және жануарлар дүниесін зерттейтін зооллогия (zoon — жануар). Зоология озі кезегінде бip
жүктеу/скачать 3.9 Mb.
|
| Каудальды суйекаралық артерия — а. іпіегоззеа саисіаііз — дор- сальды тізе торын және терең пальмарлық доғаны — геіе сагрі 222 «Іоілаіе еі агсиз раітагіз ргоһіпсіиз — түзуге қатысады. Терең паль- млрлық догадан жіліншіктің пальмарлық терең артериялары — ажы- райды.
Ерекшеліктері. Жылқыда, ірі қара және үсақ малдарда бүл арте- і»ічлар болмайды. Шошқа мен итте каудальды сүйекаралық артерия жлқсы жетілген. Краниальды суйекаралық артерия — а.іпіегоззеа сгапіаіі» (и/ісктің краниолатеральды бетімен өтіп, тізе мен бақайдың жазғыш бүлш ықеттерін тамырландырады. Ерекшеліктері. Бүл артерия жылқыда, ірі және үсақ малдарда өте жақсы жетілген. Ол өз кезегіңде сүйекаралық терең иық артериясы- мен қосылатын, сүйекаралық қайтарма артериясын боледі. Шошқа мсн итте нашар жетілген. Орталық артерия — а. шесііапа — иық артериясының жалғысы. Ягни иық артериясы жалпы сүйекаралық артериясын белгеннен соң, орталық артерия деп аталады. Бүл артерия кәрі жіліктің медиальды Гктімен темен түсіп, тізенің тамыр торы мен жіліншік артерияларын і үзуге қатысады. Орталық артериядан темендегідей артериялар ажырайды: Терең білек артериясы — а. ргоГипда апІеЬгасһіі — тізе және бақай буындарының бүккіш бүлшықеттерін тамырландырады. Кәрі жіліқ артериясы — а. гасііаііз — тізе буынының жазғыш бүлшықеттерінде тарамдалады. Тезеніқ дорсальды тамырлы торы — геіе сагрі сіогзаіе — мен иальмарлық жіліншік артерияларын түзетін тармақтары. Аталған ар- іериялардың тарамдалуына әр түрлі үй жануарларына тән езіндік срекшеліктері болады. Жылқыда орталық артериядан терең білек артериясы белінгеннен кейін проксимальды кәрі жілік артериясы — а. гасііаііз ргохітаііз — ажырайды. Ол тізеге дейін темен түсіп, дорсальды және пальмарлық тармақтарға белінеді. Тізенің дорсальды 11 тармағы және 111 жіліншік артерияларына таралады. Кәрі жілік артериясы ез кезегінде терең пальмарлык доғаны жа- сауға қатысады да, одан соң екіге бѳлініп, II және III пальмарлық жіліншік артерияларына — а. теіасагреае раітагез II еі III — ажы- райды. Аталған қан тамырлары жалпы пальмарлық және III бақай артериясымен қосылып, беткей пальмарлық доғаны түзеді. Бүдан кейін орталық артерия II жалпы пальмарлық бақай артериясы — а. ёі£іІа1і8 раітагіз соттипіз II — деп аталады да, түсамыс буынының түсында латеральды және медиальды бақай артерияларына тарамда- лады. Бүл артериялар бақайдың дорсальды және пальмарлық бет- терінде проксимальды ортаңғы және дистальды тармақтарға ажырайды. Күйіс қайтаратын жануарларда орталық артерия тізе аумағында беткей пальмарлық тармақ ретінде одан әрі жалғасып, терең және беткей доғаларды түзуге қатысады. Терең пальмарлық доғадан II—IV бақайларға арналған пальмарлық артериялар белінеді. Соңғы артери- ялардан ѳз кезегінде III проксимальды және дистальды тесуші арте- риялар ажырайды. Бүдан соң, пальмарлық артериялар жіліншіктің жоғарғы және теменгі езектері арқылы оның дистальды бетіне етеді. Беткей пальмарлық доғадан III және II бақайдың жалпы паль- марлық артериялары басталады. Олар ез кезегінде жекеленген бақай артерияларына бөлініп, бақай аумағында проксимальды, дистальды бақай, дистальды майтабан және тәждік артерияларға тарамдалып, түяқ сүйегінде өзара қосылып, соңғы доғаларды түзеді. Алдыңғы аяқ басының дорсальды бетін қанмен қамтамасыз етугс кәрі жілік артериясының тізелік тармақтары, коллатеральды шынтақ артериясының тесуші тармақтары және өзіндік бақай артериясынын дорсальды тармақтары қатысады. Олар тізенің дорсальды торын жа- сайды. Шошқада терең білек артериясы иық артериясынан ажырайды. Сондықтан, орталық артерия тек үш тармакқа ғана белінеді: кәріжілік артериясы, беткей пальмарлық және шынтақ тармақтары. Аталған қан тамырлары терең және беткей артерия доғаларын түзуге қатысады. Бүл доғалардан II—IV пальмарлық жіліншік артериялары бөлініп, өз кезегінде олардан проксимальды, дистальды және тесуші тармақтар — гг. регіогапз ргохітаііз еі (Іізіаііз — тарамдалады. Итте кәрі жілік артериясы білек сүйектерінің түсында пальмар- лық және дорсальды тізе артерия тармақтарына ажырайды. Оның до- рсальды тізе тармақтары дорсальды тізе торын түзуге қатысады. Бүл тордан I—IV дорсальды жіліншік артериялары басталып, бақай аумағында жалпы дорсальды бақай артерияларына айналады. Ал, кәрі жілік артериясынан бөлінетін беткей пальмарлық тармақ — г. раішагіз зирегйсіііз — шынтақ және каудальды сүйекаралық артерия- ларынан таралатын тізенің пальмарлық тармақтарымен қосылып, те- рең пальмарлық доғаны жасайды. Бүдан басталатын I—IV пальмарлық жіліншік артериялары беткей пальмарлық доға қан та- мырларымен қосылып, жалпы пальмарлық бақай артерияларын түзеді. Көкірек қолқасы Көкірек қолқасы — аогіа Іһогасіса — омыртқа бағанының астыңда, кекірек ортасы сірілі қабығы жапырақшаларының арасында орналас- ды (51-сурет). Көкірек қолқасьшан төмендегідей қан тамырларына бөлінеді: а) Қабыргааралық артериялар — аа. іпіегсозіаіез — IV—V қабырғааралық сегменттерден басталатын жүп қан тамырлары. Олар қабырғаның тамырлық сайымен төмен қарай бағытталып, қабырға шеміршегінің аумағында төменнен келген ішкі көкірек артериясыңың вентральды қабырғааралық тармақтарымен қосылады. Әрбір қабырғааралық артериядан жүльін тармагы — г. зріпаііз; дорсальды тармақ — г. сіогзаііз — және тері тармақтары — гг. сиіапеі Іаіегаіія еі тейіаіів — тарамдалады. ә) Бронх-өңеиі артериясы — а. Ьгопсһоезорһа^еа — екпе мен өңешті артерия қанымен қамтамасыз етеді. Ол екі тармаққа бөлінеді: бронхиальды тармақ — г. Ьгопсһіаііз — өкпе бронхтарыңда тар- мақталып, екпе артериясымен қосылады; өқеш тармагы — г. 224 гяорһавеі — енеште тармақталады. Бүдан үлпершекке, көкірек орта- (міі.і тармақтар бөлінеді. Ал жылқьща краниальды диафрагма арте- ічічсы — а. ргепіса сгапіаііз — ажырайды. жүктеу/скачать 3.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|