Қоғамдық ғылымдар жүйесінде этнология және оның орны
жүктеу/скачать 146.94 Kb.
|
| «Махабхарата»поэмасы. Үнді жері табиғи кендерге өте бай болып келді. Толып жатқан айбынды мәдени ескерткіштер бар. Солардың бірі Дели қаласында орнатылған ұзындығы 7,2м,салмағы 6,25 тонна болып келетін темір бағана 415-416ж.Үнді шеберлері түсті металдан ұқұйылған талай мәдени ескерткіштерді одан кейін де болашақ ұрпаққа тарихи мұра етіп қалдырды.Мысалы,б.э.5ғ,Будданың мыстан құйылған мүсінінің салмағы 2тонна ал ұзындығы 2,5 метрден астам болып келеді.Қалаларда ғибадатханалар,астық сақтайтын қоймалар,үкімет мәжіліс залы, қоғамдық ғимараттар.болды.Үнді халқының негізінен құдай-аналарға табынған,от пен суға құлшылық еткен.Буддизмнің мемлекеттік дінге айналуы сәулет өнері мен мүсін өнерінің дамуына жол ашып берді. Буддизмді насихаттауда бейнелеу өнеріне ерекше беріліп елді Буддаға арналған мемориалдық құылыстар салыну ісі қолға алынды, сансыз ғибадатханалар салына бастады. Ежелгі Үндістанның аса құнды мұрасы «Махабхарата»және «Рамаяна»поэмалары. Бұл поэмалардың нақты тарихи оқиғаларға арналғандығы оның негізгі өзегі Каурав пен Пандов патшалықтарының арасындағы бақталастық пен соның нәтижесінде туған қақтығыстар. Эпикалық «Рамаяна »поэмасы Раманың ерліктеріне арналған , ғасырлар бойында ауыздан-ауызға тараған бұл эпос сол дәуірдің тарихи тынысы арман қиялы бар сондықтан тарих-мифологиямен терең ұштасып жатады. Үнді сәулетшілері 11 ғасырда тас пен кірпіштен зәулім Танджур храмын салды. Оның биіктігі 100метрдей.Ерте орта ғасырларда үнді шеберлері тастан қашап әсем храмдар салған. Эллурдегі үңгір храмдары да сәулет өнерінің жетіле түскендігінің куәсі. Солардың ішінде әсіресе Қайлас храмы ерекше көз тартарлық орта ғасырлық үнді мүсіні діни нанымдарды уағыздауға бағытталды.Көп қол аяғы бар құдайлардың әсерлі мүсіндері көптеп жасалды. Діни бағыттағы қасиетті жануарларды мүсіндер бейнеледі. Пілдің, жылқының тамаша бейнелері 12-13 ғасырларда Ориссадағы храмдарда жасалған.Үнді мәдениеті мен өнері әсіресе Мауръя дәуірінде табысқа жетті. Бұл кезеңде мәдениеттің гүлденуіне үнді тарихында алғаш рет орталықтанған мемлекет құрылуы зор ықпалын тигізді.Қушан дәуірінде үнді мәдениеті өз дамуына жаңа арнаға түсіп өзіндік сипат алды.
38.Оңтүстік-шығыс Азия халықтарының отбасы және отбасылық қатынастары Азия елдерінде ежелгі дәстүрлерге үлкен құрметпен қарайды. Әр азиялық отбасы қоғамның қоршаған әлем бірлігінен бөлек және іс жүзінде ажыратылған, онда балалар басты байлық болып табылады, ал ер адамдар әрдайым құрметтеледі және құрметтеледі. Үйлену тойы әрқашан әрбір Үндістанның өміріндегі маңызды оқиға болып табылады, сонымен қатар үйлену тойы қарапайым тілектен гөрі міндет болып табылады. Ата-аналар әлі күнге дейін балаларының некесін ұйымдастырады және өткен ғасырлардағыдай каста да, адамның мәртебесі де, әлеуметтік жағдайы да үлкен рөл атқарады. Ежелгі Үндістанның варналары туралы толығырақ. Дәстүр бойынша, қалыңдықтың артында садақа қалдыру әдеті жоғарғы қабаттарға тән болды, бірақ қазір ол өте кең таралды. Ата-аналар алдын-ала келіседі, содан кейін жастар бір-бірімен қысқа кездеседі. Қызықты факт: үйлену күні салтанатты бөлімнің өзі – рәсім басталғанға дейін қалыңдық та, қалыңдық та ештеңе жеуге болмайды. Әр түрлі рәсімдер орын алады (атап айтқанда, сары түске байланысты рәсім, барлығы маңдайларын бояйды, содан кейін сары ұнтақты бір – біріне Төгеді), содан кейін кешке үйлену тойын тойлай бастайды, көбінесе қалыңдықтың үйінде. Бұған дейін жастар арнайы жабдықталған ғибадатханада өтетін ерекше рәсімнен өтеді. Үндістанның ең ерекше рәсімдері туралы оқыңыз. Айтпақшы, жас жұбайлар бір-бірін бірінші рет тек рәсімнің өзінде көреді! Мүмкін, біреудің үнділік отбасылар әрқашан көп балалы деген стереотипі бар шығар; бірақ олай емес – ерекшелік баланы қатты күткен отбасылар болуы мүмкін (өйткені оның туылуы – үлкен қуаныш). Бір қызығы, Үндістанда түсік жасатуға тыйым салынбайды, бірақ егер гинеколог ата – анасына туылмаған баланың жынысы туралы айтса, бұл заңның бабы. Нәрестенің атын таңдау әдеті де өте қызықты. Балалар екі жастан бастап балабақшаға бара бастайды, жалпы, ата-аналар балалардың біліміне көп көңіл бөлуге тырысады. Жалпы алғанда, жас ұрпақ әкесіне қатаң және толық мойынсұнушылықпен, ерік-жігер мен таңдаудың жоқтығымен тәрбиеленеді (сондықтан балалар қалыңдыққа/күйеу жігітке оңай келіседі, сондықтан олар ата-аналарын таңдады). Алайда, балалар әрқашан ата-аналарға деген құрмет пен сүйіспеншілікте, өзара түсіністікте және қолайлы жағдайда тәрбиеленеді. Бір қарағанда, дәстүрлі отбасы ұғымы индустардың санасына соншалықты сіңген сияқты көрінуі мүмкін, оған ешқандай әлеуметтік прогресс пен моральдың төмендеуі әсер ете алмайды. Бұл мүлдем дұрыс емес.Дәстүрлер, әрине, үлкен әсер етеді (мысалы, әйелінің күйеуіне құрметпен қарауы немесе күйеуінің аяғын жуу), бірақ әйелдердің құқықтары мен азаматтық некелер Үндістанда біртіндеп тамыр жайып келеді. Бүгінгі таңда ерлі-зайыптылардың құқықтарының біркелкі теңдеуі бар, әйелі де, күйеуі де өз функцияларына ие және ешкімнің құқығына нұқсан келтірмеу керек. Тарихи тұрғыдан алғанда, біреуі-олжа, ал екіншісі үйде жайлылық тудыруы керек-бәрібір, Үндістандағы отбасы өзара түсіністікке, теңдікке және шынайы махаббатқа негізделген. жүктеу/скачать 146.94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|