Журнал «Тіл және қоғам», №1№2004жыл. Міржақып Дулатов, 144 п

Дүниедегі бар адам бір атадан тараған, бір үлкен үйдің балалары бола тұрып, біріменен-бірі атысып, шабысып, жауласулары тілдерінің басқалығын себеплі әрқайсы әр түрлі тәрбие алып, мінез-құлықтары да өзгеріп кеткен. Адам балалары бұл халді көптен сезіп, әсіресе соңғы 200 жылдың ішінде ғылым иелері бұл туралы бір шара іздей бастаған. Ақырында біздің заманымызда машһур доктор Заменгоф деген жер жүзіндегі халықтарға бірдей ортақ «Эсперанто» тілін ойлап шығарды. Бұл тілдің үйренуге оңайлығы сонша: егер бірнеше ай көңіл беріп үйренген кісі өзінің ана тіліндей болып шығады. Қазір де бұл тілді дүниенің биік ғалымдары, философтары қабыл етті. Шет патшалықтарда әр жылда неше мәрте «эсперантошылардың» жиылыстары болып , 20-30 түрлі тілде сөйлейтін жұрттардың адамдары келсе де әрқайсысы өз тілінде сөйлегендей болады. Француздың француз екені, немістің неміс екені білінбейді.

«Эсперанто» тіл көп мемлекеттерде, школдарда оқытылады. «Эсперантошылардың» қазір Россияда да жиылыстары, курстары бар. Бұл тілді енді аз жылдарда дүние жүзінде тегіс патшалық сүрсе керек. Бұл тілді білушілер миллиондарға жетеді.

Оқыған һәм оқып жүрген білімге дарынды қазақ жастарының «эсперанто» тілі хақында хабарсыздарына түсіндіріп, бұл секілді керекті тілдің үйренулеріне мәслихат беремін.

Revuo “ Lingvo kaj socio”, №1, 2004 jaro. Mirĵakip Dulatuly, paĝo 144

En la Mondo ĉiuj homoj estas gefratoj, estas infanoj de la unu domo, sed, sciante tion, havante diversajn lingvojn, kulturojn, naciajn karakterojn, dum tuta sia ekzistado ili militas, mortigas unu la alian. Pensante pri la parenceco de la homoj, oni komencis serĉi vojon por interkompreniĝo, precipe dum lastaj 200 jaroj. Finfine konata por nia tempo doktoro Zamenhof faris por ĉiuj homoj unu lingvon “Esperanto”. La lingvo por lernado tiom simpla, se lerni ĝin kelkaj monatoj, tiam eble paroli en Esperanto kiel en gepatra lingvo. Nun ĉi-tiun lingvon subtenas multaj sciencistoj kaj filisofoj. En fremdaj landoj ĉiujare okazas kunvenoj de esperantistoj, kaj ĉiuj kunvenintoj el 20-30 landoj komprenas unu la alian kaj parolas en ĝi kiel en gepatra lingvo. Neniu povas diri: ĉu franco li au germano.

En multaj landoj Esperanton oni instruas en lernejoj. Nuntempe en Rusio ankaŭ funkcias kursoj kaj okazas la kunvenoj. Dum proksima tempo en tuta Mondo ekscios Esperanton. Milionoj posedos la lingvon.

Al kazakaj gelernantoj, al talentaj kazakaj gejunuloj necese konatiĝi kun informo pri Esperanto, kaj mi konsilas lerni ĝin.


Provis traduki Kabĵan Edilbaj, Pavlodaro, 27.12.04.

жүктеу/скачать 17.22 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: