«Рекреациялық орманшылық» пәні 6 дәріс Тақырыбы: Ландшафттық таксация - Нысандар мен әдістер.
- Екпелердің құрылысы, өсуі және даму ерекшеліктері.
- Кеңістіктік құрылым түрлері туралы түсінік, орман саябағының ландшафттарын жіктеу.
- Ландшафтық телім.
- Екпелер мен аумақты бағалау: сүрекдіңнің жай-күйі, екпелердің тұрақтылығы, санитарлық-гигиеналық, эстетикалық, рекреациялық, орман ортасының тозуы және т.б. бағалаудың өзара байланысы.
Ландшафттық таксация - бұл орман саябағы аумағының ландшафты-сәулеттік қасиеттерін бағалау.
- Ол рекреациялық ормандардың биологиялық, санитарлық-гигиеналық, ландшафтық және сәулеттік қасиеттерін сипаттайды.
Таксацияның міндеті орман қорына сандық және сапалық баға беру болып табылады, бұл кезде көрсеткіштер 3 топқа бөлінеді: - 1. Орман қорының көрсеткіштері:
- ағаштардың шығу тегі,
- құрамы,
- жасы,
- биіктігі
- диаметрі
- бонитет класы,
- толықтығы,
- қоры
- орман типі
2 топтың көрсеткіштері 3. Ландшафттық-сәулеттік көрсеткіштерге - 3. Ландшафттық-сәулеттік көрсеткіштерге
- орманды саябақтың ландшафтарының топтары,
- сериялары мен типтері,
- ландшафттық эстетиканы бағалау,
- алаңдардың өту қабілетін бағалау,
- ағаш желектерін дамыту,
- ағаштардың орналасу сипаты,
- екпелерді санитарлық-гигиеналық бағалау жатады. Барлық көрсеткіштер жеке таксациялық учаскемен немесе таксациялық теліммен анықталады.
Учаскенің көрінуі - Учаскенің көрінуін бағалауды дің бойынша ағаш түрлерін анықтауға болатын қашықтыққа байланысты сипаттайды:
- 40 м немесе одан көп - жақсы,
- 21-40 м - орташа,
- 20 м немесе одан аз - нашар.
Алқаағаштардың эстетикалық бағасы екі топпен анықталады. - Эстетикалық бағалаудың 1 класына желегі кең, учаскеде жақсы өткізгіштігі бар, өскін және орман астары сау, учаскеде кесілген бұталар мен құраған ағаштары жоқ І-V клас бонитетінің қылқан жапырақты және жапырақты екпелері жатады.
- Ал эстетикалық бағалаудың 2-ші класына дымқыл топырақтарда желегі нашар дамыған, қандыағаш пен көктерегі басым екпелер және 5 м3 / га немесе одан да көп кесілген бұталар мен құраған ағаштардың болуы жатады.
Учаскенің өткізгіштігі - Учаскенің өткізгіштігі топырақтың дренажына, жердің рельефіне, ағаштың тығыздығына, өскін және орман астарының және қоқыстың болуына байланысты бағаланады.
- Бағасы жақсы (қозғалыс барлық бағытта ыңғайлы), орташа (қозғалыс нақты бағыттарда шектеулі), немесе нашар (қозғалыс барлық бағытта қиын). Жақсы баға салыстырмалы түрде тегіс жерлерде, тығыз өскіндері бар, қоқысы жоқ, ал нашар баға, әдетте, қоқысы көп немесе өте тік беткейлері бар аудандарға беріледі.
- Демалу үшін қосымша шараларсыз пайдалануға болатын жерлерге жақсы гигиеналық баға, күрделі шығындарсыз демалу үшін пайдалануға болмайтын аймақтарға нашар баға беріледі.
Алқаағаштардың тұрақтылығы - бұл антропогендік әсерлерге төтеп беру қабілеті, көрсеткіш ағаштың жалпы жағдайын көрсетеді. - Тұрақтылықтың 1-ші класына өскіні, орман астары және тірі жер жамылғысы қалыпты дамыған, жақсы өсіп келе жатқан сау ағаштар жатады. Қылқан жапырақты алқаағаштарда сау ағаштардың 90% -дан астамы, ал жапырақты ағаштарда 70% -дан астамы бар.
Өсімі әлсіреген алқаағаштар 3-ші сыныпқа жатады. Өскіндері, орман астары мен тірі жер жамылғылары жоқ, топырақ тығыздалған, көптеген ағаштар механикалық зақымданған. Қылқан жапырақты алқаағаштарда сау ағаштар 51-ден 70% -ға дейін, ал жапырақты алқаағаштарда 31-ден 50% -ға дейін. - Өсімі әлсіреген алқаағаштар 3-ші сыныпқа жатады. Өскіндері, орман астары мен тірі жер жамылғылары жоқ, топырақ тығыздалған, көптеген ағаштар механикалық зақымданған. Қылқан жапырақты алқаағаштарда сау ағаштар 51-ден 70% -ға дейін, ал жапырақты алқаағаштарда 31-ден 50% -ға дейін.
- Аалқаағаштар қалалық елді мекендердің жанындағы орман саябағында белгіленіп, көптеген жылдар бойы рекреациялық жүктемені бастан кешірген аймақтар болса рекреациялық дегрессия кезеңі анықталады.
Рекреациялық депрессияның 5 кезеңі бар. - Бірінші кезеңде орман ортасының өзгерістері байқалмайды, ал өскін, орман астары және жер жамылғысы өзгеріссіз қалады.
- Екінші кезеңде орман ортасының аздаған өзгерістрі байқалады (өскіндер мен орман астары 5-тен 20% -ке дейін зақымданып, кеуіп қалады, ал ағаштарда - 20% -дан аспайды).
- 3-ші кезеңде орман ортасындағы өзгерістер орташа болады. Орташа тығыздықтағы және өскіндердегі ауру ағаштар 20% -дан аспайды.
4-ші кезеңде орман ортасындағы өзгерістер қазірдің өзінде күшті дәрежеде, бұл топта өскіндер мен орман астары сирек кездеседі, олар қатты зақымданған немесе мүлдем жоқ. Ауру және қурап бара жатқан ағаштар - 50-ден 70% -ға дейін. - 4-ші кезеңде орман ортасындағы өзгерістер қазірдің өзінде күшті дәрежеде, бұл топта өскіндер мен орман астары сирек кездеседі, олар қатты зақымданған немесе мүлдем жоқ. Ауру және қурап бара жатқан ағаштар - 50-ден 70% -ға дейін.
- 5-ші кезеңнің рекреациялық дегрессия сатысы деградацияланған орман ортасына тән (өскін және орман астары жоқ, ағаштар жіңішкерген, ауру және құрып бара жатқан ағаштар 70% немесе одан көп).
Достарыңызбен бөлісу: |
