Әдістемелік нұсқау
|
|
Форма
Ф СО ПГУ 7.18.2/05
|
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
С. Торайгырова атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Филология, журналистика және өнер факультеті
Орындаушылық өнер кафедрасы
050402 Аспапта орындаушылық мамандығының студенттеріне
«Оркестрлік класс» пәнінен тәжрибелік сабақтарға арналған
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
Павлодар
Кіріспе
Әдістемелік тәжрибелік жеке сабақтарға «Оркестрлік класс» пәнінен жалпы білім беретін мектеп және оркестр ұжымдарына жетекшілік, педагогикалық жұмыс жасауға, болашақ музыка мұғалімнін дайындауға, концертке қатысуға, тәжірибе жүзінде ұсыныстар берілген.
- студенттердің пән мазмұны, оның бөлімдері, бағыттары туралы мағлұматтар алуларына мүмкіндік туғызу;
- жалпы білім беретін мектептің әр сыныптарына музыкадан бағдарламаларды жүзеге асыруды оқушылардың жас ерекшеліктерін, қызығушылықтарын, бейімділіктерін ескере отырып, мектеп репертуарын меңгеруге көмектесу;
- музыкалық қызметтің түрлерінде мұғалімнің жеке тұлғалық кәсіби-педагогикалық қасиеттеріне ие болуына көмектесу.
- жан-жақты дамытылған тұлғаны тәрбиелеуге назар аудара отырып, музыка-педагогика факультетіндегі оркестр өнерінің барлық саласынан білімдер және оларды өз шәкірттеріне жеткізе алатын музыка мұғалімін дайындау.
Әдістемелік нұсқаулардың мақсаты:
Болашақ оркестр әртісі міндетіне төмендегідей талаптар қойылады:
а) өзінің бойындағы саздық қабілетін есту;
б) ырғақтық өрнектерді дәл сезіну;
в) сазды есте сақтау, сазды ұшқыр қиял және әртістілік қабілетін дамыту.
Музыка сабағы өнердің бір саласы болғандықтан, мұғалім білім беріп қана қоймай, сол алатын білімдері арқылы тәрбие жұмысын жүзеге асырады және де оқу пәні ретінде оқушылардың пейіл сезім мен эстетикалық идеал ретінде тәрбие құралы деп есептеуге болады.
3 - курс
1 – тақырып. Оркестр кұрамы. Аспаптардың партитурадағы орналасуы.
Жоспар:
-
Оркестр құрамысында негізгі топтар; домбырашылар, қобызшылар, үрмелі, ұрмалы аспаптар
-
Партитура туралы ұғым. Партитурадағы дауыстардың орындалуы.
-
Аспаптардың күй бұрауы. Дауыстардың транспозициясы.
-
Партитураны ойнау.
Қорытынды сұрақтар: оркестрдің жұмыс бағыты кәсібі және сапалы болу үшін студент: 1) алға қойылған тапсырманы дұрыс орындау керек, 2) нотаға қарап тез оқу, 3) дирижердың қолына қарап ойнау және оның алға қойылған мақсаттарын орындау, 4) әрбір аспаптын дыбыстарын тындап және бірге орындау керек.
Ұсынылған әдебиеттер: [2, 7]
2 – тақырып. Қазақтың халық күйлерінің орындау. Халық күйі «Кербез қыз», Халық күйі «Қара жорға», Халық күйі «Ел айрылған»
Жоспар:
-
Күйлердің тарихын меңгеру
-
Орындау кезінде барлық ерекшеліктерді нақты көрсету.
-
Қағыстарымен жұмыс жасау.
-
Фразировкамен жұмыс жасау.
-
Партияларды тапсыру.
Қорытынды сұрақтар: Нотаны жүйрік оқу. Техникалық әдістерді дамыту. Таза орындау және соны бақылау. Шығармамен стилистік жұмыс жасау.
Ұсынылған әдебиеттер: [1, 3].
3 – тақырып. Классикалық шетел композиторлардың шығармаларын орындау ерекшеліктері. И.Брамс «Венгерский танец», Кьяро «Болеро»
Жоспар:
1. Композиторлардың шығармашылық өнерімен танысу және сол шығармалардың тарихымен танысу.
2. Еуропалық стильдік ерекшелегіне мән беру.
3. Техникалық қағыстармен жұмыс жасау.
4. Динамикалық бояулармен жұмыс жасау.
Қорытынды сұрақтар: концертке психологиялық дайындық, дирижер мен визуалдық қатынас, қасында отырған аспапта орындаушымен ансамбльде орындау.
Ұсынылған әдебиеттер: [4, 5, 6].
4 – тақырып. Сүгір, Қазанғап күйлерін оркестрмен орындау.
Жоспар:
1. Сүгір күйіндегі аралас үлесті өлшемдірді білу.
2. Қазанғап мектебінің стильдік қағыстарын меңгеру.
3. Техникалық қиыншылықтар
4. Партияның қорытындасы.
Қорытынды сұрақтар: Сүгір, Қазанғап күйлерінің жанрлық, стильдік ерекшерелін талдау, динамикалық және шығармашылық мінезің дұрыс орындау білу.
Ұсынылған әдебиеттер: [1, 3, 4].
5 – тақырып. Қазіргі заманның композиторлардың шығармаларын орындау. Н. Тілендиев «Махамбет», «Ата толғау», К.Кумісбеков «Биші қайың».
Жоспар:
1. Н.Тілендиевтің шығармасымен танысу.
2. Махамбет күйінің шығу тарихы.
3. Ата толғау күйінің стильдік ерекшеліктері.
4. К.Күмісбековтің шығармасымен танысу және Биші қайың күйінің стильдік ерекшеліктері.
Қорытынды сұрақтар: музыкалық шығарманы нақышына оқу білу, интонацтялық таза орындау, топтармен жұмыс жасау және музыкалық баланс, динамика, штрихтарға мән беру.
Ұсынылған әдебиеттер: [2, 9, 10].
Негізгі әдебиет:
1. Есенұлы. А., Г.Елеусізқызы., «Күй керуені». А., “Өлке”, 1997
2. Мұхитов Қ., Домбыраға арналған пьесалар. А., “Өнер”, 1980
3. Райымбергенов А. Қазанғап. Ақжелен. Күйлер. А., “Өнер”, 1984
4. Райымбергенов А., С.Аманов. «Күй қайнары», А., “Өнер”, 1990
5. Үсенов Е. Тәттімбет; Саржайлау. Күйлер, А. «Өнер» 1988
7. Н. Тлендиев «Жеңіс салтанаты» Алматы, 1985
Қосымша әдебиет:
8. Ахмедияров Қ., Құрманғазы. Сарыарқа, А. «Өнер» 1995
9. Ахмедияров Қ. Шынар, А., 1999
10. Есенұлы А., Послание Всевышнего, А. «Көкіл» 1997
11. Мерғалиев Т., Домбыра сазы, А. «Жазушы» 1972
Әдістемелік нұсқау
|
|
Форма
Ф СО ПГУ 7.18.2/05
|
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
С. Торайгырова атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Филология, журналистика және өнер факультеті
Орындаушылық өнер кафедрасы
050402 Аспапта орындаушылық мамандығының студенттеріне
«Оркестрлік класс» пәнінен тәжрибелік сабақтарға арналған
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
Павлодар
Кіріспе
Әдістемелік тәжрибелік жеке сабақтарға «Оркестрлік класс» пәнінен жалпы білім беретін мектеп және оркестр ұжымдарына жетекшілік, педагогикалық жұмыс жасауға, болашақ музыка мұғалімнін дайындауға, концертке қатысуға, тәжірибе жүзінде ұсыныстар берілген.
- студенттердің пән мазмұны, оның бөлімдері, бағыттары туралы мағлұматтар алуларына мүмкіндік туғызу;
- жалпы білім беретін мектептің әр сыныптарына музыкадан бағдарламаларды жүзеге асыруды оқушылардың жас ерекшеліктерін, қызығушылықтарын, бейімділіктерін ескере отырып, мектеп репертуарын меңгеруге көмектесу;
- музыкалық қызметтің түрлерінде мұғалімнің жеке тұлғалық кәсіби-педагогикалық қасиеттеріне ие болуына көмектесу.
- жан-жақты дамытылған тұлғаны тәрбиелеуге назар аудара отырып, музыка-педагогика факультетіндегі оркестр өнерінің барлық саласынан білімдер және оларды өз шәкірттеріне жеткізе алатын музыка мұғалімін дайындау.
Әдістемелік нұсқаулардың мақсаты:
Болашақ оркестр әртісі міндетіне төмендегідей талаптар қойылады:
а) өзінің бойындағы саздық қабілетін есту;
б) ырғақтық өрнектерді дәл сезіну;
в) сазды есте сақтау, сазды ұшқыр қиял және әртістілік қабілетін дамыту.
Музыка сабағы өнердің бір саласы болғандықтан, мұғалім білім беріп қана қоймай, сол алатын білімдері арқылы тәрбие жұмысын жүзеге асырады және де оқу пәні ретінде оқушылардың пейіл сезім мен эстетикалық идеал ретінде тәрбие құралы деп есептеуге болады.
4 – курс
1 – тақырып. Қазақтың халық күйлерінің орындау. Халық күйі «Телқоңыр», Халық әні «Ахау керім», Халық күйі «Көрұглы»
Жоспар:
-
Күйлердің тарихын меңгеру
-
Орындау кезінде барлық ерекшеліктерді нақты көрсету.
-
Қағыстарымен жұмыс жасау.
-
Фразировкамен жұмыс жасау.
-
Партияларды тапсыру.
Қорытынды сұрақтар: Нотаны жүйрік оқу. Техникалық әдістерді дамыту. Таза орындау және соны бақылау. Шығармамен стилистік жұмыс жасау.
Ұсынылған әдебиеттер: [1, 2, 4].
2 – тақырып. Классикалық шетел композиторлардың шығармаларын орындау ерекшеліктері. Д.Бизе «Кармен» операсына кіріспе, Огинский «Полонез»
Жоспар:
1. Композиторлардың шығармашылық өнерімен танысу және сол шығармалардың тарихымен танысу.
2. Еуропалық стильдік ерекшелегіне мән беру.
3. Техникалық қағыстармен жұмыс жасау.
4. Динамикалық бояулармен жұмыс жасау.
Қорытынды сұрақтар: концертке психологиялық дайындық, дирижер мен визуалдық қатынас, қасында отырған аспапта орындаушымен ансамбльде орындау.
Ұсынылған әдебиеттер: [2, 6, 8].
3 – тақырып. Құрманғазы «Сары Арқа», «Серпер», «Машина», Дина «Тойбастар», Тәттімбет «Қосбасар», «Былқылдақ» күйлерің оркестрмен орындау.
Жоспар:
1. Құрманғазы күйіндегі аралас үлесті өлшемдірді білу.
2. Тәттімбет мектебінің стильдік қағыстарын меңгеру.
3. Дина күйлерінің ерекшеліктері
4. Техникалық қиыншылықтар
5. Партияның қорытындасы.
Қорытынды сұрақтар: Құрманғазы, Дина, Тәттімбет күйлерінің жанрлық, стильдік ерекшерелін талдау, динамикалық және шығармашылық мінезің дұрыс орындау білу.
Ұсынылған әдебиеттер: [5, 7, 9, 10].
4 - тақырып. Қазірігі заманның композиторлардың шығармаларын орындау. Қудайбергенов «Желдірме», А.Жайымов «Шалқыма»
Жоспар:
1. А.Жайымов шығармасымен танысу.
2. Ахметов «Темірбектің төкпесі» күйінің шығу тарихы және стильдік ерекшеліктері.
4. Қудайбергеновтың шығармасымен танысу және «Желдірме» күйінің стильдік ерекшеліктері.
Қорытынды сұрақтар: музыкалық шығарманы нақышына оқу білу, интонацтялық таза орындау, топтармен жұмыс жасау және музыкалық баланс, динамика, штрихтарға мән беру.
Ұсынылған әдебиеттер: [2, 6, 7, 8, 9, 10].
Негізгі әдебиет:
1. Есенұлы. А., Г.Елеусізқызы., «Күй керуені». А., “Өлке”, 1997
2. Мұхитов Қ., Домбыраға арналған пьесалар. А., “Өнер”, 1980
3. Райымбергенов А. Қазанғап. Ақжелен. Күйлер. А., “Өнер”, 1984
4. Райымбергенов А., С.Аманов. «Күй қайнары», А., “Өнер”, 1990
5. Үсенов Е. Тәттімбет; Саржайлау. Күйлер, А. «Өнер» 1988
7. Н. Тлендиев «Жеңіс салтанаты» Алматы, 1985
Қосымша әдебиет:
8. Ахмедияров Қ., Құрманғазы. Сарыарқа, А. «Өнер» 1995
9. Ахмедияров Қ. Шынар, А., 1999
10. Есенұлы А., Послание Всевышнего, А. «Көкіл» 1997
11. Мерғалиев Т., Домбыра сазы, А. «Жазушы» 1972
Достарыңызбен бөлісу: |