Ғылыми-техникалық және әлеуметтік жетістік әр уақытта пайдаланатын энергияның өсуімен және жаңа тиімдірек энергия қорларын қосу менен анықталынады
жүктеу/скачать 1.07 Mb.
|
| Кіріспе Ғылыми-техникалық және әлеуметтік жетістік әр уақытта пайдаланатын энергияның өсуімен және жаңа тиімдірек энергия қорларын қосу менен анықталынады. Қазіргі адамдардың өмірін энергиясыз, жарықсыз, жылусыз, радиосыз, теледидарсыз қазіргі тұрмысқа керекті техникасыз және жол көлігінсіз ойға алу қиын. Мұнай және газ – теңдесі жоқ құнды пайдалы қазба. Оларды өңдеуден шыққан өнімдерді жай тұрмысқа да және мемлекеттік қорғауға да қажет. Олар өндірістің барлық саласында, көліктің барлық түрлерінде, соғыс және азаматтық құрылыста, ауылшаруашылығында, үй қызметінде, энергетика және т.б. қолданылады. Соңғы бір әр онжылдықта мұнай мен газдың көп мөлшерде әртүрлі мұнайдан химиялық материалдар ала бастады: пластмассалар, жасанды талшықтар, жасанды каучук, лактар, жуғыш заттар, минералды тыңайтқыштар және басқа. Мұнайды бекер «қара алтын» деп атамайды. Қазіргі кезге дейін мұнайды пайдалануды энергиялық және көліктік бағыт басым және болып отыр. (өндірістің шамамен 90%), былайша айтқанда оны энергетикада және көлікте қозғалтқыш отыны түрінде қолданылуы (автобензин, ректив және қазан отыны) басым. Бұл жағдайда мұнайдың басқа жанғыш қазбалардың арасында арзандығы мен, «тазалығымен» және жоғары концентрация энергия қоры болуымен және іс жүзінде қозғалтқыштар отынын өндіруде жалғыз көз екендігін түсіндіріленді. Халық шаруашылығының өсуі көп жерлерде өсу деңгейі энергобазаға байланысты. Қазіргі таңда үлкен көлемдегі машиналы индустрия дамуда, транспорт, халықшаруашылығындағы механизация және т.б. Көптеген үлкен көлемдегі отындарды өндіретін мұнай, газды және мұнай өндіретін өндірістер. Қазақстан – ол ірі мемлекеттердің бірі, өйткені үлкен табиғи және энергоресурстары бар. Оның территориясында мұнай мен газ шыққан жер, әлемдегі бірінші ондық мұнайлы мемлекеттердің қатарына кіреді. Көптеген танымал мұнай шыққан жерлер: Узен, Жетібай, Тениу, Уст-балық және т.б. Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев жарлығында «Энергетикалық ресурстарды пайдалану стратегиясы» және келесі элементтерді қосқанда: Қазақстан әлемдегі ең ірі мұнай компанияларымен ұзақ мерзімге дейін бірге жұмыс жасауға келісім шартқа отырған, халықаралық ең мықты технологиялар, ноу-хау, ірі капиталдар және тез пайдаланатын ресурстар. Құбырлар орнату мұнай мен газды экспорттау үшін. Орнатылған құбырларды керекті және пайдалы шарттармен қарастырылады, өйткені Каз.өндірістік экономиканың өсіп дамуына байланысты. Бұл жүйелер халықаралық рыногқа шығуға қамтамасыз етеді. Қазақстан мұнай мен газды өндіретін өндірістер көп, көршілес мемлекеттер қатарын қалмауда. Мұнай мен газды өндіретін өндіріс қалалары: Шымкент, Павлодар, Атырау, Жаңа өзен, Ақтөбе. Мұнай өндіретін өндірістерде жыл сайын шығаратын өнімдер көлемі ұлғаюда. Мұнайда өндіргенде алынатын өнімдер жеңіл алкандар және алкендер, сұйық және қатты парафиндер, ароматикалық көмірсутектер. Мұнайды компоненттерге бөлгенде мұнайды біріншілік айдау процесі деп атайды. Біріншілік айдаудың ең бастысы тікелей айдау болып табылады. жүктеу/скачать 1.07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|