О каугабай p65



Pdf көрінісі
бет171/237
Дата28.12.2022
өлшемі0.78 Mb.
#468032
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   237
О Каугабай

САЋАУ МЕРГЕНБАЙ НЕМЕСЕ
1928 ЖЫЛЅЫ ЋАЛМАЋТАРДЫЃ ЋАРАЋШЫЛЫЅЫ
Бiздiѓ тарихшылар ћазаћтар мен ћалмаћтардыѓ ара-
сындаѕы соѕыс бџдан љш-т#рт жљз жыл бџрын болѕан деп
жазады. Ал Хантќѓiрi #ѓiрiндегi шекаралы аймаћта осын-
даѕы албан тайпаларыныѓ Жоѓѕар шапћыншылыѕы кезiнде
бас сауѕалап ћалѕан ћалмаћтардыѓ ћалдыћтарымен #ткен
ѕасырдыѓ отызыншы (1928-30) жылдарына дейiн атысып-


260
шабысћанын бiлмейдi. Саурыћ батырдыѓ 1850-60 жылда-
ры бiр ћалмаћ ханын #лтiргенi тiптi тарихта жазылмаѕан.
Албан елiнде Алжан Мергенбай, Ћџсыћ Мергенбай
жќне Саћау Мергенбай деген љш атаћты адам болѕан.
Бџлардыѓ екеуi шекаралы аймаћта бiрде ћалмаћпен, бiрде
ћырѕызбен, бiрде орыспен џстасып, жаугершiлiк #мiрдi
бастан кешiрiп, дљниеден #тедi.
Саћау Мергенбай атаћты Шоћан Ћарћараѕа келгенде
оныѓ тапсырмасын орындайтын Итбала батырдыѓ туысы.
Ћожбанбет деген атадан тарайды. Белгiлi Џзаћ батырдыѓ
замандасы. Ћарћарада бiр рет болыстыћћа сайланѕан.
1928 жылы байларды тќркiлеудiѓ зобалаѓы басталѕ-
анда бџѕан ћарсы болѕан Мергенбай бай аѕайын-туыста-
рын Ћытайѕа #ткiзбекшi болады. Аласапыран жанталаста
ћашћындарды жолда ћалмаћтар талап, оларды ћараћшы-
лыћпен тонайды.
Шекарада Мергенбай ћалмаћтармен атысып, шабы-
сады. Сондай бiр атыста Мергенбайѕа ћалмаћ мергенiнiѓ
оѕы тиедi. Ћалмаћтардыѓ iшiнде Мергенбаймен iлiк-жа-
ћын, тамыр-дос болып жљргендерi де болса керек. Жара-
ланѕан батырды олар #лтiрмеу љшiн емдейдi. Туыстары-
нан кешiрiм сџрайды. Бџл оћиѕа наѕыз ћаћаѕан ћыс айында
болѕандыћтан жара асћынып, батыр #лiм аузына жаћын-
дайды.
Мергенбайдыѓ #зiнiѓ #сиетi бойынша, балалары ћас-
ћыр iшiкке орап, оны Айѕайтастаѕы бiр љѓгiрге ќкелiп,
жатћызады. Мергенбай балаларына: «Менiѓ жаным осы
љѓгiрде шыѕады. Маѕан алаѓдамай #здерiѓ жан саћтаѓдар»
деп к#з жџмады. Осы кезде таѕы атыс-шабыс, аласапыран
басталып, балалары арѕы бетке #тедi. Арада ћырыћ жы-
лѕа жуыћ уаћыт #тiп, 1962 жылы Ћытайдан туѕан жер-
лерiне оралѕан батырдыѓ џрпаћтары љѓгiрге келiп, Ћџдай
#зi саћтаѕан батырдыѓ мќйiтiн к#редi. Мал сойып, ас бередi.
Мергенбайдыѓ тоѕыз ќйелiнiѓ бiрiнен туатын
Темiржан жќне оныѓ џлы Ќкпар, бiр немере џрпаѕы Меѓ-
деке ата-жџртћа келген соѓ Баћанас жаћћа к#шедi. С#йтiп,
Димекеѓнiѓ ата-ћонысы Балћаш #ѓiрiнен бiраћ шыѕады.


261


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   237




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет