№
|
Авторы
|
Әдебиеттің аты (мақала)
|
Баспасы, жылы, индекс
|
Әдебиетте қаралған мәселе
|
1
|
Сапиолдаева Балым Қайратқызы
Л.Н Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінің студенті
|
Қазақстан экономикасындағы
Филлипс қисығының бүгінгі таңдағы теориялық мәселелері
|
2022 жыл, Астана қаласы, 010000
Қаралым саны: 353
|
Берілген мақалада инфляция және жұмыссыздық мәселесі қарастырылған. Автордың айтуы бойынша, инфляция және жұмыссыздық - макроэкономикалық тұрақсыздықтың екі негізгі факторы. Осыған байланысты негізгі теориялық және практикалық қызығушылық инфляция мен жұмыссыздықтың өзара байланысының көрінісі болып табылады. Инфляция мен жұмыссыздықты байланыстыратын экономикалық теориядағы танымал модель 1861-1957 жылдары Англия экономикасы туралы мәліметтерге негізделген Филлипс қисығы. 1970 жылдар экономикада «ұлы инфляция немесе ұлы стагфляция» кезеңі деп аталады. 1958 жылы Уильям Филлипстің «Филлипс қисығы» мақаласы жарияланғаннан кейін, барлығы таңдау жасай бастады, не төмен жұмыс деңгейі немесе төмен инфляция деңгейі. даланбаған . Қазақстанның соңғы 30 жылғы мәліметтерін салыстыра отырып оның ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді кезеңдерде де, қарама-қарсы экономикалық жағдайларда да инфляция мен жұмыссыздық арасындағы тығыз кері байланыстың байқалмағанын атап өткен жөн. Филлипс теориясы эмпирикалық түрде расталды, бірақ уақыт сынағына төтеп бере алмады. Бұл экономиканың өзгеруіне, экономикалық қатынастарда жаңа элементтердің пайда болуына, жаңа заңдылықтардың зерттелуіне және ашылуына байланысты. Қорыта айтқанда дүниенің жаһандануы мен экономиканың интеграциясы қоғамдық қатынастарға айтарлықтай өзгерістер енгізіп отыр. Және бұл экономикалық теорияның да өзгеруін, бүгінгі экономикалық қатынастарды, экономикалық заңдарды ғылыми тұрғыдан талдап отыруды қажет етіп отыр. Сондықтан да қазіргі кездегі теориялар Филлипс теориясы сияқты болашақта өз қолданысын таба алмауы мүмкін
|
2
|
К. Саркыткан, Д.Мәсімханұлы, Қ.И.Масабаев
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университет студенттері
|
Қазақстанның геоэкономикалық әлеуеті елдің қауіпсіздігі мен дамуының негізі болып табылады
|
4 қазан 2022 жылы, Алматы қаласы,
050000
|
Бұл мақалада Мемлекет және оның пайда болуының тарихи-географиялық және әлеуметтік-саяси процестері қарастырылады, мысал ретінде адамзат тарихында болған алғашқы мемлекеттер келтірілген. Егемен Қазақстанның саяси және экономикалық тәуелсіздігін нығайтуға ықпал ететін факторлардың ішінде нарықтық қатынастарға көшкеннен кейін елдің халықаралық геоэкономикалық жүйедегі басқа елдермен салыстырғанда салыстырмалы артықшылықтары негізінде қаралады. Салыстырмалы артықшылықтың негізінде елдің географиялық жағдайы, табиғи-ресурстық әлеуеті, экономикалық және саяси-мәдени интеграциялық процестердің дамуы жатыр. Атап айтқанда, Қазақстанның Еуразия орталығында орналасуы; үлкен табиғи аумақтар және энергетикалық, жер, топырақ, су, орман, биологиялық, минералдық, климаттық және рекреациялық ресурстарды қамтитын табиғи ресурстық әлеуеттің болуы; батыс пен Шығысты, Оңтүстік пен солтүстікті байланыстыратын транзиттік әлеует; Кеңес Одағы кезінде құрылған кәсіпорындардың болуы; халықтың жаппай сауаттылығы, жоғары білікті азаматтардың болуы; тәуелсіздік жылдары қалыптасқан халықаралық қатынастар; экономиканы дамытуда тиімді факторлар болып табылатын және саясатта тәуелсіздік үшін маңызды рөл атқаратын қолайлы инвестициялық орта және басқа да жағдайлар. Мақалада Қазақстанның қазіргі және тұрақсыз геосаясат пен геоэкономикадағы ұстанымдарын айқындау мен нығайтуда осы әлеуеттерді пайдаланудың маңыздылығы қарастырылады.
|
3
|
Ш. Э. Джаманбалаева
Институт философии, политологии и религиоведения КН МОН РК,
Ш. М. Тленчиева
Казахский национальный университет имени аль-Фараби,
|
Қазақстанның әлеуметтік жаңғыруы және халықтың бақыт деңгейінің серпіні
|
08.07.2022, Алматы қаласы, 050000
Қаралым саны: 302
|
Мақалада адамдардың өмір сүру сапасы олардың не істейтініне ғана емес, жалпы қоғамда не болып жатқанына және оның әртүрлі жерлердегі адамдарға қалай әсер ететініне байланысты. Мемлекеттік саясаттың басты мақсаты мен критерийі адамдардың бақытына ықпал ету болып табылады. Соңғы онжылдықтарда көптеген ғалымдар мемлекеттік саясаттың басты мақсаты мен өлшемі адамдардың бақытына ықпал ету екенін дәлелдеді. Бұл мақала жаңғыртудың үш кезеңінің нәтижесінде тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдардағы Қазақстан тұрғындарының бақыт деңгейін зерттеуге арналған. Қазақстандағы бақыт зерттеулеріне шолу жасалды. World database of Happiness деректер базасы негізінде қазақстандықтардың 2000-2020 жылдардағы бақыттың орташа деңгейінің тренді қаралды. Басқа елдермен салыстырмалы талдау жүргізілді, Қазақстандағы бақыттың құрамдас бөліктері және Бақыттың теңсіздігі, бақытқа әсер ететін факторлар қаралды. Қазақстан тұрғындарының бақыт деңгейі әлемнің басқа елдерімен салыстырғанда орташадан төмен болғанына қарамастан, ол Азия мен посткеңестік кеңістік елдері арасында жоғары деңгейді көрсетеді. Қазақстандықтардың бақыт моделі басқа елдерден ерекшеленеді, Қазақстандықтардың бақытына әсер ететін факторлардың маңыздылығында айырмашылықтар бар. Қазақстанда бақыттың орташа деңгейінің өсуі елде жүргізіліп жатқан жаңғырту кезеңдерінің халыққа пайда әкелгенін және оның өміріне қанағаттану деңгейіне әсер еткенін айғақтайды. Жалпы, Қазақстандағы бақыттың орташа деңгейінің өсуі елдегі реформалардың халыққа пайдасын тигізгенін және оның өмірге қанағаттану деңгейіне әсер еткенін көрсетеді.
|
4
|
Ш.Е. Жаманбалаева
ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институты,
Ш.М. Тленчиева
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
|
Қазақстанның әлеуметтік жаңғыруы және халықтың бақыт деңгейінің динамикасы
|
2022 жыл, Алматы қаласы
Қаралым саны: 298
|
Адамдардың өмірінің сапасы олардың не істеп жатқанына ғана емес, сонымен бірге жалпы қоғамда не болып жатқанына және оның әртүрлі жерлерде адамдарға қалай әсер ететініне байланысты. Мемлекеттік саясаттың басты мақсаты мен өлшемі адамдардың бақытын ілгерілету екендігі орынды дәлелденді. Аталмыш мақала тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдардағы үш кезеңдегі жаңғыру нәтижесінде Қазақстан халқының бақыт деңгейінің көрсеткішін зерттеуге арналған. Қазақстандағы бақыт туралы зерттеулерге шолу жасалынады. Дүниежүзілік бақыт туралы мәліметтер дерекқорына сүйене отырып елдің 2000-2020 жылдардағы бақыт деңгейінің орташа көрсеткіші және оның бақыт рейтингіндегі орны анықталды. Қазақстандағы бақыттың құрамдас бөліктері мен бақыт теңсіздігін, бақытқа әсер етуші факторларды қарастыра отырып, басқа елдермен салыстырмалы талдау жасалынады. Қазақстан халқының бақыт деңгейі әлемдегі елдермен салыстырғанда орта деңгейден төмен болғанына қарамастан, Азия және посткеңестік елдер арасында жоғары деңгейді көрсетіп тұр. Қазақстандықтардың бақыт моделі басқа елдермен салыстырғанда ерекшеленеді, қазақстандықтардың бақытына әсер ететін факторлардың маңыздылығында да айырмашылықтар бар. Қазақстандағы бақыттың орташа деңгейінің артуы елдегі жүзеге асырылған жаңғыру кезеңдерінің халыққа пайдасын тигізіп, олардың өмірге деген қанағаттану деңгейіне әсер еткенін көрсетеді. Жалпы, Қазақстандағы бақыттың орташа деңгейінің артуы елдегі реформалардың халыққа пайдасын тигізіп, олардың өмірге деген қанағаттану деңгейіне әсер еткенін көрсетеді.
|
5
|
Сарсен Т.
Жəңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті студенті
|
Қазақстан жастарының әл-ауқат индексін зерделеу
|
2021 жыл, Орал қаласы
Қаралым саны: 215
|
Мақалада жастарды дамыту индексі бойынша Қазақстан жастарының əл-ауқатының деңгейіне сараптама жасалынды. Əлем елдері арасында Қазақстан жастарының даму индексінің 40 көрсеткіш бойынша 6 критерийді қарастыра отырып зерттелінді. Қазақстан жастарының əл-ауқатын көтеру бойынша қорытынды жасалып, ұсыныстар келтірілді.
|
6
|
З. К. Чуланова,
Институт экономики КН МОН РК
Қайратқызы Г.
|
Орталық Азиядағы адам дамуының проблемалары мен мүмкіндіктері
|
14(1):135-147.
2019 жыл, Алматы қаласы
Қаралым саны:451
|
Бұл мақаладағы жұмыстың мақсаты-Орталық Азия елдерінде адам дамуының деңгейіне қол жеткізуді бағалау және оның қабілеттерін анықтау. Зерттеудің өзектілігі дамудың қазіргі кезеңінде бұл мәселелер экономиканың өсу қарқыны мен бәсекеге қабілеттілігімен, өмір сүру сапасының жоғарылауымен жалпы қатынастарда зерттелетіндігіне байланысты. Ұсынылған тұжырымдар мен ұсыныстар адамның даму индексін (Ади) есептеу принциптері мен әдістемесіне негізделген. Сонымен қатар, экономикалық-статистикалық әдістер, сондай-ақ рейтингтік бағалау, салыстыру және жалпылау қолданылды; БҰҰ-ның, Дүниежүзілік Банктің, Дүниежүзілік экономикалық форумның, ҚР Ұлттық экономикасының еуропалық статистикасының даму бағдарламаларының деректері пайдаланылды. Өмір сүру ұзақтығына, білім деңгейіне, жан басына шаққандағы жалпы ұлттық табысқа тән көрсеткіштердің динамикасын талдау негізінде Орталық Азия елдерінің ТЖ әлемдік рейтингіндегі орны айқындалды, оның тетіктеріне әсер ететін проблемалар мен факторлар айқындалды, адамзаттың бәсекелестік артықшылықтары, кемшіліктері мен перспективалары айқындалды. өңір мемлекетіндегі даму. Атап айтқанда, Қазақстанда әлеуметтік-экономикалық дамуда және әл-ауқат деңгейін арттыруда қол жеткізілген табыстарға қарамастан, инновациялық экономиканы қалыптастыру жағдайында осы процесті сапалы өзгерту бағытында адамзаттың даму параметрлерін кеңейту жөніндегі шаралар кешенін іске асыру қажеттілігі басым болып қалуда.
|
7
|
Молдашов, Н.О.; Бисенов, А.А.
А. Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті
|
Джон Мейнард Кейнстің теориясын Қазақстан жағдайында қолдану
|
2023 ж., сəуір, №2 (70)
110000, Қостанай қ., Қаралым саны: 322
|
Мақала ХХ ғасырдағы экономика ғылымының дамуына үлкен ықпал жасаған ұлы ағылшын экономисті Джон Мейнард Кейнстің еңбегіне арналған. Кейнс теориясы сол кезде ең өзекті де нақты болып саналатын, ал дəлірек айтқанда 1929-1933 жылдардағы əлемдік дағдарыстың себептері мен одан шығу жолдарына арналған. Берілген мақалада кейнстік теорияның негізгі тұстары, яғни сол уақытта пайда болған тығырықтан шығу мүмкіндіктері: экономиканы бүкіл ел аумағында зерттеп қана қоймай, ондағы жұмыссыздықты барынша азайтып, мемлекет жүргізіп отырған экономикалық саясат аясында пайыз нормасы мен пайыздық мөлшерлемені төмендетіп, халықтың табыспен аз қамтылған бөлігінің табысын арттыру арқылы тиімді сұраныс пен жұмысбастылықты қалыптастыра отырып елдегі өндірістің өсуі мен экономикалық тұрақылыты қамтамасыз ету үшін экономиканы мемлекет тарапынан белсенді реттеу қажеттігі қысқаша сарапталған. Мақалада сондай-ақ, бұл теорияны бүгінгі күні Қазақстан экономикасына қолдану мүмкіндіктері қарастырылған.
|
8
|
Институт экономики Комитета науки Министерства образования Республики Казахстан
Рахметова Рахила Умирзаковна – доктор экономических наук, профессор
Институт экономики Комитета науки Министерства образования Республики Казахстан
Калиева Сауле Ауганбаевна – доктор экономических наук, профессор
Университет Нархоз
Калиева Сауле Ауганбаевна – доктор экономических наук, профессор
|
Қазақстан өңірлеріндегі әлеуметтік-экономикалық және демографиялық факторлардың өзара ықпалынан қалыптасқан үрдістер
|
10.52821/2789-4401-2022-3-6-17
2022 жыл, Алматы қаласы
Қаралым саны:398
|
Мақалада-тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан өңірлері дамуының қалыптасқан демографиялық жағдайына әлеуметтік-экономикалық факторлардың әсерін салыстырмалы зерттеу.
Зерттеу әдістемесі. Көпжылдық ресми деректер негізінде әлеуметтік-экономикалық және демографиялық факторлардың әсерін зерттеу үшін корреляциялық талдау әдісі және елдің аймақтарын демографиялық әлеуетке топтастыру үшін көп өлшемді статистикалық-математикалық әдісті кластерлік талдау қолданылды.
Зерттеудің өзіндік ерекшелігі / құндылығы. Қазақстан мысалында әртүрлі уақыт кезеңдеріндегі әлеуметтік-экономикалық және демографиялық факторлардың өзара әсерінің корреляциялық байланысы зерттелді және талданды. Қазақстан мысалында әлемдік деңгейдегі халық санының өсуі оның өмір сүру жағдайларының артуына байланысты екендігі туралы әлемдік тезис зерделенді және демографиялық даму тек бір экономикалық фактордың ғана емес, сонымен қатар көптеген факторлардың жиынтығынан тұратыны анықталды. Елдің демографиялық жағдайын сипаттайтын көпөлшемді факторлар негізінде топтастыра отырып, демографиялық әлеуетке сәйкес Қазақстан өңірлерін кластерлеу жолымен зерттелді.
Зерттеу нәтижелері. Әлеуметтік-экономикалық факторлар демографиялық жағдайдың қалыптасуына әсер етеді, ал белгілі бір жағдайда қалыптасқан демографиялық тенденция өз кезегінде елдің әлеуметтік-экономикалық жағдайының өзгеруіне ықпал етеді. Қорытындылай келе, әлеуметтік-экономикалық-демографиялық процестер екі жақты тығыз тәуелділікте екендігі дәлелденді.
|
9
|
А.Оразгалиева
Г. Сағындықова
Г. Жанибекова
Р. Малаева
Ж. Кинашева
| |
