Электр машиналары
жүктеу/скачать 97.05 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- А.А.Сарсенова ЭЛЕКТР МАШИНАЛАРЫ
- УДК 621.3 Сәрсенова А.Ә.
|
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Д.Серікбаев атындағы ШЫҒЫС – ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ А.А.Сарсенова ЭЛЕКТР МАШИНАЛАРЫ Бәр оқу түрлерінің 5В0718 «Электр энергетика» мамандығының студентерінің зертханалық жұмыстарына арналған әдістемелік нұсқаулар Өскемен
УДК 621.3 Сәрсенова А.Ә. Электр машиналар: Бәр оқу түрлерінің 5В0718 «Электр энергетика» мамандығының студентерінің зертханалық жұмыстарына арналған әдістемелік нұсқаулар / Сәрсенова А.Ә./ ШҚМТУ баспасөзі. – Өскемен, 2015. – 52с. Әдістемелік нұсқаулар зертханалық жұмыстардың орындау әдістемесін және қауіпсіздік техникасы талаптары бойынша жалпы ұсыныстарынан турады. Инженерия факультетінің әдістемелік комиссиясымен бекітілген. 2015ж № Хаттамасы
Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Техникалық Университе 070010, Өскемен қаласы, Д.Серікбаев көшесі, 19 © ШҚМТУ баспасы, 2015 МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
«Электр машиналар» пәні синхронды және асинхронды электр машиналарының, трансформаторлардың, коллекторлы электр машиналарының теориялық негізін, жұмыс жасау принципін, құрылысын және эксплуатациялық сипаттамаларын оқуын құрастырады. Қысқаша теориялық мағлуматтар, әр бір зертханалық жұмыстың мазмұнында бар, олор, зертханалық жұмысты орындауға көмектеседі, бірақ кітәппен оқулықты ауыстырмайды. Әдістемелік нұсқаудың соңында берілген әдебиеттер материалды өз еркімен тереңдетіп меңгеруге арналған. Әр-бір зертханалық жұмыстың мазнұнының құрамы, екі сағаттық сабақта орындалып, есебі толтырылып және қорғалуы керек. 1 ЗЕРТХАНА ЖҰМЫСТАРЫН ІСТЕУ ЕРЕЖЕЛЕРІ Берілген уақытта зертханалық жұмыстысаналы түрде орындап шығу әр-бір жұмысқа алдын-ала мұқият дайындалған кезде ғана мүмкін. сондықтан зертханалық жұмысқа деін әрбір студент әдістемелік нұсқаумен танысып, жұмысқа дайындалу барысында істелетін тапсырмаларды орындауға міндітті. Бірінші кезекте жұмыстың мақсатын анықтау және оқылатын құрылғының атқаратын міндетін, оның сұлбасындағы шартты белгісін, жұмыс істеу принципін және сипаттамасын нақты түрде білу қажет. Жұмыс тапсырмасына сәйкес зерттелетін қондырғының элементерін және өлшеуіш құралдардан туратын электр тізбектерінің қосылу сұлбасын сызу және білу қажет. Аспаптар көрсететін эксперимент нәтижесінің кестелері дайын болу керек. Студенттер дайын болған есепті тексеріп, тапсырманы орындауға кірісуге рұқсат алу үшін мұғалімге көрсетеді. Жұмыстың соңында алынған нәтижелерді жетекшіге бекіттіру қажет, содан соң ғана соңғы жиналған сұлбаны бұзып, жұмыс орнын тәртіпке келтіру керек. Дайын жұмысты қорғау қажет, келтірген бақылау сұрақтарға жауап беруі қажет. Келесі жұмұсқа әрбір студент мұғалімге келесі зертханалық жұмыстың есебін көрсету керек. 2 ЭКСПЕРИМЕНТ НӘТИЖЕЛЕРІН ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ЕСЕП БЕРУ Зертханалық жұмыстың есебі А4 (210х297) форматты қағаздың бір жақ бетінде орындалады. Парақтың жиек өлшемдерін төмендегідей сақтау керек: сол жиек – 20мм-ден кем болмауы, оң жиек – 20мм-ден кем болмауы, жоғарғы және төменгі жиектер – 20мм-ден кем болмауы керек. Есеп: - есеп тысыннан (А қосымшасы); - жұмыс мақсатынан; - зерттелетін құрылғының сұлбасынан; - жұмыстың қысқаша мазмұнынан және есептеу формулардан; - эксперименталды және есеп нәтижелерден; - графиктер және диаграммалардан; - алынған нәтижелердің зертеуі мен талдауынан турады. Өлшеу жазатын кестедезерттелген шамалардың қандай бірліктеөлшенгенін көрсеткен дурыс. Есепте келтірілген барлық сұлбаларға, кестелер мен графиктерге атау берген жөн. Қосылу сұлбалармен кестелердісызу құралдары көмегімен салу керек№ Сонымен қатар сұлба элементтерінің шартты белгілері МСТ талаптарына сай болуы керек. Графиктер және диаграммалар салғанда рабцисса осі бойына, таңдап алынған масштабта, тәуелсіз айнымалыны орналастырады. Графиктерді осьтер бойында санақты нөлден бастау керек. Бір графикте бірнеше қисық орналасқан кезде, әр түрлі шартты белгілермен белгілеген дурыс. Тәжірибе нүктелерін сынық сызықпен қосу дурыс емес. Тәжірибе нүктелерін лекаланың көмегіментегіс етіп салуыны қажет. Есеп оның мазмұны мен істелген жұмыс нәтижелерін ешбір қосымша ауызша түсіндермесіз де түсінікті болатындай етіп қурылуы қажет. 3 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСТАРДЫ ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН ҚАУІПСІЗДІК ТЕХНИКАСЫ Ережелер: Жұмыс сұлбасын жинаудың алдында жиналатын сұлбаның қоректендіру қысқыштарына кернеу беретін қосқыштардың ажырап тұрғанына көз жеткізу керек; Кернеудің бар жоғын қысқыштарды және басқа тоқ жүретін бөліктерді саусақпен үстап тексереге тиым салынады; Жұмыс сұлбасынкернеу ажаратылған кезде жинау керек; Сұлбаны мұғалімге немесе зерханашыға тексертпей кернеуге қосуға тиым салынады; Сұлба тізбегіндегі кез келген ауыстыру мен өзгертулерді кернеу ажырап тұрған кезде жасау керек; Жұмыс кезінде қондырғының кернеу тұсіп тұрған тоқ жүретін бөліктерде ( сымдар, қысқыштар, қосқыштар тағы басқалар) дененің кездей соқ немесе әдейі жанасуларын болдырмай, сақтық жасау керек; Қозғалтқыштармен, генераторлармен және басқа да айналмалы машиналармен жұмыс істегенде денені, киімді және шашты машинаның айналатын бөліктеріне тигізбей, сақтық жасаған жөн; Жұмыс стендтерінде сұлбада пайдаланбайтын заттарды болдырмау керек; Кернеу түсіп тұрған сынақ қондырғысын бақылаусыз қалдыруға тиым салыныды; Аспаптардың, аппаратураның, электр машиналарының ақаулары байқалған кезде, және де сынақ қондырғысының қалыпты күйі бұзылған жағдайда тез арада қондырғыны қоректендіру көзінен ажарату қажет және өз еркімен жөндеуге тырыспай, болған жағдайды мұғалімге немесе зерханашыға баяндау керек; Қажетті зерттеулерді жасап болған соң сынақ қондырғысын қоректендіру көзінен ажарату керек; Электр тоғы соққан жағдайда, ең алдымен зардап шеккен адамды тоқ әсеріненажаратып алу керек. Одан кейін жедел медициналық жәрдем шақырып, ол келгенше зардап шеккен адамға қажетті көмек көрсету керек; Қауыпсіздік техникасы ережелерін бұзған студенттер зертханалық жұмысқа жіберілмейді. 4 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС «БІР ФАЗАЛЫ ТРАНСФОРМАТОРДЫ ЗЕРТТЕУ» жүктеу/скачать 97.05 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|