КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ
пәні бойынша 5В090100 «Тасымалдауды, жүрісті ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығының студенттеріне арналған
ДӘРІС КОНСПЕКТІСІ
Құрастырған
аға оқытушы Р.О Оралбеков
$$$ 1
Автомобильдің әрекетті (активті) қауіпсіздігі дегеніміз - …
А) автомобильді қиын жолдарда басқаруды жеңілдететін қасиеті;
В) Автомобиль айдауға дағдыланбаған жүргізушіге автомобильді басқаруды жеңілдететін қасиеті;
С) ЖКО-ның алдын алатын және оны болдыру ықтималдығын азайтатын автомобиль қасиеті;
D) ЖҚО-ның салдарының ауырлығын азайтудың алдын алатын автомобиль қасиеті;
Е) ЖКО-ның автомобиль (тоқтаған) кідірген соңғы сәттегі жағдайдың қиындығын төмендететін автомобиль қасиеті.
$$$ 2
Апаттан кейінгі қауіпсіздік дегеніміз…
А) ЖҚО-ның аяғындағы жағдайдың қиындығын азайтатын автомобиль қасиеті;
В) ЖҚО-ның болу ықтималдығын төмендететін автомобиль қасиеті;
С) Автомобильдің ол толықтай тоқтағаннан кейінгі ЖҚО-ның ауыртпалығын азайту қасиеті;
D) Қалыпты қозғалыс процесінде қатысушыларға тиетін зиянды азайтатын автомобиль қасиеті;
Е) ЖҚО-да зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету шараларының жинағы.
$$$ 3
Өлшеуіш дегеніміз - …
А) Автомобильдің пайдалану қасиетін сипаттайтын көрсеткіш;
В) Қажетті көрсеткіштерді алып туратын аспап;
С) Ізделінетін параметрлерді анықтайтын өнімдер бірлестігі;
D) Лекциялық курста қолданылатын теориялық шама;
Е) Автомобильдің тұтынушылық сапасын бағалауға қолданылатын бөлік.
$$$ 4
Автомобильдің әрекетсіз (пассивті) қауіпсіздігі дегеніміз – бұл ...
А) Автомобильдің ЖКО-ның алдын алу қасиеті;
В) Автомобильдің ЖКО-ның болу ықтималдығын азайту қасиеті;
С) Автомобильдің қалыпты пайдалану барысында, оның қоршаған ортаға және қозғалысқа қатысушыларға тигізетін зиянды әсерін азайту қасиеті;
D) Автомобильдің ЖКО салдарының ауыртпалығын азайту қасиеті;
Е) Автомобильдің, қалыпты пайдалану барысында кез-келген жағдайда қауіпсіз болу қасиеті.
$$$ 5
Экологиялық қауіпсіздік дегеніміз – бұл ...
А) Автомобильдің, оны қалыпты пайдалану барысында, қозғалысқа қатысушыларға және қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерді азайту қасиеті;
В) Автомобильдің, ЖКО салдарының ауыртпалығын азайту қасиеті;
С) Автомобильдің ЖКО-ның болу ықтималдығын азайту қасиеті;
D) Жұмыс атқарған газдардың улылығын қауіпсіз деңгейге дейін төмендету;
Е) Жұмыс атқарған газдардың құрамындағы көмірсутектердің деңгейін қауіпсіз деңгейге дейін төмендету.
$$$ 6
Көрсеткіш дегеніміз ...
А) Өлшегіштің шамасын сипаттайтын сан, оның сандық мәні;
В) Автомобильді сипаттайтын жеке қасиеті;
С) Автомобильдің тұтынушылық сапасын бағалау үшін пайдаланылатын бірлік;
D) Автомобильдің қандайда бір қасиетін көрсететін нәрсе;
Е) Автомобильдің тәжірибелік қасиетін сипаттайтын шама.
$$$ 7
Жол көлік оқиғасы деп ... атайды.
А) Автомобильдің тоқтауына әкелген оның ерекше қозғалысын;
В) Басқа көлік құралдарының қозғалыс траекториясын өзгертуге мәжбүр еткен, автомобильдің қозғалуға рұқсат етілген қозғалыс жолағының сыртына шығып кетуін;
С) Қозғалтқыштың істен шығуы, көлік құралының жол бойында тоқтауына себеп болған оның қалыпты қозғалу режимінің бұзылуы;
D) Транспорт құралының жолмен қозғалу барысында және соның қатысуымен болған, адамдардың қаза болуына немесе жаралануына, көлік құралдарына, үймереттерге, жүктерге зақым келуіне, немесе басқада бір материалдық шығынға әкелген оқиға;
Е) Нәтижесінде көлік құралы қозғалыс траекториясын өзгертуге және тоқтауға мәжбүр еткен жолдағы оқиға.
$$$ 8
Құрылымдық қауіпсіздік келесі түрлерге бөлінеді:
А) Уақытты, апатты, апаттан кейінгі;
В) Әрекетті, апатты, салдарлы және апаттан кейінгі;
С) Өте жақсы, жақсы, қанағаттанарлық, нашар;
D) Бейімді, әрекетті, Dинамикалы, тежеулік;
Е) Әрекетті, әрекетсіз, экологиялық және апаттан кейінгі.
$$$ 9
Автомобиль сапасы дегеніміз ...
А) Жақсы сыртқы көрінісі;
В) Автомобиль қозғалған кездегі жанармайдың аз шығыны;
С) Автомобильдің қолайсыз жағдайларда жүру қабілеттілігі;
D) Пайдалану қасиеттерінің көлік құралының типіне сәйкес келуі;
Е) Өзінің тағайындалуына байланысты белгілі бір қажеттіліктерді қанағаттандыруға жарамдылығын анықтайтын қасиеттер жиынтығы.
$$$ 10
Автомобилизациялаудың теріс жақтары:
А) Жүктерді тасымалдауды жоспарлауды қажет етеді;
В) Автомобиль физикалық және биологиялық қауіп көзі болып табылады;
С) Жолаушылар мен жүктерді “есіктен есікке дейін жеткізу мүмкіндігі;
D) басқа көлік түрлерін тасымалдаудан жеңілдетеді;
Е) тасымалдауға арнайы тарифтерді енгізу.
$$$ 11
Жол колік оқиғасына себеп болады:
А) Жолдағы автомобильдер және тротуардағы жаяу жүргіншілер;
В) Елді мекендердегі дыбыстық белгі беруге шектеудің қойылуы;
С) Көлік құралдарына АБС бар көп контурлы тежеу жүйесін орнату;
D) Қосымша белгілерді орнатуға әкелген жолда ерекше жағдайларды тудыру;
Е) Жүргізуші-автомобиль-жол жүйесінің элементтерінің біреуінің қалған элементтерге сәйкес келмеуі.
$$$ 12
Автомобильдің әрекетті қауіпсіздігі келесі жолдармен жақсартылады:
А) Қорап тіреуіштерін, капотты, есіктерді, бамперлерді, ішкі жақтаулар мен панельдерді жақсарту;
В) Жүргізушінің автомобилді жүргізуде қауіпсіз әдістерді қолдануымен;
С) Қауіпті учаскелерде жылдамдықты заң арқылы шектеу;
D) Тежеу жүйесін, рулмен басқаруды, шиналарды, ақпараттылық және жұмыс орынының аспаптарын және құрылғыларын жетілдіру;
Е) Ақпараттылықты арттыратын қараңғыланған әйнектерді қолдану.
$$$ 13
Апаттан кейінгі қауіпсіздік қамтамасыз етіледі:
А) Соққыға төзімді жанармай багын орнату және жанармай құю орнын өртке қауіпсіз етіа орналастыру арқылы;
В) АБС және ESP орнату арқылы;
С) Автомобиль салонына қатты орындықтар орнату арқылы;
D) Ашық түсті бояулар қолдану арқылы;
Е) Автомобиль бөлшектерін қалыптандыру арқылы.
$$$ 19
Жүргізушілерді көлік құралдарын басқаруға жіберу туралы ережеге байланысты, барлық көлік құралдары түріне, тағайындалуына и басқару ерекшеліктеріне байланысты категорияларға бөлінеді. «А» - категориясының болуы дегеніміз – бұл:
А) Мопедтерді басқару мүмкіндігі;
В) Мотоциклдерді, мотороллерді, сонымен қатар мотонарттарды және басқаларды басқару мүмкіндігі;
С) Рұқсат етілген ең жоғарғы массасы 3500 кг – нан аспайтын және жүргізушінің орынын санамағанда отыратын орын саны сегізден аспайтын автомобильдерді басқару мүмкіндігі;
D) Д категориясын жататын автомобильдерден басқа, ең жоғарғы салмағы 3500 кг-нан аспайтын автомоб ильдерді басқару мүмкіндігі;
Е) Жолаушылар тасымалдауға арналған және жүргізушінің орынын санамағанда отыратын орын саны сегізден артық автомобильдерді басқару мүмкіндігі.
$$$ 20
Жүргізушілерді көлік құралдарын басқаруға жіберу туралы ережеге байланысты, барлық көлік құралдары түріне, тағайындалуына и басқару ерекшеліктеріне байланысты категорияларға бөлінеді. «Д» - категориясының болуы дегеніміз – бұл:
А) В, С категорияларына жататын, бірақ өздері осы категориялардың біреуіне немесе осы категорияларға кірмейтін, сүйрегіші бар көлік құралдарының құрамдарын басқару мүмкіндігі;
В) Мотоциклдерді, мотороллерді, сонымен қатар мотонарттарды және басқамотокөлік құралдарын басқару мүмкіндігі;
С) Рұқсат етілген ең жоғарғы массасы 3500 кг – нан аспайтын және жүргізушінің орынын санамағанда отыратын орын саны сегізден аспайтын автомобильдерді басқару мүмкіндігі;
D) Д категориясын жататын автомобильдерден басқа, ең жоғарғы салмағы 3500 кг-нан аспайтын автомоб ильдерді басқару мүмкіндігі;
Е) Жолаушылар тасымалдауға арналған және жүргізушінің орынын санамағанда отыратын орын саны сегізден артық автомобильдерді басқару мүмкіндігі.
$$$ 21
Жүргізушілерді көлік құралдарын басқаруға жіберу туралы ережеге байланысты, барлық көлік құралдары түріне, тағайындалуына и басқару ерекшеліктеріне байланысты категорияларға бөлінеді. «В» - категориясының болуы дегеніміз – бұл:
А) В, С категорияларына жататын, бірақ өздері осы категориялардың біреуіне немесе осы категорияларға кірмейтін, сүйрегіші бар көлік құралдарының құрамдарын басқару мүмкіндігі;
В) Мотоциклдерді, мотороллерді, сонымен қатар мотонарттарды және басқамотокөлік құралдарын басқару мүмкіндігі;
С) Рұқсат етілген ең жоғарғы массасы 3500 кг – нан аспайтын және жүргізушінің орынын санамағанда отыратын орын саны сегізден аспайтын автомобильдерді басқару мүмкіндігі;
D) Д категориясын жататын автомобильдерден басқа, ең жоғарғы салмағы 3500 кг-нан аспайтын автомоб ильдерді басқару мүмкіндігі;
Е) Жолаушылар тасымалдауға арналған және жүргізушінің орынын санамағанда отыратын орын саны сегізден артық автомобильдерді басқару мүмкіндігі.
$$$ 22
Жол қолзғалыс қауіпсіздігі анықталады
А) Тротуармен жүретін жаяу жүргіншілермен;
В) Жол және көлікті пайдалану мекемелері басшыларының қозғалыс қауіпсіздігінің негіздерін білуімен;
С) «Жүргізуші-автомобиль-жол» жүйесінің жұмыс істеу сапасымен;
D) Көлік құралдарының құрамы және санымен;
Е) Жол полициясының мас жүргізушілерді анықтау қызметімен.
$$$ 23
Жол-көлік оқиғаларында келесі фазаларды бөлуге болады:
А) Бастапқы, кульминациялық және соңғы;
В) Жақындасу, соққы;
С) Тежелу, сырғанау, лақтыру.
D) Қозғалыс және соққы шарттарымен берілген;
Е) Байқау, реакция, тежелу, соққы.
$$$ 24
ЖКО кульминациялық фазасы сипатталады
А) ЖКО оқиғасының алдын алу мүмкіншілігінің болуымен;
В) Жылдамдықтың төмендеуімен және көлік құралының бұрылуымен;
С) ЖКО алдында көлік құралының қозғалыс траекториясының өзгеруімен ;
D) Неғұрлым ауыр салдарға әкелетін оқиғалармен;
Е) Жол-көлік жағдайының қадағаулы өзгеруімен.
$$$ 25
Жолдың түзу сызықты бөлігінде динамикалық корридордың артуы ...
А) Жол қозғалыс қауіпсіздігін арттыруға себебін тигізеді;
В) Жол қозғалыс қауіпсіздігін төмендетеді;
С) Әрекетсіз қауіпсіздікті арттырады;
D) Апаттан кейінгі қауіпсіздікті арттырады;
Е) А және Д варианттары.
$$$ 26
Автомобиль көлігіндегі қауіпсіздік мәселесі келесі негізгі аспектілерді қамтиды:
А) Жол қозғалыс қауіпсіздігі;
В) Көлік құралдарының қауіпсіздігі;
С) Қозғалысқа қатысушылар және жүктердің қауіпсіздігі;
D) Жол полициясы бөлімдерінің болуымен және жұмысының тиімділігімен;
Е) А, В, С варианттары.
$$$ 27
Халықаралық ұйымдардың қайсысы көлік қауіпсіздігімен айналысады:
А) КВТ ЕЭК ООН;
В) ISO;
С) HEOT, MCOT, BOЗ;
D) А және В;
Е) Бәрі.
$$$ 28
№13 ЕЭК ООН ережесіне сәйкес көлік құралы классификациясының дұрыс жауабын көрсетіңіз
А) А, В, С, D, Е;
В) L, M, N, O;
С) L, M, N, O, P;
D) А, В, С, D, Е және көлік құралының ауыр жүктерді тасуы;
Е) Дұрыс жапуабы жоқ.
$$$ 29
Автомобильдің жағдайы деп атайды:
А) Оның жұмысқа дайындық деңгейі, яғни оның агрегаттарының, механизмдерінің техникалық пайдаланудың белгіленген ережелеріне сәйкес болу дәрежесін;
В) Жұмыс күндерінің жөндеу күндеріне қатынасын;
С) Автомобильдің технологиялық операцияларды орындауға дайындығын;
D) Мемлекеттік техникалық бақылаудан өту туралы куәліктің болуын;
Е) Жөндеу аралығындағы автомобильдің жүрісін.
$$$ 30
Жол қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, жалпы қолданыстағы жолдарда пайдалануға жіберілетін барлық көлік құралдары келесі шектеу шарттарын қанағаттандырулары керек:
А) Көлік құралдарының ұзындығын;
В) Көлік құралдарының массасын;
С) Көлік құралдарының биіктігін;
D) Көлік құралдарының енін;
Е) А, В, С, D варианттары.
$$$ 31
Автомобиль қозғалған кезде қозғалыс сипатын өзгертуге тырысатын әртүрлі кездейсоқ ауытқулардың әсеріне ұшырайды. Мұндай ауытқуларға жатады:
А) Дөңгелектің жамылғы бұдырларына соғылуы;
В) Жолдың колденең еңістігінің өзгеруі;
С) Бүйірлік жел;
D) Алдыңғы дөңгелектердің кездейсоқ ауытқуы;
Е) А, В, С, D варианттары.
$$$ 32
Қисық сызықты қозғалыс кезіндегі динамикалық коридордың енін келесі формуламен анықтайды , мұндағы ВА:
А) Көлік құралының габариттік ені;
В) Автомобиль базасы;
С) Алдыңғы свес;
D) Бұрылыстың сыртқы габариттік радиусы;
Е) Көлік құралының габариттік ұзындығы.
$$$ 33
Көлік құралының массасы қозғалыс қауіпсіздігіне жанамалы әсер етеді. Көлік құралдарының жолға көп динамикалық әсер етуі әкеліп соғады:
А) Жол жамылғысында пластикалық деформацияның жиналуына;
В) Оның қабаттарының ішкі байланыстарының бұзылуына;
С) Жол жамылғысының бұзылуына;
D) А,В, С варианттары;
Е) Жол жамылғысының нығыздалуына.
$$$ 34
Көлік құралының габариттік биіктігі На мағынасы болады:
А) Жол өткелдерінің астынан өткен кезде;
В) Түйісу желілерінің өткізгіштерінің астымен өткен кезде;
С) Автомобиль қозғалған кезде, себебі жоғары ораналасқан ауырлық орталығы колденең жазықтықта едәуір тербелістер тудырады
D) А, В, С варианттары;
Е) Артқа жүрген кезде, себебі шолушылық шектеулі.
$$$ 35
Қазіргі заманғы автомобильдің шинасы қамтамасыз етуі керек:
А) Әртүрлі қозғалыс режимдері және жол жамылғысының әртүрлі жағдайларында жоғары ілінісу коэффициентін;
В) Жүру саздылығын;
С) Алып қашудың жоғары коэфициентін;
D) Жел шығарған кезде автомобиль толық тоқтағанға дейін қауіпсіздікті;
Е) А,В, С, D варианттары.
$$$ 36
Автомобилдің тарту динамикасын бағалаған кезде келесі өлшегіштерді қолданады:
А) Жылдамдық, үдеу, жылдамды алудың немесе сырғыуының уақыты;
В) Ең үлкен жылдамдық пен үдеу, қатты жамылғысы бар горизонталь жолдағы жылдамдық алуының ең аз уақыты мен жолы;
С) Қозғалтқыш қуаты, тасымалданатын жүктің максимал массасы;
D) 50 км/сағ жылдасдықпен сүйреуге болатын көлік құралының ең жоғарғы массасы;
Е) Ілінісу коэффициенті төмен жолмен тұрақтылықты жоғалтпай қозғлған кездегі ең төменгі жылдамдық пен үдеу;
$$$ 37
Автомобилдің тарту динамикасын бағалаған кезде келесі көрсеткіштерді қолданады:
А) БҰҰ ЕЭК классификациясына сәйкес көлік құралының типі;
В) Ең үлкен жылдамдық пен үдеу, жылдамдық алуының ең аз уақыты мен жолы;
С) Жолмен жүрген кездегі ең аз жылдамдық пен үдеу;
D) Көлік құралының жүк көтергіштігі және кепілдік мерзіміінде арту қасиеттерін сақтау қасиеті;
$$$ 38
Жолдың кедергі күшін келесі формуламен анықтайды: ,
мұндағы G – бұл ...
А) Автомобильдің тоннамен алғандағы жүк көтергіштігі;
В) Автомобильдің салмағы, Н;
С) Тасмалданатын жүктің нақты массасы;
D) Жарақталған автомобильдің жүк, жүргізуші және жолаушылармен бірге есептегендегі, Dайындаушы мекеме белгілеген ең жоғарғы рұқсат етілген, тоннамен алғандағы массасы;
Е) Еркін түсу үдеуі.
$$$ 39
Ілінісу күші дегеніміз:
А) Жылдамдық алу үрдісі барысында жетекші дөңгелектер арасында пайда болатын күш;
В) Тербеліске кедергі және жел ауыртпалығы күштерінің қосындысы;
С) Шинаның жолмен ілінісуіне негізделген жанама реакцияның шекті мәні;
D) Тұрақтау кезіндегі автомобиль массасының оның салмағына қатынасы;
Е) Автомобильге берілетін барлық күштердің тең әсерлісі.
$$$ 40
Автомобильдің тарту динамикасын арттыруға болады:
А) Автомобильдің массасын азайту арқылы;
В) Қозғалтқыштың литрлік қуатын арттыру арқылы;
С) Тетіктердің өңдеу сапасын арттыру және сәйкес майлардың сорттарын таңдау арқылы, осының барлығы ПӘК-ін арттырады;
D) Сатысыз трансмиссия қолдану арқылы.
$$$ 41
Тарту динамикасының көрсеткіштерін анықтаған кезде
А) Автомобиль мүмкіншіліктері толық ауыртпалықпен жұмыс істеген қозғалтқыш қуатымен шектеулі деп есептелінеді;
В) Автомобиль мүмкіншіліктері шинаның жолмен ілінісуімен шектеулі деп есептелінеді;
С) А және В нұсқалары;
D) Автомобиль мүмкіншіліктері жүргізушінің жұмыс орынының жайлылығымен шектеулі деп есептелінеді;
Е) Автомобиль мүмкіншіліктері жұмыс істеу жағдайымен шектеулі деп есептелінеді;
$$$ 42
Автомобиль қозғалысының теңдеуі белгілі РТ-РИ-РД-РВ=0, мұндағы РТ – бұл:
А) Жетекші доңғалақтардағы тарту күші;
В) Келтірілген инерция күші;
С) Жолдың кедергі күші;
D) Ауаның кедергі күші;
Е) Жетекші дөңгелектердің тежегіш күші;
$$$ 43
Автомобиль қозғалысының теңдеуі белгілі РТ-РИ-РД-РВ=0, мұндағы РВ – бұл:
А) Жетекші доңғалақтардағы тарту күші;
В) Келтірілген инерция күші;
С) Жолдың кедергі күші;
D) Ауаның кедергі күші;
Е) Жетекші дөңгелектердің тежегіш күші;
$$$ 44
Автомобиль қозғалысының теңдеуі белгілі РТ-РИ-РД-РВ=0, мұндағы РД – бұл:
А) Жетекші доңғалақтардағы тарту күші;
В) Келтірілген инерция күші;
С) Жолдың кедергі күші;
D) Ауаның кедергі күші;
Е) Жетекші дөңгелектердің тежегіш күші;
$$$ 45
Жолдың кедергі күшін формуласымен анықтайды, мұндағы f – тербеліске кедергі коэффициенті төмендігілерге тәуелді:
А) Шинаның типі мен жағдайына;
В) Жолдың типі мен жағдайына;
С) Автомобильдің жылдамдығына;
D) Автомоб ильдің тиелу деңгейіне;
Е) А, В, С нұсқалары.
$$$ 46
Ауаның кедергі күшін РВ=КВ*FB*V2, мұндағы FB- бұл:
А) Ауаның кедергі коэффициенті;
В) Автомобильдің беттік ауданы;
С) Жанамалану факторы;
D) Жолдың кедергі коэффициенті;
Е) Шинаның типіне байланысты болатын эмпириялық коэффициент.
$$$ 47
Автомобильің келтірілген инерция күші формуласымен анықталады, мұндағы М-бұл
А) Автомобиль массасы;
В) Тасымалданатын жүк массасы;
С) Маховиктің және онымен байланыстағы қозғалтқыш пен іліністіргіш тетіктерінің иенерция моменті;
D) Автомобильдің барлық дөңгелектерінің қосынды инерция моменті;
Е) Айналыстағы массаларды есепке алатын коэффициент.
$$$ 48
Техникалық жағдайы нашарлауынан қозғалтқыш қуатының азаюының себептері:
А) Поршень сақиналарының, поршень мен цилиндрлердің тозуынан;
В) Тұтандыру немесе бүрку моментін дұрыс қоймау;
С) Клапандардың ершіктеріне дұрыс жатпауы;
D) Жану камераларының қабырғаларына күйенің немесе кіргізуші құбыр қабырғаарында шайырлы қабықтың түзілуі;
Достарыңызбен бөлісу: |