Жоспар Кіріспе
қыркүйекке дейінгі халықаралық қатынастар жүйесін бағалау
жүктеу/скачать 187.48 Kb.
|
| 11 қыркүйекке дейінгі халықаралық қатынастар жүйесін бағалау
2001 жылдың 11 қыркүйегіне дейін халықаралық қатынастар жүйесі қырғи-қабақ соғыстан кейінгі кезеңге тән белгілерге ие болды. Бұл кезеңде гегемония, халықаралық ынтымақтастық, лаңкестік және халықаралық қауіпсіздік сияқты мәселелер халықаралық қатынастарда анықтаушы факторлардың арасында алдыңғы қатарда болды. Қырғи қабақ соғыстың аяқталуымен АҚШ бірден-бір супердержава ретінде қалыптасып, халықаралық жүйенің шешуші субъектілерінің біріне айналды. АҚШ-тың гегемондық күші халықаралық саясатты қалыптастыруда маңызды рөл атқарды және басқа мемлекеттерге шешуші ықпал етті. «Қырғи қабақ соғыстан» кейінгі кезеңде халықаралық ынтымақтастық маңызды болды. Бейбітшілік, экономикалық даму, қоршаған ортаны қорғау және адам құқықтары сияқты салаларда ынтымақтастықты қамтамасыз ету үшін көптеген халықаралық ұйымдар мен институттар құрылды. Біріккен Ұлттар Ұйымы сияқты ұйымдар халықаралық қатынастарды реттеуде маңызды рөл атқарды. Және бұл кезеңде терроризм халықаралық қауіпсіздік күн тәртібінің маңызды бөлігіне айналды. Лаңкестік ұйымдар, әсіресе Таяу Шығыс пен Оңтүстік Азиядағы халықаралық қауымдастықтың қауіпсіздік мәселелеріне қатысты алаңдаушылығын арттырып, әртүрлі елдерді ынтымақтастыққа шақырды. Дипломатия халықаралық қатынастардағы қақтығыстарды шешуде маңызды рөл атқарды. Түрлі дағдарыстар мен қақтығыстар халықаралық қауымдастықтың дипломатия арқылы шешу жолдарын табуға талпыныстарын көрсетті. Дегенмен, кейбір жағдайларда қақтығыстар қарулы араласуларға немесе халықаралық бітімгершілік операцияларына әкелді. «Қырғи-қабақ соғыстан» кейінгі кезең халықаралық қатынастардың қайта құрылуы мен белгісіздік кезеңі болды. Қауіпсіздікке жаңа қауіптер мен жаһандық экономикалық өзгерістер халықаралық қауымдастық алдында тұрған сын-қатерлерді көрсетті. 2001 жылдың 11 қыркүйегіне дейін халықаралық қатынастар жүйесі күрделі құрылымға ие болды және әртүрлі субъектілер арасындағы қарым-қатынастар күрделі және серпінді болды. Осы кезеңді талдау 11 қыркүйектен кейінгі кезеңде халықаралық қатынастардың өзгеру динамикасын жақсырақ түсінуге көмектеседі. жүктеу/скачать 187.48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|