М±най шикізатын йЈдеудіЈ гидрокатализдік процестерініЈ теориялы› негіздері мен технологиясы

РеакциялардыЈ арты› жылуын алу Їшін желтарт›ыш тор астынан суы› СљГ беру коллекторы орналастырылады.

Жо“ары тЇптегі штуцер ар›ылы берілетін шикізат кйлденеЈ ›иманыЈ барлы› бойымен біркелкі таралады да, алдымен механикалы› ›оспаларды сЇзу Їшін тор себеттерден т±ратын



катализатордыЈ ЇстіЈгі ›абатына салын“ан сЇзу жабды“ы ар›ылы йтеді. СебеттердіЈ аралары фарфор шарлармен толтырыл“ан. Газды шикізатты ›оспа екі секцияда да катализатор ›абаты ар›ылы йтеді де тйменгі секцияныЈ штуцерініЈ бойымен реактордан шы“арылады [16].

2 индіріс Щдісін таЈдау жЩне оныЈ ›±рылыс орны

Дизель отынын гидротазалау ›ондыр“ысын жобалауда ТМД жЩне алыс шет елдердіЈ ›ондыр“ыларыныЈ, сонымен ›атар республика территориясында орналас›ан м±най йЈдеу зауыттарыныЈ ›±рамына кіретін ›ондыр“ылардыЈ технологиялы› деЈгейініЈ кЇйі туралы материалдар“а талдау жасалынды. Дизель отынын гидротазалау ›ондыр“ысында жо“ары сапалы дизель отыныныЈ ›ыс›ы жЩне жаз“ы сорттарын алу процесі жЇзеге асырылатыны белгілі. Дизель отынын гидротазалаудыЈ барлы› ›ондыр“ыларында жалпы ›абылдан“андай реактор блогы мен т±ра›тандыру колоннасын ›олданумен жо“ары сапалы дизель отынын алумен 230-350єС температура аралы“ында ›айнайтын м±най фракцияларын йЈдеу схемасы болып табылады.

Шдеби шолуда дизель отынын гидротазалаудыЈ бірнеше йндірістік Щдістері келтірілді. СоныЈ ішінде вакуум газойлін гидротазалаудыЈ ›ажеттілігі кезінде схемада ›ондыр“ы а“ындарыныЈ бірінде негізгі реактордыЈ алдында форреактор ›олданылатын йндірістік Щдісі ›абылданды. Осы Щдіс бойынша форреактор“а шикізаттан механикалы› ›оспалардыЈ, металл ›осылыстарыныЈ жЩне кокстыЈ бйлінуі Їшін ›ызмет ететін гидротазалаудыЈ пайдаланыл“ан катализаторы салынуы мЇмкін. Б±л Щсіресе соЈ“ы ›айнау температурасы 530-560єС вакуум газойлін йЈдеу кезінде маЈызды.

КатализатордыЈ ›ор“ау ›абаты есебінде ФОР-1 форконтакт ›олданылуымен катализатор салудыЈ арнайы Щдістемесі ›олданылады.

Форреакторда“ы катализатордыЈ ›ызмет ету мерзімі 8-10 айды ›±райды. Б±дан кейін оны бастап›ы ›алпына келтіреді немесе ауыстырады. Барлы› осы ±сыныстар гидрокЇкіртсіздену тереЈдігін ±л“айту“а жЩне йнімніЈ ›±рамында металл, кокс жЩне азот ›осылыстарыныЈ тймендеуін ›амтамасыз етеді.

Форреакторды ›олдану дизель отынын гидротазалаудыЈ негізгі реакторыныЈ катализаторыныЈ белсенділігініЈ тез тймендеуіне жЩне отырып ›алуына жол бермейді.

љ±рылыс орнын таЈдау“а Щсер ететін негізгі факторлар“а шикізат базасы, энергетикалы› ›орлар, йнімді т±тыну орнына дейінгі ара ›ашы›ты›, ж±мыс кЇшініЈ жЩне мамандардыЈ болуы, шикізаттыЈ ›атынас жолдарына ›атысты орналасуы жатады.

љ±рылыс орнын таЈдау халы› шаруашылы“ы саласын сЩйкесінше тарту мен орналастыру т±р“ысынан ›абылданады.

индірістік ›±рал-жабды›тарды д±рыс орналастыру тек ›±рылыс шаруашылы“ыныЈ ›±рылыс ›ар›ынын “ана емес м±най йЈдеу мен бас›а м±най фракцияларын д±рыс йЈдеуге мЇмкіндік береді. СоныЈ ішінде дизель отынын да, сонымен ›атар мемлекеттік ›ызы“ушылы›тарын бас›а кйршілес мемлекеттермен д±рыс Їйлестіре білу керек.

М±най йндіру мен оны йЈдеу республикада ірі йнеркЩсіп саласы болып табылады. иЈдеуші йнеркЩсіптерге отынды› н±с›асы бойынша ж±мыс істейтін мынадай ірі зауыттар жатады: «Петро Казахстан Ойл Продактс» ЖШС, «Павлодар м±най-химия зауыты» ЖАљ, «Атырау м±най йЈдеу зауыты» ЖШС. Б±л зауыттар тЩуелсіз љаза›станныЈ экономикасыныЈ дамуына айтарлы›тай Їлестерін ›осуда.

«Атырау м±най йЈдеу зауыты» ЖШС љаза›стан РеспубликасыныЈ батысында, Атырау ›аласында орналас›ан. ЖелдіЈ ба“ыты солтЇстік-шы“ыс, я“ни санитарлы› нормаларды, ауа кеЈістігініЈ тазалы“ын са›тау“а мЇмкіндік береді.

Зауыт негізінен ›аза›станды› м±най кен орындарыныЈ шикізатымен ›амтамасыз етіледі.

М±найды жеткізу ›±быр мен темір жол ар›ылы жЇзеге асырылады. Зауыт технологиялы› бумен жЩне электр энергиясымен зауыттан тыс орналас›ан ЖЭО есебінен ›амтамасыз етіледі. Зауыттан тыс жа›ын жерде Жайы› йзені а“ып жат›анды›тан жер асты суларын пайдалану ар›ылы сумен Їздіксіз ›амтамасыз етіледі.

Зауыт инженер-техникалы› персоналмен жЩне тЇрлі профильдегі ж±мысшылармен ›амтамасыз етілуі Атырау м±най жЩне газ институтыныЈ, М.О.Шуезов атында“ы ОЈтЇстік љаза›стан мемлекеттік университетініЈ «М±най, газ жЩне полимерлер технологиясы» кафедрасыныЈ ›атысуымен жЇзеге асырылады.

Сонымен, форреактор ›олданылатын йнімділігі 2 млн. 250 мыЈ т/ж дизель отынын сутегімен тазалаудыЈ жобаланушы ›ондыр“ысыныЈ ›±рылысын «Атырау м±най йЈдеу зауыты» ЖШС-ніЈ схемасында ›олдану біздіЈ республиканыЈ экономикасыныЈ дамуы Їшін экономикалы› тиімді жЩне рентабельді.

3 Шикізат, реагент жЩне дайын йнімдердіЈ сипаттамасы

љондыр“ыны шикізат – дизель отынымен (230-350С фракциясы) жобада“ы мйлшерде ›амту йндіріс ›±рамында“ы ж±мыс істейтін ›ондыр“ылардан алынып жЇзеге асады.

Гидротазалау шикізаты есебінде жобада берілген љаза›стан м±найлары ›олданылады, оныЈ сипаттамасы 3.1 кестеде берілген [17].
Кесте 3.1 – Шикізат, реагент жЩне дайын йнімдердіЈ сипаттамасы
ШикізаттыЈ, реагенттердіЈ, катализаторлар-дыЈ, жартылай фабрикаттар-дыЈ жЩне дайындалатын йнімніЈ атауыМемлекеттік немесе салалы› стандарттыЈ номеріТексеруге арнал“ан сапа кйрсеткіштеріНормаДайындала-тын йнімніЈ ›олданылуы айма“ы123451 Бастап›ы шикізатТеЈіз

Тура айдал“ан дизель отыныКЩсіпорын стандарты1 Фракциялы› ›±рамы:

- ›айнау шегі, єС

- а“ындылы“ыныЈ жо“алу

температурасы, єС

- ›ату температурасы, єС

- бастап›ы ›айнау нЇктесі, єС

10 % масса, єС

30 % масса, єС

50 % масса, єС

70 % масса, єС

90 % масса, єС

- соЈ“ы ›айнау нЇктесі, єС

2 љ±рамы:

- кЇкірт, %

- азот, млн^-1

- ›ыш›ыл саны, мг КОН/г

3 15⁰С-“ы ты“ызды“ы, кг/м³

4 Анилиндік нЇкте, єС

5 Цетанды› саны

6 Ароматты кймірсутектер, %

7 Т±т›ырлы“ы, мм²/с:

50 єС

100 єС

-7

-48

259

295

345

0,72

0,09

72

52

3,3

Тура айдал“ан дизель отыныКЩсіпорын стандарты1 Фракциялы› ›±рамы:

- ›айнау шегі, єС

- а“ындылы“ыныЈ жо“алу

температурасы, єС

- бастап›ы ›айнау нЇктесі, єС

250-360

-2

250Дизель отынын гидротазалау секциясыныЈ шикізаты 3.1 кесте жал“асы

30 % масса, єС

50 % масса, єС

70 % масса, єС

90 % масса, єС

- соЈ“ы ›айнау нЇктесі, єС

2 љ±рамы:

- кЇкірт, %

- азот, млн^-1

- ›ыш›ыл саны, мг КОН/г

3 15⁰С-“ы ты“ызды“ы, кг/м³

4 Анилиндік нЇкте, єС

5 Цетанды› саны

6 Ароматты кймірсутектер, %

7 Т±т›ырлы“ы, мм²/с:

40 єС

284

328

360

31

0,11

82

56

4,7

Тура айдал“ан дизель отыныКЩсіпорын стандарты1 Фракциялы› ›±рамы:

- ›айнау шегі, єС

- а“ындылы“ыныЈ жо“алу

температурасы, єС

- бастап›ы ›айнау нЇктесі, єС

10 % масса, єС

30 % масса, єС

50 % масса, єС

70 % масса, єС

90 % масса, єС

- соЈ“ы ›айнау нЇктесі, єС

2 љ±рамы:

- кЇкірт, %

- азот, млн^-1

- ›ыш›ыл саны, мг КОН/г

3 15⁰С-“ы ты“ызды“ы, кг/м³

4 Анилиндік нЇкте, єС

5 Цетанды› саны

6 Ароматты кймірсутектер, %

7 Т±т›ырлы“ы, мм²/с:

40 єС

250-360

250

283

327

360

20

0,32

79

57

5,3

- сутек, %

- СО + СО₂, %

- метан, %

- СО, %

- CI, %

0,001

0,0001

Ал“аш›ы толтыру, тонна

7,5дыру кезінде ›олданыладыНатрий нитраты, (Na₂NO₃)Зауыт-дайындаушы сертификаты бойыншаАл“аш›ы толтыру, тонна0,75Бейтараптан-дыру кезінде ›олданыладыДиметил-сульфидЗауыт-дайындаушы сертификаты бойыншаАл“аш›ы толтыру, тонна23Катализатор-ды сульфирлеу-деКаустикалы› сода (NaOH)Зауыт-дайындаушы сертификаты бойыншаNaOH массалы› Їлесі, %

Ал“аш›ы толтыру, тонна10

762Катализатор-ды бастап›ы ›алпына келтірудеUNICOR C коррозия ингибиторыDorfKetal импорты бойыншаЖыл сайын“ы шы“ыны, т/ж1,64Буландыру-шы колонна жЇйесіндеЖаЈа моно-этаноламинKTI компаниясы-ныЈ жобасыМоноэтаноламинніЈ массалы› Їлесі, %20-25Шы“ушы газды кЇкірттен жЩне кЇкіртті ›осылыстар-дан тазалау Їшін ›олданыладыљаны››ан моноэтанол-аминKTI компаниясы-ныЈ жобасыМоноэтаноламинніЈ массалы› Їлесі, % кйп емес103 КатализаторларФракциялаушы катализатор (TK-10)UOP импорты бойыншаТаблеткалар, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна15,9

1,25

0,806

20-R-001 реакторында катализатор есебінде ›олданыладыФракциялаушы катализатор (TK-551)UOP импорты бойыншаСа›иналар, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна4,8

4,87

2,89В ›абаты

20-R-001 реакторында катализатор есебінде ›олданыладыГидродесуль-фурлеуші катализатор (UF-1103Q)UOP импорты бойынша4-шы“ыЈ›ы, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна2,5

3,66

0,779

20-R-001 реакторында катализатор есебінде 3.1 кесте жал“асы

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна1,3

16,08

0,609

20-R-001 реакторында катализатор есебінде ›олданыладыГидродесуль-фурлеуші катализатор (HC-T)UOP импорты бойынша4-шы“ыЈ›ы, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна1,3

78,41

70,57Е ›абаты

20-R-001 реакторында катализатор есебінде ›олданыладыТазалау“а дейінгі катализатор (HC-T)UOP импорты бойынша4- шы“ыЈ›ы, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна1,3

14,8

0,9

20-R-002 реакторында катализатор есебінде ›олданыладыИнертті шарUOP импорты бойыншаДиаметр, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна3

1,79

2,4320-R-001 реакторында ›абатты ›ор-“ау есебінде ›олданыладыИнертті шарUOP импорты бойыншаДиаметр, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна6

2,27

3,0920-R-001 реакторында ›абатты ›ор-“ау есебінде ›олданыладыИнертті шарUOP импорты бойыншаДиаметр, мм

Ал“аш›ы толтыру, м³

Толтыру ты“ызды“ы, т/м³

Таза салма“ы, тонна19

2,78

3,7820-R-001 реакторында ›абатты ›ор-“ау есебінде ›олданылады4 Дайындалатын йнімГидротазалан-“ан жаз“ы дизель отыныМЕСТ 305-821 Фракциялы› ›±рамы:

- ›айнау шегі, єС кйп емес:

50%

- ›ату температурасы, єС

- лайлану температурасы, єС

жо“ары емес

- жабы› тигелдегі т±тану

температурасы, єС, кем емес:

дизель ›оз“алт›ыштары, кемелік дизель ›оз“алт›ыштары мен газ турбинасы Їшін

280

-10

40

Жо“ары жылдамда-тыл“ан дизель ›о“залт›ыш-тары мен газ турбиналары Їшін, сонымен ›атар кйлік-тер мен кемелерде 3.1 кесте жал“асы

2 љ±рамы:

- суда еритін ›ыш›ыл мен сілті

- жалпы кЇкірттіЈ массалы› Їлесі (белсенді жЩне белсенді емес), %, кйп емес

- меркаптан кЇкіртініЈ массалы› Їлесі, %, кйп емес

- кЇкіртсутектіЈ массалы› Їлесі, %, кйп емес

- кЇлдіЈ/кЇлділіктіЈ ›±рамы, %, жо“ары емес

- механикалы› ›оспалар мен судыЈ ›±рамы

- ›ыш›ылдылы“ы, Щрбір 100 см³ отын“а мг КОН, кйп емес

3 20єС-“ы ты“ызды“ы, кг/м³, кйп емес

4 20єС-“ы кинематикалы› т±т›ырлы“ы, мм²/с

5 Мыс пластинасында 100єС-та

3 са“ат бойы сынау

6 10% ›алды›пен кокстенуі, жо“ары емес

7 Цетанды› саны, кем емес

8 Йодты› саны, Щрбір 100 см³ отын“а йод грамы, кйп емес

9 ДЩлелді шайырлар концентрациясы, Щрбір 100 см³ отын“а мг-нан62

жо›

0,01

0,008

5,0

3,0-6,0

0,2

6

40›олданыла-тын ›оз“алт-›ыштар Їшін отын есебінде ›олданыладыГидротазалан-“ан ›ыс›ы дизель отыныМЕСТ 305-821 Фракциялы› ›±рамы:

50%

- ›ату температурасы, єС

- лайлану температурасы, єС

жо“ары емес

- жабы› тигелдегі т±тану

температурасы, єС, кем емес:

дизель ›оз“алт›ыштары, кемелік дизель ›оз“алт›ыштары мен газ турбинасы Їшін

жалпы ма›сатта“ы дизель ›оз“алт›ыштары Їшін

2 љ±рамы:

- суда еритін ›ыш›ыл мен сілті

280

340

-25

35

жо›Жо“ары жылдамда-тыл“ан дизель ›о“залт›ыш-тары мен газ турбиналары Їшін, сонымен ›атар кйлік-тер мен кемелерде ›олданыла-тын ›оз“алт-›ыштар Їшін отын 3.1 кесте жал“асы

- меркаптан кЇкіртініЈ массалы› Їлесі, %, кйп емес

- кЇкіртсутектіЈ массалы› Їлесі, %, кйп емес

- кЇлдіЈ/кЇлділіктіЈ ›±рамы, %, жо“ары емес

- механикалы› ›оспалар мен судыЈ ›±рамы

- ›ыш›ылдылы“ы, Щрбір 100 см³ отын“а мг КОН, кйп емес

3 20єС-“ы ты“ызды“ы, кг/м³, кйп емес

4 20єС-“ы кинематикалы› т±т›ырлы“ы, мм²/с

5 Мыс пластинасында 100єС-та

3 са“ат бойы сынау

6 10% ›алды›пен кокстенуі, жо“ары емес

7 Цетанды› саны, кем емес

8 Йодты› саны, Щрбір 100 см³ отын“а йод грамы, кйп емес

9 ДЩлелді шайырлар концентрациясы, Щрбір 100 см³ отын“а мг-нан0,05

0,01

жо›

жо›

840

Тйзімді

45

6

метан, этан жЩне этилен ›±рамыныЈ ›осындысы

бутан жЩне бутилен ›±рамыныЈ ›осындысы, кйп емес

- кЇкіртсутек пен меркаптан кЇкіртініЈ массалы› Їлесі, %, кйп емес

- сілті мен су ›±рамы

20єС-“ы с±йы› фазаныЈ ›±рамы, % кйл., кйп емес

2 љаны››ан бу ›ысымы 45єС-та, МПа, кйп емес

жо›

0,013

1,6

- бастап›ы ›айнау температурасы, єС, кем емес

- соЈ“ы ›айнау температурасы, єС, кйп емес

2 љ±рамы:

30

175

меркаптан кЇкіртініЈ массалы› Їлесі, млн^-1

азоттыЈ массалы› Їлесі, млн^-1, кйп емес0,5

жо›

рыл“ан бензин бензинді изомерлеу секциясына тЇседі

Шикізат 20-Z-002 шикізат коалесцеріне тЇседі, онда су мен механикалы› ›оспалардан ›осымша тазарып, коалесцердіЈ т±ндыр“ышына жиналады. 20-Z-002 коалесцерінен кейінгі ›осымша тазартыл“ан шикізат 33-37єС температурамен тауарлы дизель отыны мен шикізаттыЈ 20-Е-001С/В/А жылуалмастыр“ыштардыЈ ›±быр аралы› кеЈістігімен йтіп ›ыздырылады жЩне 165-170єС температурамен 20-D-001 шикізаттыЈ шы“ын сыйымдылы“ына тЇседі.

20-D-001 шы“ын сыйымдылы“ынан шы››ан шикізат 20-Р-002А/В сораптардыЈ ›абылда“ышына тЇседі. Сораптарда“ы шикізат температурасы 165-170єС. 20-Р-002А сораптарда“ы шикізат сЇзгіште тазаланады.
Реакторлар блогы
Шикізатты араластыру жЩне алдын ала ›ыздыру
20-Р-002 А/В сорабымен берілетін шикізат екі а“ын“а бйлінеді жЩне айналушы сутекпен араластыру“а беріледі. Сутекпен біріктірілген шикізат 145-155єС температурамен суы› шикізаттыЈ 20-Е-002 А/В (1^ші а“ын) жЩне 20-Е-002 С/Д (2^ші а“ын) жылуалмастыр“ыштардыЈ ›±быр аралы› кеЈістігі ар›ылы йтеді.
Шикізат пеші
№1 жЩне №2 реакторларда гидротазалау реакциясын ›амтамасыз ететін шикізатты 343-373єС температурасына дейін ›ыздыру 20-F-001 пешінде жЇзеге асырылады.

Сутекпен біріктірілген шикізат екі а“ынмен пештіЈ иректеріне тЇсіп, конвективті айма›тыЈ, содан кейін радиантты айма›тыЈ иректерінен йтеді де пештіЈ жандыр“ыларында отынды газды жа“уда бйлінетін жылу есебінен ›ыздырылады. Зауыттан шы“атын отынды газ 20-Z-009 коалесцирлеуші сЇзгіште тазалаудан йтеді. Тазалан“ан отын газы 20-F-001 жЩне 20-F-002 пештерініЈ жандыр“ыларында жа“у Їшін ›олданылады.

20-F-001 шикізат пешіне берілетін отын газы екі а“ын“а бйлінеді:

1. 
   пештіЈ пилотты жандыр“ыларына отын газы;
   
2. 
   пештіЈ негізгі жандыр“ыларына отын газы.
   

Шикізат пен реакция йнімдерініЈ ›±бырыныЈ кірісінде ›±бырлар мен ›±рал-жабды›тардыЈ ›абыр“аларында аммоний бисульфид т±зы ›ыртысыныЈ тЇзілмесі Їшін 20-Е-005В буландырушы колоннаныЈ суы› шикізат жылуалмастыр“ышыныЈ ›±быр аралы› кеЈістігіне жЩне 20-А-002 реакция йнімдерініЈ конденсаторына тазарту суыныЈ бЇркілуі жЇргізіледі.

БЇрку Їшін 20-D-009 йнімдерді фракциялау колоннасыныЈ ресивер т±ндыр“ышынан шы“атын технологиялы› конденсат пен зауыт жЇйесінен шы“атын тазартыл“ан конденсат ›оспасы ›олданылады. Тазарту“а судыЈ шы“ыны 5,9 т/са“ ›±райды.

Тазартыл“ан суы› конденсат 20-Р-003 А/В тазарту суыныЈ сораптарыныЈ ›абылда“ышына жЩне 20-D-002 буферлік сыйымдылы“ына тЇседі. 20-Р-010 А/В йнімдерді фракциялаудыЈ жо“ар“ы суыныЈ сорабына беріледі.

Тазарту суымен аралас›ан гидротазалан“ан шикізат пен реакция йнімдері буларыныЈ конденсациялануы мен 54єС-тан жо“ары емес температура“а дейін сал›ындатылуы 20-А-002 реакция йнімдерініЈ конденсатордыЈ тйрт иректерінде екі желдеткіштіЈ желдетуімен атмосфералы› ауамен жЇргізіледі.
Реакция йнімдерін сепарациялау жЩне судыЈ бйлінуі
С±йы› жЩне газ тЩріздес м±най йнімдерініЈ сумен ›оспасы 20-А-002 конденсатордан шы“ып, 20-А-003 сепаратор“а бйлгіш ›±рыл“ы ар›ылы келіп тЇседі, онда газ жЩне с±йы› фазаныЈ бйлінуі, одан бйлек с±йы› кймірсутектер мен судыЈ ›абатталуы жЇреді де сепаратордыЈ т±ндыр“ышында жиналады. СепаратордыЈ йнімді бйлігінен шы“атын с±йы› кймірсутектер жЩне ›±рамында сутегі, кЇкіртсутек жЩне жеЈіл газойл м±най йнімдері еріген т±ндыр“ыштан шы“атын су 20-D-004 бір рет буландыру сыйымдылы“ына беріледі. Сутегімен байытыл“ан газ сепаратордыЈ жо“ар“ы бйлігінен 20-D-005 айналушы газдыЈ сыйымдылы“ына жйнелтіледі.

С±йы› кймірсутектер мен ›ыш›ыл су 20-D-004 бір рет буландыру сыйымдылы“ына тЇседі. С±йы› кймірсутектер сыйымдылы›тыЈ жо“ар“ы бйлігіне, ал су сыйымдылы›тыЈ тйменгі бйлігіне бйлгіш ар›ылы беріледі. Сыйымдылы›та ›ысымныЈ тймендеуімен судан онда еріген сутегі, кЇкіртсутек жЩне жеЈіл м±най йнімдері, ал с±йы› кймірсутектерден бір рет буландыру сыйымдылы“ыныЈ т±ндыр“ышында жиналатын ›осымша су бйлінеді.

КЇкіртсутекпен ›аны››ан шы“ып кетуші кймірсутекті газ бір рет буландыру сыйымдылы“ынан 54єС-тан жо“ары емес температурамен шы“ып, 20-D-008 буландырушы колоннаныЈ ресиверінен шы“атын газбен араласып, 20-D-401 шы“ып кетуші газ сыйымдылы“ыныЈ аминді тазалауына беріледі.
љайта айналушы газ схемасы
20-D-003 сепараторда с±йы›ты›тан бйлінген ›айта айналушы газ 51-54 кгс/см² ›ысыммен жЩне 54єС-тан жо“ары емес температурамен 20-D-008 айналушы газдыЈ сыйымдылы“ына тЇседі. Сыйымдылы›та жинал“ан с±йы›ты› мерзімді тЇрде 20-D-004 бір рет буландыру сыйымдылы“ына жйнелтіледі.

љайта айналушы газ 20-D-005 сыйымдылы“ынан ›айта айналушы газдыЈ компрессор 20-С-001 ›абылда“ышына тЇседі, онда газ с±йылтылады жЩне ары ›арай 20-Е-002А жЩне 20-Е-002C жылуалмастыр“ыштардыЈ алдында шикізатпен араластыру“а беріледі, сонымен ›атар Їрлеуге немесе №2 реактор“а кіре берістегі температураны реттеуге ж±мсалады.

Ты“ызда“ыш жЇйесі компрессор корпусы ар›ылы вал йтетін жерде компрессордан шы“атын технологиялы› газдыЈ а“уын болдыртпайды. Компрессордан шы“атын газ 20-Z-502 А/В сЇзгішінде, ал азот 20-Z-503 А/В сЇзгішінде тазалаудан йтеді.
Буландырушы колоннаныЈ блогы
С±йы› кймірсутектерді ›ыздыру жЩне бйлу
20-D-004 бір рет буландыру сыйымдылы“ынан шы“атын с±йы› кймірсутектер (реакция йнімдері) келесідей жылуалмастыр“ыштардыЈ ›±быр аралы› кеЈістігі ар›ылы йтіп ›ыздырылады:

1. 
   буландырушы колоннаныЈ суы› шикізаты 20-Е-005 А/В;
   
2. 
   буландырушы колоннаныЈ шикізаты жЩне айналушы керосин 20-Е-011 А/В/С;
   
3. 
   буландырушы колоннаныЈ шикізат жЩне тауарлы керосин 20-Е-004 А/В;
   
4. 
   буландырушы колоннаныЈ ысты› шикізаты жЩне реакция йнімдері 20-Е-012 А/В.
   

М±най йнімдерініЈ жеЈіл фракциялары мен кЇкіртсутектіЈ жа›сы бйлінуі Їшін буландырушы колоннаныЈ бірінші таба›шасыныЈ астына орта ›ысымды бу беріледі.

Зауыт жЇйесінен шы“атын орта ›ысымды бу 20-D-014 сыйымдылы“ынан йтіп, 20-V-001 буландырушы колонна“а беріледі. 20-D-014 сыйымдылы“ында конденсат тамшысыныЈ будан бйлінуі жЇреді.

М±най йнімдерініЈ ауыр фракциялары буландырушы колоннаныЈ таба›шалары бойымен тймен ›арай а“ып, кубта жиналады жЩне одан шы“ып ары ›арай 20-F-002 йнімдерді фракциялау колоннасыныЈ шикізат пешіне екі а“ын“а бйлінеді.