Дәріс Психологиядағы ерік түсінігі. Ерікті актінің құрылымы. Адамның ерік қасиеті және өзін-өзі реттеу психологиясы. Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар
Адамның негізгі ерік қасиеттері. Ерік және тұлға
жүктеу/скачать 20.57 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өзін-өзі ұстау
- Шешімділік
- Бастамашылық
- Тындырымдылық
| 2. Адамның негізгі ерік қасиеттері. Ерік және тұлға.
Адамның негізгі ерік қасиеттеріне мыналар жатады: мақсаттылық, өзін-өзі ұстау, дербестік, шешімділік, табандылық, сондай-ақ жігерлілік, бастамашылық және тындырымдылық. Мақсаттылық - бұл адамның өз іс-әрекетін қол жеткізуге тура келетін мақсаттарға бағындыру қабілеті. Мақсатты адамдар жеке мақсаттарды анық көреді және уақытын ұсақ-түйек заттарға жұмсамайды. Өзін-өзі ұстау - бұл адамдарға ойларын, сезімдерін, әрекеттері мен істерін басқаруға көмектесетін ерікті қасиет. Өзін-өзі басқара алатын адамдар байыпты және тұрақты адамдар. Олар төзімділікке ие және жағдайларға сәйкес келетін және мән-жайлармен негізделген қызмет деңгейін қалай таңдауға болатындығын біледі. Дербестік адамды алға қойған мақсатқа жетуден алшақтатуы мүмкін түрлі факторлардың ықпалына беріле алмаудан көрінеді. Өзіне сенімді адамдар өздерінің көзқарастары мен сенімдері негізінде әрекет етеді және басқалардың кеңестері мен ұсыныстарын сыни тұрғыдан бағалайды. Алайда, негативизмді (яғни, біреуге қарсы әрекет жасауға деген негізсіз ұмтылыс) қате дербестік деп бағалайтын кездер болады. Негативизм адамның күші емес, әлсіздіктің белгісі екенін білу керек. Шешімділік - бұл адамның уақытылы, негізді және берік шешім қабылдап, оны жүзеге асыра алу қабілеті. Табандылық - бұл ерікті қасиет, оның арқасында адам өз күшін мақсатқа жету жолында кездескен кедергілер мен қиындықтарға қарсы салыстырмалы түрде ұзақ және қиын күреске жұмылдыра алады. Табанды адамдар сәтсіздікке барудан тартынбайды, алған бетінен қайтпай, көздеген мақсатына қалай болғанда да жетеді. Жігерлілік - бұл адамның тез және физикалық және рухани күштердің күшімен әрекет етуіне мүмкіндік беретін ерікті қасиет. Жігерлі адамдар, әдетте, мақсатқа жету кезінде қиындықтарға мойынсұнбайды, керісінше, өз қызметтерін жұмылдырады. Олар әрдайым бір нәрсеге ұмтылады, жоспар құрып, басқаларды өздерімен бірге алып жүреді. Бастамашылық - адамның көптеген жаңа идеялары мен жоспарларына негізделген. Бастаманың арқасында адам шығармашылықпен әрекет етеді, кез-келген кәсіпті бастауға қабілетті. Сондықтан белсенді адамдар көбінесе адамдарды идеяларымен, дизайнымен және ұсыныстарымен біріктіретін көшбасшыға айналады. Тындырымдылық - бұл шешімдерді белсенді, ыждағаттылықпен және жүйелі түрде орындауға бағытталған адамның ерік-жігерінің сапасы. Атқарушы адам өзі бастаған немесе оған сеніп тапсырылған жұмысты аяқтауға тырысады. Барлық ерік сапалары адамның өмірі мен қызметі барысында қалыптасатындығын ескеру қажет. Сонымен қатар, ерік адамның еңбек қызметіне әсер етеді. Ел экономикасындағы күтпеген өзгерістер, өндірісті қайта құру, көңіл-күйдің нашарлауы, шамадан тыс жұмыс, қақтығыстар және басқа жағдайлар белсенділіктің сыртқы және ішкі қиындықтарды жеңбестен жүзеге асыра алмайтындығын көрсетеді. Адам өзінің қалауын ерік күшімен басқаратын көптеген мамандықтар бар: мұғалімдер, дәрігерлер, сауда және қызмет көрсету қызметкерлері. жүктеу/скачать 20.57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|