Форма № рп-07 17-2009 ж

	«Астана медицина университеті» АҚ	Форма № РП-07.1.17-2009 ж.
		Беру күні: 19.11.2009 ж.
	Патологиялық анатомия кафедрасы	Тексеру күні:19.11.2009 ж.
		Тексеріс #:	Тексеріс #:

Тақырыбы: Паренхиматозды, строма тамырлық дистрофиялар.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.

Кафедра кеңесінде талқыланған және бекітілген

Кафедра кеңесінде талқыланған және бекітілген

Кафедра кеңесінде талқыланған және бекітілген

Кафедра кеңесінде талқыланған және бекітілген

Кафедра кеңесінде талқыланған және бекітілген

Студентті үйрету:

1.Зақымдалудың 1-ші кезеңі ретінде «дистрофияға» анықтама беру (қайтымды өзгерістер кезеңі);

2.Паренхиматозды дистрофиялардың морфологиялық белгілерін ажырата алу;

3.Паренхиматозды дистрофиялардың функционалдық және клиникалық мәнін түсіндіре алу.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. 
   "Дистрофия" түсінігінің анықтамасы, процестің негізі;
   
2. 
   Дистрофияның жіктелуі және жалпы морфологиялық механизмдері;
   
3. 
   Паренхиматозды дистрофиялардың негізі және жіктелуі;
   
4. 
   Паренхиматозды диспротеиноздар (гиалинді тамшылы, гидропиялық,
   

5. 
   Паренхиматозды липидоздар: миокардтың, бауырдың, бүйректің майлы
   

6. 
   Паренхиматозды көмірсулы дистрофиялар: себептері, органдардағы
   

7. 
   Строма тамырлық дистрофиялардың негізі мен жіктелуі;
   
8. 
   Мукоидты ісінудің, фибриноидты өзгерістердің және гиалиноздың
   

9. 
   Амилоидты дистрофиялардың макро және микроскопиялық
   

10. 
    Строма тамырлық дистрофиялардың макро және микроскопиялық
    

11. 
    Строма тамырлық гликогеноздардың макро және микроскопиялық
    

1. Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепараттарды талқылау:

а) Жүректің майлы дистрофиясы («жолбарыс жүрегі») Сипаттау керек: органның өлшемі, консистенциясы, жүрек қуыстарының қалпы, эндокардтың қалпы. Себептерін анықтау.

б) Бауырдың майлы дистрофиясы («үйрек бүйрегі») Сипаттау керек: өлшемі, консистенциясы, бауырдың беткейдегі және кескіндегі түрі. Себептерін анықтау.
в) Жүректің ревматикалық ақауы кезіндегі митралды қақпақшалардың гиалинозы. Сипаттау керек: қақпақша жақтауларының қалыңдығы және хордалардың жағдайы, мөлдірлік дәрежесі, түсі, конситенциясы, деформациясы. Патологияық процестің себебін, нәтижесін және функционалдық маңызын анықтау.

г) Бүйрек амилоидозы (үлкен майлы бауыр) Сипаттау керек: өлшемі, бүйрек консистенциясы, оның түсі және кескіндегі түрі, қыртысты және милы қабаттарының шекарасының жағдайы. Себетері мен салдарын анықтау.

д) Жүректің майлануы. Сипаттау керек: өлшемі, оның тығыздығы мен түсі, жүректің қай бөлімінде майланудың басым екендігін анықтау. Анықтау керек: майлы дистрофияның түрін. Себептерін, функционалдық маңызы мен мүмкін болатын асқынуларын атау.

3. Микропрепараттарды қарап суретін салу:

а)Бүйрек өзекшелеріндегі эпителиилердің гидропиялық дистрофиялары (гематоксилин эозинмен боялған). Микроскоптың кіші үлкейткішінде өзекшелердің проксималды және дисталды бөлімдерін тауып, өзекшелердің қуысына назар аудару. Микроскоптың үлкен ұлғайтқышында эпителии жасушаларының өлшеміне, олардың цитоплазмалары мен вакуольдеріне назар аудару.

б) Бауырдың майлы дистрофиясы(гематоксилин эозинмен және судан ІІІ пен боялған препараттар). Гепатоциттердің цитоплазмасы мен вакуольдеріне назар аударып, бөлікше ішндегі майдың орналасқан жерін анықтау (орталық, шеткері немесе диффузды).

в) Көк буыр капсуласының гиалинозы ( Г-Э бояуы). Анықтау керек: көк бауыр капсуласының күрт қалыңдауы мен оның біркелкілігі, оның қызғылт түске боялу интенсивтілігі.

г) Бүйрек амилоидозы (конго-қызыл бояуы). Анықтау керек: сары қызыл түсті массалардың амилоидтың шөгуіне байланысты бүйрек шумақшаларының үлкеюі, сондай массалар тамыр қабырғаларында, өзекшелер мен пирамида стромаларында да анықталады.

д) Миокардтың майлануы (Г-Э бояуы). Анықтау керек: бұлшық ет шоғырларының арасында майдың жиналуы, маймен басылуы салдарынан бұлшық еттердің жіңішкеруі, және атрофиялануы.
6. Әдебиеттер:

Қазақ тілінде

Негізгі:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т.

Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Орыс тілінде

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

Тақырыбы: Тромбоз. Эмболия. Инфаркт.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.


1. Тақырыбы: Тромбоз. Эмболия. Инфаркт.
2. Мақсаты: Тәжірибеде тромбоз, эмболия, инфаркттың даму механизмі мен морфологиялық сипаттамасын бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

• 
  Тромбоз бен эмболияның макро және микроскопиялық белгілерін
  

• 
  Тромбоз бен эмболияның организм үшін мәнін түсіндіру
  
• 
  Инфаркттың макро және микроскопиялық белгілерін анықтау
  

1. 
   Тромбоздың анықтамасы
   
2. 
   Тромб түзілу себептері
   
3. 
   Тромб түрлері
   
4. 
   Тромбоз салдары
   
5. 
   Эмболияның анықтамасы
   
6. 
   Эмболияның түрлері мен оның организм үшін маңызы
   

1. Дискуссия

2. Макропрепараттарды сипаттау:

а) Қолқадағы атеросклероз кезіндегі қабырғалық аралас тромб. Анықтау керек: қолқа интимасының қалпы, жаралану орнында атеросклероздық табақшалардың және тромбтардың болуы; тромбтың түрі мен түсі, оның консистенциясы, оның себептері мен процестің нәтижесін көрсету.

б) Өкпе артериясының тромбоэмболиясы. Анықтау керек: өкпе артериясының бағаны мен оның негізгі тарамдарында тромбоэмболдың болуы, оның өлшемі, түсі, консистенциясы,науқастың өлу механизмін және өкпе тромбоэмболиясының мүмкін болатын даму көздерін көрсету.

в) Өкпенің геморрагиялық инфаркты. Атап өту керек: инфаркттың сегментарлы сипатын жіне үш бұрышты пішінін, плевра астында ораласуын, түсін, себептері мен салдарын көрсету.

3. Микропрепараттарды қарап суретін салу:

а) Кіндік артериясының қуысындағы қызыл тромб. (Г.Э бояуы). Анықтау керек: лизиске ұшырамаған эритроциттерден тұратын тромбтың құрамын, оның обтурациялаушы сипатын.

б) Организация белгілері бар тромбтар – (Г-Э бояуы). Анықтау керек: тромбтың құрамын және жаңа пайда болған капиллярлар мен дәнекер тіннің өсуі, гемосидерин пигментінің шөгуі сияқты организацияның белгілерін анықтау.
в) Бауырдың жедел абсцесі (Г.Э бояуы). Анықтау керек: қабырғасы пиогенді мембрана болып келетін қуыс түріндегі іріңді қабыну ошағының гематогенді даму жолын.

г) Бүйректің ишемиялық инфаркты (Г-Эбояуы). Анықтау керек: инфаркттың екі зонасын анықтау керек: біріншісі - ескі тіндердің: шумақша, өзекшелер мен тамырлардың контуры сақталған, қызғылт түске боялған некроз зонасы; екіншісі тамырлардың толыққандылығы мен лейкоциттердің шоғырлануы мен айқындалатын демаркациялық зона. Инфаркт айналасындағы сақталған тіндерге назар аудару.

д) Миокард инфаркті (Г-Эбояуы). Анықтау керек: ядролары жоқ кардиомиоциттердің некрозы түріндегі инфаркт зонасын анықтау, және некроздалған кардиомиоциттерді қоршай орналасқан тамырлардың толыққандылығы түріндегі демаркациялқ аймақты. Демаркациялық зонаға жақын жатқан тіршілікке қабілетті кардиомиоциттерді көрсету.

е) Өкпенің эксперименталды майлы эмболиясы. (Суданом Ш бояуы) Анықтау керек: өкпе капиллярлары мен ірі тамырларда орналасқан қызғылт сары түсті май тамшыларын.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
7. Бақылау: тесттік тапсырмалар.


ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Тақырыбы: Экссудативті қабыну.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.
1. Тақырыбы: Экссудативті қабыну
2. Мақсаты: Тәжірибеде экссудативті қабынудың әр түрінің морфологиялық сипаттамаларын бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

1.Экссудативті қабынудың түрін анықтау;

2.Сабақ тақырыбы бойынша макро және микропрепараттарды сипаттау.

1. 
   Қабынудың анықтамасы
   
2. 
   Қабынудың кезеңдері мен себептері
   
3. 
   Экссудативті қабынудың жекелеген түрлерінің морфологиясы (іріңді,
   

1. Кіші топтарда.

2. Макропрепараттарды сипаттау:

а) Бауыр абсцесі. Анықтау: бауыр тінідегі көптеген қуыстары, оның әр түрлі өлшемі мен пішіні; пиогенді мембрана және тығыз фиброзды капсула. Мүмкін болатын себептері.

б) Фибринозды перикардит («шашты жүрек»). Анықтау керек: эпикардта фибринозды қосындылардың болуы, олардың түсі, түрі, жүректің өлшемі. Мүмкін болатын себептерін көрсету.

в) Фибринозды трахеит. Анықтау керек: трахея мен ірі бронхтарда жұқа фибринозды қабықшалардың болуы. Фибринозды қабынудың түрі және оның себептері, ағымдары, нәтижесі, мәні.

г) Дифтеритикалық колит. Анықтау керек: тоқ ішектің кілегей қабықшасына тығыз бекітілген фибринозды пленкалардың болуы, қалыңдығы әр түрлі қатпарлары бар кілегей қабықшасының ісінуі. Фибринозды қабынудың түрін, оның себептерін, ағымын, салдарын, мәнін көрсету.

3. Микропрепараттарды қарап, олардың суретін салу:

а) Терінің флегмонозды қабынуы (Г-Э бояуы). Анықтау керек: тері асты май қабатының сегментядролы лейкоциттермен диффузды инфильтрациялануы, тамырларының толыққандылығы.

б) Іріңді менингит (Г-Эбояуы). Анықтау керек: сегментядролы лейкоциттармен диффузды инфильтрациялану нәтижесінде жұқа ми қабықшаларының күрт қалыңдауы, және олардың тамырларының толыққандылығы.

В

в) Бауырдың жедел абсцесі. (Г-Э бояуы). Анықтау керек: бауыр тінінде пиогенді мембранасы сегментядролы лейкоциттерден және іріңді денелерден тұратын көптеген қуыстардың болуы.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.
2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.

Тақырыбы: Ағзалық ерекшелігі бар эпителий ісіктері.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011 ж.
1. Тақырыбы: Ағзалық ерекшелігі бар эпителий ісіктері.
2. Мақсаты: Тәжірибеде эпителиалды ісіктердің негізгі жіктелу принципін және қатерлі, қатерсіз ісіктердің морфологиялық сипаттамасы.
3. Оқыту мақсаты:

Студентке үйрету:

1.Ісіктерді басқа да ұқсас патологиялық процестерден ажырата білу;

2.Ісіктердің әр түрлі өсу варианттарын айыра білу.

3.Эпителиалды ісіктердің тіндік және жасушалық атпизм белгілерін анықтау;

4.Макро және микропрепараттарды олардағы эпителиалды ісіктерді диагностикалай отрыпы сипаттау.

1.«Ісік» түсінігінің анықтамасы. Ісік өсуінің басқа да патологиялық процестерден (регенерация, гиперплазия) айырмашылығы.

2. Эпителиалды ісіктердің жалпы сипаттамасы

3. Эпителиалды қатерсіз ісіктер. Морфогенезі, түрлері, морфологиялық сипаттамасы.

4.Рактардың ерекше түрлері (жалпақжасушалы, аденокарцинома). Морфогенезі,

түрлері, морфологиялық сипаттамасы.

1. Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепараттарды талқылау:

а) Ішек полипозы (№242) анықтау керек: - ісіктің орналасуы, өсу түрі – полиптердің пішіні мен өлшемі, - кілегей қабықшамен байланыс сиаты, - тығыздығы, беткейі және полиптердің түсі, - мүмкін болатын асқынулары мен салдары, - рак алды процесті және ісіктің қатерлі аналогын атау.

б) Өңештің рагы. Ісікті тауып, оның орналасуын анықтау. Сипаттау керек - пішінін, өлшемін, түрін, консистенциясын және ісіктің түрін. Анықтау керек: - өсу сипаты, айналасындағы тіндермен шекарасы, макроскопиялық түрі, рактың мүмкін болатын гистологиялық түрі. Атап көрсету керек: ракалды процестермүмкін болатын асқынулары мен метастаздану жолдары.

в) Асқазан рагы. Анықтау керек: ісіктің орналасуы, сыртқы түрі, үлкендігі,консистенциясы, түсі мен айналасындағы тіндермен шекарасы, макроскопиялық түрі, рактың мүмкін болатын гистологиялық түрі. Атап көрсету керек: ракалды процестер, мүмкін болатын асқынулары мен метастаздану жолдары.

г) Өкпе рагы. Анықтау керек: ісіктің орналасуы және оның бронхпен байланысы, сыртқы түрі, үлкендігі,консистенциясы, түсі мен айналасындағы тіндермен шекарасы, макроскопиялық түрі, рактың мүмкін болатын гистологиялық түрі.
Атап көрсету керек: ракалды процестер, мүмкін болатын асқынулары мен метастаздану жолдары.

3. Микропрепараттарды қарап, олардың суретін салу:

а) Тері папилломасы (Г-Э бояуы). Ісіктің паренхимасы мен стромасын табу, жабын эпителииінің емізік тәрізді өсінділеріне назар аудару. Атап өту керек: эпителий қасиеттерінің сақталуы. Тіндік атипизм белгілерін, жасушалардың жетілу дәрежесін анықтау. Қатерлі аналогын атау.

б) Жалпақ жасушалы қасаңдалатын рак (Г-Э бояуы). Табу керек: - ісіктің паренхимасы мен стромасын, атипиялық көпқабатты жалпақ эпителииді тауып, эпителиидің қасаңдалу ошақтарын анықтау. Үлкен ұлғайтқышта жасушалық (полиморфизм, ірі гиперхромнды ядролар, патологиялық митоз) және тіндік атпизм. Эпителиидің қасиеттерін жоғалтуын анықтау. Метастаздану жолдарын және ісік жасушаларының рентген сәулелеріне сезімталдығын анықтау.

в) Асқазан аденокарциномасы (Г-Э бояуы). Асқазан қабырғасында атипиялық безді құрылымдардың өсуін табу. Үлкен ұлғайтқышта жасушалық (полиморфизм, ірі гиперхромнды ядролар, патологиялық митоз) және тіндік атпизм. Эпителиидің қасиеттерін жоғалтуын анықтау. Метастаздану жолдарын және ісік жасушаларының рентген сәулелеріне сезімталдығын анықтау.
6. Әдебиеттер:

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:
1. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Орыс тілінде

Негізгі:

1. Патологическая анатомия. Курс лекций: Учебное пос. (Под ред. В.В.Серова, М.А.Пальцева.- М.: Медицина, 1998.- 640с.:ил.-( Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

Тақырыбы: Аралас, минералды дистрофиялар.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.

1.Тақырып: Аралас, минералды дистрофиялар
2. Мақсаты: Тәжірибеде хромопротеидтер, нуклеопротеидтер, минералдардың алмасуының бұзылуының негізгі морфологиялық көрінісін бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

1.Хромопротеидтер алмасуының бұзылуының негізін атау: (гемоглобиногендік, проте­иногендік және липидогендік пигменттер);

2.Организм үшін пигменталмасуының маңызын атау;

3.Минералды дистрофиялардың жалпы сипаттамасын беріп, олардың түрлерін атау;

4.Зәр және өт шығару жолдарында тас болған жағдайларда бауыр мен бүйректегі өзгерістерді түсіндіру,

5.Минералды дистрофиялардың организм үшін маңызын түсіндіру.

6.Аталған потологиялық процестерді диагностикалай отырып макро және микро препараттарды сипаттау

1.Эндогенді пигменттердің түрі және олардың жіктелуі;

2.Гемоглобиногендік пигменттер, Жайылымды және жергілікті

гемосидероздың морфологиясы, гемохроматоз туралы түсінік. Сарғаю туралы түсінік, оның морфологиясы мен салдары.

3.Протеиногендік пигменттер, меланин алмасуының бұзылуы.

Патогенезі мен морфологиясы Адиссон ауруы;

4. 
   Липидогендік пигменттер, липофусцин алмасуының бұзылуы.
   

6. Кальций алмасуының бұзыуы (кальциноздар): түрлері (метостатикалық, дитрофиялық, метаболикалық әктену, морфолгиялық сипаттамасы, себебі, патогенезі;

7.Тас түзілуі: себебі , механизімі, тастың түрлері нәтжесі, зәр және өт тастары;
5. Оқу және оқыту әдістері:

1. Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепарттарды талқылау:

а) Миға қан кету. Анықтау керек: қан құйылудың орналасуы мен өлшемі, түрі, пайда болу ұзақтығына байланысты пигменттерді атау, себебін анықтау.

б) Малярия кезіндегі көк бауыр. Анықтау керек: көк бауырдың ұлғаюы, тығыздығы, кескінде графит түсті болуы.
в) Өт тастары. Анықтау керек: саны, өлшемі мен өлшемі, тас беткейінің сипаты мен түсі, кескіндегі құрылымы. Назар аудару керек: өт капшығының өлшемі мен қабырғасының жағдайына.

3. Микропрепараттарды қарап, суретін салу:

а) Механикалық сарғаю кезіндегі бауыр (Г-Эбояуы). Анықтау керек: майда дәнді сары қоңыр түсті пигмент дәндерінің болуы; «өт көлшіктері» холестаздың болуына байланысты өт өзектерінің кеңеюі.

б) Бас ми жасушаларындағы липофусцин (Г-Эбояуы). Анықтау керек: жүйке жасушаларындағы ұсақ-дисперсті қоңыр пигменттің болуы.

в) Қаңқа бұлшық еттердің некрозы және петрификациясы (Г-Эбояуы). Анықтау

керек: гомогенді құрылымсыз қызғылт некроздық заттардың арасында көк түсті

кальций тұздарының жиналу аймақтарын.
6. Әдебиеттер:

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Орыс тілінде

Негізгі:

1. Патологическая анатомия. Курс лекций: Учебное пос. (Под ред. В.В.Серова, М.А.Пальцева.- М.: Медицина, 1998.- 640с.:ил.-( Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.

Тақырыбы: Тыныс алу ағзаларының жедел қабынулық аурулары.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.


1. Тақырыбы: Тыныс алу ағзаларының жедел қабынулық аурулары
2. Мақсаты : Тыныс алу ағзаларының жедел созылмалы ауруларының морфологиялық белгілерін тәжірибеде бекіту
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

• 
  Крупозды пневмонияның кезеңін макро және микроскопиялық көрінісі бойынша диагностикалау;
  
• 
  Морфологиялық көрінісі бойынша жедел пневмониялардың түрлерін ажырата білу;
  
• 
  Макро және микроскопиялық көрінісі бойынша бронхопневмониялардың түрлерін ажырата білу;
  

1. 
   Жедел пневмониялардың морфологиялық жіктелуі;
   
2. 
   Крупозды пневмониялардың кезеңдерінің морфологиялық көрінісі, асқынулары және салдары;
   
3. 
   Бронхопневмониялардың морфологиялық сипаттамасы;
   

1.Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепараттарды талдау:

а) Крупозды пневмония: Сипаттау керек: висцералды плевраның күйі, өкпенің зақымдану аумағы, кескінде өкпе түсінің біркелкілігі, бауырға ұқсас тығыз консистенциясы. Аурудың кезеңін анықтап, себебін, мүмкін болатын асқынуларын атау керек.

б) Бронхопневмония. Сипаттау керек: Өкпе көлемінің ұлғаюы, кескіндегі ала бояуын. Атап өту керек; пневмониялық ошақтардың орналасуын, өлшемін, пішінін, бронхтармен байланысын, мүмкін болатын асқынулары мен нәтижесін.

3. Микропрепараттарды қарап суретін салу:

а) Крупозды пневмония (г-э бояуы.). Анықтау керек: өкпе тінінің ауаға толуының төмендеуі, альвеолаларда экссудаттың болуы, экссудаттың жасушалық құрамын атау, аурудың кезеңін анықтау.

б) Бронхопневмония (г-э бояуы) Атап өту керек: Анықтау керек: өкпе тінінің ауаға толуының төмендеуі, альвеолаларда экссудаттың болуы, экссудаттың жасушалық құрамын атау, аурудың кезеңін анықтау. Майда бронхтардың жғдайын, олардағы қабынудың сипатын, перибронхиалды тіннің жағдайын сипаттау керек.

Қазақ тілінде:

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).
4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.

Тақырыбы: Өңештің аурулары. Асқазан мен он екі елі ішектің аурулары.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.

1. Тақырыбы: Өңештің аурулары. Асқазан мен он екі елі ішектің аурулары.
2. Мақсаты: тәжірибеде өңеш, асқазан мен он екі елі ішек ауруларының морфологиясын бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

1.Эзофагиттің морфологиялық белгілерін ажырату

2.Созылмалы гастриттің морфологиялық белгілерін ажырату

3.Асқазан және он екі елі ішектің жара ауруларының асқыну және ремиссия кезіндегі морфологиялық белгілерін ажырату, жара ауруының асқынуларын түсіндіру.

4. 
   Тақырыптың негізгі сұрақтары:
   

1. 
   Өңештің қабыну аурулары – морфологиялық көрінісі, салдары және асқынулары.
   
2. 
   Созылмалы гастриттің анықтамасы, жіктелуі және морфологиясы
   
3. 
   Асқазан және он екі елі ішектің жара ауруларының асқыну және ремиссия кезіндегі морфологиялық белгілерін ажырату, жара ауруының асқынулары.
   

1.Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепараттарды талдау:

а) Асқазан жедел жарасы. Сипаттау керек: асқазан қабырғасындағы жараның пішінін, өлшемін, жиектерін, түбін. Тереңдігіне назар аударып, мүмкін болатын асқынуларын және салдарын атау керек.

б) Асқазанның озылмалы жаралары. Сипаттау керек: асқазан қабырғасындағы жараның пішінін, өлшемін, жиектерін, түбін. Тереңдігіне назар аударып, мүмкін болатын асқынуларын және салдарын атау керек.

в) Асқазанның көптеген созылмалы аурулары. Сипаттау керек: асқазан қабырғасындағы көптеген жаралардың пішінін, өлшемін, жиектерін, түбін. Тереңдігіне назар аударып, мүмкін болатын асқынуларын және салдарын атау керек.

3. Мкропрепараттарды қарап, суретін салу:

а) Асқазанның созылмалы жарасы ( г-э бояуы). Атап көрсету керек: жараның кардиалды және пилорикалық жиектері, жара түбінде оның қабаттарының айқындылығын сипаттау – некрозды қабты, грануляциялық тін қабаты, фиброзды қабаты. Процесс кезеңін атау керек.

б) Асқазанның жедел жарасы ( г-э бояуы). Атап көрсету керек: түбі бұлшық ет қабаты болып келетін жараның болуы. Жара құрамын көрсету – борпылдақ жіп тәрізді фибрин талшықтары.
6. Әдебиеттер:

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
7. Бақылау: тесттік тапсырмалар.

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Тақырыбы: Гломерулопатиялар. Тубулопатиялар.

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.

1. Тақырыбы: Гломерулопатиялар. Тубулопатиялар
2. Мақсаты: Тәжірибеде бүйрек патологиясының морфологиялық кқріністерін бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

• 
  Органның макро және микроскопиялық өзгерістекрінің жиынтығы бойынша
  

• 
  Бүйректің тубулоинтерстициалды зақымдануына тән морфологиялық
  

• 
  Сабақ тақырыбы бойынша макро және микро препараттарды сипаттай алу
  

1. 
   Гломерулопатия, тубулопатия сияқты бүйрек ауруларының қазіргі заманға
   

2. 
   Гломерулонефриттің патоморфологиясы: а) жедел б) жеделдеу
   

3. 
   Бүйректің тубулоинтерстицилды зақымдануы: өзекшелердің жедел некрозы,
   

1.Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепарттарды талдау:

а) Жеделдеу гломерулонефрит ( үлкен ала бүйрек) Анықтау керек: - органның үлкендігі, консистенцию, - кескіндегі түрі мен түсі ( түсіндіріңіз). Қыртысты қабатының қалыңдығын шамамен атаңыз. Гломерулонефриттің патологиялық процестің орналасқан жеріне сәйкес атын атап, - бүйректік және түйректен тыс симтпомдарын атаңыз, - мүмкін болатын асқынулары және аурудың морфологиялық салдары.

б) Бүйректің семуіне алып келетін созылмалы гломерулонефрит – екіншілікті семген бүйрек. Назар аудару керек - өлшеміне, консистенциясына, беткейдегі түріне, - кескінде милы және қыртысты қабаттарының шамалас қалыңдығын, - салдарын және өлім себебін. Ұқсас өзгерістер дамитын басқа да бүйрек ауруларын атаңыз. Уремияның морфологиялық белгілерін сипаттаңыз: өкпеде, ас қортыу жолдарында, ОНЖ де, серозды қуыстарда, теріде.

3. Микропрепарттарды қарап суретін салу:

а) Интракапиллярлы продуктивті гломерулонефрит (Г-Эбояуы). Табу керек: а) мезангиалды және эпителиалды жасушалардың пролиферациялануы нәтижесінде үлкейген шумақшалар, б) бәр бәрәне тығыз орналасқан тамыр ілмектері, в) өзекшелердегі өзгерістер ( эпителий дистрофиясы, қуыстарындағы гиалинді цилиндлер мен эритроциттер).
б) Экстракапиллярляы продуктивті гломерулонефрит – (Г-Э бояуы). Нефротелийдің өзгерістері «жарты ай тәрізді ойықтардың пайда болуы», капиллярлардың базалды мембранасының жағдайы, шумақшаларда фибриннің болуы, өзекшелердің және строманың өзгерістері.
6. Әдебиеттер:

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
7. Бақылау: тесттік тапсырмалар.

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Тақырыбы: Ауа-тамшылы вирустық және бактериялық инфекциялар.
Сағат саны 2 сағат
Курс 2
Мамандығы 5В110400 «Медициналық-профилактикалық іс»

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.
1. Тақырыбы Ауа-тамшылы вирустық және бактериялық инфекциялар.
2. Мақсаты: Тәжірибеде әр түрлі ауа-тамшы вирусты және бактериялық инфекциялар аурулар кезіндегі морфологиялық өзгерістерді бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

• 
  Вирусты инфекцияларды бактериалды инфекциялардан ажырата білу;
  
• 
  Тақырып бойынша макро және микропрепараттарды сипаттай білу;
  
• 
  Препараттарды сипаттау негізінде қорытынды жасай алу.
  

1. Грипп пен парагрипптің морфологиялық сипаттамасы, салдары және асқынулары.

2. Қызылшаның морфологиялық белгілері, асқынулары мен салдары.

2. Дифтерияның морфологиялық түрлері, асқынулары, өлім себептері.

3. Қызылшаның морфологиялық белгілері, асқынулары мен салдары.

4. Скарлатинаның әр кезеңдерінің морфологиялық белгілері, асқынулары, нәтижесі.

5. Менингококкты инфекцияның морфологиялық түрлері, асқынулары, нәтижесі.
5. Оқу және оқыту әдістері:

1.Кіші топтарда жұмыс жасау.

2. Макропрепараттарды талдау:

а) Гриппозды пневмония. (Үлкен ала өкпе). Анықтау керек: колемі мен массасының үлкеюін, ауаға толуының төмендеуін, түсінің әр келкілігін.

б) Дифтериялық ларинготрахеит. Анықтау керек: кеңірдектің кілегеі қабатының ісінуін, тығыздығын және оның түсін.

в) Іріңді менингококкты менингит. Анықтау керек: жұмсақ ми қабаттарының жағдайын. Эксудаттың түрін.

3. Микропрепараттарды қарап суретін салыңыз:

а) Қызылша кезіндегі гигант жасушалы пневмония (г-э бояуы). Анықтау керек : бронх эпителиилерінің гигант- жасушалы метаплазиясын, әр түрлі калибрлі бронхтарда және альвеолаларда гигант жасушалардың болуы.

б) Грипп кезіндегі геморрагиялық бронхопневмония (г-э бояуы). Анықтау керек: бронх және альвеола қуыстарындағы экссудаттың сипатын анықтап, альвеолалық жарғақтардың, бронх айналасындағы тіндердің, бронх кілегей қабатының эпителийінің жағдайларына назар аударып, өкпесінде жоғарыда аталған өзгерістері бар грипп түрін атаңыз.

в) Іріңлі лептоменингит (г-э бояуы). Анықтау керек: жұмсақ ми қабаттарының қалыңдауы, жұмсақ ми қабаттарының сегментоядерлі лейкоциттерінің инфильтрациясы. Жұмсақ ми қабат тамырларының толықандылық дәрежесіне көңіл бөлу керек.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
7. Бақылау: ауызша сұрау

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Тақырыбы: Пневмококкоздар

Құрастырған: Смайлова Г.Қ.

Астана, 2011ж.

1. Тақырыбы: Пневмококкоздар
2. Мақсаты: Тәжірибеде әр түрлі пневмокониоздар кезіндегі морфологиялық өзгерістерді бекіту.
3. Оқыту мақсаты:

Студентті үйрету:

• 
  Әртүрлі пневмокониоздардың морфологиялық жағынан ажырата білу.
  
• 
  Тақырып бойынша макро және микропрепараттарды сипаттай білу;
  
• 
  Препараттарды сипаттау негізінде қорытынды жасай алу.
  

1. Өкпелердің кәсіптік аурулары – себептері, түрлері

2. Көмір өндірушілердің пневмокониозы – ағымының түрлері, морфологиясы

3. Силикоз- ағымының түрлері, морфологиясы

4. Асбесттің әсерінен дамыған өкпелердің аурулары

5. Бериллиоз – патоморфологиясы.

1. Кіші топтармен жұмыс

2. Ситуациялық есептерді шығару және талдау

3. Суреттерді қарау және талдау.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.
3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.
Орыс тілінде

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.