|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
CЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
СБЖ 3 деңгей құжаты
|
ОӘК
|
ОӘК. 042-18-11.1.156/01-2014
|
ПОӘК
Оқытушыға арналған
«Электр тізбектерінің теориясы»
пәнінің жұмыс бағдарламасы
|
№ 1 баспа
________2014
|
«ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІНІҢ ТЕОРИЯСЫ»
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В070400 - «Есептеу техникасы мен бағдарламалық қамтамасыздандыру»
мамандығы үшін
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ОҚУ - ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2014
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕНДІ
Әзірлеген ____________ «____» _______2014 ж. Турысбекова Б.Ш., Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Автоматика және электротехника» кафедрасының аға оқытушысы
2. КЕЛІСІЛДІ
2.1. Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Автоматика және электротехника» кафедрасы мәжілісінде қаралды
Хаттама № 1 « »_____ 2014 жыл
Кафедра меңгерушісі ___________ А.Д. Золотов
2.2. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялары факультетінің оқу-
әдістемелік бюросының мәжілісінде мақұлданды
Хаттама № 1 « »_____ 2014 жыл
Факультеттің оқу әдістемелік бюросының төрайымы _____ Р.С. Бекбаева
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында құпталынды және
басылымға рұқсат ұсынылды
Хаттама № 1 « »_____ 2014 жыл
ОӘК төрағасы, бірінші проректор _______________ Г.К. Искакова
4. АЛҒАН ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
1
|
Қолдану аймағы..................................................................................................
|
4
|
2
|
Нормативтік сілтеме..........................................................................................
|
4
|
3
|
Жалпы мағлұматтар...........................................................................................
|
4
|
4
|
Пәннің жұмыс оқу бағдарламасының (модулінің) мазмұны........................
|
6
|
5
|
Студенттердің өздік жұмысы үшін тапсырмалар тізімі..............................
|
9
|
6
|
Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыздандыру картасы...........................
|
10
|
7
|
Әдебиет...............................................................................................................
|
11
|
|
|
|
1 ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ
«Электр тізбектерінің теориясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені 5В070400 - «Есептеу техникасы мен бағдарламалық қамтамасыздандыру» мамандығы студенттеріне арналған. Студенттерді курстың мазмұнымен, өзектілігі мен қажеттілігін, курс саясатымен және бұл пәнді оқу барысында алатын білімдері мен дағдылануын таныстыру. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқыту кезінде негізгі нұсқау болып табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕ
«Электр тізбектерінің теориясы»пәнінің оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынысымен және талаптарына сәйкес осы пәннің оқу процесін ұйымдастыру тәртібімен тағайындалған және құрастырылған:
- білім берудің мемлекеттік жалпыға бірдей стандарты бойынша
- элекивті пәндер каталогы бойынша;
- 5В070400 - «Есептеу техникасы мен бағдарламалық қамтамасыздандыру»
пәнінің типтік бағдарламасы, ҚР БҒМ-нің 11.05.2005 жылғы №289 бұйрығымен бекітілген және қолданысқа енгізілген;
-СТУ 042- ГУ- 4 - 2014 Университет стандарты «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін дайындауға қойылатын жалпы талаптар»;
- ДП 042- 1.01- 2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінінің структурасы мен мазмұны» документтелу процедурасы.
3 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны: «Электр тізбектерінің теориясы» курсы жалпы техникалық пәндер арасында негізгі орынды алады. Курсты оқуды зерттеуді электромагниттік құбылыстар мен олардың электр энергиясын беру мен басқаруды кұру үшін және электотехника, электротехнология, информацияны беру мен орналастыру электроника, автоматика, телетехника, акпаратық-өлшегіш және есептеуіш техникалардың аспаптарын қолдануын қамтиды.
3.2 Курстын мақсаты: студенттерге электромагнит өрісін және осы өрістің нәтижесінде автоматтандыру және басқару жүйелерінде қолданылатын электрондық және электрік кондырғылар мен аспаптарда пайда болатын кұбылыстарды теориялық тұрғыдан түсіндіру. Оларда жүріп жататын электромагниттік процестерді модельдеуге, талдауға және есептеуге үйрету нәтижесінде болашақ мамандардың электротехника саласы бойынша ғылыми көзқарастарынын қалыптасып, жетілуіне мүмкіншілік тудыру, практикада кездесетін электротехникалык проблемаларды ғылыми тұрғыдан түсініп, дұрыс шешімдерін таба білуге дағдыландыру.
3.3 Курстың міндеті - студенттер «Электр тізбектерінің теориясы» курсын окып үйрену нәтижесінде электр тізбектеріне катысты негізгі ұғымдар мен түсініктемелерді, негізгі зандар мен принциптерді, касиеттер мен сипаттамаларды білулері, тұрақты ток тізбектерінің, бір фазалы және үш фазалы синусоидалы ток тізбектерін, синусоидалы емес ток тізбектерінің жағдайларын сипаттайтын теңдеулерді кұрастыруды, оларды есептеу мен талдау тәсілдерін білулері тиіс.
3.4. «Электр тізбектерінің теориясы» пәнін оқу нәтижесінде студенттер мынаны білуге тиісті:
-
болашақ маманның кешенді дайындығын камтамасыз ету керек:
-
кәсіби даярлық;
-
шығармашылык кабілетін дамыту;
-
алатын мамандығының проблемаларын жоғары ғылыми деңгейде шешіп, оны жеткізе білу;
-
білімін өз бетімен көтеріп, оны өз жұмысына қолдана білу.
Пәнді оқу кезінде студент істей білу қажет:
-
материяның бір түрі болатын электромагниттік өрістің техниканың әр түрлі кұрлысында пайда болуын оқу;
-
болашақ мамандықтың инженерлік проблемаларын шешу және түсіну үшін мыналарды білу кажет: элекктромагнитік процестерді модельдеу, жаңа әдістерді меңгеру, электр және магниттік өрістерді, анализ және синтез әдістерімен электр тізбектерді есептеу;
-
жұмыс кезінде оқулык және анықтамалық әдебиеттерді колданып, басқа керекті ақпарат көздерін табу;
-
Электротехника есептерін шешіп, электр кұралдармен тәжрибе жасауды практикада дағдылану.
3.5. Курстың пререквизиттері:
-
Алгебра және геометрия;
-
Математикалық анализ;
-
Физика
3.6. Курстың постреквизиттері:
3.7 Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі:
Кесте -1
Курс |
Семестр
|
Кредитер
|
Дәріс
(сағ.)
|
ПС
(сағ.)
|
ЛС
(сағ.)
|
ОСӨЖ
(сағ.)
|
СӨЖ
(сағ.)
|
Барлығы (сағ.)
|
Қорытынды бақылау формасы
|
2
|
3
|
2
|
15
|
-
|
15
|
15
|
45
|
90
|
Емтихан
|
-
ПӘННІҢ (МОДУЛЬДІҢ) ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Кесте -2
Тақырыптардын атаулары және мазмұны
|
Сағат саны
|
|
1
|
2
|
|
Дәрістер
|
1-модуль.Тұрақты электр тоғы тізбегі
|
1. Кіріспе. Электротехника ғылымы. Электротехника пәнінде қарастырылатын мәселелер. Электр энергиясының түрлі салаларда қолданылуы. Ғылыми-техникалық прогресстің дамуына электротехниканың қосатын үлесі. Болашақ мамандарды электротехникалық даярлықтан өткізудің мәні мен мақсаттары.
|
1
|
|
2. Электірлік шамалар туралы негізгі түсініктемелер. Зарядталған карапайым бөлшектер ұғымы. Электр өрісі және оның касиеттері. Электр өрісінің кернеулігі, электр кернеуі және потенциал туралы ұғымдар. Электр қозғаушы күші (Э.Қ.К). Электр тоғы туралы ұғым. Куат. Тұтынушылар куаты, шығын қуаты және қорек көзі куаты туралы ұғымдар. Куат тепе-тендігінің теңдеуі. Пайдалы әсер коэффициенті (П. Ә. К).
|
1
|
|
3. Тұрақты ток тізбектері. Электр тізбегінің кұрылымы. Электр тізбегінің элементтері мен параметрлері. Элекгр тізбектерінің тармақтары, түйіндері және контурлары туралы ұғымдар. Тізбек элементтерінің шартты түрдегі графикалық бейнеленуі. Электр схемасы. Электр энергиясын тұтынушыларды бір-бірімен жалғау тәсілдері: тізбектей, параллель және аралас жалғаулар. Тұтынушылардың үшбұрыш түрінде және жұлдызша жалғанулары.
|
1
|
|
4. Электр тізбектерін есептеу тәсілдері. Ом заңы. Кирхгофтың 1-ші жөне 2-ші заңдары. Есептеуде Кирхгофтың зандарын тікелей қолдану тәсілі. Контурлық тоқ тәсілі. Түйіндер потенциалы тәсілі. Суперпозиция принципі. Тізбектерді эквивалентгі түрлендіру тәсілі. Эквивалентті генератор тәсілі. Төртұштылар (четырех полюсники) туралы ұғым. Тізбек тармақтарының жұмыс режимдерін талдау үшін төртүштылар тәсілін қолдану.
|
1
|
|
Зертханалық сабақтар
|
|
|
1. Тұрақты токтың сызықтық тармақталған және тармақталмаған электр тізбектері
|
1
|
|
2. Сызықты емес элементері бар тұрақты токтың тізбектерін зерттеу
|
1
|
|
3. Синусоидалы токтың сызықты тармақталмаған электр тізбектері. Кернеу резонансы.
|
1
|
|
4. Синусоидалы токтың сызықты тармақталған электр тізбектері. Ток резонансы.
|
1
|
|
2-модуль. Айнымалы ток тізбектері
|
5. Сызықты синусоидалы ток тізбектері. Айнымалы тоқ туралы ұғым. Айнымалы тоқтарды тудыратын қондырғылар. Синусоидалы зандылықпен өзгеретін шамаларды (кернеу, тоқ, э.қ.к.) түрлі электротехникалық қондырғыларда қолданудың тиімділігі.
|
1
|
|
6. Үш фазалы тізбектер. Үш фазалы тізбектерді қолдану аймағы. Карапайым үш фазалы генератор. Генератор орамдарындағы Э.Қ.К. лездік мәндері. Э.Қ.К.-ін комплекстік түрде көрсету. Үш фазалы жүйенің негізгі элементтері. Симметриялы үш фазалы жүйе. Үш фазалы жүйелерді үшбұрыштап жене жұлдызша қосу тәсілдері. Фазалық және сызықгық кернеулер мен тоқтар туралы ұғымдар.
|
1
|
|
7. Үш фазалы тізбектегі симметриялы режим және оны есептеу.
Жұлдызша қосылған үш фазалы симметриялы кабылдағышы бар тізбекті есептеу. Үшбұрыштап косылған үш фазалы симметриялы қабылдағышы бар тізбекті есептеу.
|
1
|
|
8. Периодты синусоидалы емес ток тізбектері. Синусоидалы емес э.қ.к., кернеу және ток. Пероидты синусоидалы емес қисықтарды Фурье қатарына жіктеу. Пероидты синусоидалы емес қисықтардың симметриялык шарттары. Графикалық талдау әдісімен Фурье қатарындағы коэффициенттерді табу. Пероидты синусоидалы емес шамалардың спектрі.
|
1
|
|
9. Сызықты электр тізбектеріндегі өтпелі процесстер. Электр тізбектеріндегі орын алатын өтпелі процестердің пайда болу себептері және олардың тізбек жұмыстарына тигізетін әсері. Коммутация заңдары. Тізбектердің электрлік күйінің дифференциалдық теңдеуі. Кернеу мен тоқтың еркін және тұрақталған мәндері. Уақыт тұрақтысы және оның мәні. Өтпелі процесс ұзақтығына тізбек параметрлерінің тигізетін ыкпалы. Өтпелі процесстерді практикалық тұрғыда қолданылуы. Дифференциалдаушы және интегралдаушы тізбектер туралы түсініктемелер.
|
1
|
|
10. Өтпелі процестерді жиілікті әдіспен есептеу. Периодты емес уақыттық функцияларын Фурье интегралы көмегімен көрсету. Комплекс түріндегі Фурье қатары. Жеке импульс спектрі. Жиіліктік сипаттамалар. Фурье түрлендіруінің қасиеттері. Комплекстік беріліс функциясы. Импульс спектріндегі энергияның таралуы.
|
1
|
|
Зертханалық сабақтар
|
|
|
5. Қабылдағыштарды жұлдызша түрде жалғаудағы синусоидалы токтың ұшфазалы тізбектері
|
1
|
|
6. Қабылдағыштарды үшбұрыш түрде жалғаудағы синусоидалы токтың ұшфазалы тізбектері
|
1
|
|
7. Бірфазалы индукционды есептегішті зерттеу
|
1
|
|
8. Бірфазалы трансформаторды зерттеу
|
1
|
|
9. Фазды роторы бар асинхронды қозғалтқышты іске жіберуді зерттеу
|
1
|
|
10. Қысқа тұйықталған роторы бар үшфазалы асинхронды электрқозғалқыштың жұмысын зерттеу.
|
1
|
|
3-модуль. Электр сүзгілері мен параметрлері таратылған тізбектер
|
11. Төртұштықтылар. Негізгі ұғымдар. Төртұштықтардың негізгі теңдеулері, жалғау және орын басар сұлбалар, төртұштықтардың жұмыс режимдері, сипаттамалық параметрлер, берілістік фунукциялары. Төртұштықтардың есептеу жолы.
|
1
|
|
12. Электр сүзгілері. Электрлік сүзгілердің негізгі ұғымдары және түсініктемелер. «К» типті төменгі жиілікті, жоғарғы жиілікті, алқапты, бөгеуіштік және көпірлік сүзгілердің жұмыстары, орын басар сұлбалары. «m» типті сүзгілер туралы ұғымдар. Индукциясыз сүзгілер.
|
1
|
|
13. Параметрлері таратылған тізбектер. Параметрлері таратылған тізбектер туралы ұғымдар.Біртекті желінің теңдеулері және сипаттамалары. Таралу жылдамдығы және толқын ұзындығы. Жиілікті сипаттамалар. Шығынсыз желі. Тұрғын толқын. Бұрмаланбаған желі
|
1
|
|
14. Сызықты емес электр тізбектері және тізбектерді талдау тәсілдері. Қарапайым сызықты емес тұрақты ток тізбектерінің негізгі сипаттамалары, графикалық тәсілдермен есептеу. Күрделі бейсызықтық ток тізбектерін графикалық тәсілдермен есептеу. Бейсызықтық тізбектерді аналитикалық әдіспен есептеу.
|
1
|
|
15. Электр тізбектерінің синтезі. Негізгі ұғымдар. Екі элементті екіұштықтардың негізгі қасиеттері. Осы тізбектерді жүзеге асыру. Төртұштықтарды комплексті жиліктермен зерттеу. Екіұштықтардың синтезі.
|
1
|
|
Зертханалық сабақтар
|
|
|
11. Параллель қоздырылған тұрақты токтың генераторын зерттеу.
|
1
|
|
12. Параллель қоздырылған тұрақты токтың электрқозғалтқышын зерттеу
|
1
|
|
13. Тармақталған электр тізбектеріндегі потенциалдардың таралуын зерттеу
|
1
|
|
14. Электрмашиналы күшейткіштердегі қималы өрісті зерттеу
|
1
|
|
15. Төртұштықтықтарды зерттеу
|
1
|
|
Барлығы
|
45
|
|
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ ҮШІН ТАПСЫРМАЛАР
5.1 ЭҚК көзі және ток көзі. Ом және Кирхгоф заңдары.
5.2 Тұрақты ток тізбегін есептеу.
5.3 Бір фазалы трасформатордың негізгі параметрлетін есептеу.
5.4 Синхронды машиналар тақырыбы бойынша есептеу-графикалық тапсырмалар.
5.5. Асинхронды машиналар тақырыбы бойынша есептеу-графикалық тапсырмалар.
5.6 Электр торабын есептеу тақырыбына есептеу-графикалық тапсырма.
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атаулары | Экзем-пляр саны | Студенттер саны | Қамтамасыз-дандыру
пайызы
| Электротехниканың теориялық негіздері. Ахметов А,К.,Қабақова Т.А. -Астана, «Астана полиграфия» ЖАҚ, 2004.-515 б. | 10 | 6 | 100 | Балабатыров С.Б. Электротехниканың теориялық негіздері. 1-бөл.: оқу құралы.-Алматы: Бастау,2010-253 бет | 10 | 6 | 100 | Балабатыров С.Б. Электротехниканың теориялық негіздері. 2-бөл.: оқу құралы.-Алматы: Бастау,2010-338 бет | 10 | 6 | 100 | Электротехника. Мұхити И.М.-Алматы, Эверо, 2005.-520 б. | 10 | 6 | 100 | Инженерлік-технологиялық мамандықтарына арналған электротехника курсы.Какимов М.М., Қасенов Ә.Л.,Орынбеков Д.Р. и др. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, 2012.-341б. | 20 |
6
| 100 | Русинова Н.А., Какимов М.М., Паримбеков З.А. Лабораторный практикум по электротехника для студентов инженерно-технологических спецалтностей. Учебное пособие. Алматы, 2009 – 142 с. | 50 |
6
| 100 | Сборник задач по электротехнике и основам электротехники /Под/ ред. B.C. Пантюшина.- М.,-Высшая школа, 2006 г. | 25 |
6
| 100 | Касаткин, А.С. Электротехника: учебник для неэлектротехнических специальностей / А.С. Касаткин; М.В. Немцов.- 9-е изд., стереотип.- М.: "Академия", 2005.- 544 с.; | 25 |
6
| 100 |
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1. Негізгі
7.1.1 Электротехника. Мұхити И.М.-Алматы, Эверо, 2006.-520 б.
7.1.2 Электротехниканың теориялық негіздері. Ахметов А,К.,Қабақова Т.А. -Астана, «Астана полиграфия» ЖАҚ, 2008.-515 б.
7.1.3 Инженерлік-технологиялық мамандықтарына арналған электротехника курсы.Какимов М.М., Қасенов Ә.Л.,Орынбеков Д.Р. и др. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, 2012.-341б.
7.1.4 Касаткин, А.С. Электротехника: учебник для неэлектротехнических специальностей / А.С. Касаткин; М.В. Немцов.- 9-е изд., стереотип.- М.: "Академия", 2005.- 544 с.;
7.1.5 Электротехника пәнінен зертханалық практикум: [оқу- әдістемелік құрал] / Пәрімбеков З.А., Какимов М.М., Рахимбердина А.Т., Русинова Н.А.- Семей: Шәкәрім ат. СМУ, 2010.- 139 б.;
7.1.6 Балабатыров С.Б. Электротехниканың теориялық негіздері. 1-бөл.: оқу құралы.-Алматы: Бастау,2010-253 бет
7.1.7 Балабатыров С.Б. Электротехниканың теориялық негіздері. 2-бөл.: оқу құралы.-Алматы: Бастау,2010-338 бет
7.1.8 Электротехника пәнінен зертханалық практикум: [оқу- әдістемелік құрал] / Пәрімбеков З.А., Какимов М.М., Рахимбердина А.Т., Русинова Н.А.- Семей: Шәкәрім ат. СМУ, 2010.- 139 б.;
7.1.9 Электротехниканың теориялық негіздері. Ахметов А,К.,Қабақова Т.А. -Астана, «Астана полиграфия» ЖАҚ, 2004.-515 б.
7.2 Қосымша
7.2.1 Алиев И.И. Справочник по электротехнике и электрооборудованию (5-е изд.,испр./ Серия «Справочники».-Ростов н/Д: Феникс, 2004.-480с., ил.
Достарыңызбен бөлісу: |
