Ф со пгу 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Павлодар

Қазақ балалар әдебиетінің жанрлары мен жанрлық түрлерін, көркемдік бейнелеу құралдары мен тәсілдерін, балалар фольклоры мен балалар әдебиетінің байланыстылығын меңгерту, қазақ балалар әдебиетінің өзіне тән ерекшелігін, балалар әдебиетінің ықпалы жеткізу.

- қазақ балалар әдебиетінің қалыптасу тарихын меңгерту;

- балалар әдебиетінің дамуын және қазіргі қазақ балалар әдебиетін меңгерту;

- балалар поэзиясының, прозасының көркемдігін, эстеикалық қуатын игерту.

Балалар әдебиетінің мұраларын сала-сала бойынша, балаларға арналған шығармалардың жанрлық жіктелуін, олардың айтылуын, тарихын, бүгінгі қазақ балалар әдебиетінің ерекшеліктерін, балалар ақын-жазушыларының шығармашылық процесін, балалар шығармаларының жанрлық сипатын білуі керек.

Студенттер бұл курсты оқу барысында жинаған білімдерін алдағы кәсіби қызметінде, ғылыми-зерттеу жұмысында пайдаланады. Балаларға арналған өлеңдерді жатқа білуі тиіс. Балаларға арналған прозалық, поэзиялық, драмалық туындылардың ерекшелігін білуі тиіс.

- Әдебиеттануға кіріспе, әдебиет теориясы.

- Халық ауыз әдебиеті, фольклор.

- Қазақ әдебиетінің тарихы.

- Қазіргі заман әдебиеті.

- Педагогика, психология.

Тематический план Форма

дисциплины СО ПГУ 7.18.2/07
3 Пәннің мазмұны

Ф СО ПГУ 7.18.1/13

Қазақ балалар әдебиетінің зерттелу кезеңдері, балалар әдебиетінің қалыптасу, өркендеуі жөнінде ғалымдардың әр кезеңдегі ой-пікірлері. Қазақ балалар әдебиетін оқытудағы мақсат пен міндеттер. Балалар әдебиетінің өзіне тән ерекшелігі, салалары. Балалар фольклоры – балалар әдебиетінің алтын қоры. Бесік жыры мен тұсау кесу жыры – балалар фольклорының бастауы. Төрт түлік мал туралы өлеңдеріндегі халық даналығы, ұлттық таным-түсінік. Жан-жануар, жәндіктер туралы өлеңдердегі әсемдік әлемі. Фольклорлық ұсақ жанрдағы туындылар (жаңылтпаштар, санамақтар, мазақтамалар, тақпақтар, жұмбақтар, мақал-мәтелдер т.б.). Ертегілер түрлері, балалардың дүниетанымын қалыптастырудағы ықпалы. Ертегілердің көркемдік ерекшелігі. Батырлар жырының бала танымын, тәрбиесін дамытудағы рөлі. Орта ғасыр мұраларындағы балаларға қатысты ой-пікірлер, балалар әдебиетінің қалыптасуына әсері.

XIX ғасырдағы қазақ балалар әдебиеті туралы түсінік. М.Өтемісұлы жырларындағы елдік тақырып. Өлеңдерінің негізгі идеялық сарындары. Махамбет жырларының ұлттық сипаты. Балаларды елжандылыққа баулудағы рөлі («Ереуіл атқа ер салмай», «Тарланым», «Толарсақтан саз кешіп» т.б. ). Ы.Алтынсарин – қазақ балалар әдебиетінің атасы. Ана, бала тақырыбына жазылған өлеңдері. «Бұл кім?», «Ананың баланы сүюі» өлеңдерінің идеясы мен көркемдігі. Өнер-білім тақырыбына арналған өлеңдері. Табиғат лирикасы, балаларды әсемдікке баулу идеясы. Ыбырай әңгімелері, тақырыптары, тіл ерекшеліктері. Шәкәрімнің «Адамдық борышың», «Еріншек» өлеңдерінің тәрбиелік мәні. Мәшһүр Жүсіп және балалар әдебиеті.

XX ғ. бас кезіндегі қазақ балалр әдебиеті. С.Көбеев, С.Дөнентаев, Б.Өтетілеуовтің балалар әдебиетіне қосқан үлесі. І.Жансүгіров өлеңдеріндегі әсемдік әлеміне құрылған эстетикалық әлеміне құрылған эстетикалық тәрбие. «Жазғы шілде», «Күзде», «Бөбек бөлеу», «Жас бұлбұлдарға», «Жастарға», «Жазғытұрым», «Бұлт» өлеңдерінің көркемдігі. Б.Майлинннің «Тәй! Тәй! Қаз! Қаз!», «Әлди», «Жаңбырлы күні», «Жазғы жайлауда», «Әйт,шу, ала атым», «Байшұбар» өлеңдерінің көркемдігі. «Түйебай» әңгімесінің тәрбиелік мәні. М.Дулатовтың «Мектепке», «Мектептен», «Шешенің балаларын сүюі» өлеңдерінің тақырыбы мен тәрбиелік мәні. Ж.Аймауытовтың «Оқу, білім», «Қыс», «Жаз келді», «Жазғытұрым», «Жазғы шілде», «Біздің торы құлын», «Айт, шу, ала атым», «Нұр күйі» өлеңдерінің тақырыптары мен көркемдігі. М.Жұмабаевтың «немере мен әжем», «Ақ қала», «Ата, бата», «Ана», «Ана», «Сылдырмақ», «Бөбектің тілегі», «Жұбату», «Сұр құлын», «Жыл мезгілдері» өлеңдерінің көркемдігі мен тәрбиелік сипаты. Қ.Кемеңгерұлы және қазақ балалар әдебиеті. С.Сейфуллин –қазақ балалар әдебиетінің негізін салушы. Қазақ балар әдебиетінің қалыптастырып, оның негізін салуда Сәкен еңбектерінің маңызы.

М.Әуезов және қазақ балалар әдебиеті. М.Әуезовтің балалар әдебиеті туралы әр кезеңдегі ой-пікірлері. «Жетім» әңгімесіндегі Қасым трагедиясы. Әңгімедегі бала тағдырының суреттелуі. «Көксерек» повесі. Көксерек образының жасалуы. Повесть тілі, көркемдігі. С.Мұқановтың «Бақташының баласы», «Батыр қыз» шығармаларының бала тәрбиесінде алатын рөлі.

С.Бегалиннің «Сәтжан», «Бала мерген», «Алданған жолбарыс», «Бала Шоқан» шығармаларындағы кейіпкерлер жүйесі. «Бала Шоқан» повесіндегі Шоқан бейнесі. М.Иманжановтың «Адам туралы аңыз», «Жыртық дәптер», «Даладағы от», «Бала қаны» әңгімелерінің тақырыбы мен идеясы. «Талап», «Кішкентай көрші», «Жол үстінде», «Жас шебер», «Бес» әңгімелерінің тәрбиелік мәні. «Алғашқы айлар» повесінің тілі, көркемдігі.

С.Бақбергенов өмірі мен жазушылық қызметі. Биографиялық повестерінің негізгі ерекшеліктері. «Талғат», «Дина», «Бозторғай», «Қоян көзге құлаған жұлдыз» повестеріндегі кейіпкерлердің сомдалуы. С.Бақбергенов повестерінің тәрбиелік мәні.

Қазақ балалар поэзиясының қалыптасу, даму кезеңдері. Қазақ балалар поэзиясының ерекшеліктері, даму сипаты. Өтебай Тұрманжановтың балалар әдебиеті мұрасы. «Мен дәрігер боламын», «Білем деме, балам!», «Екі көзім сияқты», «Пеш ішінде күн жатыр», «Тәтті алма», «Екі торғай сайрайды», «Кім нені сүйеді?» өлеңдерінің көркемдігі мен тәрбиелік мәні. Ө.Тұрманжанов – ертегілер шебері. М.Әлімбаевтің балалар әдебиеті мұрасы. «Жұмбақ тас», «Биіктен биікке», «менің ойыншықтарым», «Орақ олақ», «Отпен ойнама», «Балдәурен, шіркін, балалық», «Ақ серек, көксерек» жинақтарының маңызы. «Қандай сөздер», «Он саусақ», «аяның алақаны», «Ана тіліне тағзым», «Достың күні досымен», «Екеу дегенше, бекем де», «Жол қайда ұтылды», «Аспандағы әпке және стюардесса» өлеңдерінің көркемдігі, танымдық-тәрбиелік қуаты. М.Жаманбалиновтың балалар әдебиеті мұрасы. Ақын өлеңдеріндегі бала бейнесі. Балалар лирикасындағы юморлық, сатиралық бейнелер. Балалар лирикасында табиғат құбылыстарының суреттелуі. М.Жаманбалинов ертегілерінің ерекшеліктері.

Ә.Дүйсенбиев өмірі мен шығармашылығы. Мектеп жасына дейінгі бөбектерге арналған «Не деу керек?», «Ақтайлақ-ау», «Сыйлық» жинақтарындағы шығармалардың тілі, көркемдігі, тәрбиелік мәні. Бастауыш мектеп жасындағы балаларға лайық «Доп», «Кішкене болса да, нық шеге», «қайырлы таң, балалар» кітаптарының танымдық-тәрбиелік мәні. «Біз өмірдің гүліміз», «Ағайынбыз бәріміз», «Не деу керек?» өлеңдерінің мәні. Ж.Кәрбозиннің «Атама ұқсайды», «Жайлауда», «Бұзып сөйлеме, түзік сөйле», «Біздің бекен қайда екен?», «Құлақ» т.б. өлеңдерінің тәрбиелік, көркемдік мәні. Б.Ысқақовтың «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?» ертегі поэмасының танымдық-тәрбиелік қуаты. Ізгілік пен зұлымдық тартысының шебер бейнеленуі. Қ.Ыдырысов және балалар әдебиеті («Бурыл тай», «Келіңдер, құстар!», «Жаңбыр», «Космосқа жол» т.б. өлеңдерінің көркемдігі, тілі). «Әке жолы» реалистік поэмасындағы заман шындығы. Бала тағдырының бейнеленуі. Н.Әлімқұлов өлеңдеріндегі табиғат суреттері, баланың әсемдік туралы түсінігін қалыптастырудағы ықпалы («Таң», «Шық», «Найзағай» т.б.), балалар өмірінің бейнеленуі («Балалы үй-базар», «Ораз бен Қораз», «Емтихан», «Соңғы оқушы», «Татулық», «Маған әпер баласын», «Төбелес», «Даңққұмар»).

Ә.Табылдиевтің «Қайырлы таң, балалар», «Ана мен бала», «Аташымның батасы», «Біз мектепке барамыз», «Ана тілі», «Наурыз тойы», «Уыз той», «Тірлік пен бірлік», «Әнші құстар» өлеңдерінің тақырыптық-көркемдік ерекшелігі. Табиғаттағы түрлі жан-жануар, құстардың бейнесі («Колибри», «Пингвин», «Дельфин», «Лама», «Құлан», «Сілеусін». Ж.Смақов балалар поэзиясының дара қырлары. «Бөпем», «Сылдырмақ», «Қаз-қаз бас», «Кішкене әліппе», «Шатақ», «Біздің атай Түсекең қартаймайтын кісі екен» өлеңдерінің көркемдігі. Ж.Смақов ертегілерінің тілі. Фольклорлық ұсақ жанрдағы туындылары (мазақтамалыр, санамақтар, жаңылтпаштар, жұмбақтар). Қ.Мырзалиев «Сөз сиқыры» еңбегіндегі балалар әдебиеті туралы ойлары. «Досым екеуміз», «Диктант», «Есеп», «Шатақ», «Ана тілі», «Сағатттың сыры» өлеңдерінің тақырыптық-көркемдік ерекшелігі. Т.Молдағалиев өлеңдеріндегі бала бейнесі («Дәуреннің өлеңдері», «Жазираның өлеңдері», «Жаннаның өлеңдері», «Әжесі мен Құралай», «Мамасы мен Құралай»). Қ.Баянбай өлеңдерінің ерекшеліктері. Балалар лирикасындағы бала бейнесі («Қол шатыр көтерген он батыр», «Асанның амалы», «Жалқаудың оянуы», «Асанның амалы» т.б.), табиғат құбылыстарының, жан-жануар, хайуанаттар, құстар, аңдардың бейнеленуі («Тырналар», «Алғашқы қар», «Таңертең», «Арыстанмен айқас» т.б.). Қ.Баянбай – ертегілер шебері

Е.Өтетілеуұлының «Мәнсіз не, сәнсіз не?», «Кім қайда барады?», «Төрт түсті жер үсті», «Кім күшті?», «Шынашақ», «Он қадам –оң қадам» өлеңдерінің тақырыптық-идеялық ерекшелігі. Санамақтар, мадақтама, мазақтама, өтірік өлеңдер, ақ жаңылтпаш, қара жаңылтпаш, жеті жұмбақ ерекшеліктері, бала тілін, танымын жетілдірудегі рөлі. А.Асылбеков «Әдептілік әліппесі», «Мен кіммін», «Тілін ұмытқан тауық», «Сабақ», «Дымбілмес» өлеңдерінің тақырыптық-идеялық ерекшеліктері. А.Сопыбеков өлеңдерінің ұлттық сипаты. Қ.Жұмағалиев өлеңдерінің тәрбиелік мәні («Аң папшасы», «Апорт неге қып-қызыл?», «Әнші құстар», «орман көшіп барады»). Е.Елубаев өлеңдерінің танымдық мәні («Туады, шығады, түседі, келеді», «Асқар мен кимешек», «Мың сөз», «Ұмытшақ», «Ретсіз қуаныш»).

Сұлтан Қалиев («Спортшы Төлен», «Шекербек- Каспаров», «Намыс», «Мазақ сурет»), Нұрхан Жанаев («Жұбату», « Мен ешкімге тимеймін», «Суайттың өлеңі»), Есентай Ерботин («Білгіш бала», «Досым сондай»), Жеңіс Қашқынов («Мектепке өзім барамын», «Асқаржан жарады»), Совет Әлімқұлов («Қалсын апам қуанып», «Жасырыбақ»), Несіпбек Аитов, Жарасқан Әдірашев («Сабақта», «Атқойғыш»), Өтепберген Ақыпбековтердің («Мұрат пен сұрақ», «Інім текке қорқыпты») өлеңдерінде балалар характерлерінің ашылуы. С.Қалиев («Аққала», «Шілде»), Е.Ерботин («Кешке таман», «Құйын», «Мұзайдын», «Тамыз», «Келді күз»), Н.Аитов («Қартаймайды күн неге?», «Бастау») өлеңдерінде табиғат құбылыстарының, жыл мезгілдерінің бала танымына сай өрнектелуі.

Қазақ балалар прозасының даму сипаты. 1970-80 жылдардағы қазақ балалар прозасының тақырыптық-идеялық, көркемдік-тілдік ерекшеліктері. Қазақ балалар ақын-жазушыларының «авторлық тұлғасы». 1970-80 жылдардағы қазақ ақын-жазушыларының шығармашылық процесі мен авторлық позициясы. Б.Соқпақбаев өмірі мен шығармашылығы. Жазушы шығармашылығының зерттелуі. «Менің атым Қожа» повесіндегі балалар өмірінің бейнелену ерекшелігі. Сюжет және композициясы. Жазушы шеберлігі. Повестегі психологизм. Қожа, Жанар, Жантас бейнесі. Повестегі аналар, ұстаз бейнесі. Повестегі заман шындығы мен көркем шындық. Повестің тілі. «Балалық шаққа саяхат» повесінің тақырыптық-идеялық, көркемдік ерекшелігі. Повестегі кейіпкерлер жүйесі.

Сансызбай Сарғасқаев өмірі мен шығармашылығы.Жазушы шығармаларында мектеп өмірін, балалар достығын суреттеуі. «Сәуленің жаңа достары», «Бір көшенің бойында», «Сынған тіс», «Балалар», «Шындық», «Шыбық», «Жаймашуақ» әңгімелерінің тақырыбы, тәрбиелік мәні. Сюжеті мен композициясы. «Бүршік жапырақ жаяды» повесіндегі пейзаж, эстетикалық әсер.

М.Қабанбаев өмірі мен шығармашылығының зерттелуі. «Қала мен қыз бала», «Бақбақ басы толған күн», «Пысық болдым, мінекей», «Жиһанкез Тити», «Сурет салғым келмейді», «Арыстан, мен, виолончель және қасапхана» повестерінің идеялық-тақырыптық, тілдік-көркемдік ерекшелігі. Сюжеті мен композициясы. Повестегі балалар бейнесінің сомдалуы. Повестегі психологизм. Балалар тағдырын суреттеуде жазушы шеберлігі.

С.Баязитов өмірі мен шығармашылығы. Шығармаларында балалар психологиясының ерекшелігін бейнелеу шеберлігі. «Күтпеген кездесу», «Арал робинзондары», «Алтын кілт», «Майлы қалам», «Том Сойердің туысы», «Уәде», «Тәтті қауын», «Көгілдір үйрек әңгімесі» шығармаларының тақырыбы мен көркемдік ерекшелігі, тәрбиелік мәні. Сюжеті мен композициясы. Повестегі балалар бейнесі, характерлерінің ашылуы.

М.Қаназов шығармашылығының зерттелуі. «Чика-Дабылдың баласы», «Ақ тайлағым-ай», «Қияндағы күн нұры», «Арғы ауыл мен бергі ауылдың балалары» шығармаларының идеялық-тақырыптық, көркемдік ерекшелігі. Сюжеті мен композициясы. Жазушы шеберлігі. Балалар характерін ашудағы жазушы шеберлігі. М.Қаназовтың авторлық позициясы.

Қ.Әбдіқадыров «Қажымұқан» С.Жұбатаровтың «Алыстағы аралдар», «Отты өткел», Б.Ыбырайым «Саян», Н.Серәлиевтің «Жеңешем, шешем және мен» повестерінің идеялық, тақырыптық, тілдік, көркемдік ерекшелігі. Сюжеті мен композициясы. Повестердегі кейіпкерлер жүйесі.

Қазақ балалар драматургиясының қалыптасу, даму сипаты. 1970-80 жылдардағы балаларға арналған драмалық шығармалар. 1990-2000 ж.ж. қазақ балалар драматургиясының мәселелері.

Қазақ балалар әдебиетінің балалардың жас ерекшелігіне қарай бөлінісі. Бесік жыры мен тұсау кесу жыры. Төрт түлік мал туралы өлеңдері. Жаңылтпаштар, санамақтар, мазақтамалар, тақпақтар, жұмбақтар, мақал-мәтелдердің танымдық, тәрбиелік мәні. Хайуанаттар туралы ертегілер. Қиял-ғажайып ертегілер. «Қобыланды батыр» жырының тақырыбы мен идеясы, көркемдігі. Орта ғасырдағы балалар әдебиеті.

XIX ғасырдағы қазақ балалар әдебиетінің ерекшелігі. М.Өтемісұлы жырларындағы ұлттық сипаты. Ы.Алтынсарин – қазақ балалар әдебиетінің классигі. Ана, бала тақырыбына жазылған өлеңдерінің көркемдігі. Табиғат, өнер-білім тақырыбына арналған өлеңдері. Ыбырай әңгімелері, еңбек тақырыптары. Шәкәрімнің білім, ғылым туралы өлеңдерінің көркемдік мәні. Мәшһүр Жүсіптің адамгершілік тақырыбына арналған өлеңдері.

XX ғ. бас кезіндегі қазақ балалр әдебиеті. С.Көбеев, С.Дөнентаев, Б.Өтетілеуов және балалар әдебиеті. І.Жансүгіров табиғат туралы өлеңдері. Б.Майлинннің өлеңдерінің көркемдігі. «Түйебай» әңгімесінің тақырыбы мен идеясы. М.Дулатов және қазақ балалар әдебиеті. Балалар әдеббиеті туралы мақалалары. Ж.Аймауытовтың балаларға арналған әңгімелерінің көркемдігі. М.Жұмабаев және қазақ балалар әдебиеті. Қ.Кемеңгерұлының қазақ балалар әдебиетіне қосқан үлесі. С.Сейфуллин – қазақ балалар әдебиетінің негізін салушы ғалым және балалар ақыны.

М.Әуезовтің балалар әдебиеті туралы еңбектері. «Жетім» әңгімесіндегі психологизм. «Көксерек» повесінің тақырыбы мен идеясы. Кейіпкерлер әлемі. Автор позициясы. С.Мұқановтың қазақ балалар әдебиетіне қосқан үлесі.

С.Бегалиннің шығармаларындағы кейіпкерлер әлемі мен автор позициясы. М.Иманжановтың әңгімелерінің көркемдігі мен тілі. С.Бегалин, М.Иманжанов шығармаларының зерттелуі.

С.Бақбергенов «Талғат», «Дина», «Бозторғай», «Қоян көзге құлаған жұлдыз» повестеріндегі кейіпкерлер әлемі, сюжеті, тақырыбы мен идеясы. Автор шығармаларының зерттелуі.

Қазақ балалар поэзиясының қалыптасу, даму ерекшелігі. Өтебай Тұрманжановтың өлеңдерінің көркемдігі, тақырыптық-идеялық ерекшелігі. Ө.Тұрманжановтың «Орман ертегі», «Құмырсқалар, аралар, қиыспас дос-құдалар» ертегі-поэмасының ерекшелігі. М.Әлімбаев өлеңдерінің көркемдігі. Ақын шығармаларының зерттелуі. М.Жаманбалинов және балалар әдебиеті. Ақын юморлық, сатиралық өлеңдері. Ақынның табиғат лирикасы.

Ә.Дүйсенбиев шығармашылығының зерттелуі. Мектеп жасына дейінгі бөбектерге арналған өлеңдері. Бастауыш мектеп жасындағы балаларға арналған өлеңдердің танымдық-көркемдік сипаты. Б.Ысқақовтың «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?» ертегі поэмасы және Рабғузидің «Қисса сұл-әнбие» шығармасы. Қ.Ыдырысовтың «Әке жолы» реалистік поэмасындағы әке тағдыры. Н.Әлімқұлов өлеңдеріндегі бала бейнесі.

Ә.Табылдиевтің өлеңдерінің тақырыптық-идеялық мәні. Табиғаттағы түрлі жан-жануар, құстардың бейнесі. Ж.Смақов – балалар әдебиетінің шебері. Қ.Мырзалиев өлеңдерінің тақырыптық-көркемдік, идеялық сипаты. Қ.Мырзалиев шығармашылығының зерттелуі. Т.Молдағалиев өлеңдеріндегі табиғат суреттері Қ.Баянбай өлеңдерінің идеялық-тақырыптық, көркемдік ерекшеліктері. Балалар лирикасындағы балалар өмірінің, табиғат құбылыстарының, жан-жануар, хайуанаттар, құстар, аңдардың бейнеленуі.

Е.Өтетілеуұлының өлеңдерінің көркемдік, тақырыптық-идеялық ерекшелігі. А.Асылбеков өлеңдерінің көркемдік, тақырыптық-идеялық мәні. А.Сопыбеков өлеңдерінің ұлттық, танымдық ерекшелігі. Қ.Жұмағалиев өлеңдерінің көркемдігі. Е.Елубаев өлеңдерінің ұлттық, көркемдік, танымдық ерекшелігі.

Сұлтан Қалиев, Нұрхан Жанаев, Есентай Ерботин, Жеңіс Қашқынов, Совет Әлімқұлов, Несіпбек Аитов, Жарасқан Әдірашев, Өтепберген Ақыпбековтердің өлеңдеріндегі бала бейнесі. С.Қалиев, Е.Ерботин, Н.Аитов өлеңдерінің тақырыбы мен идеясы, көркемдігі мен тілі.

Қазақ балалар прозасының тақырыптық-идеялық, көркемдік-тілдік сипаты. Қазақ балалар ақын-жазушыларының авторлық позициясы. Б.Соқпақбаев шығармашылығының зерттелуі. «Менің атым Қожа» повесінің тақырыбы мен идеясы. Повестегі психологизм. Қожа, Жанар, Жантас бейнесінің сомдалуы. Повестің көркемдігі. «Балалық шаққа саяхат» повесіндегі автор тұлғасы және авторлық позиция.

Сансызбай Сарғасқаев өмірі мен шығармашылығының зерттелуі. Әңгімелерінің тақырыбы, идеясы, көркемдігі.

М.Қабанбаев өмірі мен шығармашылығы. «Пысық болдым, мінекей», «Жиһанкез Тити», «Сурет салғым келмейді» повестеріндегі бала бейнесі.

С.Баязитов шығармаларының сюжеті мен композициясы, кейіпкерлер әлемі, характері. Автор шығармашылығының зерттелуі.

М.Қаназовтың «Чика-Дабылдың баласы», «Ақ тайлағым-ай», «Қияндағы күн нұры», «Арғы ауыл мен бергі ауылдың балалары» шығармаларындағы балалар бейнесі. Тақырыбы. Идеясы.

Қ.Әбдіқадыров, С.Жұбатаров, Б.Ыбырайым, Н.Серәлиевтің повестеріндегі кейіпкерлер жүйесі. Қ.Әдбіқадыров, С.Жұбатаров, Б.Ыбырайым шығармашылығының зерттелуі. Б.Ыбырайым «Ой мен сөз» еңбегінің маңызы.

Қазақ балалар драматургиясының қалыптасу, дамуы. Балаларға арналған интермедия, скетч, пьесалардың көркемдігі.

¦сынылатын єдебиет: [1], 1-30 беттер, [2], 13-72 беттер, [3] 5-20 беттер, [25] , 5-30 беттер..

2. М.Әлімбай – қазақ балалар әдебиетінің классигі. Ақын туындыларын шетел балалар әдебиетінің ақындары туындыларымен салыстыру. М.Жаманбалинов – қазақ балалар әдебиеті классигі. Ақын туындыларын шетел балалар әдебиетінің ақындары туындыларымен салыстыру.

¦сынылатын єдебиет: [7], 1-136 беттер, [8], 1-79 беттер, [9], 1-76 беттер, [15],102-111 беттер, [19], 109-119 беттер, [20], 36-49 беттер, [24], 30-80 беттер, [29], 60-81 беттер, [33], 70-90 беттер, [38], 45-62 беттер.

3. Ә.Дүйсенбиев («Бәтеңке, шұжық, балқаймақ»), Ж.Кәрбозин («Менмен балапан», «Көшпелі тымақ»), Б.Ысқақов («Отан», «Оқушы отыр ойланып»), Қ.Ыдырысов («Оралдың олжасы», «Қап, қап, қармағым»), Н.Әлімқұлов («Бесік жыры», «Шебер») өлеңдеріне әдеби-қисындық талдау.

¦сынылатын єдебиет: [14], 1-44 беттер, [10], 1-9 беттер, [20], 105-111 беттер, [21], 30-35 беттер, [22], 101-230 беттер, [23], 3-25 беттер, [24], 35-80 беттер,

4. Ә.Табылдиев («Жалқау туралы ертегі», «Диқан тауық» ертегі), Ж.Смақов («Қол шана», «Мазасыз әтеш»), Қ.Мырзалиев («Түйме және түйедей қыз»), Т.Молдағалиев («Кімнен «тудың»), Қ.Баянбай («Араша», «Ұя») өлеңдеріне әдеби-қисындық талдау, шығармашылығының зерттелуі.

¦сынылатын єдебиет: [11], 1-80 бет, [15], 117-129 беттер, 140-146 беттер, [19], 207-214 беттер, 242-246 беттер, [20], 111-118 беттер, 123-132 беттер, 132-141 беттер, [21] , 150-230 беттер, [24], 82-114 беттер, [29], 185-197 беттер, 218-235 беттер, 239-258 беттер, 260-278 беттер, 278-298 беттер, [38], 234-245 беттер.

5. Е.Өтетілеуұлы («Бүркіт»), А.Асылбеков («Тұсаукесер»), А.Сопыбеков («Түтіндік»), Қ.Жұмағалиев («Ең ақылды, ең әдемі, ең күшті, ғажайып құс туралы ертегі»), Е.Елубаев («Мінездеме») өлеңдеріне әдеби-қисындық талдау, шығармашылығының зерттелуі.

¦сынылатын єдебиет: [6], 1-13 бет, [15], 165-185 беттер, [16], 1-50 беттер, [20],148-168 беттер, [24], 15-70 беттер, [29], 347-359 беттер, [38], 139-158 беттер.

6. С.Қалиев («Жаңа жыл кешінде»), Н.Жанаев («Түрлі мамандық»), Е.Ерботин («Жанкүйер», «Сүрлеу»), Ж.Қашқынов («Әтеш пен тауыс»), С.Әлімқұлов («Сыбызғы»), Н.Аитов («Шыбыннның сапары»), Ж.Әдірашев («Абай-біздің бабамыз»), Ө.Ақыпбеков («Наурыз») өлеңдеріне әдеби-қисындық талдау, шығармашылығының зерттелуі.

¦сынылатын єдебиет: [5], 1-64 беттер, [15], 185-199 беттер, [17], 1-79 беттер, [18], 1-48 беттер, [24], 15-114 беттер, [29], 375-528 беттер, [38], 139-158 беттер.

7. Б.Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» повесінде Қожа характерін ашуда жазушы шеберлігі. Повестегі психологиялық суреттеулер. Автордың юморлық сөз қолданыстары. Повестегі бейнелегіш-мәнерлегіш құралдарға картотека жинақтау. «Балалық шаққа саяхат» повесінде кейіпкерлер бейнесін сомдаудағы жазушы шеберлігі.

¦сынылатын єдебиет: [15], 95-99 беттер, [19], 246-254 беттер, [20],49-58 беттер, [26], 37-50 беттер, [27], 15-32 беттер, [28], 25-31 беттер, [34], 1-91 беттер, [38], 62-74 беттер.

8. Сансызбай Сарғасқаевтың «Бүршік жапырақ жаяды» повесіндегі жаазушы шеберлігі. Жазушының позициясы. Повестің тілі. М.Қабанбаевтың «Жиһанкез Тити», «Сурет салғым келмейді» повестеріндегі жазушы суреткерлігі. Повестегі балалар бейнесі.

¦сынылатын єдебиет: [19], 223-242 беттер, [20], 63-70 беттер, [26], 27-36 беттер, [27], 31-47 беттер, [28], 37-46 беттер, [38],158-180 беттер.

9. Саид Баязитовтың «Күтпеген кездесу», «Арал робинзондары» шығармаларындағы уақыт шындығы. М.Қаназовтың «Чика-Дабылдың баласы» повесінде оқиғаның психологиялық тұрғыдан берілуі, заман шындығының бейнеленуі.

¦сынылатын єдебиет: [20], 94-98 беттер, [27], 101-111 беттер, [28], 152-161 беттер.

10. Б.Ыбырайымның балалар әдебиеті туралы зерттеу, сын-еңбектерін конспектілеу. Қазақ балалар драматургиясы (Ө.Тұрманжанов, М.Әлімбай, М.Жаманбалинов, Е.Елубаев, С.Қалиев, Қ.Баянбай т.б. ақындарының драмалық шығармалары).

¦сынылатын єдебиет: [4], 3-120 беттер, [25], 10-50 беттер. [27], 3-250 беттер, [28], 1-100 беттер, [38],158-180 беттер.

1. 
   Өтебай Тұрманжанов ертегілерінің ерекшеліктері
   
2. 
   Мүбәрак Жаманбалиновтың балалар поэзиясы
   
3. 
   Мұзафар Әлімбаевтың балалар поэзиясы
   
4. 
   Әнуарбек Дүйсенбиевтің балалар поэзиясы
   
5. 
   Сапарғали Бегалин әңгімелері
   
6. 
   Бердібек Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» повесі
   
7. 
   Саид Баязитовтың шығармашылығы. Әңгімелері. Повестері
   
8. 
   Қазіргі қазақ балалар лирикасының дамуы (1990-2000 ж.ж.)
   
9. 
   Қазіргі қазақ балалар поэмасының дамуы (1990-2000 ж.ж)
   
10. 
    Қазіргі қазақ балалар лирикасының дамуы (1960-1980 ж.ж.)
    
11. 
    Қазіргі қазақ балалар поэмасының дамуы (1960-1980 ж.ж)
    
12. 
    Қазіргі қазақ балалар драмалық шығармалары (1960-1980 ж.ж)
    
13. 
    Қазіргі қазақ балалар драмалық шығармалары (1990-2000 ж.ж)
    
14. 
    Есентай Ерботиннің балалар поэзиясының ұлттық сипаты
    
15. 
    Өтепберген Ақыпбековтің балалар лирикасы.
    

Выписка из рабочего Форма

учебного плана Ф СО ПГУ 7.18.1/10

специальности(ей)

1. 
   Ақ сандық, көк сандық. / Құрастырушы Ш.Ыбыраев./ -Алматы,1991.
   
2. 
   Ахметов Ш. Қазақ балалар әдебиетінің очеркі.-Алматы, 1996.
   
3. 
   Ахметов Ш. Қазақ совет балалар әдебиетінің хрестоматиясы.-Алматы,1970.
   
4. 
   Ахтанова А. Қазақ балалар драматургиясы.-Алматы, 2003.
   
5. 
   Ақыпбеков Ө. Жарыс. –А., 1988.
   
6. 
   Асылбеков А. Бәйшешектер. –А., 1985
   
7. 
   Әлімбаев М. Аспандағы әпке. –А., 1982.
   
8. 
   Әлімбаев М. Аяның алақаны. –А., 1988.
   
9. 
   Әлімбаев М. Биікке-биікке. –А., 1955.
   
10. 
    Әлімқұлов Н. Үш дос. –А., 1964.
    
11. 
    Баянбаев Қ. Тәтті сабақ. –А., 1984.
    
12. 
    Балаларға базарлық. –А.,1966.
    
13. 
    Бегалин С. Сырлы қайнар. –А.,1963.
    
14. 
    Баткеева Б. М.Әлімбай лирикасы. –А., 2000.
    
15. 
    Дүйсенбиев Ә. Біз өмірдің гүліміз. –А.,1990.
    
16. 
    Ергөбек Қ. Арыстар мен ағыстар. –А., 2003.
    
17. 
    Елубаев Е. Балабақша. –А.,1981.
    
18. 
    Ерботин Е. Далаға саяхат. –А., 1991.
    
19. 
    Ерботин Е. Бабалар бала болғанда. –А.,1987.
    
20. 
    Қазақ совет балалар жазушылары. –А., 1965
    
21. 
    Қазақ совет балалар жазушылары. –А.,1987.
    
22. 
    Қазіргі қазақ балалар поэзиясының антологиясы.-Алматы,1977; 1992.
    
23. 
    Қазақ балалар әдебиетінің кітапханасы. 1-18 томдар-Алматы,1988; 1992.
    
24. 
    Қазақ балалар поэмасының антологиясы. // Құрас. Г.Қажыбаева.-А., 2005.
    

25. Қ.Матыжанов. Рухани уыз.-Алматы, 1990.

26. Өтегенова Н. Қазақ балалар прозасының тілі мен көркемдік ерекшелігі.-Алматы,1971.

27. 
    Ыбырайым Б. Қазақ балалар прозасы және эстетикалық даму.-Алматы-1997.
    

29. Шынашақ. Балалар поэзиясының антологиясы. –А.,1992

30. Аймауытов Ж. Жаман тымақ.-А., 1992,

31. 
    Әбдіқадыров Қ. Қажымұқан. –А., 2001.
    
32. 
    Бегалин С. Шоқан асулары. –А., 2001.
    
33. 
    Детская литература. –М., 1977,1989, 2000.
    
34. 
    Соқпақбаев Б. Менің атым Қожа. –А., 2001.
    
35. 
    Қабанбаев М. Бақбақ басы толған күн. –А., 2001.
    
36. 
    Қаназов М. Чика-Дабылдың баласы. –А., 2001.
    
37. 
    Майлин Б. Тәй!... Тәй!... Қаз!... Қаз! –А., 1990.
    
38. 
    Сөзстан. –А.,1983.
    
39. 
    Серәлиев Н. Зеңгір аспан. –А., 1990.