Оңтүстік Қазақстан Медицина Академиясы Биология және биохимия кафедрасы

жүктеу/скачать 2.29 Mb.

бет	1/3
Дата	29.09.2022
өлшемі	2.29 Mb.
	#461583

1 2 3

ТРАНСКРИПЦИЯ

ЖОСПАР

ТРАНСКРИПЦИЯ

Дайындаған: Айбекова Азиза

Топ: 109 А

Тексерген: Орынбай Гулжазира

МЕББМ «Казақстан-Ресей НУО «Казахстанско-Российский
Медициналық Университеті» Медицинский Университет»

ЖОСПАР:

I.Кіріспе

II.Негізгі бөлім:

2.2. Прокариоттардағы транскрипция

III.Қорытынды

Генетика ғылымы қарастыратын тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің барлық заңдылықтары адамға да тән болып есептеледі. Себебі ол да тіршіліктің бір түріне (Homo Sapіens) жатады. Тұқым қуалаушылығы мен өзгергіштігі жағынан адамның басқа жануарлардан айтарлықтай өзгешелігі жоқ. Бәрінде де тұқым қуалайтын қасиет ұрпақтан-ұрпаққа хромосома құрамында болатын гендер арқылы беріліп отырады. Адамның жануарлардан айырмашылығы оның саналылығы мен екінші сигналдық жүйесінің (системасының) болатындығында, соған байланысты оның сыртқы ортаға бейімделу мүмкіндігі де мол болып келеді.
Кіріспе:
Транскрипция– тірі жасушалардағы рибонуклеин қышқылының биосинтез процесі. Ол дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) матрицасында жүреді. Транскрипция аденин, гуанин, тимин және цитозиннің қайталанбалы тізбегінен тұратын ДНҚ молекуласындағы генетикалық ақпараттың іске асуының бірінші кезеңі. Транскрипция арнайы ДНҚ және РНҚ полимераза ферменті арқылы жүреді. Транскрипция нәтижесінде РНҚ молекуласының полимерлі тізбегі түзіледі. Бұл тізбек ДНҚ молекуласының көшірілген бөлігіне комплементарлы болады.
Транскрипция

Типі

Транскрипция процесінің өнімі әр түрлі қызметтер атқаратын РНҚ молекуласының төрт типінен тұрады:
рибосомадағы белок синтезінде матрицаның рөлін атқаратын ақпараттық немесе матрицалық РНҚ;
рибосоманың құрылымдық бөлігін құрайтын рибосомалы РНҚ;
5
3

ДНҚ молекуласында транскрипция басталатын жерге жақын тұрған ДНҚ молекуласында нуклеотидтерімен, промотормен, РНҚ-полимеразаның байланысуымен басталады. Бірінші нуклеотидтің транскрипт синтезіне кіретін жері "бастау нүктесі" деп аталады. Мутантты бактериялардың ген транскрипциясын зерттегенде промотордың ұзындығы 30-60 жұп нуклеотидтерден тұратындығы анықталды. Сигналды тану қызметін 10 ж.н. атқарады, оның орталығы бастау нүктесінен 10 ж.н. шамасындай қашықтықта болады. Мысал үшін глюкоза оперонының промотор нуклеотидтерінің реттілігі жəне бастау нүктесі (А) келтірілген.