«Көлдер» Сыныбы: 6

география пәні мұғалімі З.Набиева

2015 - 2016 оқу жылы

Сынып: 6

Тақырыбы: Көлдер

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Қазақстан аумағында орналасқан көлдер жөнінде мағлұмат беру.Өзіндік ой пікірлерін қалыптастыру, дүниетанымдарын кеңейту Қазақстандағы көлдер мен бөгендердің республика аумағында орналасуы және пайда болуы жөнінде оқушылардың білімін кеңейту. Арал теңізі және оның алабына жататын өзендермен таныстыру. Арал теңізі бұрын қандай еді, қазір қандай? Балқаш көлі және оған құятын өзендермен таныстыру. Балқаштың табиғат байлықтарына сипаттама беру.

Дамытушылық: Қазақстан аумағындағы көлдердің таралуын физикалық, тектоникалық карта бойынша сипаттау арқылы тақырыптық картамен, кескін картамен жұмыс істеу икемділіктері мен дағдыларын дамыту. Оқушылардың өз бетінше жаңа ақпараттық технологияны пайдаланып интернетпен жұмыс істейбілу дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиелік: Өз отаны туралы білімдерін тереңдету арқылы отансүйгіштік қасиетін арттыру. Қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу. Каспий, Арал, Балқаш көлдерінің экологиялық жағдайларына тоқталу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Көрнекілік: Қазақстанның физикалық картасы, глобус, атлас

Сабақтың кезеңдері:

Ұйымдастыру кезеңі

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Тақырыпты меңгеру кезеңі

Тақырыпты бекіту кезеңі

Сабақты қорытындылау кезеңі

Бағалау кезеңі

Үй тапсырмасын беру кезеңі

Сабақтың барысы

Үй тапсырмасын «Қызықты хат» тапсырмаларымен сұраймын.

І –топ

1.Қазақстандық ірі өзендерді атаңдар, олардың ұзындығы қанша км-ден асады?

Жауабы: Қазақстанда ұзындығы 1000 км-ден асатын 7 өзен бар: Ертіс, Тобыл, Есіл, Жайық, Іле, Сырдария, Шу.

2. Қазақстан өзендерінің қоректену типіне сипатта.

Жауабы: Қазақстан өзендері жаңбыр және қармен қоректенеді, жер асты суымен, мұздықтармен қоректенетін өзендер да бар, олар көбінесе басын таудан алатын өзендер. Өзендердің көбі көктемде қар еріген кезде тасып, жазда кейін қайтады.

3.Су туралы жұмбақ.

1.Жылт-жылт етеді

Жылғадан өтеді. (су)

2.Сылқ-сылқ күледі

Аяғы жоқ жүреді (су)

3.Еш тесікке тұрмайды

Ол жоқта жер құрғайды. (су)

4.Аяғы жоқ, қолы жоқ

Бірақ тыныш тұрмайды

Сақтамасаң қорын тек

Барша тірлік құрғайды (су)

ІІ топ

1.Өзен жүйесі дегеніміз не?

Жауабы: Өзеннің су қимасынан 1 секунд ішінде ағып өтетін су мөлшерін өзеннің су шығыны деп аталады. Өзеннің бір жыл ішінде ағып шыққан су шығынын жылдық ағын деп атайды.

Өзеннің аты	Ұзындығы (км)	Қай материкте орналасқан
Ніл
Амазонка
Янцзы
Миссисипи
Хуанхэ

Жаңа тақырып өтпес бұрын тақтадан видео ролик тыңдайық.

Мұхит, өзен, көл, жер асты, батпақ сулары және мұздықтар мен атмосферадағы су булары – жердің су қабығы гидросфераны құрайды.(грек тілінен аударсақ гидро-су) деген ұғымды білдіреді.Теңізбен салыстырғанда көлдер мұхит суларымен тікелей байланыспайды. Сол себепті де Каспий және Арал теңіздерін шығу тегіне және орналасуына қарай көл деп атауға болады. Көлдер ауданына, шығу тегіне, су айналымына қарай бір-бірінен айырмашылық жасайды.Адам үшін көлдер мен теңіздердің пайдасы көп. Олар балық аулау кәсіпшілігін, балық шаруашылығын, су көлігін, туризмді және спортты дамыту үшін қажет.

Үш топ осы көл туралы постер қорғаймыз.

Көлдердің орналасуы жөнінде мағлұмат беру.

Өзіндік ойларын айту. Проблемалық сұрақ.

Құрып бара жатқан, экологиялық себептерге байланысты тартылып қалған көлдер барма?

Олардың ластануы, адам өмірінде қандай зиян шектіру себептерін айту.

2.Келесі тапсырма «Адасқан әріптерді тауып, сәйкестендіру»

1. Жер бетіндегі суға толған табиғи ойыстарды...көл............... атаймыз.

2. Ешбір өзен ағып шықпайтын көлдерді...ағынсыз................көлдер деп атаймыз.

3. Ежелгі теңіздің орнында қалғандарын..қалдық...............көлдер дейміз.

4. Жағалауында және солтүстік-шығысында мұнай мен газдың мол қоры бар көл................Каспий..............көлі.

4. Семантикалық карта

1. Көл дегеніміз не?

2. Көл қазан шұңқыры қайдан пайда болады? Оның түрлері.

3. Ағынды және ағынсыз көлдер?

4. Көлдердің шаруашылықтағы маңызы?

5. Мына кескіндердің қай көл екенін анықта

1.Көлдер

экологиялық жағдайы.

( Мәнжазба жазу)

3.Дүниежүзіндегі ірі көлдерді кескін