Нарғозиев ілияс жұмабекұЛЫ

1. 
   Қаржы тұрақсыздығынан және инфляцияның жаңа орамынан қашу үшін номиналды еңбекақы өзгерістерінің қарқынын бағалар деңгейі өзгерістерінің қарқынымен ұштастыру ұсынылады, өйткені табыс пен бағалар ара қатынасында тікелей тәуелділік бар. Ақша массасының өсімі жылдамдығының өзгерістері қысқа мерзімді кезеңде шығарылу деңгейіне ғана емес, сонымен қатар инфляция деңгейіне де әсерін тигізеді. Ұзақ кезеңде ақша массасының өсімі жылдамдығының өзгерістері тек инфляция қарқынына ғана әсер етеді. Инфляцияның әрбір жаңа толқыны қоғамнан шығын талап етеді және антиинфляциялық саясат «бағасы» өсе түседі.
   
2. 
   Шетелдік тәжірибе антиинфляциялық саясаттың құрамдас бөлігі ретінде валюталық бақылау мен валюталық реттеу шараларын жемісті пайдаланудың көптеген мысалдарын алға тартады. Валюталық бағдар тұрақты болып тұрғанда, бұндай саясат өзін-өзі ақтайды. Валюталық саясат ойдағыдай жүзеге асуы үшін ұлттық валютаның айырбасталымдылығы ұсынылады, бірақ ол ағымдағы операциялар шеңберінен шықпағаны жөн.
   
3. 
   Жалпы өтпелі экономикаға ие елдер тәжірибесі тұрақтылыққа, егер ол парасатты макроэкономикалық саясат тұрғысынан қолдау тапса, айырбас бағамы базасында ғана емес, сонымен бірге ақшалай негізде де қол жеткізуге болатындығын көрсетті. Айырбас бағамы базасында тұрақтандырудың артықшылығы инфляция төмендеуінің неғұрлым жылдам қарқынында, өндіріс пен жұмысбастылықтың анағұрлым аз түсуінде жатады.
   
4. 
   Қазақстан үшін әлемдік валюта тербелістерінің әсерінен теңге бағамының төмендеуі (бекуі) арқылы туындайтын импортталушы инфляция ерекше қауіпті. Тұтыну тауарлары импортының елде шығарылатын тауарлардан асып кетуі осы тауарлар бағасы өзгерістерінің серпінін бақылауға мүмкіндік бермейді және елдің экономикалық, әрі ұлттық қауіпсіздігіне қатер төндіреді.
   
5. 
   Ақша көлемінің жылдам өсуіне және соған сәйкес экономиканың монетизациялануын жеделдетуге жол бермеу ұсынылады, өйткені тез өсудегі монетизация инфляцияның қысқа мерзімді кезеңде көтерілуіне, банк жүйесінде өтімділіктің шамадан тыс қорлануы инфляцияның орта мерзімді кезеңде өсуіне, ал ақша агрегаттарының тұрақты да елеулі артуы экономикада инфляциялық фонның сақталуына әсер етеді.
   
6. 
   Инфляцияның өсу қарқынын ауыздықтау үшін қайта қаржыландыру мөлшерлемесі мен минималды резервтік талаптар нормативтерінің реттеушілік әсерін оларды арттыру және «қымбат ақшалар» саясатын жүргізу жолымен күшейту ұсынылады.
   
7. 
   Инфляцияның өсуін болдырмау мақсатында шетел валютасының кең көлемді түсімін залалсыздандыруды қысқа мерзімді ноттар шығару, репо операциясын жүргізу және екінші деңгейлі банктерден депозиттер тарту жолымен жүзеге асыру ұсынылады.
   

1. 
   Синдицированное кредитование экономики Казахстана // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «Актуальные проблемы развития экономики и подготовки специалистов с экономическим образованием в странах СНГ»
   (г. Тараз, 17 июня 2005 г.). – Алматы: Изд. Алмат. акад. экономики и статистики, 2005. – С. 184–185. – 0,3 п.л.
   
2. 
   Кластерлік өндірістің даму мәселелері // Материалы науч. конф. студентов, аспирантов и молодых ученых вузов Алмат. региона «Молодое поколение – за конкурентноспособный Казахстан» (г. Алматы, 19–20 апреля 2006 г.), «ТОО Interconsult Ltd» баспасы. – 2006. – 2 бөлім. – 50–51 бб. – 0,3 б.т.
   
3. 
   Перспективы развития в Казахстане финансирования экономики за счет выпуска негосударственных долговых обязательств // ҚазЭУ хабаршысы. – Алматы: Экономика, 2006. – № 5. – С. 13–17. – 0,5 п.л.
   
4. 
   Экономиканы несиелендіру мен қаржыландырудың банк және қор моделінің артықшылықтары мен кемшіліктері // Қазақ ұлттық аграрлық университетінің «Исследования, результаты» журналы. – Алматы, 2006. – № 2. – 43–46 бб. – 0,4 б.т.
   
5. 
   Финансовый рынок Казахстана: проблемы и пути развития // Материалы республик. учеб.-метод. конф. «Непрерывное экономическое образование: модернизация обучения и методического обеспечения (25–26 января 2007 г.). – Алматы: Экономика, 2007. – Ч. II. – С. 214–218. – 0,3 п.л.
   
6. 
   Инфляцияның пайда болуы және оны реттеу жолдары: әлемдік тәжірибе және Қазақстан тәжірибесі // Материалы междунар. науч.-практ. конф. «Проблемы становления национальной инновационной системы и развитие научного потенциала экономики Казахстана» (16 мая 2007 г.). – Алматы, 2007, 524–536 бб. – 0,4 б.т.
   
7. 
   Мировой опыт преодоления инфляции потребительских цен и финансовых активов // Хабаршы (Еуразиялық ұлттық университет). – Астана, 2007. – № 1. – С. 306–314. – 0,4 п.л.
   
8. 
   Кластерлік саясаттың дамуы есебінен экономикалық даму // ҚазЭУ хабаршысы. – Алматы: Экономика, 2007. – № 2. – 128–130 бб. – 0,4 б.т.
   
9. 
   Регулирование инфляции и инфляционных ожиданий: мировой опыт и практика Казахстана // Вестн. Новосибир. гос. ун-та. – Новосибирск, 2007. –
   Т. 7, вып. 3. – С. 45–51. – 0,5 п.л.
   

Достижение указанной цели потребовало решения следующих задач:

• 
  на основе кривой Филлипса исследовать эволюцию основных положений теории инфляции;
  
• 
  охарактеризовать взаимозависимость между объемом выпуска и темпами инфляции, темпами роста номинальной заработной платы и ожидаемой инфляцией;
  
• 
  обосновать воздействие скорости роста денежной массы на уровень выпуска и на уровень инфляции и соответственно на сохранение инфляционного фона в экономике;
  
• 
  выявить влияние инфляции на финансовую стабилизацию в экономике;
  
• 
  на основе зарубежного опыта финансовой стабилизации и финансового регулирования инфляции обосновать возможность использования этого опыта в экономике Казахстана;
  
• 
  определить специфические особенности инфляции в странах с переходной экономикой и разработать предложения по антиинфляционному регулированию экономики;
  
• 
  разработать предложение по антиинфляционным мерам противодействия внешним факторам инфляции, поскольку «импорт» инфляции проявляется через высокие мировые цены на нефть и более высокий рост потребительских цен в странах-торговых партнерах;
  
• 
  определить воздействие ужесточения денежно-кредитной политики на укрепление национальной валюты и на сдерживание дальнейшего роста инфляции;
  
• 
  раскрыть влияние номинального укрепления национальной валюты и соответственно укрепления ее в реальном выражении на повышение темпов инфляции;
  
• 
  обосновать, что укрепление национальной валюты снижает стоимость международных резервов Центрального банка, и последний будет нести значительные убытки от переоценки ее курса. В случае отсутствия компенсации этих потерь из государственного бюджета, полученные убытки будут препятствовать проведению денежно-кредитной и валютной политики, что может повысить инфляцию;
  
• 
  обосновать необходимость разбивки платежного баланса страны на нефтяной и ненефтяной компоненты, что должно выявить, какая доля произошедшего повышения импорта приходится на инвестиции в нефтедобычу и транспортировку нефти; выявление данного обстоятельства позволит в рамках экономической политики ограничить дальнейшее наращивание внешних обязательств в банковском секторе.
  

1. 
   Обоснование влияния быстрорастущей монетизации экономики на повышение инфляции в краткосрочном периоде, накопления избытка ликвидности в банковской системе – на рост инфляции в среднесрочном периоде, а постоянное значительное увеличение денежных агрегатов – сохранению инфляционного фона в экономике.
   
2. 
   Обоснование предложения по разбивке платежного баланса страны на сырьевой (нефтяной) и несырьевой (ненефтяной) компоненты.
   
3. 
   В целях недопущения роста инфляции стерилизация масштабных поступлений иностранной валюты выпуском краткосрочных нот, проведением операции репо и привлечением депозитов от банков второго уровня.
   
4. 
   Для сдерживания темпов роста инфляции предложения по усилению регулирующих воздействий ставки рефинансирования и норматива минимальных резервных требований путем их стабилизации и повышения.
   

Отдельные положения диссертации применимы в учебном процессе при преподавании специальных дисциплин «Международные валютно-финансовые и кредитные отношения», «Мировая экономика», «Мировые финансы» и «Финансовый менеджмент».

SUMMARY

• 
  to characterize interrelation between volume of output and rate of inflation, pace of nominal wage growth and forecasted inflation;
  
• 
  to ground influence of speed of money mass growth on the level of inflation and consequently on the keeping of inflation background in economy;
  
• 
  on the basis of foreign experience of financial stabilization and financial regulation of inflation to ground possibility of using this experience in economy of Kazakhstan;
  
• 
  the define specific peculiarities of inflation in countries with transitional economy and elaborate proposals on antiinflational regulation of economy;
  
• 
  elaborate suggestions on anti inflational measures of counter forcing to external factors of inflation;
  
• 
  to (substantiate) necessity of dividing payment balance of the country into oil and non-oil components, which should clarify, which share of occurred increasing of important goes to investments in oil extraction and shipment of oil.
  

Theoretical and methodological basis of research

For keeping inflation background in economy.

Grounding suggestions on dividing payment balance of the country into raw material (oil) and non raw material in order to prevent inflation growth sterilizing of scaled inflow of foreign currency issuing short term notes, conducting operational reports and attracting deposits from the second level banks for restraining rate of inflation, suggestions on strengthening regulating influence of refinancing rate (stake) and minimum reserve requirement normative by the way of their stabilizing and increase.

Scientific Practical importance of the work is that results of research bring definite contribution in solving the problem of regulating inflation, financial stabilization and development of economy in conditions of globalization of national economy.

Practical importance of the research is in possibility of using taken results in elaboration of anti inflational policy and antiinflational regulations of financial credit organizational activity.