Ислам тарИхИндәкИ ролу Мө`минләр анасы Ајишәнин

Ајишә Мәдинәјә гајыдыр

Ајишә! Әли ™ фәрман верир ки, өз шәһәринә гајыдасан.

“Абдуллаһ ибни Аббас”

Ибни Аббас дејир: Мән Ајишәнин јанына ҝетдим. Дахил олмаг үчүн изн истәдим ки, Әлинин әмрини она чатдырдым. О, мәнә иҹазә вермәди. Мән иҹазәсиз дахил олуб, орда олан дөшәји ајағымын алтына гојуб, үстүндә отурдум.

Ајишә: Ибни Аббс! Аллаһа анд олсун. Мән сәнин кими Пејғәмбәр ¡-нын әмрәләринә етина етмәјәм бир шәхс ҝөрмәдим. Сән биздән иҹазәсиз евә дахил олуб, халчанын үстүндә отурдун.

Ибни Аббас: Сән шәри һөкүмләри биздән өјрәндијин һалда бизә дәрс өјрәдирсән?

Әмирәл-Мө`минин Әли ™ әмр едир ки, өз шәһәринә гјыдасан.

Ајишә: Аллаһ Өмәрә рәһмәт етсин. О, Әмирәл-Мө`минин иди.

Ибни Аббас: Бәли, бу ҝүн дә Әли ™ Әмирәл-Мө`мининди.

Ајишә: Јох, јох. Мән һеч вахт онун һакимијјәтини гәбул-етмәјәҹәјәм.

Ибни Аббас: Ајишә! О дөвран кечди. Сәнин вәзифәјә тәјин едиб, вәзфәдән кәнарлашдығым дөвр гуртарды. Бу ҝүн сәнин сөзүнүн һеч бир гијмәти јохдур.

Ибни Аббас дејир: Мән бу сөзү дејәндә Ајишә һөнкүртү илә ағламаға башлады.¹Сонра деди: – Мәдинәјә гајытмаға һазырам. Сиз олан шәһәрдә галмаг истәмирәм. Чүнки ән севмәдијим шәһәр сиз олан шәһәрдир.

Ибни Аббаһ: Ајишә! Аллаһа анд олсун. Биз Бәни Һашимин сәнә етдијимиз јахшылыгларын мүгабилинды әлејһимизә гијамла тәшәккүр етдин.

Ајишә: Пејғәмбәр ¡-и мәним үзүмә вурурсан? Онун ады илә фәхр едирсән?

Абдуллаһ: Бәли. Биз аиләмизлә фәхр едирик. Әҝәр Пејғәмбәр ¡ сәнин аиләдән олсајды, сән дә фәхр едәрдин.

Ибни Аббас дејир: Ајишә илә сөһбәтдән сонра Әли ™-ын јанына гајытдым вә онун дедикләрини Һәзрәтә нәгл етдим. Әли ™ мәним алнымдан өпүб, деди: –

“Салам олсун о аиләјә ки, нитгдә вә һазырҹавабләгда бир-бириндән фәргләнмирләр”.

Әсәми куфи “Футуһулбулдан” китабында јазыр: Мүһарибәдән сонра Әли ™ “Дүлдүлә” миниб, Ајишә галан евә ҝетди. Һәзрәт изн алдыгдан сонра евә дахил олду вә Ајишә бир дәстә гадынларын ағладығыны ҝөрдү. Бу вахт Сәфијјә бинт Һариси Сәгәфи вә башгалары Әли ™-а дедиәр:

Еј Әли ™! Сән бизим әзизләримизи вә достларымызы өлдүрдүн, Аллаһ сәнин ушагларыны јетим гојсун. Неҹә ки, сән Абдуллаһ Хәләфин ушагларын јетим гојдун вә бизим ҝөзүмүзү ағлар гојдун.

Әли ™ Сәфијјәни таныды вә она белә ҹаваб верди:

Сәфијјә! Бу әдавәтәт ҝөрә сәни мәзәммәт етмирәм. Чүнки мән “Бәдр” дөјүшүндә сәнин бабаларыны “Уһуд” дөјүшүндә исә әмини өлдүрмүшәм. Бу дөјүшдә исә әрини өлдүрдүм. Әҝәр мән сәнин достларынын гатили олсајдым, бу евдәкиләрин һамысыны өлдүрәрдим.¹

Сонра Әли ™ Ајишәјә деди: – Нијә итләрини мәндән узаглашдырмырсан? Ајишә! Әҝәр мән ҹамаатын рифаһын истәмәсәјдим, елә индиҹә бу евә ҝизләнмишләри чөлә чыхарыб, бир-бир бојунларыны вурардым.

Әсәмә Куфи јазыр: Бу вахт Ајишә вә башга гадынлар сакит олдулар.

Сонра Әли ™ Ајишәни данлајараг бујурду:

Ајишә! Аллаһ сәнә әмр етмишди ки, евдә отурасан вә өзүнү намәһрәмдән горујасан. Амма сән Аллаһын әмринә баш әјмәјиб, әлини мүсәлманларын ганына буладын. Ҹамааты мәним әлејһимә галдырыб, бөјүк мүһарибә јаратдын. Һалбуки сән вә аилән бизим сајәмиздә иззәт вә шәрәфә наил олмусунуз.

Ајишә! Ҝәрәк сәфәрә һазыр оласан вә Пејғәмбәр ¡-ин евинә гајыдыб, өләнә гәдәр орда галасан. Әли ™ буну дејиб, евдән чыхды.

Әсәни Куфи јазыр:Һәмин ҝүнүн сәһәри Әли ™ оғлу Һәсәни Мүҹтәбаны Ајишәнин јанына ҝөндәрди. Имам Һәсән Ајишәнин јанына ҝәлиб, она деди: – Ајишә! Атам Әли ™ дејир: Анд олсун о Аллаһа ки, инсанлары јаратды әҝәр инди Мәдинәјә ҝетмәсәән, сәнин һагда өзүн билдијим шеји едәҹәм. Ајишә бу сөзү ешидән кими сәфәрә һазырланды. Онун јанында олан гадынлардан бири деди: – Ајишә! Ибни Аббас сәнин јанына ҝәлди вә сәндән Мәдинә јә гајытмағыны истәди. Амма сән онун сөзүн гәбул-етмәдин. Һәтта онун үстүндә гышгырдын. Сонра Әли сәнин јанына ҝәлди. Јенә дә сәндән һеч бир нарһатлыг һисс олунмады. Амма бу ҹаван оғлан сәнин јанына ҝәлиб, атасынын әмрини јетирди. Сән тез онун сөзүн гәбул-етдин. Бунун сәбәби нәдир?

Ајишә деди: – Чүнки бу ҹаван оғлан һәр бир ҹәһәтдән Пејғәмбәр ¡-а охшајыр. Ону ҝөрәндә Пејғәмбәр ¡-и хатырладым. Һәр кәс Пејғәмбәр ¡-и ҝөрмәк истәсә бу ҹавана бахсын. Һәм дә онун атасы тәрәфиндән ҝәтирдији хәбәр мәни чох горхутду. О, гадын бу сөзү ешидәндә онда олан арашдырма һисси гадыны ваар етди ки, бу һагда даһа ҝениш мә`лумат алсын. Буна ҝөрә дә сорушду: – сәни анд верирәм Аллаһа Әлинин хәбәри нә иди?

Ајишә деди: – Вај олсун сәнә!Дөјүшләрин бириндә Пејғәмбәр ¡-а гијмәтли мал јетишди. Пејғәмбәр ¡ онлары сәһабәләрин арасында бөлдү. Биз Пејғәмбәр ¡-ин гадынлары бизә дә бир пај дүшмәсини истәдик вә чох исрар етдик. Бу вахт Әли гәзәбләнди вә деди: – Бәсдир, бәсдир! Пејғәмбәр ¡-ин инҹитдиниз. Биз Әли илә мүбаһисә етдик. Вә онунла түнд вә гәзәбли сөһбәт етдик. Әли бу ајәни охуду: Тәһрим сурәсиндә 66 ајә јәхду о јазибди 66 ҹи аје ахи 12 аједи ону озунуз дузелдин.

Биз онун сөзүндә даһа да гәзәбләниб, онунла бир аз да гәзәбли сөһбәт етдик. Бу вахт Пејғәмбәр ¡ әсәблә шиб, Әли јә деди: – ЕЈ Әли! Мәним ханымларымын тәлаг вермә ихтијары сәнин әлиндәдир. Онларын һанысыны истә сән тәлаг вер. Бу вахт мәнимлә һәмин гадын арасында евлилик әлагәләри позулар. Пејғәмбәр ¡ бу вәкаләт үчүн вахт мүәјјән етмәди. Әли нә вахт истәсә бизә тәлаг верә биләр. Әлинин мәгсәди бу иди. Әҝәр тез сәфәрә һазырлашмасам, мәнә тәлаг вериб, мәни Мө`минләр анасы мәгамында узаглашдыраҹаг.¹

Әгдул-фәрдин мүәллифи јазыр: Ајишә разылыг верәндән сонра Әли ™ сәфәр ләвазиматыны онун ихтијарында гојуб, ону гирх ја јетмиш гадынла Мәдинәјә ҝөндәрди.

Тәбәри јазыр: Әли ™ ән јахшы сәфәр ләвазиматыны Ајишәнин ихтијарында гојду вә он ики мин дирһәм она бағышлајыб, гадынларла ону Мәдинәјә ҝөндәрди. Абдуллаһ ибни Ҹәфәр ²бу пулун аз олдуғуну фикирләшиб, чох мигдарлы пул верди вә деди: – Әҝәр Әмирәл-Мө`минин иҹазә вермәсә, бу пулларын һамысыны өз шәхси пулумда өдәјәҹәјәм.³