Курсы: 1 Тәжірибелік (семинарлық,зертханалық) сабақтарға

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Фармакогнозия және химия кафедрасы	044 -52/18-( ) беттің -беті
	«Ботаника» пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік өңдеулер

Фармакогнозия және химия кафедрасы

Мамандығы: 051103 «Фармация»

Пәні: Ботаника

Курсы: 1

Тәжірибелік (семинарлық,зертханалық) сабақтарға

арналған әдістемелік өңдеулер

2014-2015 оқу жылы

Кафедра мәжілісінде талқыланды.

Хаттама №

Кафедра меңгерушісі,х.ғ.д.,проф. Патсаев Ә.Қ

№ 1 тақырып

1.Микроскоппен жұмыс істеу.Препараттарды дайындау және микроскоппен анықтау.

2.Ұлғайғыш аспаптар,олармен жұмыс істеу.

3.Өсімдік жасушасының құрылысын микроскоппен анықтау үшін қандай ұлғаю қолданамыз?

4.Микропрепараттарды дайындау үшін қандай бояғыштар қолданылады?

5.Протопласт жайындағы түсінік және оның түрлері.

6.Цитоплазма,оның құрылысы мен қасиеті.

7.Органоидтардың құрылысы және олардың қызметтері.

8.Протопласттың мембранасы.

9.Бірмембраналы,екімембраналы,мембранасыз органоидтар,құрылысы мен қызметі.

10.Плазмолемма,тонопласт,гиалоплазма, құрылысы мен қызметі.

11.Эндоплазматикалық жүйе.Рибосома.Гольджи аппараты.Сферосома.Лизосома.Олардың жасушада атқаратын рөлі.

12.Оптикалық және қосымша құрал жабдықтар.

13.Протопласттың туындылары.

14.Өсімдіктер мен жануарлардың жасушаларының жалпы айырмашылық белгілері.

15.Қорлық заттар,оның түрлері және жасушадағы пайда болуы.

16.Алғашқы және қорлық крахмалдың түзілуі.

17.Крахмал дәндердің түрлері және құрылысы.

18.Жасушада ақ заттардың пайда болуы.

19.Кристалдардың түрлері.

20.Жәй және күрделі крахмалдың түзілуі.

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Жасушаның құрылысын зерттеу үшін,қандай оптикалық аспаптар қолданылады?

2.Микроскоптың оптикалық және механикалық бөлігінің құрылысын атаңыз.

3.Уақытша микропрепараттарды дайындау ережелері.

4.Паренхималық және прозенхималық жасушалар дегеніміз не?

5.Қандай өлшемдер жасушаның өлшемдеріндей болады?

6.Өсімдік жасушасының құрылысын атаңыз.

7.Протопласттың органеллаларын атаңыз.

8.Цитоплазманың сипаттамасын,оның құрамын,физикалық күйін,қасиетін,функциясын атаңыз.

9.Цитоплазманың органеллалары,функциясы,құрылысы.

10.Ретикулумға,диктиосомаға,рибосомаға,митохондрияға,сферосомаға,лизосомаға сипаттама беріңіз.Функциясының құрылысын атаңыз.

11.Пластидтерге сипаттама беріңіз,оның рөлі,функциясы,қасиеттері.

12.Ядроны сипаттау,оның функциясы.

13.Жасуша тіршілігінде қорлық заттардың ролі.Қорлық заттардың бөліну формалары.

14.Қорлық заттарға анықтама беріңіз.Жасушада ақуыз,майлар,крахмал,инулин қандай түрде жиналады?

15.Алейронды дәндерге сипаттама беріңіз.Алейронды дәндердің құнды дәндердің диагностикасы.

16.Крахмалды дәндерге сипаттама беріңіз.Крахмалдың құрылысы. Функциясы.Өсімдік шикізатын талдау үшін крахмалды дәндердің диагностикасы.

17.Инулин оның құрылысы,функциясы.

18.Майлы майлар,олардың жасуша тіршілігіндегі атқаратын ролі.

19.Медицинада қолдану үшін қорлық заттардың мағынасы.

20.Өсімдік жасушасында кристалдың қандай қосылыстары кездеседі.Бөліну формалары,олардың жасуша тіршілігіндегі ролі,мағынасы.

5.Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау(оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу,белгілі препараттармен лабораториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып өткізу).

6.Әдебиет:

Негізгі:

1.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Орынбасарова К.К.»Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Қадишаева Ж.А.»Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3.Ә.Ә.Әметов.Ботаника.Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4.Ш.Н:Дүрмекбаева.Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы.Көкшетау:Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,204,-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев,К.Д.Рахимов,Егеубаева.Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов,С.М.Әдекенов,К.Д.Рақымов,Ә.И.Исамбаев,Б.И.Сауранбаев.Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7.Бақылау:

Тест:

1. Микроскоптың оптикалық бөлігіне не жатады?

A. жарықтандыру жабдығы

B. револьвер

C. зат үстелшесі

D. жарықтандыру окуляр

E. объектив

A. линзаның санынан

В. тубус ұзындығынан

С. Жарықтандырудан

D. дұрыс ретке келтіруден

Е. Препаратты дұрыс дайындаудан

А. Объективте көрсетілген

В. окулярда көрсетілген

С. Обьективтің ұлғайтқышын окулярдың ұлғайтқышына көбейту керек

D. экранда үлкейту

Е. визуальді анықтау

А. Екі өте жақын нүктелерді анықтау қабілеті

В. детальдерді перифериялық қамту қабілеті

С. Кеңірек көру аймағы

D. сызықтардың көбірек арақашықтығын анықтау қабілеті

Е. Әртүрлі конденсорлармен жұмыс істеу қабілеті

А. көрсету сапасының жоғарылығы

В. линзаның объективі мен окуляр аралығы

С. тубустың ұзындығы

D. төменгі линзаның қалыңдығы

Е. Жабын шынысы мен фронтальды тегістік арақашықтығы

В. айна

D. иристі диафрагма

Е. штатив және зат шынысы

8. Микроскоптың жарықтандырғыш жүйесіндегі конденсордың қызметін көрсетіңіз:

A. айнадан обьектіге түсетін жарық сәулесін тарату және конденсациялау үшін

B. обьектіге жарықты бағыттау үшін

C. жарық ағынын өзгерту үшін

D. көру аймағының шегін кеңейту үшін

E. жарықтың ультракүлгін сәулесінің ағынын жинау үшін

B. тубусты қозғалтып тұру үшін

C. жарықты обьектіге бағыттау үшін

D. микроскоптың жалпы ұлғаюын күшейту үшін

E. көру аймағының шегін кеңейту үшін

10. (in toto) тотальды препарат деп қандай препаратты атайды?

A. өсімдік ағзасындағы алдын ала кесіндісі өолданбаған препараттар

B. бояғыштар қолданып дайындалған препараттар

C. өсімдік ағзаларының кесіндісі ретінде қолданылатын препараттар

D. өте ұзақ уақыт қолданылатын препараииар

E. өте үлкен үлкейткіштерде оқып үйрететін препараттар

1.Өсімдік ұлпалар,анықталуы,сипаттамасы,әр түрлі белгілеріне қарай ұлпалардың жіктелуі.

2.Түзуші ұлпалар,анықталуы,сипатталуы жіктелуі,рөлі,маңызы.

3.Меристема дегеніміз не,олардың өсімдіктерде орналасуына байланысты жіктелуі.

4.Меристемалық ұлпалар жасушаның құрылысы.

5.Негізі ұлпалар,анықталуы,классификасы,рөлі,маңызы.Паренхима дегеніміз не?

6.Сіңіретін,ассимиляциялық,қор жинаушы паренхималардың сипаттамасы,қызметтері.

7.Аэренхима сипаттамасы,құрылысы,қасиеттері.

8. Негізгі ұапалардың қасиеттері.

9.Негізгі ұлпалар сипаттамасы,шоғырлануы,эпидерманың,перидерманың,қабықтың қызметтері.

10.Өсу конусы дегеніміз не?

11. Өсімдіктер биіктігіне,ұзындығына,қалыңдығына қарай ненің арқасында өседі?

12.Қандай ұлпалар каллюс деп аталынады,олардың қызметтері,орналасуы.

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Түзуші ұлпалардың сипаттамасы,шоғырлануы,біріншілік,екіншілік меристеманың қызметтері.

2.Қызметтерінің физиологиялық бөлінуіне байланысты ұлпалардың дамуы.Жасушалардың формасына,шығу тегіне,қызметіне қарай ұлпалардың жіктелуі.

3.Меристема,олардың типтері,өсімдікте шоғырлануы.

4.Ұшты меристемалар,жасушалар формалары,бөліну бағыты,жасушалар құрылысының ерекшкліктері

5.Жанама меристемалар,типтері,жасуша құрылысы,бөліну бағыты,олардың тіршілігінің туындылары.

6.Қыстырма, интеркалярлы меристемалар.

7.Негізгі ұлпалар,олардың орындалатын қызметтеріне байланысты жасушалардың құрылысының ерекшеліктері.

8.Апикальды,латеральды,интеркалярлы,ертелі ұлпалар дегеніміз не?Мінездеме беріңіз.

9.Біріншілік,екіншілік меристемаларды атаңыз.

10. Меристема үшін жасушалар бөлінуінің қандай типтері тән?

Өсімдік тіршілігі даму үшін жасушалардың дифференциациялық рөлі.

11. Қандай ұлпалар эмбриональды болып саналады?

Қандай жасушалар инициалды деп аталады?

12. Қандай ұлпалар өсімдікте ең үлкен орын алады?

13. Әр түрлі қызмет атқарушы,арнайы жасушалар тобы,өсімдік тіршілігінің бірлігін қалай қамтамасыз етеді?

1.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Орынбасарова К.К.»Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Қадишаева Ж.А.»Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3.Ә.Ә.Әметов.Ботаника.Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4.Ш.Н:Дүрмекбаева.Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы.Көкшетау:Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,204,-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев,К.Д.Рахимов,Егеубаева.Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов,С.М.Әдекенов,К.Д.Рақымов,Ә.И.Исамбаев,Б.И.Сауранбаев.Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7.Бақылау:

Тест:

1.Өсімдік ұлпалары дегеніміз не?

А. шоғырлануы біркелкі жасушалар тобы

В. біркелкі қызмет орындайтын жасушалар тобы

С. әр түрлі құрылысты,ұқсас қызмет орындайтын дифференциалды жасушалар тобы

Д. бірдей құрылысы бар жасушалар тобы

Е. шығу тегі,жалпы құрылысы,қызметтері бірдей жасушалардың арнайы тобы

А. жабыңқы

В. меристемалық

С. өткізгіш

Д. механикалық

Е. бөлгіш

3. Түзуші ұлпалардың қандай екінші атаулары бар?

А. шекарлы

В. паренхималы

С. апикалды

Д. меристематикалы

Е. склеренхималы

А. алмасу өнімдерінің шығуы

В. жасушалардың белсенді бөлінуі

С. ақуыз,крахмал жиынтығы

Д. транспирация

Е. фотосинтез

А. тек жапырақтарында

В. біркелкі өсімдік бойында

С. сабақтарында

Д. тек тамырында

Е. өсімдіктің өсу зонасында

А. тұрақты меристемалық жасушалар

В. жансызданған

С. фотосинтез жүргізетін жасушалар

Д. ядросы жоө жасушалар

Е. өсімдікті жабатын жасушалар

А. жасушалардың бөліну жылдамдығына қарай

В. шығу тегіне қарай

С. қызметіне қарай

Д. жасушалар размеріне қарай

Е. өсімдік ағзасында орналасуына қарай

А. ертелі

В. жанама

С. Ұшты

Е. инициальды

А. ертелі

В. жанама

С. қыстырма

Д. Ұшты

Е. латеральды

А. үшіншілік

В. екіншілік

С. тұрақтылығы үнемі

Д.үнемі кездеспейтін

Е.біріншілік

А. жанама

В. Ұшты

С. қыстырма

Е. екіншілік

1. Механикалық, өткізгіш ұлпалары,анықталуы,сипаттамасы,әр түрлі белгілеріне қарай ұлпалардың жіктелуі.

2..Колленхима дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

3. Склеренхима дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

4. Либриформ,талшық(луб)дегеніміз не,сипаттамасы,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы

Склеренхима дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

5. Склереидтер дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

6. Бұрышты,пластинкалы колленхима қызметі.

7. Склереидтердің әр түрлі түрлерінің бір-бірінен айырмашылықтары мен жалпы белгілері(тасты жасуша,макросклереидтер,остеосклереидтер,жұлдызды склереидтер,жіп тәрізді склереидтер,трихосклнреидтер)

8. Өткізгіш ұлпалар тобына мінездеме беріңіз:електі түтікшелер,сосудтар,трахкидтер.

9. Өзекке сипаттама беріңіз.

10. Либриформ,талшық(луб)дегеніміз не,сипаттамасы,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы

11. Склереидтер дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

12. Бұрышты,пластинкалы колленхима қызметі.

13.Склереидтердің әр түрлі түрлерінің бір-бірінен айырмашылықтары мен жалпы белгілері(тасты жасуша,макросклереидтер,остеосклереидтер,жұлдызды склереидтер,жіп тәрі Өткізгіш ұлпалар тобына мінездеме беріңіз:електі түтікшелер,сосудтар,трахкидтер.зді склереидтер,трихосклнреидтер)

14. Өткізгіш ұлпалар тобына мінездеме беріңіз:електі түтікшелер,сосудтар,трахкидтер.

15. Өзекке сипаттама беріңіз.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Өсімдік ағзасындағы арнайы ұлпалардың типтері,өсімдік тіршілігі үшін жасушаның дифференциялық рөлі.

2.Механикалық ұлпалардың жасушаларына тән белгілер қандай?

3.Колленхима жасуша құрылысының склеренхима жасушасының құрылысынан айырмашылығы қандай?

4.Неге колленхима жас өсімдіктердің органдарына тән?

5.Тін талшықтарының өзекті талшықтарынан не айырмашылығы бар?

6.Склерейд құрылыстарының ерекшеліктері қандай?

7.Електі түтікшелер,құрылысы,қызметі,өсімдіктерде орналасуы.

8.Түтікшелер(трахеи),құрылысы,қызметі,өсімдіктерде орналасуы,трахеяның типтері.

9.Трахеидтер,құрылысы,қызметі,өсімдіктерде орналасуы.

10.Өткізгіш шоқтар дегеніміз не,олардың құрылысы,қызметі.

11.Ксилема неден тұрады,олардың қызметі,басқа ұлпалардың шоқты түтікшелерінен айырмашылықтары.

12. Флоэма неден тұрады,олардың қызметі,басқа ұлпалардың шоқты түтікшелерінен айырмашылықтары.

13.Әр түрлі коллатеральді,биколлатеральді,концентрлі,радильді,ашық,жабық шоқтарға мінездеме беріңіз.

14.Өрлеуші ток,бәсеңдеуші ток қандай түтікшелерден тұрады?

15.Өсімдіктерде қандай өткізгіш элементтер органикалық заттардың жылжуын қамтамасыз етеді?

16.Түтікше-талшық шоқтарды сипаттаңыз,олардың типтері,қызметі,құрылысы.

17.Қабық қандай элементтерден тұрады?

18.Өсімдіктің қандай мүшелері немесе бөліктері перидермамен,ал қандйы қабықпен жабдықталған?

19.Саңылаудың орналасуына байланысты дара және қос жарнақты өсімдіктерді қалай ажыратуға болады?

1.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Орынбасарова К.К.»Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Қадишаева Ж.А.»Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3.Ә.Ә.Әметов.Ботаника.Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4.Ш.Н:Дүрмекбаева.Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы.Көкшетау:Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,204,-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев,К.Д.Рахимов,Егеубаева.Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов,С.М.Әдекенов,К.Д.Рақымов,Ә.И.Исамбаев,Б.И.Сауранбаев.Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7.Бақылау:

Тест:

1. Өсімдіктерде қандай ұлпалар тірек қызметін атқарады?

А. жабындық ұлпа

В. өткізгіш ұлпа

С. негізгі ұлпа

Д. механикалық ұлпа

Е. түзуші ұлпа

А. бөлгіш

В. негізгі

С. механикалық

Д. жабындық

Е. меристематикалық

А. жасушалардың қалыңдығынан

В. өте майда размерлі жасушалардан

С. үлкен размерлі жасушалардан

Д. механикалық ұлпалардың жасушаларының тығыз орналасуынан

Е. жасушалардың спецификалық орналасуынан

А. тасты жасушалар

В. склеренхима

С. склереидтер

Д. либриформа

Е. колленхима

А. склеренхима

В. колленхима

С. склереидтер

Д. либриформа

Е. тасты жасушалар

А. перециклда

В. біркелкі барлық ұлпаларда

С. флоэмада

Д. эпидерма астында

Е. ксилемада

А. шеңберлі

В. прозенхималы

С. бұрышты, пластинкалы

Д. цилиндрлі

Е. қалың қабықшалы

А. ритидома

В. склеренхима

С. склереидтер

Д. колленхима

Е. перидерма

А. біркелкі жасушалардың ұзындығы бойынша

В. бұрышты

С. пластинкалы

Д. шеңберлі

Е. цилиндрлі

А. тірі майда жасушалар

В. тірі емес өзектелген жасушалар

С. тірі емес паренхималы жасушалар

Д. тығыз байланысқан прозенхималы жасушалар

Е. изодиаметриалы жасушалар

№4 сабақ
1.Тақырыбы: Өркендердің құрылысындағы жалпы заңдылықтар.Дара жарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің өсінділіерінің құрылысы.Тамырлы және өркенді жүйе.

2.Мақсаты: Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің өсінділерінің құрылысын,тамырлы және өркенді жүйені,вегетативті мүшелердің құрылысындағы негізгі заңдылықтарды оқып үйрену.Тәжірибелік алынған білімді бітіктіру.

3.Оқыту мақсаты:

1.Өсімдіктің вегетативті мүшелері дегеніміз не?

2.Өсінді дегеніміз не,оның құрылысы,латынша атауы.

3.Даражарнақты және қосжарнақты өсінділердің құрылысына сипаттама беріңіз,ұқсастығы мен айырмашылығы.

4.Вегетативті мүшелердің құрылысындағы негізгі заңдылықтар?

5.Тұқымды ұрық,тамырлы мойын,гипокотиль,эпикотиль,колеоптиль дегеніміз не?

6.Тамырлы және өркенлі жүйе терминіне анықтама,сипаттама беріңіз.

7.Пайда болу жолына байланысты тамырлы жүйелердің жіктелуі.Тамырлы жүйелердің құрылысы.

8.Тамыр,оның функциясы,өсімдіктер өміріндегі маңызы.

9.Өркен дегеніміз не,оның негізгі бөліктері.

10.Өркендер қандай белгілеріне қарай жіктеледі?

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Өсінділер макроморфологиясына сипаттама беріңіз.

2.Өсімдіктің тұқымы қалай өседі және болашақ мүшелері(органдары)қалай пайда болады?

3.Тамырлы жүйелердің формалары мен түрлерінің сипаттамасы.

4.Бас тамырдың жүйесі,қосалқы тамырдың жүйесі,аралас тамырдың жүйесі дегеніміз не?

5.Бас тамырдың және қосалқы тамырдың жүйелері қандай формада болады?

6.Тұқымдар қалай өседі,өсімдіктің болашақ мүшелері қалай түзіледі?

7.Тамырлы жүйе мен бөлек тамырлардың түрлері қандай болады?

8.Тамыр мен өркеннің латынша атаулары.

9.Өркендердің бұтақтану типтері.

10. Даражарнақты өсімдіктердің тамыр құрылысының қос жарнақтылардың тамыр құрылысынан айырмашылығы қандай?

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау(оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу,белгілі препараттармен лабораториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып өткізу).

6. Әдебиет:

Негізгі:

1.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Орынбасарова К.К.»Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Қадишаева Ж.А.»Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3.Ә.Ә.Әметов.Ботаника.Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4.Ш.Н:Дүрмекбаева.Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы.Көкшетау:Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,204,-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев,К.Д.Рахимов,Егеубаева.Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов,С.М.Әдекенов,К.Д.Рақымов,Ә.И.Исамбаев,Б.И.Сауранбаев.Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

Тест:

1. Өсімдіктің вегетативті мүшелерін атаңыз:

А. тұқым,жапырақ,гүл,тамыр

В. жапырақ,өркен

С. гүл,жапырақ

Д. тұқым,өркен

Е. тамыр,жапырақ,өркен

А. гипокотелийден

В. ұрықтық қабықтан

С. тұқым бөлігінен

Д. тамыр мойнынан

Е. эпикотелийден

А.колеоптиль

В.эпикотель

С.гипокотель

Д.тамыр мойыны

Е.эндосперм

А. ұрықтық жапырақ

В. тұқым бөлігі

С. тамыр мойыны

Д. ювенильді жапырақ

Е. өсінді

А. өсіп кетуден және бұтақтанудан түзілген барлық өсімдіктер тамырларының жиынтығы

В. қосалқы тамырлардың жиынтығы

С. бас тамыр

Д.жапырақпен немесе өркенмен пайда болған тамырлар жиынтығы

Е.қосалқы тамырлардың жүйесі

А. негізгі

В. бұтақталған

С. шашақты

Д. жекелік

Е. аралас

А. аралас

В. жекелік

С. шашақты

Д. бұтақталған

Е. негізгі

1. 
   Тақырыбы: Жапырақ анатомиясы мен морфологиясы. Жіктелуі.
   
2. 
   Мақсаты: Жапырақтың морфологиялық және анатомиялық құрылысын және олардың сыртқы факторларға тәуелділігін оқу. Жапырақтың өсуі мен дамуын, жапырақ формаларын және жапырақтың физиолоиялық қызметін оқып үйрену. Алған білімдерді тәжірибеде қорытындылау.
   
3. 
   Оқыту мақсаты:
   

1. 
   Жапырақ, оның бөліктері, орналасуы, жіктелуі, атқаратын қызметі.
   
2. 
   Жапырақ тыртығы дегеніміз не?
   
3. 
   Жапырақтың морфологиялық және анатомиялық құрылыстарына жалпы сипаттама беріңіз.
   
4. 
   Жапырақтың жүйкеленуінің негізгі типтері.
   
5. 
   Жасыл жапырақтың физиологиялық қызметі.
   
6. 
   Жапырақтың қандай формалары болады, гетерофилия деген не?
   
7. 
   Жай жапырақтың күрделі жапырақтан айырмашылығ неде?
   
8. 
   Жапырақ көлемінің өзгеріп отыруының себептері қандай?
   
9. 
   Жай жапырақтар қандай өсімдіктерге және күрделі жапырақтар қандай өсімдіктерге тән?
   
10. 
    Жапырақтардың түсуінің қандай биологиялық мәні бар?
    

4. 
   Тақырыптың негізгі сұрақтары:
   

1. 
   Жапырақ тақтасының морфологиялық ерекшеліктері.
   
2. 
   Жакпырақтың анатомиялық құрылысы,жапырақтың метеморфозы.
   
3. 
   Мезофилл,ксилема,флоэма,склеренхиманың орналасуын түсіндіріңіз.
   
4. 
   Көлеңкелі және жарықтық жапырақтар туралы түсінік.
   
5. 
   Жүйкеленудің қарапайым типіне не жатады?
   
6. 
   Жапырақтың өсімдік тіршілігіндегі атқаратын рөлі қандай?
   
7. 
   Жай жапрырақтар мен күрделі жапырақтарды қалай жіктейді?
   
8. 
   Қандай жапырақтарды қарапайым жапырақтарға жатқызады?
   
9. 
   Дорзовентральды және изолатеральды жапырақтардың құрылысының жалпы планы қандай?
   
10. 
    Жапырақтардың формациясы деген не?
    
11. 
    Жапырақ бөліктерін орналасуына қарай түсіндір.
    
12. 
    Жапырақтың түсуін түсіндір.
    
13. 
    Қылқан жапырақтылардың жапырақ құрылысы туралы түсінік.
    
14. 
    Жапырақтың бөліктері мен түрөзгерістері.
    
15. 
    Жапырақ фотосинтнз,транспирация,газ алмасу ағзалары ретінде.
    

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев, К.Д.Рахимов, Егеубаева. Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

ТЕСТ:

1. 
   Жапырақтың сабағының төменгі кеңейген бөлімі қалай деп аталады?
   

В. жапырақша

С. раструб

Д. примордия

Е. рахис

2. Жапырақтың ұлпаларының қандай типі фотосинтез қызметін атқарады?

А. Бағаналық мезофилл

В. Борпылдақ мезофилл

С. жүйкеленуі

Д. эпидерма

Е. склерсидтер

А. Пластохинол, цитохром, пластоциан, ферродоксин

В. Ферродоксин, цитохром, пластоциан, пластохинол

С. Пластоциан, цитохром, пластохинол, ферродоксин

Д. Пластоциан, ферродоксин, цитохром, пластохинол

Е. цитохром, ферродоксин, пластоциан, пластохинол

А. Энергияның бөлінуі

В. Глюкозаның ыдырауы

С. Глюкозаның түзілуі

Д. Судың фотолизі

Е. тұздардың түзілуі

А. micropils

В. flores

С. radix

Е. petala

А. Доға тәрізді

В. Тор тәрізді

С. Саусақ тәрізді

Д. дихатомиялық

Е. параллелді

А. Гүл жапырақшасы

В. ұшыңқы

С. жанындағы

Д. примордиалды

Е. тұқым жарнақты

А. Қор жинау

В. Газ алмасу

С. Фотосинтез, транспирация

Д. қорғаныс

Е. өткізгіш

А. саусақты

В. қауырсынды

С. оймалы

Д. тісті

Е. қоршаулы

А. Жабындық ұлпа

В. Сыйымды түрі

С. Өсімдік жапырағынан судың булануы

Д. Ашу түрі

Е. өткізгіш ұлпа

А. устьица

В. Экскреторды заттар

С. Кішкене бездер

Д. Қор заттары

Е. эпидерма, талшық, жүйкелену

А. Саусақ тәрізді

В. Доға тәрізді

С. Тор тәрізді

Д. дихатомиялық

Е. параллелді

А. Қарама-қарсы

В. кезекпен

С. топталып

Д. Екі қатар

Е. бір қатар

1. 
   Генеративті және вегетативті мүшелердің құрылысының прогрессивті белгілері.
   
2. 
   Гүлдің формуласы мен диаграммасы.
   
3. 
   Гүл жынысты және жыныссыз көбею қызметін атқаратын түрі өзгерген өркен.
   
4. 
   Гүлдің бөліктері
   

6. Гүлдің құрылысының ерекшеліктері. Біржынысты, қосжынысты, актиноморфты, зигомофты гүлдер.

7. Гүлдің шығу тегі қандай(эванттық,стробилярлық.теломдық теориялар)?

8. Өсімдіктің репродуктивтік мүшелері.Гүл.Гүл шоғыры.Микро- және мегаспорогенез.Тозаңдану.Ұрықтану.Гүл серігі,андроцей,гинецей.

9. Анемофильды энтомофильды өсімдіктер.Аталықтың құрылысы мен қызметі,тозаңның өнуі мен құралуы.

5. 
   Тақырыптың негізгі сұрақтары:
   

2. Қарапайым гүлсерігінің қандай типтері болады?

3. Гүлдің құрылысының ерекшеліктері. Біржынысты, қосжынысты, актиноморфты, зигомофты гүлдер.

4. Гүлдің шығу тегі қандай (эванттық, стробилярлық, теломдық теориялар)?

5. Өсімдіктің репродуктивтік мүшелері.Гүл.Гүл шоғыры.Микро- және мегаспорогенез.Тозаңдану.Ұрықтану.Гүл серігі,андроцей,гинецей.

6. Анемофильды энтомофильды өсімдіктер.Аталықтың құрылысы мен қызметі,тозаңның өнуі мен құралуы.

7. Тұқым бүршігінің пайда болуы,тұқымның дамуы және оның құрылысы.

8. Жай гүл шоғырының күрделі гүл шоғырынан,күрделі моноподиальды гүл шоғырының,күрделі симподиальды гүл шоғырынан принциптік айырмашылығы неде?

9. Қосарланып ұрықтану.Жабық тұқымды өсімдіктердің буын кезектесуі және тұқым ядролық фазасы.

13. Гинецейлердің андроцейлердің қандай типтері бар?

14.Қосарланған гүлсерігімен қарапайым гүлсерігінің айырмашылығы неде?

15.Қандай күлте жапырақшаларды актиноморфты,қандай күлте жапырақшаларды зигомофты,ал қандай күлте жапырақшаларды асцимметриялы деп аиайды?

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев, К.Д.Рахимов, Егеубаева. Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

Тест:

1. Гүлдің қай бөлігі оның қалыптасуының ерте кезеңдерінен бастап қорғаныштық қызметін атқарады?

А. бөбешік жапырақ

В. гүл тостағаншасы

С. гүлжапырақ

Д. гүлдің тәжі(күлте)

Е. аталықтар

А. гинецей

В. стробил

С. тұқым бүршігі

Д. андроцей

Е. тозаң

А. собық

С. қалқан

Д. шоқ

Е. масақ

А. гесперидий

В. көп сүйекше

С. жидек

Е. цинородий

А. гүл тостаған жапырақшалардың жиынтығы

В. күлтелер жиынтығы

С. аналықтардың жиынтығы

Д. аталықтардың жиынтығы

Е. аталықтарлың стерильдігі

А. 2

С. 3

Е. 5

А. қияр

С. алма

Е. күнбағыс

№2 Сабақ

1. Тақырыбы:Қосжарнақтылар класы.Боскүлтелілік қатары.Магнолиялар,лаврлылар,сарғалдақтар,бөріқарақаттар тұқымдастарына сипаттама. Раушангүлділер тұқымдасы.Итмұрындар, алмалар алхорыларға сипаттама.
2. Мақсаты: «Жоғары сатыдағы өсімдіктер систематикасы», «Қосжарнақтылар класы» тараулары бойынша теориялық және тәжірибелік дағдылар деңгейін анықтау. Алған білімдерді тәжірибеде қорытындылау.

3. Оқыту тапсырмалары:

1. Систематика тапсырмалары.

2.Таксономиялық категориялары,олардың сипаттамлары

3.Дәрілік өсімдіктердің табиғи және жасанды жіктелу мысалдары

4. Филогенетикалық жүйе

5.Түрі,туысы,тұқымдасы,қатары,класы,бөлімі,өсімдіктер патшалығы

2. Таксономиялық категориялары және таксондар. Өсімдіктер систематикасының әдістері

3. Гүлді өсімдіктердің маңызды таксономиялық топтары. Қосжарнақтылар мен даражарнақтылардың негігі ерекшеліктері.

4. Қосжарнақтылар класы. Боскүлтелілік қатары.

5. Магнолиялар,лаврлылар,сарғалдақтар,бөріқарақаттар, раушангүлділер тұқымдастарының морфологиялық және анатомиялық сипаттамасы.

6. 
   Итмұрындар, алмалар алхорыларға сипаттама. Негізгі өкілдерінің қолданылуы
   

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев, К.Д.Рахимов, Егеубаева. Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

Тест:

1. Қосжарнақты шөптесін өсімдіктердің тірі механикалық ұлпасы:

A. бұрышты колленхима

B. тақталы колленхима

C. перициклді склеренхима

D. либриформ

E. камбиформ

А. тұқым жарнағы екеу, жүйкеленуі торлы, кіндік тамыр жүйесі, гүлдерінің мүшелері 5 қатар түзеді

В. кіндік тамыр жүйесі, жүйкеленуі торлы, гүлдерінің мүшелері 3 қатар түзеді

С. тұқым жарнағы біреу, жүйкеленуі доға тәрізді, гүлдерінің мүшелері 3 қатар түзеді

D. тұқым жарнағы біреу, шашақ тамыр жүйесі, жүйкеленуі торлы, гүлдерінің мүшелері 4 қатар түзеді

Е. тұқым жарнағы біреу, жүйкеленуі саусақты, тамыр жүйесі бұтақты, гүлдерінің мүшелері 5 қатар түзеді

А. екі бүйірлі қарама-қарсы тұқым жарнағының+

В. бір бүйірлі тұқым жарнағының

С. алдыңғы қарама-қарсы тұқым жарнағының

D. бір тұқым жарнағының

Е. екі тұқым жарнағының

А. спиральды

В. шеңбердің бойымен

С. эллипс тәрізді

D. түзу

Е. жүрек тәрізді

А. 429

С. 324

Е. 506

А. көп сүйекше

В. бүлдірген жеміс

С. асбұршақ

D. көп жаңғақша

Е. көп таптама

А. раушангүлділер

В. тасжарғандар

С. бұршақтар

D. мирталар

Е. руталар

А. раушангүлділер

В. тасжарғандар

С. бұршақтар

D. мирталар

Е. руталар

1. Мимозалылар, цезалпинділер,бұршақтар,шатыршагүлділер тұқымдастарының сипаттама

2. Мимозалылар, цезалпинділер,бұршақтар,шатыршагүлділер тұқымдастарында қанша түр бар?

3.Өсімдіктердің вегетативті және генеративті органдарының биологиялық ерекшеліктері

4. Негізгі өкілдерінің қолданылуы

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Бұршақгүлдер қатары

2. Мимозалылар және Цезальпинділер тұқымдасының сипаттамасы. Негізгі өкілдерінің қолданылуы

2. Бұршақтар тұқымдасының тұқымдасының сипаттамасы

4. Шатыршагүлділер және көкнәрлер шатыршагүлділер тұқымдасының сипаттамасы

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау (оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу, белгілі препараттармен лобороториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып сабақ өткізу).

6. Әдебиет:

Негізгі:

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев, К.Д.Рахимов, Егеубаева. Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

Тест:

1. Fabaceae тұқымдасының өсімдіктерінің жемісі:

А. асбұршақ

В. жаңғақша

С. таптама

D. жидек

Е. сүйекше

А. сана

С. беде

Е. асбұршақ

А. азот

С. оттек

Е. күкірт

А. сана

С. беде

Е. асбұршақ

А. софора

В. фасоль

С. беде

Е. асбұршақ

А. камедтерді

В. шайырларды

С. шырыштарды

D. эфир майын

Е. сүттігенді

А. шатыршагүлділер

В. күрделігүлділер

С. бұршақтар

D. орамжапырақтар

Е. сарғалдақтар

А. салбыраңқы жеміс

В. бұршаққын

С. жаңғақ

D. гесперидий

Е. сүйекше

А. жемістерін

В. жапырақтарын

С. тамырларын

D. гүлдерін

Е. шөбін
№4 Сабақ

2. Тауқалақайлар,айлаулықтар,сабынкөктер,алқалар тұқымдастарына сипаттама.

3. Біріккен күлтелілік қатары. Талдар және шамшаттар тұқымдастарына сипаттама.

4. Өсімдіктердің вегетативті және генеративті органдарының биологиялық ерекшеліктері

5. Негізгі өкілдерінің қолданылуы

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау (оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу, белгілі препараттармен лобороториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып сабақ өткізу).

6. Әдебиет:

Негізгі:

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

А. орамжапырақтар

В.сельдерейлер

С.алқалар

D.бұршақтар

Е. тарандар

А.орамжапырақтар

В. сельдерейлер

С. бұршақтар

D.алқалар

Е.тарандар

А.орамжапырақтар

В.сельдерейлер

С.алқалар

D.бұршақтар

Е.тарандар

А. жидек немесе қорапша

В. бұршаққын немесе қорапша

С. жаңғақ немесе бұршаққын

D. гесперидий немесе бұршақ

Е. бұршақ немесе қорапша

В. дәрумендерге

С. сапониндерге

D. эфир майларға

Е. полисахаридтерге
№5 Сабақ

1. Тақырыбы:Қосжарнақтылар класы. Астрагүлділер қатары. Астрагүлділер тұқымдастары.Түтікшетүстес және тілшегүлділер тұқымдастарына сипаттама.Даражарнақтылар класы. Астрагүлділер

2. Мақсаты: «Жоғары сатыдағы өсімдіктер систематикасы», «Қосжарнақтылар класы» тараулары бойынша теориялық және тәжірибелік дағдылар деңгейін анықтау. Алған білімдерді тәжірибеде қорытындылау.

3. Оқыту тапсырмалары:

1. Астрагүлділер, Лалагүлділер,астықтар тұқымдастарының сипаттама

2. Өсімдіктердің вегетативті және генеративті органдарының биологиялық ерекшеліктері

3. Негізгі өкілдерінің қолданылуы

2. Астрагүлділер тұқымдастарына сипаттама, өкілдері және олардың медико-биологиялық маңызы

3 Түтікшетүстес және тілшегүлділер тұқымдастарына сипаттама, өкілдері және олардың медико-биологиялық маңызы

4.Даражарнақтылар класы.

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев, К.Д.Рахимов, Егеубаева. Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

Тест:

1. Астрагүлділердің гүл шоғыры:

А. масақ

В. собық

D. себет

2. 
   Астрагүлділердің латынша атауы:
   

B. Dioscoreaceae

C. Poaceae

D. Araceae

E. Asteraceae

3. 
   Жапырақтардың доғалы және параллель жүйкеленуі ... тән.
   

В. қос жарнақты өсімдіктерге

С. ашық тұқымды өсімдіктерге

D. саңырауқұлақтарға

Е. балдырларға

4. Лилиялар тұқымдасының латынша аттары:

A. Asteraceae

B. Dioscoreaceae

C. Poaceae

D. Liliaceae