Дәріс №1. Еңбек қорғаудағы құрама бөліктер Жоспар

8. 
   Өндірістік бөлмелерде талап етілетін микроклиматтық көрсеткіштері?
   
9. 
   Жылу бөлу көздерінен қорғану
   
10. 
    Ауа бассейінін жақсарту іс-шаралары
    
11. 
    Жұмыс аумағындағы ауаның құрамындағы зиянды заттарды мөлшерлеу
    
12. 
    Жұмыс аумағындағы ауаның ластану себебі мен сипаты
    
13. 
    Қоршаған ортаның ауасын жақсарту
    
14. 
    Микроклиматтың тиімді көрсеткіштері
    

1. 
   Өрттің алдын алу міндеттері және жалпы шаралары. Өртке қарсы үзілімдер.
   
2. 
   Өндірістердің өрт және жарылыс қауіптілігі бойынша жіктелуі.
   
3. 
   Құрылыс материалдары мен конструкцияларының жанғыштығы. Отқа төзімділік. Өртке қарсы бөгеттер. Ғимараттардың жарылысқа төзімділігі.
   
4. 
   Жайлардан газдар мен түтіндерді апаттық жою. Қоймалардағы қауіпсіздік шарттары.
   
5. 
   Өрт және жарылыс өндірістеріне арналған электр жабдықтары.
   

4. 
   Есіктері мен текпешектері өрт қаупі туындағанда адамдарды эвакуациялауға қажетті ауқымды қамтамасыздандырушы көлемінде болуы тиіс, 15 метрден кем емес. Барлық өндірістік шеберханалардың қабырғалары өртке төзімді болуы тиіс. Ғимарат, бөлімдері ішінде сыбалып, ақ майлы бояумен сырлануы тиіс. Бұл өндіріс процессінде туындаған тозаң бір тегіс ақ қабырғадан оңай жуылып алынатындай болуы тиіс.
   
5. 
   Едендерді өндірістік шеберханаларда өртке төзімді материалдан жасалып, соққы мен зақым келтірілгенде шақпақ тәрізді ұшқын шывармайтын яғни өрт қаупін тудырмайтын материалдан жасалуы тиіс. Бұл үшін ұшқынсыз асфальт немесе линониум алынуы тиіс. Жаңғыш зат алынатын шеберханаларда ешқандай ағаш төсем болмауы тиіс. Бұл күкірт және азот қышқылдарының бөлім ішінде өрт кауіпін тудыратындығымен байланысты. Жабдықтаушы шеберханалардағы төсем де өрт қауіпін тудырады.өйіткені ондағы жаңғыш зат тозаңы қонып, тез өрт қауіпін тудырады.
   

6. 
   Өндірістік бөлімдердің жылу жүйесі тек сумен жылитын болуы тиіс. Құбыр температурасы 70⁰С аспауы керек. Жылыту элементтері қабырғадан 50 мм. қашықтықта орналастырылуы тиіс. Бумен жылыту жүйелері ЖЗ өндіріс цехтарын жылытуға жоғары температуралы болғаны үшін жарамсыз.
   

• 
  өрт қауіптілігі бар материалдардың орнына мүмкіндігінше жанбайтын немесе өте қиын жанатын заттармен алмастыру, жанатын заттарды шектеу, жанғыш ортаны оқшауландыру, өртті өрт ошағынан асып таралмауын;
  
• 
  өрт сөндіргіштерді қолдану; объект құрламдарын жану және отқа төзімділік шегін регламенттелгенді қолдану, адамдарды көшіру;
  
• 
  объектіні өрттен қорғауды ұйымдастыру.
  Жанғыш заттарды және оларды орналастыру, қолданыстағы санын шектеу мына төмендегі регламенттеумен болады; сыртқы немесе ішкі бөлменің өрт құрылыс қауіптілігі класына сәйкес электр жабдықтарын қолдану, жарыс қауіптілігі бар қосынды мен жұмыс істейтін техмологиялық процесс пен жабдықтардың электр ұшқыны шықпайтындай талаптарға сәйкес болуы:
  
• 
  ғимараттарды, құрылыстарды және жабдықтарды найзағайдан қорғау құрылымдар мен қамтамасыз ету;
  
• 
  жаңғыш ортамен контактіге кіретін материалдар, жабдықтар және өнімдердің ең жоғарғы қызу температурасын регламенттеу;
  
• 
  жаңғыш ортада пайда болатын, ұшқын шығаратын қуатты максималды регламенттеу;
  
• 
  жаңғыш ортадағы ұшқын разряды бар максималды қатаң регламенттеу;
  

• 
  жаңғыш заттар, материалдар және құрылымдарды максималды жіберілетін қызу температурасын регламенттеу;
  
• 
  тез жаңғыш заттармен жұмыс істегенде ұшқын шығармайтын аспаптарды қолдану;
  
• 
  материалдарды, құрылымдарды өнімдердің жылулық, химиялық немесе микробиологиялық айналысымдағы өз-өзінен жану ғимараттарын жою.
  

• 
  өртке қарсы тосқауылмен (қабырға, қорғаныс бөліктері ара қашықтық, жәнө т.б);
  
• 
  өртке қарсы бөліністер мен секциялар және т.б. шектік аймағы;
  
• 
  коммуникация, аппараттар, авариялық өшірілуі;
  
• 
  өрт кезінде сұйық заттардың төгіліп, жайылып көтпеуін қарастыру;
  
• 
  өрт тосқауылдарын қолдану;
  
• 
  коммуникация мен аппараттарға бөлгіш тосқауыл мембраналар қолдану.
  

• 
  эвакуоциялық кіретін және шығатын жолдардың өлшемін, санын белгілеп, олардың конструктивті жасалуын қамтамасыз ету;
  
• 
  адамдардың эвакуация жолдары мен кедергісіз өтуін қамтамасыз ету.
  

• 
  жану аймағымен;
  
• 
  өзіндік жану температурасымен;
  
• 
  жалынның қалыпты таралу жылдамдығы, оттөгінің ең кем жарылу қауіпі бар үлесімен;
  
• 
  жағудың ең кем қуатымен;
  
• 
  детонация мен жарылысқа бейімділігімен;
  

• 
  механикалық әсерге сезімталдығымен.
  

• 
  соққы толқынның қысымы;
  
• 
  жарылыс қысымның жоғарылығы;
  
• 
  жарылыс кезінде қысымның жоғарылу жылдамдылығының ең орташасы;
  

• 
  жылу қауіптілігі бар ортаның бөлшектенуі мөн фугастың қасиеттері.
  

• 
  шектік дәрежеден асатын соққы толқынның қысымы;
  
• 
  жалын, өрт;
  
• 
  жабдықтардың, желілердің, қондырғылардың, кешендер мен ғимараттардың қирауы, кесінділердің жан-жаққа ұшып кетуі;
  
• 
  ішінде зиянды заттары бар жарылыс кезінде бұзылған аппараттардан ауаға шектік концентрациясынан асатын газ жолдарының пайда болуы.
  

• 
  заттардың (газ, бу, шаң) ауамен және басқа тотығыштар мен пайда болатын жарылыстың қабілеті бар қосындылар (оттегі, хлор, азот және т.б.)
  
• 
  жарылуға дайын жеке заттар (ацетилин, азон, гидразин, аммиакты селитра және т.б.)
  

• 
  жанатын, қызатын заттар;
  
• 
  электролық разрядтар;
  
• 
  механикалық қозғалыстар мен химиялық реакция жылуларының шығуы;
  
• 
  соққыдан пайда болған ұшқындар;
  
• 
  соққылық толқындар;
  
• 
  электромагниттік және де басқа сәулелердің күндік радиациясы.
  

Қорғанысқа қарсы талаптар

Жарылыс және материалдық құндылықтарды сақтау салдарынан болған, адамдарға әсер ететін қауіпті және зиянды факторлардың алдын алу үшін мыналармен қамтамасыз етілуі тиіс:

• 
  қорғанысқа қауіпті кәсіпорын жерлерін, қорғаныс кабиналарға сиғызу;
  
• 
  қопарылыс қысымына есептелінген, құралдарды қолданумен;
  
• 
  қысымды түсіретін авариялық қондырғылар жарылыс кезінде, аппараттардың ластануынан сақтаумен: кері клапондарымен тез әсер етуші шөкімтерді пайдаланумен;
  
• 
  қопарылысты активті түрде жою жүйелерімен қолданумен.
  

• 
  өрт қауіпсіздігін өндірістің санитариясы, техника қауіпсіздігінің ережесі мен нормасына технологиялық ереженің сақталуын қадағалау;
  
• 
  аварияға қарсы, тау жұмыстарын қорғау, газдан сақтау жұмыстарын ұйымдастыру және авариялық жағдайда жұмыстарды жүргізу тәртібі.