Лекция жинағы Пәні: «Мектепте қашықтықтан оқыту сабақ әдістемесі»



бет1/25
Дата04.12.2023
өлшемі1.07 Mb.
#485404
түріЛекция
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
лекция қашықтықтан оқыту


Ф.7.03-29

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Академик Ә.Қуатбеков атындағы Халықтар достығы университеті

«Информатика және математика» кафедрасы

Лекция жинағы

Пәні: «Мектепте қашықтықтан оқыту сабақ әдістемесі»

Құрастырушы: п.ғ.м.,аға оқытушысы Борибекова Г.Б.

Шымкент-2022ж.
Ф.7.03-29
ЛЕКЦИЯ №1
Тақырыбы: Кіріспе. Мектептегі білім беру жүйесінде қашықтықтан оқытуды ұйымдастыру
1 лекция тақырыбы. Мектепте білім беру жүйесіндегі қашықтықтан оқытудың мәні, оқытудың жалпы мәселелері, оның білім беру жүйесінде алатын орны
Сұрақтар:
1. Дистациялық оқытудың ұйымдастырушылық ерекшеліктері.
2. Қашықтықтан оқыту мақсаттары.
3. Қашықтықтан оқытудың жұмыс істеу принциптері.
4. Қашықтықтан оқытудың артықшылықтары.
5. Қашықтықтан оқытудың негізгі мәселелері.

Қашықтықтан оқыту технологияларын (ҚО) пайдаланатын білім беру мекемелерінің қызметі жалпы (барлығына тән) ұйымдастырушылық ерекшеліктерге ие:


- оқытудың үздіксіздігі;
- оқу процесін жүргізудегі ашықтық және жеке көзқарас;
- орталықсыздандыру, жетекші жоғары оқу орнының базасында ҚО орталығымен және аумақтық шалғайдағы оқу-кеңес беру пункттерімен;
- бағыт бойынша тыңдаушыларға немесе пәндер бойынша бекітілетін оқытушы-консультанттардың (тьюторлардың) болуы.
Қашықтықтан оқыту мақсаттары:

  • оқушыларға, студенттерге, азаматтық және әскери мамандарға, жұмыссыздарға, халықтың кең топтарына елдің кез-келген аймағында және оның шет елдерінде бірдей білім беру мүмкіндіктерін ұсыну;

  • жетекші университеттердің, академиялардың, институттардың, жетекші салалық кадрларды даярлау және қайта даярлау орталықтарының, біліктілікті арттыру институттарының, басқа да білім беру мекемелерінің ғылыми және білім беру әлеуетін неғұрлым белсенді пайдалану есебінен білім берудің сапалық деңгейін арттыру;

  • негізгі қызметпен қатар базалық және қосымша білім алу мүмкіндігі;

  • білім беру саласындағы адам құқықтары мен қажеттіліктерін барынша толық қанағаттандыру мақсатында Қазақстанда білім беру ортасын кеңейту;

  • оларды жетілдіру және дамыту арқылы оқытудың күндізгі және сырттай нысандарымен ықпалдасу;

  • үздіксіз білім беру үшін жағдай жасау;

  • білім берудің сапасын сақтай отырып, оның қол жетімділігінің қағидатты жаңа деңгейін қамтамасыз ету. ҚО әлеуметтік маңызды міндеттерді шешуге ықпал етуі керек:

  • қоғамның білім деңгейін және білім сапасын арттыру;

  • халықтың білім беру қызметтеріне қажеттіліктерін іске асыру;

  • елдің сапалы дайындалған мамандарға деген қажеттілігін қанағаттандыру;

  • халықтың әлеуметтік және кәсіби ұтқырлығын, оның кәсіпкерлік және әлеуметтік белсенділігін, өзін-өзі тану деңгейін арттыру, ой-өрісін кеңейту;

  • отандық жоғары мектеп жинаған білімді, кадрлық және материалдық әлеуетті сақтау және көбейту;

  • білім беру кеңістігінің кез келген нүктесінде білім алу мүмкіндігін қамтамасыз етуді көздейтін Қазақстан, бүкіл әлемдік қоғамдастық шеңберінде бірыңғай білім беру кеңістігін дамыту;

  • геосаяси міндеттерді шешу.

Қашықтықтан білім берудің ерекшеліктері: икемділік, модульділік, қашықтық, асинхрондық, қамту, пайдалылық.
ҚО-дың бірыңғай жүйесінің (ҚОБЖ) жұмыс істеу принциптері: орталықсыздандыру, демократияландыру, жаһандану, аймақтандыру, үздіксіздік, интеграция, үнемділік, маркетинг, өзін-өзі қаржыландыру, жарнамалық және баспа қызметі болып табылады. Бүгінгі таңда ҚО-дың сипаттамасы технологияларды біріктіру және жақындастыру фазасына кіреді. Бұл кезең оқыту практикасына айтарлықтай әсер етеді. ҚО-дың дамуындағы негізгі үрдістердің ішінде мыналарды көрсету қажет:
* технологияларды бір уақытта орналастыру (әртүрліліктің өсуі) және жақындастыру;
* оқытушылар мен оқушылар арасындағы қарым-қатынастағы өзгерістер;
* оқу орындары арасындағы қарым-қатынастың өзгеруі;
* тұрақты дәстүрлердің пайда болуы.
ҚО-дың саласындағы технологияларға гипермедиа бағдарламалары кіреді, бұл білім алушыға ақпараттық массивті игеру тәртібін, сондай-ақ Интернет және басқа желілер арқылы қол жетімді мәліметтер базасын және тіпті интеграцияланған мәліметтер кешенін бақылауға мүмкіндік береді, бұл студенттерге бейнекурстармен, аудиоматериалдармен, мәліметтер базасымен және басқа бағдарламалық жасақтамамен тікелей үйден немесе жұмыс орнынан қосылуға мүмкіндік береді. Технологиялық жаңалықтардың жарылуы табиғаттың түсінігін өзгертеді. Қазіргі уақытта ҚО кеңейтілген (виртуалды) аудиторияда өзін-өзі оқыту және оқу сияқты әртүрлі, тіпті диаметрлі қарама-қарсы тәсілдерді қамтиды. Технологияның күрделенуімен және кеңеюімен осы процеске қандай да бір түрде қатысатын ұйымдар мен құрылымдардың шеңбері де өсуде. Технология оқу орны инфрақұрылымының бір бөлігіне айналады: бұдан былай тек зерттеулерге және/немесе әкімшілендіруге ғана емес, сонымен қатар оқытуға да қатысты жобалар бірдей назарға алынуы керек. Сонымен қатар, қашықтықтан білім берудің технологиялық инфрақұрылымы қашықтықтан оқыту әдістемелерін әзірлейтін оқу орындарынан тыс таралады. Қазіргі уақытта ҚО және жоғары білім қоғамда болып жатқан өзгерістерге бейімделу процесінде. Жаңа технологиялар білім беру ортасының мәнін анықтай бастайды, өйткені бір кездері оқу аудиториясы мен кампусқа баса назар аудару оқу уақыты ұғымына әкелді. Енді географиялық жағдайға аз тәуелді және оқу орындары жас кадрларды даярлау және ескілерін қайта даярлау арқылы қанағаттандыруға арналған кәсіби қауымдастықтардың мүдделеріне көбірек тәуелді білімнің рөлін қайта қарастыру пісіп жатыр. Бұл үрдіс жақын арада оқу бағдарламаларын жаппай қайта өңдеуде байқалады. Жаңа технологиялар, қоршаған орта мен әдістер ұзақ уақыт бойы айтылған білім берудің мақсаттары мен міндеттерін, атап айтқанда шешім қабылдауға дайындықты, белгісіз проблемалық жағдайлардағы әрекеттерді, құндылықтар жүйесін дамытуды, мәдениетаралық өзара іс-қимыл мен қарым-қатынасты біржақты анықтауға мүмкіндік береді. Біз ҚО-ды дамытудың бірнеше мүмкін стратегияларын көрсетеміз.

  1. Оқу орындары ҚО туралы нақты бағдарламалар тұрғысынан емес, оқу орындары арасындағы өзара іс-қимыл тұрғысынан ойлана бастауы керек. Бұл бағдарламаларды әзірлеудің жаңа тәсілдерін талап етеді, өйткені ҚО күндізгі және сырттай оқу, тіпті кадрларды даярлау мен қайта даярлау арасындағы айырмашылықтардан тыс тарала алады.

  2. Оқу орындары нақты бағдарламалардың қажеттіліктеріне сәйкес жаңа технологиялық мүмкіндіктерді неғұрлым икемді пайдалану мақсатында ҚО-дың дамуын ұйымдастыру мен басқаруды ойластыруы керек. ҚО-ды бір ортадан көп орташаға дейін дамыту шамасына қарай жаңа ұйымдастырушылық тәсілдер қажет болады.

  3. Оқу орындары ҚО-дың мақсаттары мен перспективаларын өздері үшін түсінуі, ҚО-дың оқу, техникалық және әкімшілік мақсаттарын айқындауы және: ҚО-ды енгізуден бастап қандай оқу бағдарламалары ұтады; ҚО-ды қаншалықты терең енгізу қажет деген сұрақтарға жауап беруі қажет. Оқу орындары өздерінің өзара іс-қимыл моделін әзірлеуі керек. Ол орта мектеппен, колледждермен, бизнеспен және өнеркәсіппен, сондай-ақ аймақтың, бүкіл мемлекеттің және басқа елдердің басқа оқу орындарымен әлеуетті қарым-қатынасты көрсетуі керек.

Компьютерлік желілерге негізделген ҚО-дың негізгі артықшылықтары (әдеттегі сырттай біліммен салыстырғанда):

  • оқу немесе қарым-қатынас үшін ыңғайлы құралдармен қамтамасыз ету;

  • топтық жұмыс үшін кең мүмкіндіктер;

  • оқытушымен (әдіскермен) табысты қарым-қатынас;

  • оқытушының (әдіскердің) жауабы үшін уақытты қысқарту;

  • оқушылардың деректер базасына, кітапханалық каталогтарға және басқа да ақпараттық ресурстарға еркін қол жеткізуі;

  • оқушылардың жеке істерін жүргізу кезіндегі ыңғайлылық;

  • үй тапсырмаларын жылдам алу және жіберу мүмкіндігі;

  • тікелей қатынау режимінде тестілеуден өту мүмкіндігі.

Әрі қарайғы зерттеулер үшін перспективалы бағыттар болып табылатын аз зерттелген проблемалар ретінде мыналар ұсынылады:

  • оқу курсының құрылымына хат алмасу арқылы асинхрондылық пен қарым-қатынастың әсері;

  • графиканы қолдануға бағытталған жүйелердің оқу курсының құрылымына ықтимал әсері;

  • дәстүрлі қайталау ғана емес, сонымен қатар оқу тәжірибесінің жаңа, бірегей түрлерін қамтитын курстарды әзірлеу жолдары;

  • материалды толық жазуды қолданудың педагогикалық аспектілері;

  • ҚО көмегімен топтық жұмысты ұйымдастыру;

  • студенттердің желілік журналдар мен мәліметтер базасы, пікірталас топтары сияқты ақпараттық ресурстарға қол жетімділігін дұрыс ұйымдастыру;

  • мультимедиа мен бірге оқу курстарында ҚО-ды қолдану жолдары.

Қашықтықтан білім беру технологиясының экономикалық тиімділігі келесі параметрлер бойынша бағаланады:
- масштабты ұлғайту кезінде үнемдеу;
- дәстүрлі оқытуды жүзеге асыратын оқытушыларды босату;
- қолда бар материалдық базаны: үй-жайларды, жабдықтарды, инфрақұрылымды пайдалану.
Қазақстандағы ҚО үшін қазір және жақын болашақта оқытушының білім алушымен байланысу мүмкіндігін (оның ішінде нақты уақыт ауқымында) және салыстырмалы арзандығын үйлестіретін компьютерлік желілерді пайдалану неғұрлым қолайлы технология болып табылады. Қазіргі уақытта тіпті шеткері жерлерде де білім беруде желілік технологияларды кеңінен пайдалану үшін коммуникация инфрақұрылымы негізінен дайын. Осылайша, тіпті шалғай аудандарда да қазіргі заманғы желілік технологияларды қолдана отырып, ҚО-ды жүргізуге техникалық мүмкіндік бар. Қазір аудандардан Интернетке қолжетімділікті қамтамасыз ету, байланыстың жүрдек желілерін құру бойынша жұмыстар белсенді жүргізілуде. Әрине, желілерді қолдана отырып, жаппай ҚО-ды іске асыру үшін әлі де көп нәрсе істеу керек (қосымша шлюздер, жаңа оқу орындарын желілерге қосу, оқыту әдістемесін пысықтау және т.б.), алайда қазіргі уақытта құрылған ҚО-дың курстарында желілік технологияларды пайдалану ертеңгі күннің емес, бүгінгі күннің талабы болып табылады.
ҚО-дың негізгі проблемалары:

  1. Курстардың эквиваленттілігі және классикалық университеттердің қашықтықтан білім беру деңгейлерін тану мәселесі.

  2. Дипломдарды, сертификаттарды, оқу бағдарламаларын өзара тану мәселесі. Бұл проблема әсіресе білім беру экспорты (импорты) кезінде өткір тұр. Алайда, әртүрлі қазақстандық оқу орындарында немесе тіпті бір университеттің ұқсас мамандықтарында ұқсас курстардың айырмашылығының осындай проблемасы бар.

  3. Білім беру экспорты (импорты) кезіндегі тілдік проблема.

  4. Ұлттық мүдделер мен мәдени дәстүрлер айтарлықтай өзгеруі мүмкін жағдайларда басымдықтарды дамыту.

  5. Стратегиялық жоспарлау мәселесі, мысалы, курстарды кімге, не және қайда ұсыну туралы мәселені шешу.

  6. Байланыс және стандарттар мәселесі.

  7. Үлкен аумақтардағы уақыт айырмашылығы.

Курстар мен бағдарламалық қамтамасыз етудің, білім беру стандарттарының сапасы мәселесі.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет