Бақылау жұмысын орында. №1

1. §41, 42, 43 жазықтардың экологиялық проблемаларын тауып, жазып ал

2.Экологиялық проблемалардың шығу себептерін ауызша әңгімеле.

3.Оқулықпен, хрестоматиямен, қосымша материалдармен жұмыс жасай отырып, жазықтардағы ерекше қорғалатын аймақтарды тауып ал.

4. таңдауың бойынша бір тапсырманы орында:

1) әр жазық бойынша өз ойыңнан шағын әңгіме құра..

2) Бір жазық бойынша саяхаттың маршрутын құра және оны әңгімеле.

3) Курортық зона құру жайлы өз көзқарасыңды айтып, басшыларға хат жібер

№2 бақылау жұмысына көшуіңе болады. Сен міндетті түрде жеңіске жетесің!

Б. Тұран жазығы.

В. Солтүстік Қазақстан жазығы.

Қандай жазық:

1. Еліміздің батысында орналасқан

2. Еліміздің солтүстігін алып жатыр

3. Каспий теңізінен алакөл көліне дейін созылып жатыр.

4. Ежелгі кембрийге дейінгі платформада жатыр.

5. Батыс Сібір платформасында жатыр

6. Орал өзені алабы.

7. Солтүстік мұзды мұхит алабы болады..

8. Тұран тақтасында жатыр.

Қандай жазықта:

1. Жер бедері желдің әсерінен құралған

2. Ертіс өзені ағып өтеді

3 Бетпак- Дала орналасқан

4 қаңтардың орташа температурасы -19˚, а ал шілденікі +19˚

5. шөлдермен ерекшелінеді

6. Каспий маңы ойпаты орналасқан

7. еліміздің басты мұнай алабтары орналасқан

8. Павлодар облысы жарты аумағын алып жатыр

9. орманды дылы мен дала зонасын қамтиды.

10. Іле өзені ағып жатыр

11.«Әнші бархандар» атты табиғи ескерткіш бар.

Республикамыздың солтүстігінде орналасқан. Климаты континентальді. Қысы суық, қары аз түседі, жауын-шашын 350-400 мм.

2. Тұран жазығына кіретін ,жер бедерінің ірі формаларын ата. 4 б.

3.сәйкестендір: 5 б.

Солтүстік қазақ жазығы Сырдария Бетпақдала

Тұран жазығы Жайық Тобыл-обаған

Шығыс Еуропа жазығы Ертіс Орал- ембі

4. Еліміздің жазықтарының климатын қалыптастыратын факторларды жазып бер. 5 б

5. Аралдың экологиялық проблемасы неде?

Себептерін анықта

Проблемаға өз шешіміңді қос. 12 б.
Рейтингілік парақ

№	ұпай	Алынған ұпай	Кімді тексердің?	Кім тексерді?	баға
№1 1 2 3	3 6 3
қорытынды	12
№2 1 2 3 4	3 6 7 3
қорытынды	19
№3 1 2 3	8 10 10
қорытынды	28
№1 б/ж	10
№4 1 2 3 4	5 5 5 5
қорытынды	20
№2 б/ж	10
қорытынды	100

Бағалау сараптамасы:

"5"- 110-115 "4"-114-100 "3"- 99-80

8сынып 3сағат
«Табиғатты қорғау және табиғат қорларын тиімді пайдалану»

тақырыбының оқу парағы

тақырыпты меңгерудегі оқуға қойылатын талаптар:

Білуі тиіс: Біліктілігі болуы тиіс:

1.табиғат ресурстарының түрлері 2. Табиғат қорларын тиімді пайдаланудың проблемалары. 3.ҚР экологиялық аудандарға жіктеу 4. экологиялық проблемалар 5. қорғалатын аймақтар 6. табиғатты қолдану мен қорғау жөніндегі заңдар 7. ҚР әлемдік деңгейдегі табиғи орындар.

1. Карта және статистикалық мәлімет бойынша ТР және қолдану жолдарын анықтау. 2. Пробемалардың туындау себептері. 3. экологиялық проблемаларды шешу жолдарын ұсыну; 4.өз өлкеміздің экологиялық жағдайын қарастыру;

Негізгі ұғымдар:

- Адам экологиясы

- қорықтар

- ұлттық парк

- табиғи ескерткіштер

-табиғат ресурстары

- экологиялық болжам

- табиғатты қорғау

- табиғатты тиімді қолдану

Әдебиттер:

А.Бейсенова, К.Қарпеков Қазақстанның физикалық географиясы Хрестоматия

1.49 параграфты оқы.

«табиғат ресурсына» анықтама бер(2 ұпай)

3.сызбаны құрастыр «Қазақстанның табиғат ресурсы» (5 ұпай)

4. Табиғат ресурстарын тиімді пайдалану деген не? (3 ұпай)

тексерістен өт №1 (барлығы 10 ұпай)

тапсырма №2

1. 50 параграфты оқып, мына сұрақтарға жауап бер:

А) Тіршілік ететін ортасы адам денсаулығына қалай әсер етеді?

Б) Өндірісіті қалалардың жағдайы адам денсаулығына қалай әсер етеді?

В)Республика аумағын адам тіршілігі үшін қандай қолайлы қандай аудандарға бөлуге болады?

Г)Павлодар облысының аумағы қандай ауданға жатады? (8 ұпай)

2. 51параграфты оқып, Қазақстанның экологиялық проблемаларына жоспар бойынша сипаттама бер: 12 ұпай

Экологиялық проблема	Проблемалардың шығу себептері	Проблемалардың кесірі қандай	Оларды шешу жолдары

3. Кескін картаға экологиялық апатты аймақтарды сал. (5 ұпай)

4. 52 параграфты оқып, кестені толтыр.: 5 ұпай

1. §53оқы

2.негізгі ұғымларды жазып, анықтамасын бер.

қорық

ұлттық саябақ

табиғат ескерткіштері

мына сөздерді жаттап, ауызша айтып бер. (5 ұпай)

2. §54 оқы кестені толтыр (10 ұпай)

Қорықтардың атауы	Ашылған жылы	Қай жерде орналасқан?	Аумағы қанша?	Бағалы жануарлар	Бағалы өсімдіктер

3. 55 параграфты оқы. Мәтіннің мазмұнын кластер түрінде, жоспар түрінде, кесте түрінде көрсет. / таңдауың бойынша / (10 ұпай)

2. кескін картаға барлық қорықтар мени ұлттық саябақтарды түсір.(5 ұпай)

1. § 56 оқы. Қазақстанның табиғатты қорғау жөніндегі заңдарын біліп ал.

Кестені толтыр ( 10 ұпай)

заң	Шығарған жылы	Қысқаша мазмұны

2. тапсырманы орында: (5 ұпай)

А) негізгі ұғымға анықтама бер «табиғатты пайдалану».

Б) табиғат қорларын тиімді пайдалану деген не?

В)табиғат ресурстарын тиімді пайдаланудың бағыттарынатап бер.

№1 бақылау жұмысын орында / мұғалімнен ал /

Таңдауың бойынша бір немесе бірнеше тапсырманы орында (әрқайсысы 10 ұпайдан саналады):

1. Қоршаған орта адам денсаулығына әсер ететіндігі бәрімізге белгілі.Ендеше адам денсаулығын сақтау үшін мемлекет не істеу керек және сен – адам не істеу керек?

Жауабыңды кестеге түсір

3.Өз өлкеңнің табиғатын қорғау үшін өткізілетін шаралардың жоспарын жаса.

4. Павлодар облысының ерекше қорғалатын аймағы жайында реферат дайында.

Тексерістен өт № 5 (10 және одан да көп ұпай )

№2 бақылау жұмысын орында / мұғалімнен ал /

1адам ә-іс-әрекетінде қолданылатын қоршаған ортаның маңызды компоненті.

А) пайдалы қазбалар

В) топырақ

С)су ресурсы

D)табиғат ресурсы

Е) қоршаған орта

2.көмірдің ең бай кен орны

А) Майкөбе, Қарағанды.

В) Қарағанды , Екібастұз

С) Екібастұз, Майкөбе

D) Кедірлі, Майкөбе

Е) Алакөл, Қарағанды.

3. Негізгі темір кені ауданы болып табылатын облыс.

А) Қостанай

В) Павлодар

С) Ақмола

D) Манғыстау

Е) Карағанды

4.Қазақстанның қоры мол аймағы

А) солтүстік

В) Батыс

D) орталық

Е) оңтүстік

5. БҰҰ Хельсинки конфенциясында Трансшекаралық өзендер мен көлдерді қорғау мен тиімді пайдалану ережелері қашан қабылданды?

А) 1993 жылы В) 1992 С) 1995 D) 2000 Е) 1980

6. Біздің елімізде дәрілк өсімдіктердің неше түрі бар:

А) 250 В) 280 С) 350 D) 400 Е) 500

7. 1962 жылы құрылған Халықаралық табиғат және табиғи байлықты қорғау одағы немен айналысты

А) Қызыл кітабқа ақпараттар жинақтады

В) жануарларды есепке алды

С) өсімдік дүниесін есепке алды

D) Қызыл кітапты шығарды

Е) жануарлар мен өсімдіктерді қорғауға алды

8. Адам мен қоршаған ортаның арасындағы байланыстың заңдылықтарын зерттейтін ғылым :

А) этнография

В) философия

С) экология

D)Адам экологиясы

Е) демография

9. Ең апатты экологиялық қала :

А)Карағанды В)Павлодар С) Өскемен D) Қостанай Е) АҚтау

10. ҚР Президентінің «ҚР 2004-2005 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздігі тұжырымдамасы туралы» жарлығы қашан қабылданды?

А) 1991 В) 1995 С) 2003 В) 2004 Е) 1993
Бақылау жұмысы №2

1. 
   Қазақстанның табиғи қорларын қандай топтарға ажыратамыз?
   
2. 
   Қазақстанда қашан және қай жерде ядролық сынақ өткізілді?
   
3. 
   Каспий маңында мұнай өндіруден қандай экологиялық мәселелер туындады?
   
4. 
   Табиғаттағы апатты құбылыстарды қалай бөлуге болады?
   
5. 
   Табиғатты қорғауға арналған кешендер атты сызба құрастыр. Бір қорыққа сипаттама бер.
   
6. 
   Қазақстандағы табиғат есркерткіштерін ата.
   
7. 
   Неліктен табиғатты қорғау мәселесі Қазақстан Конституциясында көрініс тапқан.
   

- Оқушыларға Қазақстанды физикалық тұрғыдан аудандастырудың жолдарын, маңызын, ерекшеліктерін меңгерту;

- атласпен жұмыс жасаудағы білім біліктілігін арттыру, аудандарды салыстыра отырып сараптама жасауға баулу ;

• 
  туған елінің жер бедеріне деген сүйіспеншілігін арттыру .
  

• 
  оқушыларға өздігінен жұмыс жасаудың ретін ұйымдастыру;
  
• 
  өздігінен жұмыс жасау барысында ойлау қабілетін дамыту;
  
• 
  жекелей және топпен жұмыс жасауда өзара сыйластыққа баулу;
  

• 
  аудандарды жоспар бойынша салыстырмалы сипаттау;
  

• 
  аймақтардың маңызын,аудандастыру жолдарын;
  

• 
  географиялық орнын, табиғатын сипаттай және түсіндіре алуы тиіс:
  

• 
  Қазақстанның физикалық аудандардың географиялық орнын;
  

• 
  ерекшеліктерін атауы және көрсете алуы тиіс:
  

Тақырыбы: Қазақстан аумағын физикалық – географиялық

Сабақтың барысы:

• 
  Ұйымдастыру кезеңі
  

• 
  Модулдің мазмұнымен және құрылымымен танысу
  
• 
  Мақсат пен міндетті анықтау
  
• 
  Лекция (тақырыптың мазмұнын тірек белгілер арқылы қысқаша баяндау)