Лекция: 15 сағат лбс: 15 сағат С¤Ж: 45 саѓат обс¤Ж: 45 саѓат Барлыќ саѓат саны: 135 саѓ

2. Мәтіндік массивті реттеу

Ысқақова Дамира

Мустафаев Кажым

Атчабаров Жәнібек

Оралханова Маржан
Procedure TForml.ButtonClick(Sender: TObject);

const n=5;

var a : array [l..n] of string;

d, k, j : integer;

r: siring;

begin

for k := 1 to n do

a[k] := InputBox(a{k}, ;кезекті элемент -, ");

г-'АӘБВГҒДЕЖЗИЙКҚЛМНҢОӨПРСТУФХ;

d := length(r);

Memol. Lines. Add(a[k])

TStringList - жолдармен жұмыс icтeyгe арналған аталық TString класының алғашқы ұрпақ класы. TstringList ті пайдаланып, 2.14.3-тақырыпта берілген мысалдағы сияқты, формада орнатылған ТМето комппонентінің терезесіне көп қатарлы жолдар, жолдык массив енгізуге болады және класс қасиетін пайдаланып, оларды автоматты түрде реттеу (сорттау) да мүмкін. Кластың тәсілдері мен қасиеттерін жеткілікті ол аталық кластың қасйеттерін пайдалана алатын да белгілі) мысал,

Function Add (Const ; string); Integer;

Procedure Assign (Source : ТPersistent);

Property Sorted : Boolean; // Sorted — True

Property Count: Integer; т.б.

Лекция 9. Консольдық қосымша. Программаны дұрыстау

1. Консольдык ќосымша

3. Ерекше жағдайлар

4. Баспаға шығару

1. Консольдык ќосымша

Кµрінген Form1, Unit.pas терезелерін жабу. Экранда Delphi мен Object Inspector терезелері ќалады;

Терезені тазалау жєне экранды аќ т‰сті ету (соњѓысы ‰шін терезеніњ тањдау т‰ймесін шертіп, кµрсеткіш арќылы экранды тањдап шыќса болѓаны);

Программа теру. Ол ASCII кодтары ќолданылатын Турбо Паскаль программасындай ж±мыс істейді. Программа мєтіні {$APPTYPE CONSOLE} н±сќауынан басталады (2.20- сурет). Ол консольдыќ ќошымша дайындалатыны жµнінде компилятар н±сќауы. Мысалы,
Program My Progr;

{$APPTYPE CONSOLE}

Uses

SysUtils;

Begin

Y:=3*x+5;

Writeln(‘y=’, y : 6 : 3);

Readln;

Жазып болған соң (іске ќосу командасын беру керек. My Progr таќырыпты терезе пайда болады (терезеде орнатылѓан т‰ймелер арќылы терезені ‰лкейту, шрифті тањдау, терезені аќ т‰сті ету ќиын емес). Терезеде кµрінген с±раќќа жауап енгізілген соњ КЌ клавишін басу керек.

Программа жазылѓан терезеге ќайтып µту ‰шін кµрінген терезені б‰ктеу жеткілікті.

Консольдыќ программа терезесін экранѓа шыѓарудыњ екінші тєсілі:File-New командасын беріп, ашылѓан терезеніњ Consol Wizard ( не Console Application) белгішесін тањдау.

2. Программаны д±рыстау

Программаныњ синтаксистік т‰рде жазылуы д±рыстыѓын компилятордыњ µзі ќадаѓалап отыруы жєне терезесін экранда кµрсету ‰шін єдетте Delphi орнатылѓан соњ ол к‰йге келтіріліп ќойылады. Оныњ бірі – Project – Options (проект –к‰йге келтіру) командасын беріп, ашылѓан терезеніњ Compiler бетіндегі жазуларды 2.21 – суреттегі сияќты орнатып ќою керек.

2.21 – сурет. Компиляторды к‰йге келтіру терезесі.

3. Ерекше жаѓдайлар

Программаѓа нолге бµлу жєне т.с.с. орындалмайтын ќате єрекеттердіњ кездейсоќ енгізілуі де м‰мкін. Олар ерекше жаѓдайлар делінеді. Ерекше жаѓдайларды µњдеу ‰шін Delphi-ге стандартты µњдеуіштер класы енгізілген. ¤њдеуіштер атаулары E єріпінен басталады:

EZeroDrivide – нµлге бµлу;

EIntError – б‰тін сандармен ж±мыс кезінде кездесетін ќателер;

EConvertErrror – мєнніњ типін т‰рлендіру ќатесі, т.б.

Мысалы, мынадай программа ‰зіндісін

Begin

Y:=x/k;

ShowMessage(Floattostr(y));

End;
Орындау кезінде нөлге бөлуге болмайтыны жазылған суреттегі хабар шығады(k=0 болған кезде).

Ерекше жағдайды хабарлау терезесі

Ерекше жағдайды өңдеу үшін Delphi ортасында блокты қорғау механизмі қарастырылған.Оның жазылу түрі:
Try

<операторлар>;

except

<ерекше жағдайларды өңдеуіштер>

else

<операторлар>

end;
Блокты қорғау блогы Try (байқап көру) қызметші сөзінен басталып, end сөзімен аяқталады.Мұнда алдымен try..except бөлімінің операторлары орындалады. Егер операторлар ерекшеліксіз орындалса, қорғалған блоктың жұмысы осымен аяқталып, басқару end операторынан соң жазылған операторға беріледі.Егер ерекшелік бар болса, басқару except - тен соң жазылған бөлімге беріледі(блокқа else бөлімін енгізу міндетті емес).
1 – мысал. h=1 қадам бойынша [-2;2 кесіндісінде y=2x/(x+1) функциясының мәндерін есептеу керек.

Procedure Tform1. Button1Click(sender:Tobject);

Var y:real;x:integer;y1:string;

Begin

Try

For x:=-2 to 2 do

Begin

Y:=2*x/(x+1); y1:=FloatTo Str(y);

ShowMessage(y1);

End;

Except

On EzeroDivide do

Begin

ShowMessage(‘Нөлге бөлу мүмкін емес’);

Close;

End;

End;
Программаны іске қосқан кезде, алдымен суретте көрсетілген терезе шығады. Ал программа қайта қосылса типті түрлендіру қате сөйлемі жазылған шығару терезесі көрініп, программа жұмысы тоқтатылады.
2-мысал. ‘Ermek1’ файлы дискіде жазулы болсын. Оны ашу операторын try блогын енгізіп жазу керек.

Программа үзіндісі:

Var F:TextFile;

Begin

AssignFile(F, ’Ermek1’);

Try

Reset(F);

Except

//файл табылған жоқ

ShowMessage (‘Файлды ашу мүмкін емес’);

End;

End;
Мұнда Reset операторы бойынша файл ашылады, егер ол жоқ болса, try блогының екінші бөлімі орындалады(файлдар жөнінде төртінші тарауды қараңыз).

жүктеу/скачать 2.2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: