Жылдардағы ашаршылық куәгерлері сөйлейді талдықОРҒАН
жүктеу/скачать 7.01 Mb.
|
| Оспанова Жадыра
Ө.А.Жолдасбеков атындағы экономика және құқық академиясы студенті Бітікенова Сәди - Мен 1916 жылы қазіргі Алакөл ауданы, Еңбекші ауылында дүниеге келдім. Әкем кезінде беделді би болған кісі. Сол байлықтың арқасында малдары тәркіленіп, өзі түрмеге қамалды. Ол 1917 жыл, қазақ жеріне орыстардың қоныстана бастаған кезі еді. Кейін 1928 жыл келді, әкем босатылды, мен онда он екідемін. Сонымен үйде мал жок, бірде ток, бірде аш қалыппен өмір кештік... Ашаршылық кезінде күн көру үшін орыс жеріне қыстыгүні жаяу жолға шықтық. Жолда келе жатып, көптеген адамдардың қырылғанын көрдік, біздің де ішімізде өлгендер жетерлік еді. Сонда өлгендерді шетке тастап, аяктарымызбен тарпып, қарға көміп кете береміз. Шұбартаудан Ақсуға барамыз деп, Көлбайға да жеттік. Ата-анам кайда қалғанын да білмеймін. Ұзақ жолға елдің шыдағаны шыдады, шыдамағаны шетінен өліп жатты. Өлгендерді лактырып жүріп кетеміз... Содан Көлбайдан бес шақырым жерде орналасқан орыстың селосына таядық. Бұл жерге келіп нан-су сұрап, ит күнді көрдік. Сосын біреуден пәленбай деген жерде қара бидай өседі дегенді естідік. Барсақ, шындығында да қап-қара боп, шайқалып өсіп тұр екен. Кезекке тұрып, бір-бір уыс қара бидайды алып келеміз, кәдімгідей қуанамыз, казіргі балалар кәмпитке қуанғандай... Түнімен келі-келсаппен уытып, әлгіден талқан жасаймыз. Ол уақиға шамамен 1930 жылы еді. Жалғыз мен емес, жұрттың бәрі солай күн кешіп еді. Солай тағы бір жыл өтті, 1931жыл келді. Ол жыл әбден сұмдык болды. Шұбартауда адамды жеуге шықты, - деп Сәди әженін көзіне мөлт еткен жасы келді. Жаным ашып, әжені аяп кеттім. Біраз демін басып, әңгімесін әрі қарай жалғастырды қарт ана: - Жер үйде отырамыз. Ортаға от жағып, жылынамыз. Сол арада 17-ге де келіппін. Ширақтығыма қызықты ма, білмеймін, бір жігіт маған сөз айтты. Екеуіміз тұрмыс құрдык. Бір күні үстінде ескі күртешесі бар, кір тақия киген жасы үлкен кісі есіктен кірді де: - Әй, балалар, жиналыңдар. Менде бір тақия толы бидайым бар, соны егейік,- деді. Сонда не кетпен жоқ, не күрек жоқтығына қарамай, егін ектік. Егін жақсы шықты. Оны жинап алдық. Сонымен қыс бойы қалтақтап, келер жылы үш тақия бидай ектік. Жаз ұзақ титтей баламызды арқалап, егінге барамыз. Еңбек еттік. Ақырын қолымыз тоқтыға да жетті. Сол жылы үш тоқты, бір танамыз болды. Ол бұзаулағанда, сүті тіпті рахат болды,- дейді сол кездегі бір кесе сүтті кәдімгідей бір күннің азығы қылған Сәди әже. Осындай қилы замандарда, аштыққа төтеп тұра алған, қиыншылыққа төзіп, ұрпактарын жалғастырған батыр әжеміздердің алдында әрқашанда бас июіміз керек. Бұл әңгімені мен Талдықорған қаласы, Нестеров көшесінде тұрып жатқан Бітікенова Сәди әженің аузынан жазып алғанмын. Жазып алған жүктеу/скачать 7.01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|