Мақал мен мәтелдер

Бала тілі бал.

Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен.

Бірлік болмай,тірлік болмайды.

Еңбек етсең ерінбей,тояды қарның тіленбей.

Не ексең соны орасың.

Жақсылыққа жақсылық әр кісінің ісі,

жамандыққа жақсылық ер кісінің ісі

Жаяуға жол алыс.

Аш бала, тоқ баламен ойнамайды.

Аспаннан киіз жаусада

Ұста пышаққа жарымас,

Жоқшылық  ердің қолын байлар.

Біреу тойып секіреді,
Біреу тоңып секіреді.

Батыр туса ел ырысы

Есекке алтын ноқта тақсаңда есек болады.

Балықшы балықшыны алыстан таниды.

Өтірік өрге баспайды.

Қанағат қарын тойдырады.

Анаңды Меккеге үш рет арқалап барсаңда қарызыңды өтей алмайсың.

Балалы үйде өтірік жатпайды.

Өзге елде сұлтан болғанша,өз еліңде ұлтан бол

Айтылған сөз атылған оқпен тең.

Ақылы көпті дау алмайды, досы көпті жау алмайды.

Жігітке жеті өнерде аз болады.

Алыстағы туыстан жақындағы көршің артық.

Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер

Жылтырағанның бәрі алтын емес.

Дос жылатып айтады, дұшпан күлдіріп айтады.

Астың дәмін тұз келтірер, ауылдың сәнін қыз келтірер

Қыз өссе елдің көркі, гүл өссе жердің көркі.

Үндемеген үйдей пәледен құтылады.

Қоянды қамыс өлтіреді, жігітті намыс өлтіреді.

Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар.

Көз қорқақ, қол батыр.

Соңғы түйенің жүгі ауыр.

Есектің жүгі жеңіл болса жатаған келеді.

Денсаулық зор байлық.

Ішің ауырса аузыңды тый,көзің ауырса қолыңды тый.

Ананың көңілі балада,

Атаның еккен ағашы ұрпаққа сая.

Әке өліп, бала қалса,
Мұратына жетеді;
Бала өліп,ата қалса,
Арманы іште кетеді.

Әке тұрып, бала сөйлесе шіркіндігі,

Атадан бала, мойыннан жаға озбайды.

Атасы басқа аттан түс,
Атасы бір, атқа мін.

Алыссаң атаң болса да жық,

Атаңа не істесең, алдыңа сол келеді.

Құлынында кісінемеген ат болар,
Атасын көрмеген ұл жат болар.

Атаның жаман ұлы малға ортақ,

Өзіңді көрген өлсе өлсін,

Ата даңқымен ұл өтер,

Атадан ұл қалса, өзі қалғаны,

Құс балапаны үшін торға түседі,

Тай ат болса, ат тынар,

Әке-бауыр, бала-тас.

Әке-жезде, шеше-күйме.

Әкесі құрдастың баласы құрдас.

Әкеге баланың алалығы жоқ.

Әкесін сыйламаған кісіні,
Баласы сыйламайды.

Әке өлсе мүлкі мұра,

Әкең барда ел таны, көріп жүріп,

Әке отырып, ұл сөйлегеннен без,

Өз қолыңда болмаса, әкеңде жат.

Жақсы әке жездедей-ақ.

Соры қалың әкенің-

Баланың балалығына әкенің даналығы бар.

Он бала бір әкеге жүк болмайды,
Бір әке он балаға жүк болады.

Жақсы әке жаман балаға қырық жыл азық.

Аллаға сенген құстай ұшады,
Адамға сенген мұрттай ұшады.

Жоққа-салауат,

Кедейшілік есіктен кірсе,

Садақаны сауыңда бер.

Ақ жол-айғақ,
Қара жол-тайғақ.

Адамның басы –

Атың жаман болса, қарың кетер,

Жесір қатын ер болар,

Атаңның құлы айтса да,

Сын түзелмей-

Аяз әліңді біл,

Иілген басты қылыш кеспес.

Әркім өз кездігімен өлшейді.

Әркім өз бойына қарап-тон пішер.

Көштің байсал тапқаны
Көкорайға қонғаны.
Даудың байсал тапқаны
Көлденеңге барғаны.

Біткен іске сыншы көп,

Жел тұрмаса, шөптің басы қимылдамайды.

Сезікті-секірер.

Аузы күйген –үріп ішер.

Керіскеннің кесірі-
Келген бақты кетірер.

Әділ болсаң ақжарма,

Сараңдықтың соңы-арамдық.

Малым-жанымның садағасы,
Жаным-арымның садағасы.

Үмітсіз жаннан без,

Адалдық ардың ісі,

Сөз-сүйектен өтер,

Бар барын жейді,

Пасық адам белгісі:

Ақ пен қараны шындық айырар.

Ар қайда болса,ұят сонда.

Ұрының арты қуыс.

Арыңды жастан сақта.

Қанағат кеткеннен-

Адамдықтың нұры бол,

Алдыңа келсе,

Малыңа сүйенбе,

Ақкөңіл адамға-

Жүре берсең, көре бересің,

Пейілі жаман бәлеге жолығар.

Өзім білем –өрге апармас.

Ақ көңілден арамдық шықпас,

Арақ атаңнан қалған ас емес.

Арақты итке құйсаңда ішпейді.

Өзге елдің оты,

Сағынған елін аңсайды,

Ел аузына елек қойып болмас.

Кеңес қылған ел азбас,
Кеңінен пішкен тон тозбас.

Адассаң елмен адас.

Елді іс біріктіреді, сөз бұзады.

Елді сөкпе, кенді төкпе.

Ерден аспақ бар, елден аспақ жоқ,

Ел ағыны мен су ағыны тең.

Ел қадірін көрген біледі,
Жол қадірін жүрген біледі.

Ел аузы дуалы.

Ел құлағы елу.

Ел жасымен көрікті,

Есің барда еліңді тап.

Беліңнің мықтысы бір басыңа,
Еліңнің мықтысы бір ғасырға.

Жер шежіресі-ел шежіресі.

Жат елдің қаршығасынан,
Өз еліңнің қарғасы артық.

Жақсы бала-сүйік

Жаман бала-күйік

Бесік баласы бес түлейді