в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

Гантельтермен жаттығулардың кешені

Гантелды гимнастикамен шұғылдануды бастаушылар арналған кешен. Гантелдің салмағы 1-3 кг , айналысушының жасына және күшіне тәуелді.

Жаттығу 1.

Түзу қолдарды жан-жаққа-жоғарыға көтеру, бір уақыттыа аяқ ұшына тұру. Қолдарды жоғары көтергенде - дем алу, түсіргенде – дем шығару. Орташа қарқында. Қайталау 15-20 рет.

Жаттығу 2. Қолдарды жан – жаққа көтеру - жоғары, алдыға түсіру- төмен. Қолдарды жан – жаққа көтергенде - дем алу, түсіргенде – дем шығару. Орташа қарқында. Қайталау 15-25 рет.

Жаттығу 3. Денені алдыға ию, аяқтарды бүкпей. Алдыға иілген кезде – дем шығару, түзелгенде – дем алу. Орташа қарқында. Қайталау 10-12 рет.

Жаттығу 4. Шынтақ буындарында кезектестіріп қолды бүгу. Терең және қарқынды тыныс алу. Орташа қарқында. Оң және сол қолдар үшін 30—40 рет қайталау.

Жаттығу 5.Түзу қолдарды жан-жақтарға ажырату, бір уақытта аяқ ұшына көтеріліп. Қолдарды ажыратқан кезде — дем алу, қосқанда — дем шығару. Орташа қарқында. 15—25 рет қайталау.

Жаттығу 6. Аяқ ұшына отырып тұру, қолдар иыққа. Отырғанда — дем алу, бой түзегенде — дем шығару. Орташа және жылдам қарқында. 20—50 рет қайталау. Жаттығуды аяқтап, 30—45 сек. жай жүру және бірнеше тыныстық жаттығулар жасау.

Жаттығу 8. Боксерды түзу соққылармен ұрғандай сынай таныту. Орташа және жылдам қарқында. Оң және сол қолдармен 20—35 рет қайталау.

Жаттығу 9. Денені жан – жақтарға ию қолды қолтыққа тарту — «насос». Денені оңға қарай игенде — дем алу, солға қарай иілгенде – дем шығару. Орташа қарқында. Әр бір жаққа 10—20 рет қайталау.

Жаттығу 10. Отырған қалыптан денені түсіру, гантельдер иықта. Артқа иілгенде — дем алу, бой түзегенде — дем шығару. Орташа қарқында. 10—20 рет қайталау.

Жаттығу 11. Жатқан қалыпта денені көтеріп тарту (орындықтарды). Қолдарды бүкенде — дем алу, жазғанда — дем шығару. Ақырын және орташа қарқында. 8—15 рет қайталау.

Жаттығу 12 "Отыншы". Қолдарды жоғары көтергенде — дем алу, түсірген кезде — дем шығару. Орташа қарқында. 15-25 рет қайталау.

Жаттығу13. Аяқ ұшына көтеріліп қолдарды жан-жаққа қою. Орташа және жылдам қарқында. 15—20 рет қайталау.

Жаттығу14. Тыныс алуды орнату және босаңсытуды қозғалыста орындау.

1. Бастапқы қалып – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен тұтқасынан алып және оны кеудеге көтеріп, гірді жоғары көтеру. Асықпай гирьді екі қолмен бас үстінен көтеру, гір әрқашан жоғары көтеріліп тұру керек. Қайталау 3-6 рет

2. Б.қ. – ең бойынша аяқ алшақ. Гірді екі қолмен алып және арқаға қою, гірдің денесі жауырында жаттатындай. Ақырын алдыға еңкейю, арқаны бүкпей. Аяқтар тік, иілгенде жамбас артқа шегінеді, бас түсірмеу керек. Қайталау 4-7 рет.

3. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен кеудеге денемен жоғары алу. Терең барлық табанға отыру, денені біраз алға ию, басты тік ұстау. Ақырын қарқында. Қайталау 5-8 рет.

4. Б.қ. – тура сол. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеру. Гірді еденнен көтеріңкіреп, онымен аяқтардың арасынан сілтеп, қарқынмен арқаны түзету, түзу қолдармен оны жоғары бастан лақтыру. Бұл ретте жартылай отыруға болады. Жылдам қарқында. Қайталау 6-12 рет.

5. Б.қ. – тура сол. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеру. Арқа мен денені түзулетіп, қолды иіп және гірді иыққа алындар, сосын ақырын оны еденге қоясын. Қайталау 7-10 рет.

6. Б.қ. – тура сол. Гір арнаулы тартқышта басқа асысады. Аяқтар алшақ. Қолдармен тізеге тіреліп, мойынды және денені бүгіп және түзулеп, гірді еденге қойып және тағы да жоғары көтеріп. Ақырын қарқында. Қайталау 3-9 рет.

7. Б.қ. – ең бойынша аяқ алшақ. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеру, астымен жоғары қарай. Арқаның және қолдың екпінді қозғалысымен жоғары гірді көтеру бас үстінен гірдің денесінің төмен. Гір жоғары еденге перпендикуляр көтерілу керек және сіздің кеуденізге жақындатуға тырысу керек. Гірді асықпай түсірініз, аяқты және денені бүгіп. Қайталау 3-9 рет.

8. Б.қ. – аяқтар бірге. Гір бір қолмен алып және оны жамбасқа сал. Аяқты бүгіп, тізені жоғары көтеріндер, гір жамбаста тұрдындай етіп. Гірді аяқтардың күшімен ғана көтеруге тырысындар, гірді жамбаста қолмен ұстап тұрып. Қайталау 6-8 рет әр бір аяқта.

9. Еденге отырырындар, аяқтарды шет жақтарға созындар. Гірді аяқтардың арасында қойындар және оны екі қолмен тұтқасынан көтеріндер. Қолдарды бүгіп, гірді кеудеге денемен жоғары қарай қой және денені біресе оңға, біресе солға бұр. Аяқты жылжытпай. Ақырын қарқында.Қайталау 5-8 рет.

10. Б.қ. – тура сол, алғашқы жаттығудағыдай. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеріндер. Гірді астымен жоғарыға аудар, тұтқасына қойып және оны 2-3 секундта осы қалыпта ұстап тұру керек. Орташа қарқында. Қайталау 8-14 рет.

г) жүзу: жүзудің спорттық тәсілдерін жетілдіру

1) кеудеде крольмен жүзу;

2) арқада крольмен жүзу;

3) брасспен жүзу;

4) судағы ойындар.

1. 
   Оң жақтан шабуыл соққысы. диагональ бойынша және тік, жақын аймақтан (көмекші тәсіл: орта аймақтан үстел ортасына) және қыр жақ позициядан соққыны орындау тәсілі. Соққы күшіне байланысты әлсіз және күшті соққы деп ерекшелену керек. Доптың ұшу жылдамдығы мен жеделдігі жоғары.
   
2. 
   Тірек. Тірекпен сол жақ диагональ және тік бойынша, біртіндеп соққының күшін күшейтуге үйрету. Қозғалыста үстел жартысыда сол жақ тірек. Соққы ырғағын басқаруға назар аудару.
   
3. 
   Қию. Жылдам және баяу қиылысты үйрету. Қозғалыста қиылысты орындау тәсілін меңгеру. Біртіндеп ұшу траекториясын төмендету және допты айналдыруды көбейту. Қиылысты (жылдам - баяу) орындаудың ырғағын меңгеруге тырысу, көбінесе сол және оң жақтан қиылысты байланыстырып сол жақтан қиылысты үйрету.
   
4. 
   Жазу. Қозғалыста қыр жақ позициядан, тік және диагональ бойынша төменгі бұрылыстан доп бойынша.
   
5. 
   Бөгет жасау. шабуыл соққысы + бөгет жасау стилінеде ойнау, қозғалыста диагональ бойынша және төмен траектория бойынша тік және бірқалыпты оң-сол жақтан бөгет жасауды меңгеру.
   
6. 
   Допты беру. Төменгі оң жақтан бұрылыстан жазу арқылы допты беру және допты қабылдау.
   
7. 
   Допты қабылдау. Жоғарғы бұрылыстан шабуылшы соққы мен итеру көмегі арқылы допты қабылдау.
   

Негізгі бөлім

I. Екінші беріліс доппен

Допты берілген бағытынағы 5—3—4, 6—2—4, 5—3—2 аймақтарға ойыншылардың қозғалуы.

II. Қорғану әрекеттері

1. Нұсқаушылар тапсырмасы бойынша допты төменгі және жоғарға түзу берістен қабылдау және 3 мен 2 аймақтарға беру. Екі беріліс 3 аймақтан 4 мен 2 аймақтарға, ал 2 займақтан 3 және 4 аймақтарға.

2. Жұптарда. Допты қабылдауды кезектестіруі: жоғарыдан, төменнен, жоғарыдан құлау.Сосын допты әр түрлі реттілікте жібереді, осы үш допты қабылдау түрлері үшін: ойыншы допты қабылдау әдісін дұрыс таңдап алу және оны жақсы орындау қажет. Қабылдау үшін допты беріліспен және соққымен бағыттап жіберу.

3. Тордан және тордан тойтарылған допты астыдан қабылдау. Ойыншылары шабуыл сызығынан кейін бағанаға торға бет жағымен орналасады. Қарама-қарсы жақта шабуыл аймағынын торына жақын нұсқаушы доппен тұрады.

Нұсқаушы допты лақтырады және беріліспен оны тор арқылы жібереді, ол тордың тура жанына түсетіндей етіп. Бағанадағы біріншісі торға қарай жүгіріп шығады және доп астыдан қабылдайды. Қабылдағанан кейін доп шабуыл аймағына түсу керек. Допты қабылдау кезінде қолдар түзу болуы керек, иықтарды артқа апару керек, доп астынан терең «отырып тұру» сипатталады. Осы арада қабылдау жұмылдырылған білектің сырт жағымен ( бас бармақ жағымен) орындалады. Волейболшыларға айту керек, доп тордан түрліше ыршып түседі, ол 123 тордың қай жеріне түседі соған тәуелді: жоғарғы жаққа неғұрлым биікірек, соғұрлым онын алаңға құлауы қатты. Осы жаттығуды алдынғы жаттығу сияқты орындау керек, нұсқаушы 3 аймақтың бас бір жағында ойыншылармен болады және допты торға қарай бағыттап жібереді.

III. Шабуылдағы жеке дара тактикалық әрекеттер. Алдынғы сабақтардағы жаттығуларды қайталау.

IV. Волейбол оқу ойыны. Қортынды бөлім

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.
Білек бұлшықеттері дамуы үшін жаттығулар:

Білекті білек буындарда серіктестің қарсылығымен ( немесе гантельдермен) бүгу және жазу.

Қолдарда гантельтермен білекті білек буындарда айналдыру қозғалыстарың жасау.

Қабырғадан итерілу, білек қозғалыстарына айқындап. Қабырғаға барлық алақан сүйенуге болады, тек саусақтың ұштарымен ғана емес.

Әр түрлі салмақтағы толтырылған допты жоғарыдан төмен лақтыру, білек қозғалыстарына айқындап.

Екі қолымен кішігірім толтырылған доптарды (0,5-1кг) жоғарыдан беру.

Білекпен таяқты айландыру, оған бауды айналдырып, оның соңында жүк (5-15 кг) ілінген.

Иық белбеу бұлшықеттерінің күшін дамыту үшін үлгілі жаттығулары.

Қолдарды серіктесінің қарсылығымен бүгу және жазу.

Қолды шет жақ арқылы жоғарыға және кері серіктесінің қарсылығымен көтеру.

Жатқан қалыпта айналысушының аяқтарын сирақ-табан буындарды серіктесі ұстап тұрады. Айналысушылар жылжып немесе бір уақытта қолдармен түрткілермен қозғалады.

Жатқан қалыпта еденнен кеуде алдында шапалақпен итерілу.

Әр түрлі салмақтағы толтырылған допты әр түрлі бастапқы қалыптардан, әр түрлі арақашықтықтан лақтыру.

Әр түрлі нүктелерден еденде немесе қабырғада амортизатордың соңын бекіту, жаттығуды орындау, өзінің құрылымы бойынша жарыстың жаттығуыға ұқсас, бұлшықеттер тобының әр біріне бөлек әсер етуіне тырысу.

1. Бастапқы қалып – ең бойынша аяқ алшақ. Алдыға қарай еңкейіп, бір қолмен гірдің тұтқасынан алып жоғары көтеру. Еденнен гірді көтеріп алып, гірді артқа аяқ арасынан сепмеу және арқаның және аяқтың екпінді қозғалысымен гірді алдыға және жоғары бас үстінен көтеру , қол түзу қалыпта. Жылдам қарқында. 6-8 рет

2. Б.қ. – тура сол. Гірді екі қолмен тұтқасынын қырынан алындар. Гірді үстіге қарай кеудемен көтеру, арқаны иіп артқа қарай иілу. Орташа қарқынмен. 6-8 рет.

3. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен алып және арқаға қою, гір жауырынға қою. Ақырын барлық табанға отырындар. Арқаны тік ұстауға тырысындар, бас түсірмеу керек. 8-10 рет.

4. Б.қ. – еденге отырырындар, аяқтарды шет жақтарға созындар. Гірді аяқтардың арасында қойындар. Екі қолмен тұтқасынын қырынан көтеріндер, оны астымен үстіге қарай көтер, қолды түзу ұстап. Ақырын қарқында.10-12 рет.

5. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен астын төменге қаратып көтеру. Асықпай қолдарды бүгіп, гірді астыға қарай қаратып кеудеге тарту. Денені тік ұстап. 8-10 рет.

6. Гір арнаулы тартқышта басқа іледі. Б.қ. – аяқтар алшақ, қолдар белде. Асықпай басты көтеру және түсіру, дененің қалпын өзгертпей. 8-10рет.

7. Б.қ. – еденге отырырып, аяқтарды шет жақтарға созындар. Гірді арқаға қойып, екі қолмен ұстап тұру. Асықпай алдыға қарай еңкею. 6-8 рет.

8. Б.қ. – аяқтар бірге. Гірді кеудеге қойып екі қолмен үстіге қарай көтеру. Иіліп, кезек-кезек сол және оң аяқты бүгу. Орташа қарқында. 8-10 рет әр бір аяқта.

9. Б.қ. – аяқтарды түзу қойып арқада жату. Гірді кеудеге қойып екі қолмен үстіге қарай көтеру. Қолды иіп, гірді кеудеге қарай тарту. 8-10 рет.

10. Б.қ. – аяқ алшақ, отырып бір қолмен гірді тұтқасынан үстіге қарай тарту. Гірді тұтқасынан айналдыру және 2-3 сек. Оны осы қалыпта ұстап тұру; бос қолмен тізеге тірелуге болады. Орташа қарқын. 14-16 рет.

г) жүзу: жүзудің спорттық тәсілдерін жетілдіру.

«Төбешіктен» өту, негізгі (қысқа немесе орташа) қашықтық қайталап жүзіп өтуден құралатын.

1. 
   Оң жақтан шабуыл соққысы. диагональ бойынша және тік, жақын аймақтан (көмекші тәсіл: орта аймақтан үстел ортасына) және қыр жақ позициядан соққыны орындау тәсілі. Соққы күшіне байланысты әлсіз және күшті соққы деп ерекшелену керек. Доптың ұшу жылдамдығы мен жеделдігі жоғары.
   
2. 
   Тірек. Тірекпен сол жақ диагональ және тік бойынша, біртіндеп соққының күшін күшейтуге үйрету. Қозғалыста үстел жартысыда сол жақ тірек. Соққы ырғағын басқаруға назар аудару.
   
3. 
   Қию. Жылдам және баяу қиылысты үйрету. Қозғалыста қиылысты орындау тәсілін меңгеру. Біртіндеп ұшу траекториясын төмендету және допты айналдыруды көбейту. Қиылысты (жылдам - баяу) орындаудың ырғағын меңгеруге тырысу, көбінесе сол және оң жақтан қиылысты байланыстырып сол жақтан қиылысты үйрету.
   
4. 
   Жазу. Қозғалыста қыр жақ позициядан, тік және диагональ бойынша төменгі бұрылыстан доп бойынша.
   
5. 
   Бөгет жасау. шабуыл соққысы + бөгет жасау стилінеде ойнау, қозғалыста диагональ бойынша және төмен траектория бойынша тік және бірқалыпты оң-сол жақтан бөгет жасауды меңгеру.
   
6. 
   Допты беру. Төменгі оң жақтан бұрылыстан жазу арқылы допты беру және допты қабылдау.
   
7. 
   Допты қабылдау. Жоғарғы бұрылыстан шабуылшы соққы мен итеру көмегі арқылы допты қабылдау.
   

Негізгі бөлім

I. Екінші беріліс доппен

Допты берілген бағытынағы 5—3—4, 6—2—4, 5—3—2 аймақтарға ойыншылардың қозғалуы.

II. Қорғану әрекеттері

1. Нұсқаушылар тапсырмасы бойынша допты төменгі және жоғарға түзу берістен қабылдау және 3 мен 2 аймақтарға беру. Екі беріліс 3 аймақтан 4 мен 2 аймақтарға, ал 2 займақтан 3 және 4 аймақтарға.

2. Жұптарда. Допты қабылдауды кезектестіруі: жоғарыдан, төменнен, жоғарыдан құлау.Сосын допты әр түрлі реттілікте жібереді, осы үш допты қабылдау түрлері үшін: ойыншы допты қабылдау әдісін дұрыс таңдап алу және оны жақсы орындау қажет. Қабылдау үшін допты беріліспен және соққымен бағыттап жіберу.

3. Тордан және тордан тойтарылған допты астыдан қабылдау. Ойыншылары шабуыл сызығынан кейін бағанаға торға бет жағымен орналасады. Қарама-қарсы жақта шабуыл аймағынын торына жақын нұсқаушы доппен тұрады.

Нұсқаушы допты лақтырады және беріліспен оны тор арқылы жібереді, ол тордың тура жанына түсетіндей етіп. Бағанадағы біріншісі торға қарай жүгіріп шығады және доп астыдан қабылдайды. Қабылдағанан кейін доп шабуыл аймағына түсу керек. Допты қабылдау кезінде қолдар түзу болуы керек, иықтарды артқа апару керек, доп астынан терең «отырып тұру» сипатталады. Осы арада қабылдау жұмылдырылған білектің сырт жағымен ( бас бармақ жағымен) орындалады. Волейболшыларға айту керек, доп тордан түрліше ыршып түседі, ол 123 тордың қай жеріне түседі соған тәуелді: жоғарғы жаққа неғұрлым биікірек, соғұрлым онын алаңға құлауы қатты. Осы жаттығуды алдынғы жаттығу сияқты орындау керек, нұсқаушы 3 аймақтың бас бір жағында ойыншылармен болады және допты торға қарай бағыттап жібереді.

III. Шабуылдағы жеке дара тактикалық әрекеттер. Алдынғы сабақтардағы жаттығуларды қайталау.

IV. Волейбол оқу ойыны. Қортынды бөлім

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

1)Ақырын жүгіру 10-15 мин.

2) Қозғалыстағы және бір қаплыптағы ЖДЖ

3) Иық белбеудің бұлшықетінің дамуы үшін:

- 2х10 рет гантельмен қолдарды ажырату;

- жатқан қалыпта 10х2 рет штанганы жайлап көтеру;

- отырған қалыпта блокты үстіге қарай 2х10 рет тарту;

4) Іштің пресс бұлшықетінің дамуы:

- 2х15 көлбеу орындықта аяқтың көтеру;

- 10-15 жатқан қалыпта денені көтеру;

5) Аяқ бұлшықетінің дамуы:

- 6х3 рет арқада гантельмен отырып тұру;

- 10х2 рет тренажерда аяқ ұшына тұру;

- 10х2 рет отырып тұру(тренажер);

- 10-12х2 рет тренажерда аяқты бүгу және жазу;

- 10-15 х 2рет иықта ауырлық түсірумен қарғу.

1. Бастапқы қалып – аяқ алшақ. Гірді бір қолмен иыққа көтеру. Асықпай гірді бас үстіне жайлап көтеру. Денені артқа қарай еңкейтпеуге тырысу. Қайталау 3-6 рет.

2. Б.қ. – ең бойынша аяқ алшақ, гірді арқаға қою, екі қолмен ұстап тұру. Оңға және солға қарай иілуді орындау. Аяқтар түзу, дене бір жазықтықта қозғалтуға тырысу. Қайталау 6-8 рет.

3. Б.қ. – негізгі тұрыс (аяқ бірге). Гірді өзінің өкшесінің артына қою. Отыру, қолдарды төмен-артқа тарту, гірді тұтқасынан алу. Аяқты түзулетіп, тұру, гірді өзінің артынада ауада қалқыған қалыпта ұстап тұру. Қайталау 8-10 рет. Орташа қарқында.

4. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен жоғарыға көтеру. Гірмен түзу қолдарды алдыға қарай түсіру, гірдің денесі сіздің тоқпан жілікте жаттындай. Гірді түсірген кезде бірет артқа қарай шегін. Қайталау 4-6 рет. Ақырын қарқында.

5. Б.қ. – аяқ алшақ. Отыру, бір қолмен гірді тұтқасынын астын төменге қарай алу, екінші қолдың алақанымен тізеге сүйену. Гірмен қолды иыққа бүгу; сосын, аяқты, денені түзулету, гірді иықтың жанына ұстап тұру. Қайталау 6-8 рет әр бір қолда. Ақырын қарқында.

6. Б.қ. - тізеде тұрып, қолдармен сәл еденге сүйеніп. гір арнаулы тартқышта басқа қарай апару. Басты 10-12 рет көтеру және түсіру. Ақырын қарқында

7. Б.қ. – еденде отырып, аяқтарды шет жақтарға созындар, гір аяқтардың арасында қою және оны екі қолмен тұтқасынын астын жоғарыға қарай алу. Түзу қолдармен гір жоғарыға денесін төмен көтеру. Қайталау 8-10 рет. Ақырын қарқында

8. Б.қ. – аяқ алшақ. Әр бір қолға гірді алу. Серіппелі жартылай отырып тұруды орындау, гірлерді алдыға және артқа тербеу. Басты түсірмеу, сәл алдыға еңкейу. Қайталау 14-16 рет. Орташа қарқында.

9. Б.қ. – еденге отыру, аяқтарды шет жақтарға кең созу, гір бір аяқтын сырт жанына салу және оны екі қолмен тұтқасынын қырынан алу. Түзу қолдармен гір жоғары бас үстінен көтеру, денемен жоғары, денені түзулетіп, сосын гір төмен түсіру және оны еденге басқа аяқтын жанына қою. Аяқтар тік ұстау. Қайталау 8-10 рет. Ақырын қарқында

10. Б.қ. - негізгі тұрыс. Гірді бір қолмен бас үстінде жоғарыға көтеру (кез келген әдіспен). Бірте-бірте аяқтарды бүгіп, еденге отыру, бос қолмен сүйеніп және әр кезде гірді көтерілген қолда ұстап тұрып. Сосын гірмен тұру. Қайталау 6-8 рет. Ақырын қарқында.

г) жүзу: жүзудің спорттық тәсілдерін жетілдіру

1) кеудеде крольмен жүзу;

2) арқада крольмен жүзу;

3) брасспен жүзу;

4) судағы ойындар.
27, 28, 29 – Апта

53-58. Қашықтыққа жүгіру тәсілін, ұзындыққа секіру тәсілін жетілдіру. Қысқа қашықтыққа жүгіру тәсілін жетілдіру. Орыннан ұзындыққа секіру. ЖДД. Физикалық сапаларды дамыту. Қортынды нормативтерді тапсыру.

Қашықтыққа жүгіру тәсілін жетілдіру. Ұзындыққа секіру тәсілін жетілдіру.

1) Орташа қарқында жүгіру 2х150 м., 2х200 м.

2) 600 м қашықтық бойынша ауыспалы жүгіру, жылдам қарқында 2х600 м жүгіру.

Орыннан 15-20 секіруді орындау.

Алдыға қарай жылжумен 15-20 секіруді орындау.

Орыннан ұзындыққа секірулер.

1) Орыннан алдыға қарай сол және оң жақ қырмен ұзындыққа секіру.

2) Қысқа екпінен жүгіру ұзындыққа секіру (3-5 қадамнан).

3) Қысқа екпінен жүгіру ұзындыққа секіру (6-8 қадамнан).

4) Қадаммен көптеген рет секіру 30-40 м.

5) Аяқтан аяққа көптеген рет секіру30 м.

6) оң аяқта алдыға қарай қозғалумен 3-5 секірістер, сол аяқ алдыға қарай қозғалумен 3-5 секірістер (30-40 м.).

Арнаулы жаттығулар дене сапасын дамыту үшін: иілгіштікке, күшке, реакцияның жылдамдығына.

Жеңіл атлетика элементтерімен қолданумен эстафета