ҚР аумағында өндірілетін, безин мен авиациялықтан басқа дизель

Адвалорлық акциз ставкасы белгіленген акцизделетін тауарлар бойынша салық базасы өндіруші осы тауарды акциздер мен қосылған құн салығын енгізбей беретін бағалар бойынша анықталатын өндірілген, өткізілген акцизделетін тауарлар құны ретінде белгіленеді.

Лотереяларды ұйымдастыру және өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыру кезіндегі салық базасы лотереяны ұйымдастырушы салық органында лотерея билеттерін сатуға шығаруды тіркеген кезде жүлде қорына жатқызылатын сома алынып тасталынған, оған акциз сомасы қосылмай мәлімделген түсім сомасы ретінде анықталады және шығарылым тіркелгеннен кейін ол өзгертілмеуге тиіс.

Спирттің барлық түрлеріне әртүрлі акциз ставкалары белгіленген жағдайда, салық базасы сол бір ставкамен салық салынатын операциялар бойынша жеке-жеке анықталады. Алкоголь өнімін өндірушілер базалық ставкадан төмен акцизбен сатып алған спиртті алкоголь өнімін өндіруден басқа мақсатқа пайдаланған кезде осы спирт бойынша акциз сомасы алкоголь өнімін өндірушісі болып табылмайтын түлғаларға сатылатын спирттің барлық түрлері үшін белгіленген акциздің базалық ставкасы бойынша қайта есептеліп, бюджетке төленуге тиіс. Қайта есептеу мен салық төлеуді спиртті алушы жүргізеді. Осы жағдай емдік және фармацевтік дәрі-дәрмек өндіру және медициналық қызмет көрсету үшін алынған спирт мақсатқа сай пайдаланылмаған жағдайда да қолданылады. Нақ осы спирт бойынша емдік және фармацевтік дәрі-дәрмек

өндірушілер мен спиртті акцизсіз алған мемлекеттік медициналық мекемелер акциз төлеушілер болып табылады.

Төтенше оқиғалар салдарынан болған жағдайларды қоспағанда, өндірілген акцизделетін тауарлар бүлінген, жоғалған кезде акциз толық мөлшерде төленеді. Сонымен қатар бұл ереже одан әрі өткізу үшін сатып алынған бензин (авиациялық бензиннен басқа), дизель отыны бүлінген, жоғалған жағдайда да қолданылады.

Акциз алымы маркалары бүлінген, жоғалған жағдайда акциз мәлімделген ассортимент мөлшерінде төленеді.

Алкоголь өнімін таңбалауға арналған акциз алымының бүлінген немесе жоғалған (оның ішінде ұрланған) маркалары бойынша акцизді есептеу маркада көрсетілген сауыттың (ыдыстың) көлеміне қолданылатын белгіленген ставка негізге алынып жүргізіледі. Маркада ыдыстың көлемі белгіленбеген жағдайда акциз алымының бүлінген немесе жоғалған маркалары бойынша акцизді есептеу акциз алымы маркалары бүлінген, жоғалған кезеңнің алдындағы салық кезеңі ішінде өнім құю жүргізілген ыдыстың неғұрлым үлкен көлемі негізге алынып жүргізіледі.

Акциз алымы маркалары бүлінген, жоғалған кезде мынадай жағдайларда акциз төленбейді:

1. 
   акциз алымы маркалары төтенше жағдайлар салдарынан
   бүлінсе, жоғалса;
   
2. 
   акциз алымының бүлінген маркаларын салық органдары
   жоюға жасалған есептен шығару актісі негізінде қабылдаса.
   

акцизделетін тауарларды қабыддауға және оларды одан әрі өткізу

үшін пайдалануға міндеттенсе, осы сатып алу-сату шарты бойынша:

1) бензин (авиациялық бензинді қоспағанда) мен дизель отынын

өндіруші;

салық" төлеуші өнім беруші болып табылған жағдайда, бензинді (авиациялық бензинді қоспағанда) және дизель отынын өткізу көтерме саудада өткізу саласына жатқызылады.

Ойын бизнесі лотереяларды қоспағанда саласындағы қызметті жүзеге асыру кезінде мыналар салық салу объектісі болып табылады:

• 
  ойын столы;
  
• 
  ақшалай үтысы бар ойын автоматы;
  
• 
  тотализатор кассасы;
  
• 
  букмекер кеңселерінің кассасы.
  

Акцизделетін тауарларды экспортқа өткізу кезінде салық төлеуші салық салудан босатудың негізділігін растау үшін тіркелген орны бойынша салық органына алпыс жүмыс күнінің ішінді міндетті түрде мына құжаттарды табыс етуі қажет:

1) экспортталатын акцизделетін тауарларды беруге шартты (келісім-шартты);

2) акцизделетін тауарларды экспорт режимінде шығаруды жүзеге асырған кеден органының белгілері бар кедендік жүк

декларациясын немесе оның кеден органы куәландырған көшірмесін.

Акцизделетін тауарларды экспорт режимінде магистралдық құбыр жүйесімен немес электр берілісі желілерімен не толық емес мерзімдік декларациялау режимін қолдана отырып әкеткен жағдайда, кеден рөсімдеуін жүргізген кеден органының белгілері соғылған толық кедендік жүк декларациясы экспортты куәландыру болып табылады.

3) ҚР кеден шекарасындағы өткізу пунктінде орналасқан кеден органының белгісі соғылған тауарларға ілеспе құжаттардың көшірмелері, акцизделетін тауарларды экспорт режимінде магистралдық кұбыр жүйесімен немесе электр берілісі желілерімен әкетілген жағдайда тауарға ілеспе қүжаттарының көшірмелерінің орнына тауарларды қабылдау-тапсыру актісі табыс етіледі.

4) Салық төлеушінің ҚР зандарына сәйкес ҚР-да ашылған шоттарына акцизделетін тауарлар өткізуден түскен нақты түсімді растайтын төлем қужаттары мен банк көшірмесін табыс етуі қажет.

ҚР акцизделетін тауарлар экспортын акцизден босатуды көздейтін халықаралық шарттар жасасқан ТМД-ға қатысушы мемлекеттерге акцизделетін тауарлар экспортталған кезде ҚР-ның кеден аумағынан экспорт режимінде әкетілген акцизделетін тауарларды импорттаған елде ресімделген кедендік жүк декларациясының көшірмесі қосымша табыс етіледі.

Акциз сомасын есептеу белгіленген акциз ставкасын акциз базасына қолдану арқылы жүргізіледі.

Ойын бизнесі бойынша акциз сомасын есептеу салық кезеңінде белгіленген акциз ставкасын салық салынатын объектілердің санына қолдану арқылы анықталынады. Салық

(шығып қалған) объектіге акциз сомасы толық көлемде төлеп еді.

органдарында тіркеу есебіне қоюға және өзінің құрылымдық бөлімшелерін тіркеу есебіне қойғаны туралы өзі тіркелген жері бойынша салық органына хабарлауға міндетті. Құрылымдық бөлімше үшін төленуге тиіс акциз сомасы әр құрылымдық бөлімше бойынша жасалған құрылымдық бөлімше жөніндегі акциз есебі негізінде анықталады. Акциз есебін осы құрылымдық бөлімшелер бойынша жасаған кезде акциз салынған және салық кезеңі ішінде құрылымдық бөлімшелер жасаған операциялар ескеріледі. Акциз төлеушілер құрылымдық бөлімшелері үшін төлеуге тиіс акциз сомалары бойынша есепті - өзінің тіркелген жері бойынша салық органына және есептердің көшірмелерін құрылымдық бөлімшенің тіркелген жері бойынша салық органына белгіленген мерзімде табыс етуге міндетті. Ағымдағы төлемдерді қоса алғанда, құрылымдық бөлімшелёр үшін акцизтөлеуді акциз төлеуші заңды тұлға тікелей өзінің есеп шотынан төлейді немесе құрылымдық бөлімшеге жүктеледі.

Акцизге қатысты күнтізбелік ай салық кезеңі болып табылады.

Әрбір салық кезеңі аяқталған соң, салық кезеңінен кейінгі айдың 15-інен кешіктірілмей, салық төлеуші өзі тіркелген жері бойынша салық органдарына декларация табыс етуге міндетті.

Қүрылымдық бөлімшелер бойынша декларация акциз бойынша есеп-қисаптар салық органына салық кезеңінен кейінгі айдың 15-інен кешіктірілмей табыс етіледі.

Тұрлаулы акциз ставкалары белгіленген акцизделетін тауарларды ҚР кеден аумағына импорттау кезінде салық базасы импортталатын акцизделетін тауарлардың заттай түрдегі көлемі ретінде белгіленеді.

Адваларолық акциз ставкалары белгіленген акцизделетін тауарларды импорттау кезінде салық салынатын база импортталатын акцизделетін тауарлардың ҚР кеден заңдарына сәйкес айқындалатын кедендік құны ретінде анықталады.

Импортталынатын тауарларға акциздер ҚР кеден зандарында кеден төлемдерін төлеу үшін белгіленген күні төленеді.

Таңбалануға тиісті импортталынатын акцизделетін тауарларға акциздік алым маркаларын алган күнге дейін немесе алған күні акциз төленеді.

Жеке тұдғалардың ҚР Үкіметі бекіткен номралар бойынша импорттайтын акцизделетін тауарларына акциз төленбейді.

Төмендегі көрсетілген импортталынатын тауарлар түрлеріне акциз салынбайды:

- жол бойы бағытында және аралық аялдама пукттерінде халықаралық тасымалдарды жүзеге асыратын көлік құралдарын пайдалануы үшін қажетті, сондай-ақ аварияны жою үшін шетелден сатып алынғанакцизделінетінтауарлар;

-ҚР кеден шекарасы арқылы өткізілетін, «Еркін айналыс үшін тауарлар шығару режимін қоспағанда, ҚР кедензадарымен белгіленген кеден режимі шеңберінде акцизден босатылатын тауарлар;

-сыйымдылығы 0.1 литрден аспайтын тұтынушы ыдысына қүйылған және ҚР заң актілеріне сәйкес тіркелген, құрамында спирті бар медициналық мақсаттағы өнім (бальзамдардан басқа).

Сыраны қоспағанда спирттің барлық түрлері, алкоголь өнімі,
темекі бұйымдары, құрамында темекі бар басқа да бұйымдар ҚР
Үкіметі айқындайтын тәтіппен және жағдайларда акциз алымы
таңбаларымен және есептік-бақылау таңбаларымен таңбалануға
тиіс. Ал осы акциз алымы таңбаларымен және есептік-бақылау
таңбаларымен таңбалауға акцизделетін тауарларды

дайындаушылар мен импортерлер жауапты болып табылады.

Салық органы уәкілетті мемлекетік орган белгілеген тәртіппен акцизделетін тауарлардың жекелеген түрлерін

таңбалаудың ережесін акцизделетін тауарларды дайындаушының сақтауына бақылау жасайды, сонымен қатар ол уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәтіппен акцизделетін тауарларды өндіруді жүзеге асыратын салық төлеушінің аумағында акциздік постылар белгілейді.

Акциздерді есептеу және төлеу механизмі І36 нұсқаулықта бекітілген. Оған қоса "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" заңының 4-бөлімі акциздерді есептеу және төлеу тәртібінің зандық негізі болып табылады.

Республикасында алғашқы рет 1992 жылы енгізілгеннен бері акциздерді есептеу және төлеу тәртібі көптеген өзгерістерге ұшырады. Олардың негізгілеріне төмендегілерді жатқызуға болады:

- акцизделетін тауарлар тізбесі өзгеріске үшырады;

- импортталатын және отандық тауарлар бойынша акциздер ставкалары бірыңғайланды;

- спецификалық ставкалар теңгемен белгілене бастады (бұрын ЭКЮ-мен берілетін);

-тауарларды қайта өңдеуде акциздерді есепке алу механизмін кеңінен қолдана бастады.

Егер қосымша құнға салынатын салық тауарлардың өндірісі мен айналысының барлық сатыларында туындап төленетін болса, онда акциз өндіріс аясында ғана қызмет етеді.

Қазақстан Республикасы территориясынан шығарылатын акцизделетін тауарларға акциз салынбайды, өйткені бұл жағдайда үстем пайданы өндіру үшін кеден төлемдерін алу механизмі қолданылады.

Акциз ставкасын анықтауға негіз болып өндіріс шығындарын бұйымның өзіндік құны, пайда және акциз сомасын қосатын өткізу бағасы табылады. Ставкалар, акцизді бюджетке төлеген соң бағада қалған пайда кәсіпорынға рентабельдікті қамтамасыз ете алатындай деңгейде есептелуі қажет. Осыны ескере отырып акциз ставкалары дифференциалданған.

Акциз сомасын төлеушінің өзі анықтайды. Акцизделетін

тауарларға арналған есеп құжаттарында акциз сомасы жеке жолмен бөлініп жазылады. Егер акцизделетін тауар өндірісі үшін шикізат болып Қазақстан Республикасы территориясында акциз сомасы төленген акцизделетін тауарлар болса, онда дайын

акцизделетін тауарлар бойынша төленген акциз сомасы азайтылады.

Акцизден босатылған тауарлар өндірісі үшін шикізат ретінде қолданылған тауарлар бойынша төленген акциз сомасы өзіндік құнға жатқызылмайды, ол болашақтағы төлемдер есебінен ескеріледі немесе салықтардың жалпы түсімі есебінен өтеледі.
Акцизделетін тауарларды Қазақстан Республикасы

территориясына енгізген жағдайда акциздер тауарларды кедендік тіркегенге дейін немесе тіркеу мезетінде төленеді. Қазақстан Республикасы территориясына енгізілетін акциздік алым маркаларымен міндетті таңбалану қарастырылған тауарлар бойынша мұндай маркаларды иемдену салық салатын айналым анықталатын ақырғы акциз сомасында ескерілетін аванстық төлем ретінде қарастырылады.

ТМД-ға мүше мемлекеттердің территориясында жасалған және осы жақтан енгізілетін акцизделетін тауарлар бойынша бюджетке төленетін акциз сомасы шыгарылған елде төленген акциз сомасына азайтылады.

Өздері өндіріп және өткізетін акцизделетін тауарларға акциз төлеуден босату 'үшін ұйымдар салық органдарына келесі құжаттар тапсырады:

- төлем құжаттары және банктен жазба қағаз;

- акцизделетін ₍тауарларды жеткізіп беру үшін шетелдік

• 
  шығаруға рұқсат мөрі басылған жүк кеден декларациясы;
  
• 
  жүктің шекарадан өткенін дәлелдейтін кеден органдарының
  белгілері бар кедендік немесе басқа құжаттардың көшірмесі.
  

1. Занды не жеке тұлғаладың мұнай өнімдерін бөлшек сауда торабында сатудың'акциз сомасын есептеу, аталған мұнай өнімдерінің заттай көрінісінің нақты сатылу көлемі бойынша күн сайын жүргізіледі. Заңды немесе тұлғалар акцизді төлеуді бас ұйымның тіркелген жері бойынша салық комитетіне, мұнай өнімдерін сатқаннан кейін он күннен кешіктірмей іске асырады.

2. 
   Егер занды нежеке тұлғалардың мұнай өнімдерін бөлшек
   саудамен іске асыратын филиалдары мен окдіауланған бөлімшелері
   (әрі қарай АМҚС) болғанда, аталған заңды тұлғалар, нақты
   сатылған көлемін ескере отырып, әрбір АМҚС бойынша акцизді
   есептеуді бөлек жүргізеді, және АМҚС орналасқан жері бойынша
   салық комитетіне салық төлейді.
   
3. 
   "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
   туралы" Қазақстан Республикасының заңының 139-2 бабының
   негізінде АМҚС орналасқан жердегі салық комитеті ол туралы бас
   ұйымға және салық тшіеушінің өзіне тірдселген жері бойынша
   жазбаша ескертіп, онда акциз есепке алынатын салық комитетінің
   деректемелерін көрсетеді.
   

2. 
   Заңды (жеке) тұлғалар есеп беруден кейінгі айдың 15-күнінен
   кешіктірмей бас ұйым (жеке түлға) тіркелген жері бойынша салық
   комитетіне, барлық АМҚС-ның нақты сатқанын ескере отырып
   

5Заңды тұлғалар акциз туралы есептеуді АМҚС орналасқан жер

Егер заңды түлғаның бір салық комитетінің ведомствосына қарасты аумақта бірнеше АМҚС болса, Мүндай жағдайда әрбір АМҚС бойынша акциз туралы есептер жеке тапсырылады.

Мүнай өнімдерін сату туралы айналымның болмауы, салық төлеушілердің есептерді тапсыруынан босатпайды. Мүндай жағдайда есептеулердің тиісті жолдарына сызықша қойылады.

Акциз бойынша түсімдердің есебін жүргізу салық органында мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:

2. Егер осы салық комитетінің ведомствосына қарасты аумақта, бас үйыммен қоса өзге де бөлімшелер (АМҚС) болса, онда осы АМҚС бойынша жүргізіледі. Бүл орайда жеке шот карточкасында

заңды (жеке) түлғаның өзінің СТТН және барлық АМҚС есеп нөмері көрсетілуі тиіс.

3. "Есептелінгені" бағанында бас ұйым жэне салық комитетінің ведомствасы шегіндегі аумақта орналасқан өзге де АМҚС бойынша есептесуде есептелген акциз сомасы, ал "төленген" бағанында — акциздің нақты төленген сомасы көрсетіледі.

4. Акциз сомасын есепке алу қате болған жағдайда, осы сома салық төлеушінің мәлемдеуі бойынша, АМҚС тіркелген жердегі салық комитетінің тиісті коды мен шотына ауыстырылуға жатады.

5. Есептелген және төленген соманы көрсеткен кезде жеке

өндіріп алып, осы соманы берешек деп саналатын салық комитеті шотының есебіне алады.

Егер салық төлеушінің деректері бойынша түтастай алғанда заңды (жеке) түлғаның есеп беру кезеңінде акциз бойынша берешесі болмаса, артық төленген деп саналатын АМҚС орналасқан жері бойынша салық комитеті, салық төлеушінің өтініші бойынша, көрсетілген артық төленген соманы онда берешек деп саналатын салық комитетінің тиісті коды мен шотына аударады.

Мүндай жағдайда өсім есептелмейді.

6. АМҚС орналасқан жері бойынша салық комитетінде акцизді
есептеу жөніндегі жеке шотта осындай тәртіппен жүргізіледі.

7. Акциз сомасының есептелуі мен төленуінің дүрыстығын

әрбір АМҚС-да мұнай өнімдерінің сатылу есебін жүргізетін журнал болуы тиіс, онда бақылау - өлшеу приборларының (БӨП) көрсетуі бойынша мұнай өнімдерінің нақты сатылу көлемі көрсетіледі.

Әр айдың бірінші күні БӨП көрсеткіші бойынша нақты көлемнің, сондай-ақ акциздерді аудару мерзімі арасында алшақтық анықталған жағдайда, салық комитеті акциздер сомасын қосымша есептеуді жүргізіп, қосымша есептелген сома туралы салық төлеушіге хабарлайды.

8. АМҚС жабылған және салық төлеушілер таратылған жағдайда, заңды тұлға өзінің тіркелген жері бойынша салық комитетіне жазбаша хабарлайды.

"Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" заңның 75- бабына сәйкес акциздерді төлеушілер болып табылатын салық төлеушілерден қосылған құнға салынатын салық бойынша салық салынатын айналымды анықтаған кезде, салық салынатын айналымға акцизделетін тауар бойынша акциз сомасы енгізілмейді де, сол бойынша акцизді төлеу жөнінде міндеттеме пайда болады. Мынадай акциз ставкалары белгіленген:

1. 
   Заңды және жеке түлғалар жанар-жағар май материалдарын
   бөлшек саудамен өткізген кезде (соңғы түтынушыға) бір тонна
   бензин үшін акциз ставкасы 500 тенге, дизель отынына 60 тенге;
   
2. 
   Заңды және жеке түлғалар жанар-жағар май материалдарын
   бөлшек сауданы жүзеге асыратын заңды және жеке түлғаларға
   көтерме саудамен өткізген кезде:
   

Демек, бензинмен және дизель отынымен көтерме сауда (кейіннен қайта сату мақсаты үшін) акциз салудан босатылған. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Кіріс министрлігінің 2000 жылғы 6 сәуірдегі 308-ші бүйрығымен бекітілген «заңды және жеке тұлғаларға көтерме саудамен өткізетін бензинге (авиациялықты қоспағанда) және дизель отынына белгіленген акциз ставкаларын қолданудың тәртібі туралық нұсқаулыққа сәйкес белгіленгені:

1. 
   1 тонна бензин 1370 литрге сәйкес келеді.
   
2. 
   1 тонна дизель отыны 1300 литрге сәйкес келеді.
   

Акциз сомасын есептеу және оған бөлшек саудамен өткізілетін бензин мен дизель отынының өткізу бағасына енгізу үшін 1 литрге акциздің есептік ставкасын қолдану қажет, ал оның өзі литрмен есептелетін 1 литрикалық тоннамен мүнай өнімдері көлемі үшін белгіленген акциз ставкасының қатынасы ретінде анықталады.

Акциз ставкаларының есебі:

1. Бензин бойынша 0,37 теңге/литр (500 тг:1370л)

2. Дизель отыны бойьшша 0,05 теңге/литр (60 тг:1300л)

Акциздердің белгіленген есептік ставкалары бөлшек саудада өткізілетін дизель отынын өткізілген 1 литрінің бағасына енгізіледі. Егер сатып алушы, құнына акциз сомасы енгізілген бензинді сатып алса, онда аталған операцияны бухгалтерлік есепте көрсеткен кезде бензин құнына акциз сомасы да енгізіледі.

Мысалы: ЖШС автомай құю станциясы арқылы бензин сатумен айналысады. Жеткізіп берушіден 50 тонна бензинді (68500=50т*1370) әр литрін 24 теңге баға бойынша сатып алған, соның ішінде ҚҚС-, 4_?30 теңге, 225000 теңге акциз сомасын

төлеген бензиннің әр литрін 19,7 теңге баға бойынша кіріске алған.

Бензинді 40 тонна мөлшерінде (58800 литр) әр литрін 25 теңге бойынша жарым- жартылай көтерме саудамен өткізген. Сонымен қоса, көсіпорын автомай құю станциясы арқылы 5 тоннаның (6850) әр литрін 28 теңге бағада бөлшек саудамен өткізген қалған бензинді өзіндегі жалпы- шаруашылық қажетіне пайдаланған.

Акциз өнімнен алынатын жанама салық болып табылады. Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген Қазақстан Республикасының аумағында импортталатын тізбесін Қазақстан Үкіметі бекіткен тауарларға, сондай-ақ ойын бизнесіне акциз салынады.

Акциз етавкаларын тауарлардың құнына немесе заттай күйіндегі нақты көлеміне шаққанда процентпен Қазақстан Республикасы Үкіметі бекітеді және Қазақстан Республикасының аумағында бірыңғай ставкалар болып табылады.

Отандық өндіріс тауарлары бойынша- тауар өндірушінің акциз қосылатын бағасына немесе заттай, күйіндегі физикалық көлеміне қолданылады.

Ойын бизнесі бойынша- ойын бизнесінен түскен, төленген ұтыстар шегерілген қаражаттың сомасына қолданылады.

Импортталатын тауарлар бойынша әкелінетін акцизделетін тауарлардың кеден құнына немесе заттай күйіндегі нақты көлеміне қолданылады.

Қазақстан Республикасында жанама салықтар мемлекеттік бюджеттің айтарлықтай бөлігін қалыптастырып отыр. Оның ішінде акциздердің де алатын орнын келісілердей кестелер көруге болады.

Кесте 5

2002-2005 жылдар аралығындағы акциздердің ЖІӨ -дегі үлесі

Ал кірістердегі, салықтық түсімдердегі акциздердің үлесі төмендеп отыр. Әсіресе 2003 жылы 2002 жылға қарағанда кірістердегі үлесі 4.8%-тен 3.3%-ке, ал салықтық түсімдерде 5.7% -тен 3.7%-ке төмендеген. Бұл жағдай 2003 жылғы бюджет кірістеріндегі тікелей салықтардың үлесінің жоғарлауымен түсіндіріледі. Осы жылы, әлеуметтік салық, бірыңғай жер салығы енгізілген болатын. Ал жанама салықтардағы үлесінің төмендеуі қосылған құн салығының бюджетке түсуінің үлғаюымен байланысты.

1999 жылдың сәуір айынан бастап алкоголь өнімдері мен мұнай өнімдеріне акциз ставкалары ұлттық валютамен белгілене бастады. Ал импортталынатын тауарларға акциз ставкалары еш өзгеріссіз сол қалпында қалды.

Осындай өзгерістердің салдарынан 2003 жылы 2002 жылға қарағанда акциз түеімдерінің өсімі байқалады. Бірақ импортталынатын тауарларға акциз түсімінің сомасы азайған. Бүның себебі акциз ставкаларының төмендеуінен отандық акцизделетін тауарлар өндірісінің шамалы өсуі болып табылады.

2003 жылы акциз ставкаларына қатысты тағы да бірнеше өзгерістер байқалды. Осы жылы мүнай өнімдерінің импортына акциз ставкалары айтарлықтай төмендеп, бензин импортына 133 евро-дан 31 евро-ға, ал дизель отынына 88 евро-дан 20 евро-ға төмендетілді.

Сондай-ақ мүнай өнімдеріне акциз салығын төлеудің жаңа тәртібі енгізілді. Енді бүл өнімдерге акциз салығы мүнай өңдеу зауыттары мен бөлшек сауда субъектілері арасында 90:10 қатынасымен бөлініп төленетін болды.

Алматы қаласының Әуезов ауданының 2004 жылмен

төленетін салықтық түсімдердің динамикасы келесідей жағдайда:

2004 жылдың 12 айының төлем көзінен ұсталатын табыс салығы бойынша 501364,0 мың теңгеге болжамы жасалып, ал нақты түсім 504479 мың теңгені қүрады. Ал 2003 жылдың 12 айында түсім 388660, 0 мың теңгені қүрады. Түсімнің өсуі 115819,0 мың теңгені - құрады. 2004 жылы түсімнің артуына

еңбекақының өсуі әсер етті, осыған байланысты келесі кәсіпорындар бойынша төлемдер артты:

"Алматы промстрой" - 2004 жылы 20181,4 мың теңге, ал 2003 жылы 2630,9 мың теңге;

"Эл Джи Электронике" 2004 жылы 25884,4 мың теңгені ал 2003 жылы 9636,8 мың теңгені құрады;

2003 жылдың 12 айындагы Әуезов ауданының кәсіпорындары бойынша еңбекақы төлеу бойынша қарыз 830031,6 мың теңгені, оның ішінде бюджеттік үйымдар бойынша — 99603,8 мың теңге.

Болжамды артық орындауға қарамастан төлем көзіне салынатын табыс салығы бойынша ірі қарыздар бар:

"АХБК-Озат" АҚ -18067,2 мың теңге;

"Жігер" ААҚ -4538,2 мың теңге;

Су көздері станциясы -2083,2 мың теңге.