Лекция 11 Ғылыми коммуникацияның ерекшеліктері
жүктеу/скачать 23.29 Kb.
|
|
Лекция 11 Ғылыми коммуникацияның ерекшеліктері. 1. Академиялық тіл дегеніміз не? Тіл-бұл логикалық ойлау құралы, онсыз жалпы ақылға қонымды адамның болуы мүмкін емес және біздің табысты кәсіби қызметіміз. Өмір бойы біз көптеген тілдерді түсінуді, жазуды және сөйлеуді үйренеміз. Әріптер, сандар, логикалық, химиялық, экономикалық, қаржылық белгілер мен белгілер экономика және медицина, математика және құқықтану, ядролық физика және банк дела, кванттық механика және астрология (академиялық тіл) тілдерін құрайды. Сондай-ақ сән, жарнама, Бизнес, бұқаралық ақпарат құралдары немесе Интернет тілі бар. 2. Термин нені білдіреді? Термин (лат. терминус-шек, шекара)-ғылымның, техниканың, өнердің және т.б. саласының қатаң анықталған тұжырымдамасының атауы болып табылатын сөз немесе сөз тіркесі (Шартты өрнек). Терминдер заттардың, құбылыстардың, олардың қасиеттері мен өзара әрекеттесуінің осы саласына тән мамандандырылған, нақты белгілер ретінде қызмет етеді. Көбінесе көп мағыналы және эмоционалды түске ие жалпы лексика сөздерінен айырмашылығы, қолдану аясындағы терминдер бір мәнді және экспрессиясыз. Терминдер белгілі бір терминологияда бар, яғни олар тілдің белгілі бір лексикалық жүйесіне енеді, бірақ тек белгілі бір терминологиялық жүйе арқылы. Жалпы тіл сөздерінен айырмашылығы, терминдер контекстке байланысты емес. Осы ұғымдар жүйесінде термин бір мәнді, жүйелі, стилистикалық бейтарап болуы керек (мысалы, "парадигма", "кварк", "атом"). 3. Терминнің ерекшелігі неде? Термин тек арнайы тұжырымдаманы білдірмейді, ол міндетті түрде Тұжырымдаманың анықтамасына, яғни анықтамаға, қатаң және дәл негізделеді. Анықтама-бұл термин ұсынған ғылыми тұжырымдаманың мазмұнын ашатын және ықтимал анықталатын сұраққа жауап ретінде қызмет ететін мәтін сегменті: бұл нені білдіреді? Мысалы: электр өрісінің анықтамасы - электр өрісі-бұл электр зарядтарының айналасында пайда болатын және зарядтардың бір-біріне әсерін беретін зат түрі. Тағы бір мысал, математикалық маятниктің анықтамасы-математикалық маятник салмақсыз және созылмайтын жіпке ілінген материалдық нүктеден тұратын жүйе. 4. Ұғымдарды ажыратыңыз:" жалпы ғылыми"," салааралық"," жоғары мамандандырылған " терминдер. Кәсіби қарым-қатынастың әртүрлі салаларында жалпы ғылыми, салааралық және жоғары мамандандырылған терминдер ерекшеленеді. Жалпы ғылыми лексика әртүрлі ғылыми пәндерде кездеседі, ол зерттелетін шындықтың әртүрлі салаларында объектілермен, құбылыстармен, процестермен, қасиеттермен және т.б. байланысты Кең профильдің (процесс, уақыт, кеңістік, факторлар, тәуелділік, функция, жиілік, ықтималдық) арнайы ұғымдарын білдіреді. Салааралық немесе бейіндік Лексика функционалды түрде қолданудың тар саласына бағытталған. Салааралық терминология ең жоғары тақырыптық өнімділікке ие, салааралық терминологияның элементтері әртүрлі ғылыми пәндерге еркін енеді. Мысалы, физикалық терминдер (сөздер мен сөз тіркестері), мысалы, үдеу, энергия, қуат, күш, өріс, оптика маманы да, радиофизик те, қатты дене физикасы маманы, геофизик және т. б. білуі керек. Жоғары мамандандырылған лексика жеке пән ұғымдарын білдіреді: электромагниттік өріс (радиофизика), серпімділік күші (физика, механика), оқиғалар алгебрасы (математика, Ықтималдық теориясы), тамыр массасы (геология), гастрит (медицина), макет (полиграфия). 5. Академиялық жазудың анықтамасы қандай? Академиялық жазу-бұл ғылыми жұмыстарды ұсыну стилі. Бұл ғылыми еңбектердегі ойларды қысқаша және қол жетімді түрде жеткізу қабілетін білдіреді. 6. Академиялық жазудың ерекшеліктері қандай? Ғылыми мәтіннің ерекшелігі-ол жаңа білім береді, жаңа мәліметтер береді, мақала авторы анықтаған талдау нәтижелері мәселенің шешімін ұсынады. Зерттеу нәтижелерін көрсететін ғылыми мәтін жауап іздеу барысын көрсетуі керек (шешімді қалай алатынымызды түсіндіріңіз) және жауаптың табылғанын немесе жауаптың әлі мүмкін .стігін көрсетуі керек. Ғылыми мәтінге не тән емес? Ғылыми мәтіннің аудиторияның пікірін қалыптастыру немесе оқырманның көңілін көтеру мақсаты жоқ. Ғылыми мәтін жаңа, тривиальды емес сұраққа жауап іздеуге бағытталған және оқырманға ғылымда белгілі ақпаратты жеткізуге емес, оқырманның көңілін көтеруге немесе тіпті оқырманның тақырыпқа деген қызығушылығын оятуға бағытталған. Ғылыми мәтіннің публицистикалық және ауызекі мәтіндерден ерекшеленетін басқа қасиеттері-сенімділік, объективтілік, тексеру мүмкіндігі, құрылымы, тұтастығы. 7. Академиялық жазудың қандай түрлері бар? Академиялық жазу жүйесін жасаушылар бастапқы (ғылыми мақала, диссертация, академиялық шолу, монография және т.б.) және екінші жанрларды (ғылыми жобаның сипаттамасы, тезис, реферат, ғылыми пікірталас, энциклопедиялық мақала, реферат) ажыратады. Лекция 12 1. Эссе дегеніміз не және оның ерекшеліктері қандай? Эссе-бұл прозалық мәтіндер қысқа түрде жасалынатын, әдетте бес беттен аспайтын әдеби жанр (бірақ ерекшеліктер орын алады). Мәтінде автор қандай да бір жағдайға немесе мәселеге, әдетте, өзекті және өзекті мәселеге өзінің көзқарасын баяндайды. Автор өз пікірін еркін түрде білдіре алады, эссе қатаң композицияны білдірмейді, ауызекі тілді қолдану және тіпті оқырмандарға жүгіну құпталады. Эссе жазу өте пайдалы, өйткені ол авторға ойларды нақты және сауатты тұжырымдауды, ақпаратты құрылымдауды, негізгі ұғымдарды қолдануды, себеп-салдарлық байланыстарды бөліп көрсетуді, тәжірибені тиісті мысалдармен суреттеуді, өз тұжырымдарын дәлелдеуді үйренуге мүмкіндік береді. Эсседе мәселе бойынша эссе авторының ойлары қысқаша тезистер түрінде баяндалады (Т). Ойды дәлелдеу керек - сондықтан тезистен кейін дәлелдер (лар) келеді.Эссе құрылымы: кіріспе, тезис және аргументтер, тезис пен аргументтер, тезис пен аргументтер, қорытынды.Кіріспе мен қорытынды мәселеге назар аударуы керек (кіріспеде ол қойылады, қорытындыда автордың пікірі жинақталады). 2. Рефераттың негізгі элементтері қандай? Рефераттың құрылымы алты негізгі элементтен тұрады-бұл титул парағы, мазмұны (мазмұны), Кіріспе, Негізгі бөлім, қорытынды, библиографиялық тізім. Қосымшалар міндетті емес, сондықтан қажет болған жағдайда көрсетіледі. Ғылыми мақаланың рефераты үш негізгі элементтен тұрады: * кіріспе бөлім мақала, жарияланған күні, авторы, атауы және қысқаша мазмұны туралы ақпаратпен; * ғылыми жұмыс тезистерінің негізгі бөлігі: ол не туралы, мақсаттары мен міндеттері, ғалымдар жасаған қорытындылар; * қорытынды ғылыми жұмыс авторларының алған деректерін талдаудан, одан әрі іс-әрекеттер туралы қорытынды мен болжамдардан тұрады. 3. Реферат түрлері. Ақпараттық және индикативті рефераттар бар. Ақпараттық эсселерде бастапқы құжаттың барлық негізгі ережелері, иллюстрациялық материалдар, маңызды дәлелдер, зерттеу әдістемесі туралы мәліметтер және т. б. жинақталған.; Индикативті рефераттар барлық емес, тек рефератталған құжаттың тақырыбымен тығыз байланысты негізгі ережелерді қамтиды; барлық екінші реттік төмендейді. 4. Қандай мақсаттар үшін аннотациялар жасалады? Аннотация жасаудың мақсаты-ғылыми мақаланың тақырыбын ақпараттық, түсінікті және қысқаша ұсыну. Аннотация, ұсынылған жұмыстың мәнінің қысқаша мазмұны ретінде оқырмандарға негізгі мәтінді оқу керек пе, жоқ па, сонымен қатар ақпараттық жүйелерде жарияланымды оңай табу үшін қажет. Мақала арналған мақсатты аудиторияны көрсетіңіз. Аннотация негізгі мазмұнға сәйкес келуі керек. Мақалада қарастырылған мәселелер мен нәтижелерді тізімдеңіз. Аннотацияның құрамы қандай? Әдетте, реферат қарапайым сөйлемдерден тұрады және үш міндетті бөліктен тұрады: құжаттың библиографиялық сипаттамасы бастапқы дереккөздің мазмұндық сипаттамасы (мақала/кітап тақырыбы және оның мәселелері) аннотацияланған мәтіннің адресаты 6. Реферат пен рефераттың айырмашылығы неде? Осылайша, аннотация мен рефераттың негізгі айырмашылығы-аннотация тек негізгі тақырып туралы және бастапқы дереккөз мәтінінде қозғалған мәселелердің тізімі туралы түсінік береді, ал реферат бойынша түпнұсқада баяндалған мазмұн туралы пікір жасауға болады. 7. Диссертация дегеніміз не және оның құрылымы қандай? Диссертациялар екінші, төмен ғылыми жанр болып табылады, зерттеу барысын түсіндіру, қорытындылардың егжей-тегжейлі негіздемесі баяндамада немесе тақырып бойынша кейінгі мақалада беріледі деп болжанады. Тезистердің қорытындысы зерттеу перспективаларын сипаттай алады, шектеулерді көрсете алады, жұмыстың теориялық және практикалық маңыздылығы туралы есеп бере алады және т.б. сонымен бірге тезистерге қорытындысыз рұқсат етіледі, өйткені барлық тұжырымдар негізгі бөлімде бар. Тезистердегі әдебиеттер тізімі әдетте қысқа. Ол тезистер мәтінінде сілтемелер берілген жұмыстарды ғана қамтуы мүмкін. жүктеу/скачать 23.29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|