Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

050106-«Музыкалық білім» мамандығының студенттеріне арналған

«Хор жүргізу» пәні бойынша

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор __________Пфейфер Н.Э 20__ж. «___»____________

Қ ұрастырушы: аға оқытушы Негманова У.К.

Орындаушылық өнер кафедрасы

«Хор жүргізу» пәні бойынша

050106-«Музыкалық білім» мамандығының студенттеріне арналған

әдістемелік нұсқаулар

зерханалық сабақтарға арналған

Кафедраның отырысында ұсынылды

20__ж. «___»______________,№__ хаттама

Филолгия журналистика және өнер факультетінің ОӘК мақұлданды

20__ж. «___»______________, №____ хаттама

ОӘК төрағасы _______________ Е.Н.Жуманкулова 20__ж. «____» ________

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

20__ж. «___»______________ №____ хаттама
Зертханалық жұмыстың мазмұны

1. 
   Көрнекті хор дирижерлары.Халық әндерін хорға лайықтаушылар, өндеушілер. Балалар хорына үлесін қоскан композиторлар.
   

Басқарушылары. Хорға арналған шығармалар жазушы композиторлар: Қ.Қуатпаев, И. Нүсіпбаев, Б. Байқадамов т. б. Халық әндерін хорға лайықтаушы және өндеуші композиторлар.

Мәдени-ағарту салалары: мәдениет сарайы, театр,оқушылар сарайы, жоғарғы және орта білім беретін оқу орындары, мектеп, әртүрлі қоғамдық ұйымдар,т.б. Дәстүрлі жиындар, республика аралық байқаулар, конкурс,концерт, фестиваль, олимпиада,оқу бағдарламасы, тематикалық конкурстар т.б.

2. Мәдени-ағарту салалары: театр, оқушылар сарайы, мектеп, әртүрлі қоғамдық ұйымдар.Дәстүрлі жиындар: конкурс, фестиваль, олимпиада,т.с.с.

3. Хорлардың түрлері. Капелланың репетуар ерекшеліктері. Оқушылар хорын ұйымдастыру.

Академиялық хорлар, халық хорлары .Халықтық хорлардағы ұлттық формалар. Қазақ халқының әдет-ғұрпына байланысты хор коллективтерінің құрылу ерекшеліктері. Көркем өнерпаздар ұйымы. Оқу саласындағы хор үжымының жұмыстары. Опера хорының ерекшеліктері. Филармониядағы хор капелласы. Капелланың репертуар ерекшеліктері. Балалар хор коллективіне шолу. Ән-би ансамбілдері. Көркем-өнерпаздар үйымы.

Строй және есту қабілеті. Хор әншілерінің гармониялық және мелодиялық есту қабілеті жетілдіру. Алдын ала аккордтарды есту тәсілдерін үйрету. Стройдың вокалдық элементтерімен байланысы.

Строймен жұмыс жасауда дирижердің ролі. Строймен жұмыс жасау кезінде фортепиано (аспапты) пайдалану.

Балалар хорындағы строймен жұмыс. Ладты негізінде балалардың естуін жетілдіру. Жұмыс кезіндегі хор жетекшісінуң таза айтуды көрсетіп баулуы. Хор коллективінің белсенділігі арттыру. Хорда строй жасауда ән салу ережесін пайдалану

Хор партияларының тесситуралық жағдайына байланысты ансамбльдер (нақты және жасанды). Аккордтар. Шығарманың фактуралық құрылмына байланысты хордағы ансамбль. Гармониялық және гомофонно-гармониялық құрылымдағы ансамбль.

Дыбыстың бірқалыпты болуына, жоғарғы позицияда дыбысталудың қалыптасуына, әрбірхор топтарың дауыс диапазонының кеңсюіне, және дауысты дыбыстар тегістігіне, принциптері.

6. Көп дауысты шығармалар. Балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып топтастыру.Мутациялық кезең. Есту қабілеті.

Көп дауысты шығармалар. Операдағы көп сценалы хорлар.

Хор партитуралары. Партиялардағы хор дауыстарының орналасуы. Хор артистерінің вокалдық қабілеті. Олардың саны.

Нота кілті мен парнтиялардың жазылуы.Хор партитураларға бөлініп жазылу ерекшеліктері

Балалар дауыс құрылысының және физиологиялық, анатомия ерекшеліктері. Әр топтағы балалар: мектепке дейінгі, төменгі класс оқушылары, жас жеткіншектер (төменгі және жоғарғы клас оқушыларына) балалар дауысына сипаттама.Әрбір топтағы дауыс қурылысы. Примарлық зона, фальцет, балалар дауысындағы кеуде регистрі.

Мутация, алдынғы және мутациялық, мутациядан кейінгі кезең.

Қыздардың мутациялық кезендегі ерекшеліктері.

7. Камертонмен жұмыс істеу. Дем алу ерекшеліктері. Жаттығу жасаудың мақсаты.Дауысты, дауыссыз дыбыстар.Дикция, артикуляция.

Тесситура мен дикция. Хормен орындаудағы негізгі мақсатының бірі тындаушыларға сөз текстін мәнерлеп жеткізу.

Жаттығу жасау, декламация, вокализация, скороговорка,(тез сөйлеу).

Орындаушының шеберлігі, сөз текстінің оймен ұштасып келуі.

Хор жаттығуларын тандай білу, принциптері: жай және күрделі жаттығулар.

Тембрлік бояуына сәйкес әрбір хор тортарымен жеке жұмыс жасау

Жеке ансамбль- партиялардың ансамблі: ритмикалық, динамикалық, темптік, тембрлік ансамбльдер. Жалпы ансамбль-тутас хордың ансамблі. Жеке ансамбль мен жалпы ансамбльдің байланысы.

Хор партияларының тесситуралық жағдайына байланысты ансамбльдер (нақты және жасанды). Аккордтар. Шығарманың фактуралық құрылмына байланысты хордағы ансамбль. Гармониялық және гомофонно-гармониялық құрылымдағы ансамбль.

Полифониялық шығармадағы ансамбль.

Мелодиялық желісіне сай қолданылатын тәсілдер. Жеке дауыс пен хор ансамблі. Хор мен оркестр арасындағы ансамбль.

Шығармадағы әртүрлі топтар: хор негізгі дауыс, хор мен оркестр, хор мен аспаппен қатар болғандағы, хордың негізгі музыкалық желісін атқаратын кезеңіндегі ансамбль ерекшеліктері.

1.Асафьев Б.А. Хоровая литература. В сб.Русская музыка XIX и начала XX в. Л.,1968г

2.Вопросы хороведения на музыкально-педагогическом факультете.1981

3.Дмитревская К.Н. Русская советская музыка. М.,1974

4.Ерзакович Б.Г., Қоспаков З.Қ. Қазақ музыка фольклорының тарихнамасы. Ғылым басп.1986

5.Қазақстанның музыка мәдениеті. Құр.Аравин И.В.,Ерзакович Б.Г.,Алматы,Мектеп басп.1957

6.Ерзакович Б.Г. Народная музыка Казахстана.Алматы.,Жазушы.,1975

7.Соколов В. Работа с хором.1967

8.ЖубановА.К. Ән сапары. А.,1975

9.Струве Г. Музыкальное воспитание.М.,1978

10.Дмитревская А.Г.,Черноиваненко Н.М. Методика музыкального воспитания в школе., М.,1989

11.Жаңғырған салт-дәстүрлер. Қүр.Қазбеков м.,Алматы.1991

12.Табылдиев Ә. Халық педагогикасы және тәрбие. Журнал «Бастау мектеп»ғ.12.,Алматы .1991

13.Жакеева Б.К. Хор үйермесінен жұмыс. Алматы. Өнер.1988

14.Әбуова К. Хор жүргізу.Алматы.1993., Респ. Баспа кабинеті

Қосымша әдебиет:

1.Краснощеков В.И. Вопросы хороведения.М., 1969

2.Попов С.В. организационные и методические основы работы самодеятельного хора.М.,1961

3.Полтавцев И.,Светозарова М.Курс чтения хоровых партитур.чI,II., 1962,1693

4.Хрестоматия по дирижированию.Сост.БарановБ.Б.,М.,1967

5.Безбородова Л.А.Дирижирование. М.,1960

6.Қазақ халкының музыкалық творчествасы. Мет.нұсқау.А.,1989

7.Төлебаев М. Әндер,хорлар. Мектеп.А.,1960

8.Омаргазиева Б.Т.Өнер тәрбиелейді.Алматы.Білім.,1988

9.Нұғыманова Ә.Қазақтың әншілік дәстүрі.Алматы.,1975