Житс-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі Маңғыстау облыстық орталығының диагностикалық зертханасының қызметін талдау «житс-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі Маңғыстау облыстық орталығы»

-«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 18.09.2009 ж. № 193- IV ҚРЗ Кодексін;

-ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар Жоспарын;

-ҚР Денсаулық сақтау министрлігімен 25.12.2010 жылы № 08-3208/И келісілген, Маңғыстау облысы әкімдігінің 25.12.2010 жылғы қаулысымен бекітілген Маңғыстау облысы денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған Стратегиялық жоспарын іске асыруға бағытталған.

Жұмыс:

-Орталықтың жылдық жұмыс жоспарына;

-«Клиникалық және эпидемиологиялық айғақтар бойынша адамдарды АИТВ-инфекциясының болуына медициналық тексеру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 03.11.2011 ж. № 1280 қаулысына;

-«Денсаулық сақтау объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптары» 17.01.2012 ж. №87 ;

-«Зертханаларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптары» 10.01.2012 ж. №13 Санитариялық қағидаларға;;

-« медициналық зертханаға «ҚР СТ ИСО15189-2008» және « ISO-15189 стандарттау жөніндегі Халықаралық ұйымдардың талаптары» ҚР Мемлекеттік Стандартының Ерекшелік талаптарына;

-«АИТВ-инфекциясы мен ЖИТС біріккен инфекцияларын зертханалық диагностикасы» Орталық Азиядағы ЖИТС бақылау жөніндегі жобасына, ЕВРАЗЭС оқу құралдары мен ұсынымдарына»;

- CLSI институтының «Сапаға апарар кілт» оқу құралына сәйкес орындалды.

2013 жылда барлығы 116373 талдама жасалды, (2012 ж.-118 279 тал.) ,оның ішінде 75856 адамнан АИТВ-ға 83676 талдама (2012 ж.-71449 тал.) алынды, бұл – тек қана АИТВ-ға барлық зерттеудің 72% құрайды (2012 ж.-60,4%). Оң анықталғаны-21 АИТВ адам. (2012 ж.-16 адам.) Зерттеудің қалғанын ЖИТС-индикаторлы-3232 зертеу, Вирусты гепатиттер-23618 зерттеу, ЖЖБЖ-ға-3784 зерттеу, гормонға-464 зерттеу құрайды, клиникалы –биохимия -1599 зерттеу құрады. Жүктелімдігі Зертханалық Бірліктен 1,8-2,0 есе артық құрайды.

Зерттеудің 95 % инфекциялардың 20-25 нозологиясы бойынша ИФА әдісімен өткізіледі, биохимиялық зерттеу КФК-3-те 7-8 көрсеткіш бойынша өткізілді , және басқа да клиникалық зерттеулер – Sismex KX-21N гематологиялық жабдықта өткізілді.

Салыстырмалы талдаманы кесте түрінде ұсынамын.

«Қазақстан Республикасында АИТВ-инфекциясына, С гепатитіне және мерезге шоолғыншы эпидемиологитялық қадағалауды кезіндегі серологиялық қадағалау туралы» ҚР ДМ 23.12.2005 ж. № 634 бұйрығына сәйкес, жоспар бойынша ИФА-да (иммунды ферментті анализаторда) инфекцияның үш түріне Қанның Құрғақ Қылтамырдағы Тамшылары бойынша ШЭҚ серологиялық зерттеу табысты аяқталды. Бақылау кезінде үш топтан теріс СККК 10% ЖИТС РО референс зертханасынан100% дұрыс жауабы болды.

АИТВ жұқтырылғандар үшін жоспар бойынша, биохимиялық және клиникалық зерттеу өткізіледі. Алматы қ. референс зертханаға ЖИТС РО және Орал қ. (Ақтөбе қ.) зертханаға вирусты жүктелімге, СД-4,СД-8 –ге және Иммунды блотингке (яғни инфекциялардың ерекше ақуызын анықтау үшін) растауға уақытылы науқастардың қансарысулары жіберілді.

Жыл сайын зертхана бағдарлама аясында ССБ – сапаны сыртқы бағалауға қатысады. ЖИТС РО ұсынған қансарысулардың шифрланған 8 сынамасының бақылау панелі 22.11.2013ж.кіріс №1041 дұрыс жауаппен 100% шешілді.

ЖИТС РО референс зертханасына жіберілген әр түрлі оң шоғырланымы бар( 4 үлгі) ІЗС (ішкі зертханалық стандарт) иммунноболтингке расталды және кіру бақылауына рұқсаты бар (08.04.2013 ж. кіріс №160). АИТВ-ға әр жаңа т/с сериясы және ағымдағы сериясы т/с ВЛС-пен және ішкі бақылаумен бақыланады.Инфекциялардың басқа түрлеріне қалған т/с тек қана т/-тың ішкі бақылауымен бақыланады.

ЖИТС ОО зертхана мамандарымен Облыстық ҚО жұмысына бақылау жүргізілді. 3 инфекция бойынша 2 рет бақылау панелі – 16 тапсырма дайындалды, біріншісі 28.05.2013 ж. шығыс №394 және екіншісі 25.11.2013 ж. шығыс №788. 27.11.2013 жылы шығыс.№01-21/617а дұрыс шешімнің жауабы алынды. Жыл ішінде ОҚО-нан Ф-4 бойынша 108 кодпен 8 қансарысуы қайта бақылауға алынды, 7 талдамаға «теріс» нәтиже берілді, 1 талдама расталды және ҚР –дағы АИТВ деректер базасына енгізілді.

ИФА-да зерттеу әдістемесінде дене қарсылығы мен ген қарсылығын анықтау үшін (АИТВ, ЖИТС- индикаторлы ауруларын, вирусты гепатиттерді, жыныс жолымен берілетін инфекцияларды және басқаларын) «Вектор-Бест» ЖАҚ-нан, «МБС» ЗТ АҚ-нан Ресейдің, Новосибирск қ. шығарылған және АҚШ «MUREX ABBOT»-нан шығарылған скрингтік және экспорттық тест-жүйелерді пайдаланамыз.

Соңғы 2 жылда ҚР ЖИТС Орталығының зертханалық қызметінің мамандары, зертханалық қызметке арналған сапаны басқару жүйесінің моделін қолдану жөнінде үйрету семинарына қатысуда. Оның міндеті – ДДҰ бағдарламаны жасауға көмек көрсететін, аккредиттеуге қол жеткізу мақсатында, зертханаларды жаңғырту үдерісін жеделдету болып табылады. Клиникалық және Зертханалық Стандарттардың CLSI-Институтының ЖИТС Орталықтары зертханаларының алдына қойып отырған міндеттері мен іс-әрекеттері ISO-15189 Стандартының тиісті деңгейіне көшу үшін негіз болып табылады. Күнделікті жұмыста «Сапа кілті» CLSI бағдарламасының барлық 12 элементімен ұшырасамыз. Зертхана дәрігерлерімен СОП-тарды, журналдарды, жазбаларды, өтінімдерді… әзірлеуді жалғастыруда.

Зертхана мынадай қажетті жабдықтармен жарақтанған:

- 2012 жылы Bio-Rad iMarc фирмасынан иммуноферментты жартылай автоматты анализатор, тест-жүйелер мен реактивтерді сақтауға арналған 4 тоңазытқыш, 2011 жылы иммуноферментты жартылай автоматты анализатор, 2011 жылы гематологиялық анализатор қосымша сатып алынды, 2013 жылы 24 сынамаға арналған роторы бар ELMI 2 центрифугы алынды, сондай-ақ жартылай автоматты бір тамшылату дозаторының 2 данасы және арналының 2 данасы алынды.

2012-2013 жылдары өтінім берілген зертханалық жиһаздар алынды.

Жыл сайын медицина қызметкерлерінің арасында «Зерттеулер үшін қан алудың, сақтаудың және тасымалдаудың қағидасы» деген тақырыпта талдама алдындағы семинар-кеңес өткізіледі. Биылғы жылы эпидемиологпен бірлесіп АИТВ-диагностикасы бойынша аудандардың ЕАҰ мен қалалардың басқа да ЕАҰ-на практикалық көмек көрсету бойынша 11 тексеру ұйымдастырылып, тексеру өткізілді.

Бастапқы анықталған АИТВ-жұқтырылғандар бойынша есеп ЭҚ енгізілді.

Тұтастай алғанда зертханада, індетке қарсы режим мен зерттеуге түскен талдамалардың ағыны сақталуда. Зертхана орын-жайларының өрттен қорғануға арналған үлгілік схемасы, «жұқпалы материалдардың соңғы нүктесіне дейінгі қозғалысының» схемасы бар.