102 | 85 | | 2 | 101 | 88 | | 3 | 103 | 95 | | 3 | 101 | 90 | ``` Бұл аралық "бағалау" кестесі студенттер мен пәндер арасында байланыс орнатуға, сондай-ақ олардың бағаларын бақылауға мүмкіндік береді. Осылайша, біз қандай студенттердің қандай пәндерді оқып жатқанын және қандай баға алғанын көре аламыз. Бұл дерекқордағы көптеген байланыстарды типтік іске асырудың мысалы. Деректер базасындағы байланыстардың артықшылықтары: жүктеу/скачать 2.43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2