Мазмұны Кіріспе Шойын мен болат өндірісі туралы мәлімет Шойын өндірісі Шойын қорыту Домналық балқыту өнімдері Болат өндіру Мартен пештерінде болат өндіру Оттектік конвертерлерде болат өндіру Болатты тарата құю Кіріспе
жүктеу/скачать 79 Kb.
|
| Шойын қорыту
Шойын шахта түріндегі пештерде, яғни домна пештерінде шойын алу процесінің мәні кен құрамына кіретін темір оксидтерін пеште отын жану кезінде бөлініп шығатын көміртек оксидімен, сутегімен және қаты көміртегімен тоықсыздаудан тұрады. Домна пешінің құрылысы және оның жұмысы. Домна пеші ішкі жағынан отқа төзімді шамот кірпішімен қаланған болат қаптамадан тұрады. Пештің жұмыс кеңімтігі мойыннан, шахтадан, булағыштан, кемершіктен, көріктен, пештабаннан тұрады. Мойынның жоғарғы жағында пешке шикіқұрам (қождамаланған агломерат және шекемтастар) толтыратын тисуші аппарат орналасады. Шикіқұрамды таразыға тартып, құюшы аппаратқа қарай көпір бойынша қозғалатын көтергішті вагоншасына береді, көтегіштің вагоншасы аударылып ондағы шикіқұрам, шикіқұрам таратушысының қабылдау құйғысына төгіледі. Тисуші аппараттың кіші конусы төмен түскенде шикіқұрам тостағанға келіп түседі, ал үлкен конусты өткізу кезінде шикіқұрам домна пешіне түседі де, домна пешінен газдардың атмосфераға шығуына жол бермейді. Домна пешінде шикіқұрамның біркелкі таратылуы үшін, кіші конус пен қабылдау құйғысы кезекті тисуден кейін 600-қа еселі бұрышқа бұрылады. Пештің жұмысы кезінде шикіқұрамдық материалдар балқи отырып төмен түседі, ал тисуші құрылғы арқылы пешке, оның барлық пайдалы көлемі толатындай мөлшерде шикіқұрамның жаңа үлесі беріледі. Пештің пайдалы көлемі – бұл пештабаннан тиеуші аппараттың төмен түсу кезіндегі үлкен конусының төменгі жиегіне дейінгі шикіқұрамның алатын көлемі. Осы заманғы домна пештерінің пайдалы көлемі 2000-5000 м3 болып келеді. Домна пештерінің пайдалы биіктігі 35 м-ге дейін жетті. Көріктің жоғарғы жағында үрлеуіш құрылғылар болады, олар арқылы отынның жануында қажетті ыздырылған ауа пешке келіп түседі. Ауаны жылу жоғалуын азайту үшін және кокс шығынын төмендету үшін қыздырады. Домна пешіне ауа ішінде жану камерасы және саптамасы бар ауа қыздырғыштан келіп түседі. Саптама отқа төзімді ірпіштерден олардың арасында тік арналар болатындай етіп қаланған. Жану камерасындағы шілтерге шаңнан тазартылған домна газы беріледі, ол жанады және жанғыш газдар түзеуі. Газдар саптама арқылы өтіп, оны қыздырады және түтін құбыры арқылы шығып кетеді. Сонан соң шілтерге газ беру тоқтатылады және құбырға ауа үрлегіш машинамен берілетін ауа саптама арқылы өткізіледі. Ауа саптама арқылы өте отырып, 1000-12000С температураға дейін қызады және үрлеуіш құрылғыға, ол жерден үрлеіш арқылы жұмыс кеңістігіне келіп түседі. Домна пешінің бірнеше ауа қыздырғыштары бар: біреуінде саптама қызып жатқан уақытта, басқасында – саптама өзінің жылуын салқын ауаға беріп, оны қыздырады. Саптама ауамен салқындағаннан кейін қыздырғыштар қайта қосылады. Отынның жануы. Үрлеуішке жақын жерде кокс көміртегі ауа оттегісімен өзара әрекеттесе отырып жанады. Жану нәтижесінде жылу бөлініп шығады және құрамында CO2,CO, N2, H2, CH4 және басқалары бар, газ ағыны пайда болады. Мұнда пештің үрлеуіш деңгейінен жоғарғы жағында температура 20000С –тан жоғары көтеріледі. Жанғыш газдар көтеріліп, шикіқұрамдық материалдарға жылу береді және оларды қыздыра отырып, мойында 300-4000С –ға дейін салқындайды. Шикіқұрам (агломерат, кокс) газдар ағынына қарсы төменге түседі және -5700С температура кезінде темір оксидтерінің тотықсыздануы басталады. Домна пешінде темірді тотықсыздандыру. Темір оксидтерінің көміртек оксидімен және кокстың қатты көміртегімен, сонадй-ақ сутегімен өзара әрекеттесуінің нәтижесінде темір тотықсызданады. Газдармен тотықсыздау жанама, ал қатты көміртегімен тотықсыздау тура деп аталады. Жанама тотықсыздау реакциясы – экзотермиялық реакция (жылу бөлумен жүреді), олар негізінен пештің жоғарғы жиегінде өтеді. Тура тотықсыздау реакциясы – эндотермиялық реакция (жылу сіңірумен жүреді), олар домна пешінің температура неғұрлым жоғары болатын төменгі бөлігінде өтеді. жүктеу/скачать 79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|