Древний и современный Тараз
жүктеу/скачать 184.06 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Достопримечательности
- Историко-архитектурные памятники
- Города-побратимы
- Город в кино
| Древний и современный Тараз
В VII—VIII веках до нашей эры в степях у реки Талас сложились племенные союзы саков и усуней, которые основали городище Тараз, следы которого найдены на месте Центрального колхозного рынка (т. н. «зеленого базара») современного Тараза..Первое письменное упоминание города (в греческих источниках) относится к 568 году, под названием Толоса. Это был один из пунктов северной ветви Великого шелкового пути, который проходил из Алмалыка (район современного города Кульджа в Китае) в направлении города Ясы (современный город Туркестан) и далее вниз по течению Сыра (Сырдарья). Китайский паломник — буддийский монах Сюаньцзан, проезжавший через Тараз в 630 году, сообщал, что «прибыл в город Та-ло-се, имеющий 8 или 9 ли. Купцы из разных стран живут в этом городе вперемешку…».В 751 году вблизи города состоялась битва на Таласе, в которой арабская конница во главе с Зиядом ибн-Салихом Аббасидского халифата наголову разбила армию Танского Китая во главе с Гао сянь-чжи при помощи местных карлукских наёмников-тюрков. В результате арабы принесли ислам в кипчакские степи.В 893 году к стенам Тараза подошло войско Исмаила Самани. Дехкане Тараза добровольно открыли ворота города и приняли ислам. Христианская церковь была перестроена в мечеть. С этого времени Тараз оказался в составе государства Саманидов. В VIII—X веках город входил в состав Карлукского ханства. В 999 году край завоевали Караханиды, покончившие с династией Саманидов. Наибольшего расцвета древний Тараз достиг в XI—XII веках при Караханидах и являлся столицей их царства.Письменных сведений о завоевании Тараза монголами нет, но, по-видимому, в 1220 году город оказал монголам значительное сопротивление, почему и был разрушен ими до основания, о чём свидетельствуют остатки пожарища, обнаруженные при раскопках. Город, видимо, был переименован монголами в Яны (Новый), поскольку при дальнейшем упоминании его как европейские, так и арабские источники пишут: «…город Яны, называвшийся до завоевания Таразом». В XIII—XV веках город входил в состав Чагатайского улуса Монгольской империи. В период 1465 по 1718 годы — один из городов Казахского ханства. В 1723 году Таласская долина, как и большая часть южных областей нынешнего Казахстана, была завоевана джунгарами, которые и владели ею почти до 1756 года. В XVIII—XIX веках входил в состав Кокандского ханства. В 1856 году город был переименован в Аулие-ата — (Святой дед). Это название он получил в честь Карахана — основателя династии Караханидов. В центре города находится мавзолей Карахана. В 1864 году захвачен русскими войсками под командованием полковника М. Г. Черняева в ходе завоевания Средней Азии Россией. Довольно полное описание города в начале ХХ столетия даётся в труде «Россия. Полное географическое описание нашего отечества». Отмечается, что в Аулие-Ате имелся большой базар, ярмарка и ряд транспортных контор. Город состоял из русской и азиатской частей. В нём были три церкви, 21 мечеть, почтово-телеграфная контора, городское училище, больница, военный госпиталь, 17 фабрик и заводов, 1791 жилой дом, 19 052 жителя. В 1917 году через город проложена Семиреченская железная дорога от Арыси до Верного, что ускорило развитие города. В советское время дорога стала уже частью Турксиба (1930). В 1936-38 годах город носил имя первого секретаря ЦК КП(б) Казахстана Левона Мирзояна, который впоследствии был репрессирован и расстрелян 26 февраля 1939. В 1938 году город из Мирзояна был переименован в Джамбул, по имени казахского поэта Джамбула Джабаева. 4 мая 1993 Постановлением Президиума Верховного Совета Казахстана транскрипция названия Джамбулской области на русском языке была изменена на Жамбылскую область, а Джамбул — на Жамбыл[3].
Наличие в близлежащих горах Каратау фосфоритных руд предопределило развитие в регионе фосфорной индустрии. В городе было построено сразу три завода: Джамбулский суперфосфатный завод, ДПО «Химпром» и Новоджамбулский фосфорный завод (НДФЗ). Все они подчинялись Минхимпрому в Москве. Развал СССР разрушил все производственные связи и привёл эти предприятия к глубокому кризису, в городе резко возросла безработица. В начале XXI века мощности химических предприятий были практически полностью восстановлены. Суперфосфатный завод, входящий в систему «Казфосфат», выпустил в 2007 году 80 000 тонн аммофоса, НДФЗ (тоже «Казфосфат») произвел по 40 000 тонн жёлтого фосфора, термической фосфорной кислоты и триполифосфата натрия (ТПФН). Бывший ДПО «Химпром» успешно переориентирован на выпуск ферромарганцевых окатышей. Занятость в регионе достигла своего пика[источник не указан 271 день]. Кроме этого в городе были построены фабрика ПОШ (первичной обработки шерсти), авторемонтный завод, завод «Автозапчасть», заводы металлоконструкций и т. д. Джамбулская ГРЭС мощностью 1,2 ГВт (6 блоков по 200 МВт) обеспечивала электроэнергией город, область и регион, входила в ЕЭС (единую энергосистему) Советского Союза. ДостопримечательностиВ городе сохранились такие памятники средневековой архитектуры как Мавзолей Карахана (мавзолей Аулие-ата, XI век), Мавзолей Шамансура (XIII век), а также Мечеть Наметбая (1867 год), Баня Кали-Жунуса (XIX век) и др. Историко-архитектурные памятникиЕдва ли не самыми замечательными из памятников строительного мастерства и архитектуры средневекового Казахстана являются культовые здания. Среди сохранившихся до нашего времени строений особый интерес вызывают мавзолеи и мазары ("жилища мертвых"). Широкую известность приобрели мавзолеи Бабаджи-хатун и Айша-биби, построенные соответственно в Х-ХI и ХI-ХII веках; мавзолеи Жошы-хана и Алаша-хана (близ Жезказгана), относящиеся к ХIII веку; Жубан-ана, Каип-ата, Маулим-берды в долинах рек Сарысу и Кенгир; мавзолей Кара-хана в Таразе и др. Многие из них и сегодня восхищают оригинальностью архитектурной композиции, декоративным убранством и высоким строительным искусством. С большим совершенством применялись в этих зданиях фигурная кладка кирпича и новые виды строительного материала: ганч, алебастр, терракотовые и изразцовые плиты. В 18 км от города Тараза высятся на холме два уникальных памятника. Один из них, мавзолей Бабаджи-хатун выделяется простотой и монументальностью архитектурной композиции. Его почти кубическое здание увенчано граненым барабаном и ныне разрушенным шестнадцатиреберным коническим куполом; плоскости стен фасадов оформлены нишами и розетками, выполненными фигурной кладкой, а парапет главного фасада мавзолея сохранил остатки надписи на арабском языке: "Эта гробница, называемая Абаджи-хатун. Строитель ее…" Устойчивость объемной композиции мавзолея и возведение его на каменном фундаменте с отмосткой из плитняка способствовали хорошей сохранности памятника. Жемчужиной архитектурно-строительного и декоративного искусства можно назвать расположенный рядом мавзолей Айша-биби, и прежде всего потому, что в нем проявились удивительная гармония и единство архитектурных мотивов, конструкции здания и орнаментального декора. Мавзолею Айша-биби посвящено большое количество научных и научно-популярных работ. Архитектор Т.К. Басенов называл его "своего рода музеем, в котором сосредоточены основные орнаментальные сокровища архитектуры Казахстана и который содержит ключ к пониманию традиционных форм, принципов эволюции и сочетания отдельных орнаментальных мотивов". Мавзолей имеет кубическое основание, когда-то покрытое куполом. По четырем углам здания возвышаются массивные колонны. Система небольших ниш, малых колонок, сводов, стрельчатых арок создает впечатление ажурности мавзолея, а оформление стен и колонн терракотовой облицовочной плиткой радует глаз разнообразием орнамента. В терракотовых узорах этого здания, в различных сочетаниях воплотились традиционные виды орнаментального искусства древних племен Казахстана, из которых геометрический, зооморфный и солярный мотивы уходят своими корнями в искусство андроновских и сакских племен II-I тысячелетий до н.э. Предания донесли до нас и историю создания мавзолея, в котором, согласно одной легенде, похоронена красавица-дочь известного поэта и ученого Хаким-ата, заболевшая и внезапно скончавшаяся в ненастную осеннюю пору во время поездки к своему жениху Кара-хану. Среди надписей на угловых колоннах здания сохранились такие слова : "Осень, тучи…жизнь прекрасна". Спорт
В городе существует футбольный клуб «Тараз». Его домашней ареной является стадион «Центральный» вместимостью более 12,5 тыс. зрителей. Города-побратимы
Город в киноПо сценарию знаменитой комедии Джентльмены удачи один из её героев, Василий Алибабаевич, — родом из Джамбула: «Хочу в Джамбул, там тепло, там моя мама». Эта фраза выбита на пьедестале памятника героям комедии, установленном возле центрального базара Тараза. Список литературы 63.4 Б18 1. Байпаков,К. Великий Шелковый путь (на территории Казахстана). –Алматы: «Адамдар», 2007.-496 с. .
Е 33 2.У истоков древного Тараза (фотоальбом). –Тараз. -2002. -175 с. 92 К18 4.«Казахстан»Национальная энциклопедия т.2/Гл.ред.Б. Аяған.-Алматы: Главная редакция «Қазақ энциклопедиясы».-2006. – 280-285с. 92 К18 3.«Казахстан»Национальная энциклопедия т.5/Гл.ред.Б. Аяған.-Алматы: Главная редакция «Қазақ энциклопедиясы».-2006. – 161-162с. 63.3 (5Каз) я 6 П41 5. По Великому Шелковому пути (фотоальбом) .- Алматы. -1991.- 320 с. 63.3 (5Каз) 4 С75 6. Средневековые города Казахстана (Книга –альбом)- Алматы: «Өнер»,2006.-200с. 85.16я 6 С90 7. Сутулов, В.А. Природа Казахстана.Жамбылская область.-Алматы:ТОО «Эффект».2005.-288с. 63.3(5Қаз) Ә20 Әбділдаұлы, Б. Талас-Тараз [Мәтін]: тарихи-деректі роман / Б. Әбділдаұлы.- Алматы: Санат, 1998.- 288б.- (Қазақстан тарихы:зерттеулер, құжаттар). 63.3(5Каз-4Жам) Ә20 Әбілдаұлы, Б. Талас.Айша Бибі.Қарахан [Текст]: Оқу құралы / Б. Әбілдаұлы.- Алматы: Санат, 2002.- 264б. 63.3(5Каз) Ә20 Әбілдаұлы, Б. Талас-Тараз [Текст]: Тарихи-деректі роман / Б. Әбілдаұлы.- Алматы: Санат, 1998.- 288б. 63.3(5Каз) Б18 Байпақов, К.М. Ұлы Жібек жолы және Тараз=Великий шелковый путь=Great Silk road and Taraz [Мәтін] / К.М. Байпақов, К. Байбосынов.- Тараз: Рысбаева және Ко.- 62б. 63.3(5Каз)722 Б70 Боздақтар: Жамбыл облысы [Мәтін]. V т.: Отан қорғау жолында құрбан болған боздақтарға ескерткіш кітап / Ред. Ж.Ж.Сатибеков.- Тараз, 2001.- 500б.- (Книга памяти). 63.3(5Каз)722 Б70 Боздақтар: Жамбыл облысы [Мәтін]. VI т.: Отан қорғау жолында құрбан болған боздақтарға ескерткіш кітап / Ред. Ж.Ж.Сатибеков.- Тараз, 2002.- 558б.- (Книга памяти). 63.3(5Қаз)722 Б70 Боздақтар.Жамбыл облысы [Мәтін]. Т.2: 1941-45 ж.ҰОС жеңісінің 50 жылдығына арналады / Бас ред. Ә.Нысанбаев.- Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2000.- 408б. 63.3(5Қаз)722 Б70 Боздақтар.Жамбыл облысы [Мәтін]. Т.2"а": 1941-45 ж.ҰОС жеңісінің 50 жылдығына арналады / Ред. Ж.Ж.Сәтібеков.- Тараз: Рысбаева және К, 2001.- 407б. 63.3(5Қаз)722 Б70 Боздақтар.Жамбыл облысы [Мәтін]. Т.3: 1941-45 ж. ҰОС жеңісінің 55 жылдығына арналады / Бас ред. Ә.Нысанбаев.- Таразы: Сенім, 2000.- 436б. 63.3(5Қаз)722 Б70 Боздақтар.Жамбыл облысы [Мәтін]. Т.4: 1941-45 ж.ҰОС жеңісінің 50 жылдығына арналады / Ред. Ж.Ж.Сәтібеков.- Тараз: Рысбаева және К, 2000.- 485б. 87.3(5Қаз) Д33 Дербісалиев, Ә. Қазақ даласының жұлдыздары [Мәтін]: Тарихи-филологиялық зерттеу / Ә. Дербісалиев.- Алматы: Рауан, 1995.- 240б. 86.38 Д33 Дербісәлі, Ә. Ежелгі Тараз және Ислам жәдігерліктері [Мәтін]: 2008 жылы маусымда Таразда өткен ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары / Ә. Дербісәлі.- Алматы: Атамұра, 2009.- 64 бет. 63.3(5Каз)722.78 Д64 Достанбаев, Т.Ш. Жамбылдық кеңес одағының батырлары [Мәтін] = Жамбылцы - герои Советского союза / Т.Ш. Достанбаев.- Тараз: Тараз университеті, 2010.- 139б. 63.3(5Каз-4Жам)я6 Е33 Ежелгі Тараз тарихынын бастауы [Текст].- Тараз: ТарГУ, 2002.- 176б.- (Таразға 2000 жыл). 66.3(5Қаз) Ж25 Жамбыл облысында Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 20 жылдығын мерекелеу [Мәтін].- Тараз: Lenim, 2011.- 56бет. Қаз2 К69 Копжасарова, А. Талбесігім-Таразым [Мәтін]: Таңдамалы өлеңдер жинағы / А. Копжасарова.- Тараз: Сенім, 2001.- 368б. 63.3(5Каз-4Жам) К69 Көне және қазіргі Тараз: тарихы және әлеуметтік-экономикалық дамуының болашағы [Мәтін]: Тараз қ. 2000 жыл.арн. Респ.ғылыми-практ.конференц. материалдары (4-5 сәуір, 2002ж.).- Тараз: ТарМУ, 2002.- 348б.- (Тараз-2000). 92.0 Қ18 Қазақстан Республикасының тарихи және мәдени ескерткіштер жиынтығы: Жамбыл облысы [Мәтін]. Т.2 / Бас ред. кеңес: К.М.Байпақов және т.б.- Алматы: РМК "ММЕ ҒЗЖИ", 2002.- 364б. 63.3(5Каз-4Жам) М46 Мырзахметұлы, М. Көне Тараз [Мәтін] / М. Мырзахметұлы, И. Жеменей, А. Әбдуалиев; , .- Алматы: Санат, 2002.- 216б. 63.3(5Каз-4Жам) М91 Мырзахметұлы, М. Түркістан Тараз арасы... [Мәтін] / М. Мырзахметұлы.- Астана: Білге, 2002.- 432б. Қаз2 С31 Сейталин, Ә.М. Тараз толғаулары [Мәтін]: Өлеңдер, дастандар / Ә.М. Сейталин.- Тараз: Сенім, 2000.- 100б. 85.16я6 С87 Сутулов, В.А. Қазақстан табиғаты.Жамбыл облысы [Мәтін] / В.А. Сутулов.- Алматы: Эффект, 2005.- 288с. 63.3(5Каз-4Жам)я2 Т21 Тараз.Жамбыл облысы [Мәтін]: энциклопедия / Бас ред.Б.Ғ.Аяған.- Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2003.- 576с. 92:63.3(5Қаз-4Жам) Т21 Тараз-ғасырлар куәсі [Мәтін]: Анытамалық-библиографиялық көрсеткіш / Ред.Ф.М.Мырзаханова.- Алматы, 2002.- 64б. 63.3(5Каз-4Жам)я2 Т21 Тараз.Жамбыл облысы [Мәтін]: энциклопедия / Бас ред.Б.Ғ.Аяған.- Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2003.- 576с. 63.3(5Каз-4Жам) Т21 Тараз: Мыңжылдықтар және өркениеттер сұхбаты [Мәтін]: Тараз қаласын. 2000 жыл. арн. халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның материалдары (26-27 қыркүйек, 2002 жыл) / Ред. Л.Ә.Байсерке, С.Р.Ибатуллин.- Тараз: ТарМУ, 2002.- 364б.- (Тараз-2000). 84(5Қаз-Қаз)5 Т21 Тараздың жас таланттары [Мәтін] / Ред. Қ.Иембердиев.- Тараз: Салық тәртібі, 2005.- 192б. Мерзімді басылымдар Ақсақалов, Қ. Ұлттың рухани бейнесі-мәдениетте/ Қ. Ақсақалов // Егемен Қазақстан.- 2009.- №19-22.-23 қаңтар.- Ахмет, Б. Ұлы Жібек жолының алтын арқауы сабақталады/ Б. Ахмет // Ақ жол.- 2008.- №79-81.-24мамыр.- Б.1. Әбдиев, Е. Ата-бабамыздың киелі жері туристік мекенге айналар күн таяу [Мәтін]: Мәдени мұра / Е. Әбдиев // Айқын.- 2010.- №141.-5тамыз.- Б.24. Әбдиев,Е. Таяу жылдары арман қалаға айналамыз[ Мәтін]: [қала әкімі Б.Орынбековпен сұхбат] / Е.Әбдиев // Жамбыл –Тараз.-2011.-№26.- 29маусым.-Б.4-5 Әйменов, Т. Тараз қаласы бойынша жеке тұрғын үй құрылысын жүргізу үшін жер телімдерінің бөлінуі туралы ақпарат [Мәтін]: Жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін бөлу / Т. Әйменов // Жамбыл -Тараз.- 2011.- №48, -1желтоқсан.- Б.13. Әлібай, С. Ежелгі Тараз: айшықталған еңбек / С. Әлібай // Ақ жол.- 2009.- №112-114.-20маусым.- Б.6. Әлібай, С. Сенімді нығайтып, ширықтыратын құжат/ С. Әлібай // Ақ жол.- 2009.- №45-46.-14наурыз.- Б.1. Әлімжан, Қ. Жамбыл еліне де, жеріне де тәнті болдық/ Қ. Әлімжан // Ақ жол.- 2009.- №97-98.-30мамыр.- Б.1. Әлімжанова, Ғ. Жәдігерлер –тарихтың көзі [Мәтін]: [Облыстық тарихи -өлкетану музейіне -80жыл] /Ғ.Әлімжанова// Ақ жол.- 2011.-№100-101.-14 маусым.-Б.3 Әлиев, Е. Жоғары рух қана ұлтты алға жетелейді /Е. Әлиев //Жамбыл –Тараз-2007.№2.-10 қаңтар. -2б. Баққараұлы, Ә. Аңыз қала, арман қала [Мәтін]: (Бірер жылдар Тараз келбеті өзгереді)/ Ә.Баққараұлы // Ақ жол.-2011.-№100-101.- 14 маусым.- Б.1 Баққараұлы, Ә. Қалада шешімін күткен мәселе көп/ Ә. Баққараұлы // Ақ жол.- 2009.- №10.-20қаңтар.- Б.2. Бақтияр Бас қаланың бас жоспары [Мәтін]: Облыс әкімінің баспасөз қызметі хабарлайды // Ар-Ай.- 2010.- №4.- Б.1. Бекен, М. Әулиеата-Тараз қаласының тарихы/ М. Бекен // Қазақстан тарихы.- 2009.- №5.- Б.79-83. Бектасова, Г. Шағын қалалардың күні туатын шақ алыс емес/ Г. Бектасова // Түркістан.- 2007.- №48.-29қараша. Бозымбаев, К. Жасампаз Жамбыл жерінде [[Мәтін]: / К. Бозымбаев //Ақ жол.-2011.- №154-155.-8 қыркүйек.-Б.1-2 Ботабеков, Қ. Химия өнеркәсібі -мемлекет қуаттылығының кепілі/ Қ. Ботабеков // Түркістан.- 2009.- №4.-29қаңтар. Дәуренбеков, К. Бектөбе - орта ғасыр қаласы/ К. Дәуренбеков // Ақ жол.- 2008.- №46-48.- Б.5. Досалы, Е. Имандылық ордасы - елдің олжасы [Мәтін] / Е. Досалы // Ар-Ай.- 2010.- №40.-7қазан.- Б.1-2. Досалы, Е. Таразға тағзым [Мәтін] / Е. Досалы // Арай.- 2009.- №43.-22қазан.- Б.7. Досалы, Е. "Тарихи мұра - тарихи зерденің оқулығы...": ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Мемлекет "Ежелгі Тараз ескерткіштері" тарихи-мәдени қорық мұражайының дир.Тәкен Молдақыновпен сұхбат / Е. Досалы // Парасат.- 2009.- №10.-Б.20.-22. Ембердиева, Г. Ғасыр композиторына құрмет [Мәтін]: Тағзым / Г. Ембердиева // Ар-Ай.- 2010.- №18.-7мамыр.- Б.3. Есаман, Х. Тараз түні [Мәтін]: / Х.Есаман // Жамбыл Тараз.- 2011.- №19. -12 мамыр. – Б.7 Есаман, Х. Ұлттығымыздың ұлы бөлшегі [Мәтін]: Мәдениет / Х. Есаман // Жамбыл Тараз.- 2011.- №16.-20сәуір.- Б.7. Жақсылықов, Б. Кондоминиум [Мәтін]: Әкімият / Б. Жақсылықов, Г. Олжабаева, Е. Әбдиев // Жамбыл Тараз.- 2011.- №13.-30 наурыз.- Б.1, 3. Жанасыл, Ш. Тұмарлы Таразды енді көресіз ... [Мәтін]: Келбет / Ш. Жанасыл // Жамбыл Тараз.- 2011.- №18.-7 мамыр.- Б.4-5. Жаңабайұлы, Е. Қамқорлық - халыққа қуат [Мәтін] / Е. Жаңабайұлы // Ар-Ай.- 2010.- №22.-3маусым.- Б.2. Жаңбыршы, А. Республикалық жарыс жалауы Таразда көтерілді [Мәтін]: Спорт әлемі / А. Жаңбыршы // Ақ жол.- 2011.- №63-64.-19 сәуір.- Б.6. Жол картасының орындалу барысы туралы мәлімет// Жамбыл Тараз.- 2009.- №44.-5маусым.- Б.4. Жүніс, Ә. Гүлдене бер, аяулы мекенім менің!/ Ә. Жүніс // Ақ жол.- 2008.- 12тамыз.-Б.-4. Жұмабек, С. Ежелгі Тараз түлеп, түрлене бермек: "Тараз-2000" қоры іске кірісті / Сапарәлиев Жұмабек // Ақ жол.- 2002.- 19 ақпан.- Б.2. Исахметұлы, Ж. Бәйдібек би тамырлары [Мәтін]: / Ж. Исахметұлы // Жамбыл Тараз.- 2011.- №19. -12 мамыр. – Б.8-9 Кемелов, Қ. Тараздың эколгиясы қайтсе жақсарады?/ Қ. Кемелов // Ақ жол.- 2008.- №172-173.-18қазан.- Б.3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы. Жамбыл облысы Тараз қаласының және Байзақ, Жамбыл аудандарының әкімшілік шекараларын өзгерту туралы [Мәтін]: Қазақстан Республикасы Үкіметі, 2010 жылғы 23 ақпан №113, Астана, Үкімет үйі // Егемен Қазақстан.- 2010.- № 94-95.-13 наурыз.- Б. 6.
Жамбыл облысы Тараз қаласының және Байзақ, Жамбыл аудандарының әкімшілік шекараларын өзгерту туралы [Мәтін]: Қазақстан Республикасы Үкіметі, 2010 жылғы 23 ақпан №113, Астана, Үкімет үйі // Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілер жинағы.- 2010.- №18.- Б.12. Құманбаев, Ж. Талас өңірінің бас қаласы атанған Тараз жайлы ежелгі тарихнамаларда не айтылады?/ Ж. Құманбаев // Ақ жол.- 2008.- 19шілде.-Б.-6. Қыдырәлі, Д. Мәңгілікке жетелейтін қастерлі ұғым/ Д. Қыдырәлі // Ақ жол.- 2008.- №139-141.-23тамыз.-Б.-4. Мамыт, А. "ZHAMBYL-INVEST-2010" халықаралық бизнес-форумы [Мәтін]: Тараз қаласындағы "Баласағұн" мәдениет сарайында Жамбыл облысының әкімдігі мен Қазақстан Республикасы Сауда-өнеркәсіп палатасы бірлесіп ұйымдастырған, халықаралық бизнес-форумы болып өтті / А. Мамыт // Ақ жол.- 2010.- №115, 116.- Б.1, 2, -24маусым. Меркибекова, Б. Тараз қаласының экологиялық жағдайы [Мәтін] / Б. Меркибекова // М.Х.ТарМУ Хабаршысы Табиғатты пайдалану және антропосфера мәселелері = Вестник ТарГУ им.М.Х.Дулати Природопользование ипроблемы антропосферы: Ежеквартальный научный журнал.- 2006.- №4.- Б.134-137.- (Геоэкологиялық ғылымдар). Мұқарам, Б. Мемлекеттік хатшы Тараз қаласына барып қайтты/ Б. Мұқарам // Айқын.- 2009.- №101.-6маусым.- Б.2. Мұқатаев, М. "Ұлы Жібек жолы": фольклорлық музыка фестивалі өтеді / М. Мұқатаев // Ақ жол.- 2008.- №24.-12ақпан.- Б.4. Нұғманқызы, Қ. Қуғын-сүргін құрбандарына құрмет [Мәтін] / Қ. Нұғманқызы // Ар-Ай.- 2010.- №22.-3маусым.- Б.2. Ордабеков, С. Дәрігер неге әбігер [Мәтін] / С. Ордабеков // Түркістан.- 2010.- №17.-29 сәуір.- Б.10. Ордабеков, С.О. Ежелгі Тараздың көне моншалары [Мәтін] / С.О. Ордабеков, М.Т. Түменбаева // М.Х.Дулати атындағы ТарМУ хабаршысы Табиғатты пайдалану және антропосфера мәселелері=Вестник ТарГУ имени М.Х.Дулати Природопользование и проблемы антропосферы: Әр тоқсанда шығарылатын ғылыми журнал.- 2005.- №1.- Б.167-171.- (Тарих ғылымдары). Ордабеков, С.О. Ежелгі Тараздың көне моншалары [Мәтін] / С.О. Ордабеков, М.Т. Түменбаева // М.Х.Дулати атындағы ТарМУ хабаршысы Табиғатты пайдалану және антропосфера мәселелері=Вестник ТарГУ имени М.Х.Дулати Природопользование и проблемы антропосферы: Әр тоқсанда шығарылатын ғылыми журнал.- 2005.- №1.- Б.167-171.- (Тарих ғылымдары). Ордабеков, С. Қаланың көркі – ой сана [Мәтін]: / С.Ордабеков //Ақ жол.-2011.- №82-83.-19 мамыр.-Б.3 Ордабеков, С. Шоқанның Әулиетаға сапары/ С. Ордабеков // Ақиқат.- 2008.- №11.- Б.91-96. Проскурина, Ж. Жеріңнің аты - бабаңның хаты [Мәтін]: Топонимдерді өзгертудің күнгейі мен көлеңкесі де бар / Ж. Проскурина // Саясат: Елордалық журнал.- 2010.- №5(54).- Б.24-30. Райқұл, А. Мемлекеттік рәміздер ұлықталған күн [Мәтін]: Облысымыздағы өткен "Бірлігіміз жарасқан" атты жалпыреспубликалық патриоттық форум / А. Райқұл // Ақ жол.- 2010.- №101.- Б.1, -5маусым. Сатыбалдиев, Б. Таразда регбиден Азия чемпионаты жалауын көтерді/ Б. Сатыбалдиев // Ақ жол.- 2008.- №87.-5маусым.- Б.3. Сатылғанов, С. Қырық қатпар тірлікті, қыбын тапқан істейді [Мәтін]: [Қала көркі]/ С.Сатылғанов// Жамбыл –Тараз.-2011.- №22.- 1 маусым.-Б.4-5 Төлеуіш, Д. Біз –Тараздықтармыз[Мәтін]: [ Ықшам ауданға ықшамдық жарасады]/ Д.Төлеуіш // Жамбыл –Тараз.-2011.-№24.-15 маусым.-Б.6-7 Сатылғанов, С. Білімді ұрпақ - ел келешегі [Мәтін]: Болашақ / С. Сатылғанов // Жамбыл Тараз.- 2011.- №16.-20 сәуір.- Б.3. Сәттібайұлы, К. Үкімет Тараз қаласының бас жоспарын бекітті [Мәтін] / К. Сәттібайұлы // Егемен Қазақстан.- 2010.- №38-39.-3 ақпан.- Б.4. Сейітова, А. Қордаланған мәселелер шешіледі [Мәтін]: Тараз қаласының әкімі Е. Астаевтың жұмысы жайлы / А. Сейітова // Жамбыл-Тараз.- 2010.- №5.-3.02.- Б.1-2. Сүлеймен, Ғ. Тараздағы тартыс: немесе жалынды жастардың жұлдызы жарқыраған жарыс / Ғ. Сүлеймен // Айқын.- 2008.- №212.-11қараша.- Б.7. Таңжарық, Т. Қаланың дамуы - қазақ руханиятының кемелденуі [Мәтін]: Президент сапары / Т. Таңжарық // Дала мен қала.- 2010.- №39.- Б.2. Талапұлы, Т. Тараз - сәулет туындыларының отаны/ Т. Талапұлы // Жамбыл Тараз.- 2008.- №82.-15қазан. Тараздың тамаша тағылымы// Ислам және өркениет.- 2008.- №20.-11-20шілде.- Б.4-5. Толқынбайұл, Т. Ақыртас ашық аспан астындағы мұражай көріністері/ Т. Толқынбайұл // Ақ жол.- 2007.- №185-187.-17қараша.- Б.12. Тортаев, I. Жол картасы бағдарламасы толық жүзеге асады/ I. Тортаев // Жамбыл Тараз.- 2009.- №55.-17шілде.- Б.1-3. Төлегенова, Г. Тараз қаласындағы мәдениеттің дамуы [Мәтін]: (1960-90 жж.) / Г. Төлегенова // Қазақ тарихы: Ғылыми-әдістемелік журнал.- 2010.- №5.- Б.39-40. Төлеуіш, Д. Адамзат өркениетінің куәгері [[Мәтін]: / Д. Төлеуіш // Жамбыл Тараз.- 2011.- №33. -17 тамыз.– Б.4 -5 Төлеуіш, Д. Алатаудың аясында, ен таластың жағасында [Мәтін]: / Д. Төлеуіш // Жамбыл Тараз.- 2011.- №20. -18 мамыр.– Б.4 -5 Төлеуіш, Д. Біз –Тараздықтармыз[Мәтін]: [ Ықшам ауданға ықшамдық жарасады]/ Д.Төлеуіш // Жамбыл –Тараз.-2011.-№24.-15 маусым.-Б.6-7 Төлеуіш, Д. Әулие атаның әуе қақпасы [Мәтін]: / Д. Төлеуіш // Жамбыл Тараз.- 2011.- №27. -6 шілде.– Б.4 -5 Төлеуіш, Б. Елген таныс талайы ортақ [Мәтін]: [Біз тараздықтармыз]/ Д.Төлеуіш// Жамбыл –Тараз.-2011.- №22.-1 маусым. –Б.8 Шолақ, Қ. Батыр туған өлкеде... [Мәтін]: Найзағайы намыстың... / Қ. Шолақ // Қазақ әдебиеті.- 2010.- №37.-24-30 қыркүйек.- Б.1. жүктеу/скачать 184.06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
Красноярск, Россия
Фресно, Калифорния, США[8]