Мақсаты: 1.Вегетация кезеңінде дамитын өнімдер мен тұқымдардың аурулары
2.Жаңғақтың құрғақ шіруі (антракноз)
3.Өскіннің, көшеттің және жас ағаштардың аурулары
4.Қылқандар мен өркендердің аурулары.
Екпелерді жасайтын немесе екпе материалдарын дайындайтын тұқымдардың сапалығының үлкен рөлі бар өйткені сапасы жақсы болса одан жоғары өнімді төзімді орман дақылдарын және табиғи орманды жасауға болады. Тұқымдардың сапасы әртүрлі сипаттағы микроорганизмдердің және аурулардың салдарынан төмендеп кетеді. Көбіне көп тұқымдар саңырауқұлақтармен зақымданады.
Қайың дәнінің мумуфикациясы Туындатқыш: Ауруы қалталы саңырауқұлақтың пайда болуына алып келеді.
Өсімдік. Қайыңның барлық түрі
Келтірілетін зардабы. Толығымен немесе бөліктеп өнгіштігінің жоғалуы.
Теректің деформациясы Туындатқыш: Ауруы жалаңаш қалталы саңырауқұлақтың пайда
болуына алып келеді.
Өсімдік: Теректің, ақтерек немесе күміс түсті терек, пирамида тәрізді
және тау терегі.
Келтірілетін зардабы. Тұқым сапасының нашарлауы. Диагностикалық белгілері. Аналық сырғалары өсіп өнеді, ал тұқым қалыптаспайды. Зақымдалған жемістің беті сары –ашық сары спорамен жабылады. Биология және экология. Олар қыста бүршікте, ал көктемде
гүлденгеннен соң дамиын деп жатқан жеміске кіреді. Жемістерде
түзілетін аскоспоралар ұшып, бүршікті зақымдайды.
Емен жаңғағының мумуфикациясы Туындатқыш: Ауруы сумчатые саңырауқұлақтың пайда болуына алып келеді.
Өсімдік: Еменнің әр түрі.
Келтірілетін зардабы. Зақымдалған дән толығымен немесе бөлшектеп өнгіштігін жояды.
Дәнді сақтаған кезде дамитын аурулар Дәнді сақтаған кезде шіру және шаңдану секілді аурулар дамиды. Осы аурулардың дамуы, олардың жинау және сақтау ережелері бұзылады.
Жаңғақтың құрғақ шіруі (антракноз) Туындатқыш: Ауру жетілмеген саңырауқұлақтың болуына алып келеді.
Өсімдік: Еменнің әр түрі.
Келтірілетін зардабы. Дән сапасының төмендеуі, зақымдалған дәннің толығымен өнгіштігін жоюы, сонымен бірге жапырақта дақтардың болуы.
Жаңғақтың ақ шірігі Туындатқыш: Ауруы жетілмеген саңырауқұлақтың пайда болуына алып келеді.
Өсімдік: Еменнің әр түрі.
Келтірілетін зардабы. Дән сапасының төмендеуі, зақымдалған дәннің толығымен өнгіштігін жоюы.
Жаңғақтың цитоспорозы Туындатқыш: Ауруы жетілмеген саңырауқұлақтың пайда болуына алып келеді.
Өсімдік: Жаңғақ сапасының төмендеуі, өнгіштігін жоюы. Тұқымбақтағы емен отырғызбаларының өлуіне жиі алып келеді.
Келтірілетін зардабы. Жаңғақ сапасының төмендеуі, өнгіштігін жоюы. Тұқымбақтағы емен отырғызбаларының өлуіне жиі алып келеді.
Жаңғақтың қара шірігі Туындатқыш: Ауруы қалталы саңырауқұлақтың пайда болуына алып келеді.
Өсімдік: Еменнің әртүрі
Келтірілетін зардабы. Жаңғақтың барлық бөлігі зақымдалады: терісі, жапырақ алақаны. Терісінде қара дақтар пайда болады. Ауру нәтижесінде сапасының төмендеуі, өнгіштігін жоюы. Тұқымбақтағы емен отырғызбаларының өлуіне жиі алып келеді.
Дәндер мен жемістердің көгеруі Көбінесе шаңдарды сапротрофты саңырауқұлақтар деп атайды.Кейбір туындатқыштардың түрлері факультативті паразиттер.зақымданукөбінесе орманда немесетасымалдау кезінде, бірақ шаңның белсендітүрде дамуы қоймаларда болады. Көбінесе жоғары ылғалданған
жағдайларда болады. Жасыл шаң, ашық қызыл түсті шаң, қара шаң, сұр шаң, басты шаң. Өскіннің, көшеттің және жас ағаштардың аурулары Тұқымбақтар, жас ағаштар өсімдіктердің әрүрлі жас топтарын
қосатын,эколого–өндірістік нысанды құрайтын табиғи жаратылысты
(өскіндер, көшет, отырғызбалар, ағаш өскіні). Жас ағаштар көбінесе
ауруларға тез ұшырайды. Олардың кейбірі (өскіндердің жатып қалуы)
белгілі бір жас тобындағы өсімдіктердің ерекшелігі болып табылады.
Өзгелері (мысалы, жапырақтардың дақтануы, теректің цитрспорозы,
жапырақшалардың сатылы ісігі, тат басуы, шютте, қарағайдың ісігі)
тұқымбақтағы және балық жасты отырғызбалардың жас ағаштарын
зақымдайды. Дегенмен де бұл ауруларға жас ағаштар ұшырайды.
Өскіндердің жатып қалуы Туындатқыш: Ауруы жетілмеген саңырауқұлақтың пайда болуына алып келеді. Оны мұндай жағдайда фузариоз деп те атайды.
Өсімдік: Қылқанды және жапырақты тұқымдастар.
Келтірілетін зардабы. Өскіндердің жатып қалуы отырғызу материалының шығуын, сонымен бірге өсіп шығуын төмендетеді. Көбінесе 30...45% құлауы болатын қылқанды тұқымдастар зардап шегеді. Ал басқа жағдайларда 85...100% дейін жетеді. Қылқанды тұқымдастардан басқа, қайың, шаған мен үйеңкінің өскіндері күшті бұзылады.
Диагностикалық белгілері. Ауру дамыған кезде екі фаза болады: көктеуіне дейінгі және көктеуден кейін, мұнда дән, өскіндер мен өркіні зақымданады.