Жұмыс бағдарламасы 2010 ж. 21. 10 №3 хаттамамен
жүктеу/скачать 175.41 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қ азақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- Пәннің міндеттері
2010 - 2011 оқу жылына арналған 050607 Биология мамандығының студенттеріне арналған
Зоотехнология, генетика және селекция кафедрасының отырысында өзгертулерсіз қарастырылды және құпталды. Кафедра меңгерушісі __________ Бурамбаева Н.Б. 2010. «____» ________
БЕКІТЕМІН АТФ деканы_______Бексеитов Т.К. 2010«___»_______
Қ
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
азақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі|
Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы |
|
ПМУ ҰС Н 7.18.3/38 |
|
|
БЕКІТЕМІН АТФ деканы ________ Бексеитов Т.К. 20__ж. «___»____________ |
Құрастырушы: аға оқытушы _______________ Сейтханова К.К.
Зоотехнология, генетика және селекция кафедрасы
050607 Биология мамандығының
күндізгі оқу нысанындағы студенттеріне арналған
Биофизика
пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus)
Бағдарлама «___» _________20__ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленген.
2010ж. 21.10. кафедра отырысында ұсынылған №3 хаттама.
Кафедра меңгерушісі __________ Н.Б. Бурамбаева 2010ж. «__» ________
АТФ оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 2010ж. 09.11 №3 хаттама
ОӘК төрайымы ___________ М.Е. Жагипарова 2010 ж. «__»___________
1. Оқытушы туралы мәліметтер:
Сейтханова Күмісжан Қабдылуахитқызы «Зоотехнология, генетика және селекция » кафедрасының аға оқытушысы.
Қабылдау уақыты: Сәрсенбі – 10. 00 – 17.00 А1-117 аудитория
2. Пән бойынша мәліметтер: Курстың ұзақтығы -15 жұма, студентердің жұмыс көлемі жалпы – 135 сағат, оның 60 сағаты аудиториялық, СӨЖ -75. Пән емтиханмен яқталады.
3 Пәннің еңбек сыйымдылығы
|
Семестр |
Кредиттар саны |
Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны |
Студенттің өздік жұмысының сағат саны |
Бақылау нысаны | ||||||
|
барлы-ғы |
Дәріс |
практи-ка |
Зертха-налық |
студия-лық |
жеке |
барлығы |
СӨЖ | |||
|
4 |
3 |
60 |
22,5 |
15 |
7,5 |
- |
- |
75 |
15 |
емтихан |
|
Бар-лығы |
3 |
60 |
22,5 |
15 |
7,5 |
- |
- |
75 |
15 |
емтихан |
4. Пәннің мақсаты мен міндеттері
Мақсаты: Студенттерге биофизикалық процестердің ерекшеліктері мен обьекттері жайында, биологиялық процестер мен құбылыстарға негізгі биофизикалық тәсілдерді қолдануы жайында тереңдетілген білімді беру; биофизиканың негізгі заңдары мен принциптерімен таныстыру.
Пәннің міндеттері:
-
студентерге биофизиканың негізгі бөлімдерінен жалпы биологиялық биофизикалық білім беру; -
биофизиканың іргелі заңдылықтары мен қолданбалы зеттеулеріне түсініктерін қалыптастыру; -
биофизиканың маңызды жетістіктері мен оның даму перспективалары жайында әңгімелеп хабарлау; -
биологияда биофизиканың жетістіктері мен оның даму перспективалары жайында әңгімелеп хабарлау;
5. Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар
Клетканың және тұтас организмнің негізгі қағидаларын, негізгі биологиялық заңдар мен құбылыстарға икемдеген негізгі физикалық заңдарын, термодинамикалның біріншілік және екіншілік бастамаларын, Гесс заңын, Пригожин және Э.Бауэр принциптерін, биоэлектірлік және фотобиологиялық процестердің механизмдерін, радиобиологияның негіздері мен сәулелік зақымдалудың механизмдерін, биологиялық ырғақтарды генерациялау механизмдерін, зерттеудің негізгі биофизикалық әдістемелерін.
Студент нені істей білуі керек:
Биофизика пәнің оқу нәтижесінде студенттер алған білімдерін практикалық дағдыларын өздерінің ғылыми-зерттеу жұсыстарында қолданылуы.
6. Пререквизиттер:
- Физика
- химия
- математика
- экология
- физиология.
7. Постревизиттер:
Курсты соңында студенттер табиғатта өтетін процесстерге биологиялық және физикалық ғылыми тұрғыда түсінікиеме бере алуы қажет. Биофизика курсынан алған білімдерін тәжірибеде және алда өтілетін пәндерде дұрыс пайдала білуі қажет.
8. Тақырыптық жоспар
|
№ п/п |
Дәрістер мен семинар,өздік жұмыстар тақырыптары. |
Сағаттар саны | |||
|
Дәрiстер |
Практ. |
Зерт.жұмыс |
СӨЖ | ||
|
1. |
Кiрiспе |
2 |
|
|
8 |
|
2. |
Термодинамика түсініктері, классификациясы. |
2 |
1 |
1 |
|
|
3 |
Термодинамиканың күйлері, принциптері |
2 |
2 |
2 |
8 |
|
4 |
Биоэлектрлік потенциалдар сипаттамалары |
4 |
|
|
6 |
|
5 |
Биоэлектрлік потенциал мәні |
2 |
|
|
|
|
6 |
Биологиялық жүйелердің электрөткізгіштігі |
4 |
2 |
2 |
8 |
|
7 |
Электрөткізгіштіктің механизмдері |
2 |
|
|
5 |
|
8 |
Фотобиология. |
|
2 |
2 |
8 |
|
9 |
Биообьекттілерге физикалық факторлардың әсері |
|
|
|
8 |
|
10 |
Радиационды биофизика |
4 |
2 |
2 |
|
|
11 |
Сәулелік зақымға әсер ететін факторлар және мәні |
|
|
|
8 |
|
12 |
Биомеханика және акустика |
2 |
2 |
2 |
|
|
13 |
Гидродинамика |
2 |
2 |
2 |
8 |
|
14 |
Хронобиология және автотолқындық процестер |
4 |
2 |
2 |
8 |
|
|
Барлығы |
30 |
15 |
15 |
75 |
9 Пәннің қысқаша сипаттамасы
Клетканың және тұтас организмнің негізгі қағидаларын, негізгі биологиялық заңдар мен құбылыстарға икемдеген негізгі физикалық заңдарын, термодинамикалның біріншілік және екіншілік бастамаларын, Гесс заңын, Пригожин және Э.Бауэр принциптерін, биоэлектірлік және фотобиологиялық процестердің механизмдерін, радиобиологияның негіздері мен сәулелік зақымдалудың механизмдерін, биологиялық ырғақтарды генерациялау механизмдерін, зерттеудің негізгі биофизикалық әдістемелерін.
10 Курс компоненттері
Дәріс сабақтың мазмұны
Тақырып 1. Кіріспе. Биофизиканың даму тарихы. Организмдегі физикалық процестер және биологиялық жүйелерді зеттеу әдістемесі. Организмге физикалық факторлардың әсері. Биофизиканың даму перспективалары. Қазақстанда бифизикалық зерттеу жұмыстарының дамуы.
Тақырып 2. Термодинамика түсініктері, классификациясы. Термодинамикалық жүйелердің классификациясы. Термодинамиканың бірінші бастамасы Организмде энергияның түрленуінің жалпы схемеасы. Ішкі энергия. Гесс заңы. Термодинамиканың екінші бастамасы. Энтропия. Қайтымды және қайтымсыз термодинамикалық процестер. Бос энергия.Байланысқан энергия.
Тақырып 3. Термидинамиканың күйлері,принциптері Термодинамикалық тепе-теңдік күйі.Больцман коэффиценті. Градиент. Негэнтропия. Пригожин принципі. Термодинамикалық стационар күйі. Ле-Шателье-Браун принципі. Онзагер принципі. Биологиялық процестердің ПӘК. Әлемнің «жылулық өлім» теориясының сыны. Организм- ашық термодинамика жүйе ретінде. Термодинамикалық тепе-теңдік және стационар күйі, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары. П.В.Кобзев концепциясы.
Тақырып 4. Биоэлектірлік потенциалдар сипаттамалары. Биоэлектірлік потенциалдар сипаттамалары және пайда болуының негізгі себептері. Потенциалдардың түрлері: электродты, ионды, тотығу-тотықсыздану, концентрациялық, диффузды, мембранды, фазалық. Нернст теңдеуі. Доннан тепе-теңдігі. Тыныштық потенциалы. Әсерлесу потенциалы.
Тақырып 5. Биоэлектрлік потенциал мәні. Тірі жүйелерде электрлік потенциалдардың айырмашылықтарын тіркеп алу әдістемелері. Физиологияда және медицинада биоэлектрлік потенциалдарды тіркеудің мәні.
Тақырып 6. Биологиялық жүйелердің электрөткізгіштігі. Биологиялық жүйелерде тұрақты және айнымалы тақтардың өту заңдылықтары. Биологиядағы Ом заңы. Поляризация құбылысы. Тірі ұлпалардың активті және пассивті реактивті кедергілері. Кедергілердің жиынтығы (импеданс). Эквивалантті электр схемалары..
Тақырып 7. Электрөткізгіштіктің механизмдері. Биообьекттердегі поляризациялық құбылыстардың физико-химиялық механизмдері. Элекртөткізгіштіктің дисперсиясы. Дисперсия тұрлері. Биологиялық және медициналақ зерттеу жұмыстарында электрөткізгіштік әдістемелерін қолдану
Ультрақұрылым және фоторецептелетін органдардың молекулалақ құрылымы. Лазерлер және олардың ғылым мен практикада қолданлуы. Голография жайында түсінік және оларды пайдалану мүмкіндіктері. Поляриметрия. Поляризацияланған жарықта биологиялық ұлпаларды зерттеу. Талшықтық оптика және оның қоланылуы. А.Л. Чижевскийдің еңбектері. Биологиялық құбылыстырдың күн активтілігімен байланысы
Тақырып 8. Радиационды биофизика. Иондаушы радиацияның түрлері. Электромагнитті және корпскулярлық сәулеленудің физикалық табиғаты. Ионданушы радиацияның биологиялық әсері. Ионизация және қозу. Иондаушы сәулелердің әртүрлі түрлерінің биологиялық әсерінің ерекшеліктері. Сәулелену дозасынан сәулелік зақымның дамуының негізгі заңдылықтары. Әртүрлі организмдардің радиосезімталдылығы.
Тақырып 9. Биомеханика және акустика. Адамның механикалық жұмысы. Шамадан тыс жүктемелер және салмақсыздық. Вестибулярлы аппарат орентацияның инарциальды жүйесі ретінде. Гармониялық тербелістер. Тербелмелі қазғалыстардың кинетикалық және потенциалды энергиясы. Өшпелі тербелістер. Еріксіз тербелістер. Резонанс. Доплер эффектісі. Дыбыстың табиғаты. Физикалық сипаттамалары. Дыбыстық өлшеу. Зерттеулердің дыбыстық әдістемелерінің физикалық негіздері. Естудің физикасы. Ультрадыбыс. Инфрадыбыс. Вибрация.
Тақырып 10. Гидродинамика. Биологиялық ұлпалардың механикалық қасиеттері. Ньютондық және ньютондық емес сұйықтықтыр. Сұйықтықтың тұтқырлығын анықтайтын әдістемелер. Ламинарлы және тубулентті ағыстар. Сұйықтықтардың молекулалық құрылымының ерекшеліктері. Беткейлік керілу және тірі жүйелер үшін олардың ролі. Сұйықтық кристаладры. Қан айналымның модельдері. Қан қысымын өлшеудің физикалық негіздері. Қан ағысының жылдамдығын анықтау. Судың құрылысы және аутореттелудегі олардың ролі. Су ертінділерін активациялау тәсәлдері.
Тақырып 11. Хронобиология және автотолқындық процестер. Биологиялық ырғақтар, олардың классификациясы. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері. Биожүйелардің уақытқа байланысты құрылымдыры-биоқұрылымдырдың принциптері мен негіздері. Тәуліктік және циркадианды ырғақтардың негізгі қасиеттері. Ырғақтарды реттеудің орталық механизмдері. Биоырғақтарды генерациялау механизмдері. Пейсмекерлер. Жакоба-Мано моделі. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері бойынша биожүйелердің фукциональды күйін болжау. Теория және практика жүзінде хронобиологияның мәні. Автотербеліс және органдар мен ұлпалардағы автотолқындар. Автотолқындар тартылуы. Біркелкі емес активті ортада ырғақты тасмалдау.
Практикалық және зертханалық жұмыстар мазмұны
Тақырып 1. Термодинамика түсініктері, классификациясы. Ішкі энергия.Гесс заңы. Термодина миканың екінші бастамасы. Энтропия. Қайтымды және қайтымсыз термодинамикалық процестер. Бос энергия.Байланысқан энергия.
Тақырып 2. Термидинамиканың күйлері, принциптері. Термодинамикалық тепе-теңдік күйі Больцман коэффиценті. Градиент. Негэнтропия.Пригожин принципі. Термодинамика лық стационар күйі.Ле-Шателье-Браун принципі. Онзагер принципі.
Тақырып 3. Биоэлектрлік потенциал мәні. Потенциалдардың түрлері: электрод ты, ионды, тотығу-тотықсыздану,концентрациялық, диффузды, мембранды, фазалық. Нернст теңдеуі. Доннан тепе-теңдігі.Тыныштық потенциалы. Әсерлесу потенциалы.
Тақырып 4. Биологиялық жүйелердің электрөткізгіштігі. Биологиядағы Ом заңы. Поляризация құбылысы. Тірі ұл палардың активті және пассивті реактивті кедергілері.
Тақырып 5. Фотобиология. Фотопроцестің көлденең қыймасы, кванттық шығу. Элементарлы фото процестердің механизмдері.
Тақырып 6. Радиационды биофизика. Иондаушы радиа цияның түрлері. Ионизация және қозу.Ұлпалардағы сәулелік өзгерістердің фазалық сипаты. Радиоактивті изотоптарды анықтау әдістемелері.
Тақырып 7. Биомеханика және акустика. Гармониялық тербелістер.Тербелмелі қазғалыстардың кинетикалық және потенциалды энергиясы.Өшпелі тербелістер. Еріксіз тербелістер. Резонанс. Доплер эффектісі. Дыбыстың табиғаты. Физика лық сипаттамалары. Дыбыстық өлшеу. Зерттеулердің дыбыстық әдістемелерінің физикалық негіздері. Естудің физикасы. Ультрадыбыс. Инфрадыбыс. Вибрация.
Тақырып 8. Гидродинамика. Сұйықтықтың тұтқырлығын анықтайтын әдістеме лер. Ламинарлы және тубулентті ағыстар. Сұйық тықтардың молекулалық құрылымының ерекшеліктері.Сұйықтық кристаладры.Қан айналымның модель дері.Қан қысымын өлшеудің физикалық негіздері. Қан ағысының жылдам дығын анықтау.
Тақырып 9. Хронобиология және автотолқындық процестер. Ырғақтарды реттеудің орталық механизмдері. Биоырғақтарды генерациялау механизмдері. Пейсмекерлер. Жакоба-Мано моделі. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері бойынша биожүйелердің фукциональды күйін болжау.
Студентердің өздік жұмыстарының мазмұны.
|
№ р/н |
СӨЖ-дің түрі |
Бақылау формасы |
Бақылау түрі |
Сағат саны |
|
1 |
Дәріс сабақтарына дайындық |
|
сабақтарға қатысу |
28*1= 28 |
|
2 |
Зертханалық жұмыстарға дайындалу |
Зертханалық жұмыстардың кестелерін дайындау және т.б. |
Зертханалық жұмысты істеу үшін рұқсат алу. |
0,5*28= 14 |
|
3 |
Аудиториялық сабаққа кірмеген қосымша материалдарды оқу,өңдеу |
Конспект және т.б. |
Коллоквиум және т.б. |
2*9=18 |
|
4 |
Үй жұмысын орындау |
Конспект |
Семинар |
0,5*28=14 |
|
5 |
Бақылау шараларға дайындалу шеттік бақалауға дайындалу |
|
ШБ1 және ШБ2, коллоквиум және т.б. |
8 |
|
Барлығы |
75 | |||
11 Курс саясаты
Дәріс және тәжірибелік сабақтарына міндетті түрде қатысу қажет. Сабақтың басында қатысқандарын белгіленеді, кешіккен үшін 0,5 ұпайдан айырыласыңдар.
Сабаққа қатысқандарға қойылатын талаптар:
-
Сабаққа активті қатысу. -
Аудиторияға сыртқы киіммен кірмеу. -
Дәріс барысында басқа жұмыспен айналыспау, ұялы телефондарды өшіріп тастау. -
Белгісіз себептермен қатыспаған үшін – 0 ұпай. Егер науқас болсаңыз немесе басқа да себепкер жағдайларда, керекті құжатыңыз болса жоспарланған ұпайларыңыз сақталады. -
Тапсырмалар бақылау шараларының күнтізбелік кестесі бойынша орындалады. Тапсырмаларды кешігіп орындағанда, жинаған ұпайларыңыз кемітіледі. -
Емтиханға тек қана барлық тақырыптардан берілген тапсырмаларды орындап тапсырған студенттер жіберіледі.
Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:
-
Дәріс, лабораториялық, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру. -
Білімді межелік бақылау бойынша тексеру.
Білімді бағалау баллдық-рейтингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіне керекті балл жинау үшін лабораториялық сабақтарға қатысу және әрбір лабораториялық жұмысты тапсыру қажет. Семестрлік есеп жұмысын мезгілінде тапсыруға тиіс.
Студент міндетті түрде 2 межелік бақылаудан өту керек. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса студент семестрдің соңында, емтиханға босатылмайды.
Өтпелі бақылау мен қорытынды бақылау түрлерінің өлшем бірліктері.
|
№ |
Қорытынды бақылау түрлері |
Бақылау түрі |
Өлшем бірлік |
|
|
|
Емтихан |
0,4 |
|
Курстық жұмыс |
0,3 | ||
|
Өтпелі үлгерім бақылауы |
0,3 |
12 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер
1. Антонов В.Ф. и др. Биофизика. М.: ГИЦ ВЛАДОС, 1999.
2. Березин Т.И. Медицинская биофизика.- М.: Высшая школа, 1988.
3. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики.- М.: Наука, 1977.
4. Волькенштейн М.В. Биофизика.- М.: Наука, 1988
5. Губанов Н.И., Утепбергенов А.А. Медицинская бифизика. – М.: Медицина, 1978.
10.Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ. 1994
11. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982
12. Ремизов А.Н. Медицинская и биологическая физика. –М.: Высшая школа.1987.
13.Рубин А.Б. Биофизика.1-2 том.- М.: Книжный дом,2000
Тарусов Б.Н. и др. Биофизика.-М.: Высшая школа, 1968.
Қосымша әдебиеттер
14. Блюменфельд Л.А. Решаемые и нерешаемые проблемы биологической физики.- М.: УРСС, 2002.
15.Булычев А.А. идр. Современные методы биофизических исследований. Практикум по биофизике.- М.: Высшая школа, 1988.
16. Бурлаков Е.В.и др. Малый практикум по биофизике.- М.: Высшая школа, 1964.
17.Волькенштейн М.В. Энтропия и информация.- М. Наука,1986.
18.Гландсдоф П. Пригожин И. Термодинамическая теория стобильности и флуктуации.,
Достарыңызбен бөлісу: