Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
жүктеу/скачать 4.38 Mb. Pdf көрінісі
|
| 9.6.
Бұрыштық жылдамдықтарды өлшеу Машиналар мен механизмдердің айналмалы түйіндерінің бұрыштық жылдамдықтары тахометрлермен өлшенеді. Тахометрлерді құрудың екі негізгі принципі белгілі: айналу жиілігін анықтау жəне құрылған көздің тұрақты жиілігі бар зерттелетін түйіннің айналу жиілігін салыстыру. Машиналар мен агрегаттардың түйіндерінің айналу жылдамдығын өлшеу үшін кең таралымды айнымалы ток тахогенераторлары алды. Үш фазалы түзеткішпен түзеткеннен кейін тахогенератор шығысынан кернеу фильтр арқылы өлшеуіш аспапқа келіп түседі (магниттік электрлік вольтметр). Сондықтан да аспап айналым санын өлшеу бірлігінде градусталады. Мұндай тахометрдің негізгі кемшілігі - тахогенератор роторының объектімен механикалық байланысы жəне үш фазалы сұлбада түзетудің қажеттілігі. Бұрыштық жылдамдықтарды өлшеудің заманауи құралдары уақыттың калибрленген интервалдарын (немесе электрлік тербеліс жиіліктерін) жəне өлшеуіш түрлендіргіштерінен алынған дабыл жиілігін салыстыруға негізделген. Бұл ретте электрлік тербеліс жиілігіне жылдамдықтың əртүрлі түрлендіргіштерін - контактілі, оптикалық, индукциялық, электростатикалық жəне т.б. пайдаланады. Өлшеуіштік түрлендіргіштің типін өлшеу объектісінің құрылымдық ерекшеліктеріне байланысты таңдайды. Индукциялық түрлендіргішті пайдаланғанда білдекке ферромагниттік материалдан жасалған дискті бекітеді, ал катушкасы бар магниттік жетекшіні айнымалы дискіге жақын жерде қозғалтпай орналастырады. Жылжымайтын катушкада дискіні айналдырған кезде ЭҚК тураланады, ол аспапқа ендірілген күшейткішпен күшейтіледі жəне ұқсас сандық түрленуден кейін сандық индикаторға келіп түседі. Оптикалық түрлендіргіш айнымалы объектіге бекітілген тесіктері немесе тісшелері бар дискден, жарық көзінен жəне фотоэлементтен (немесе фоторезистордан) тұрады. Объектіні айналдыру кезінде 177 жарықтық ағын жарық көзінен айналу жиілігіне еселі жиілікпен үзіледі жəне имульстік жарық түрінде жарықтық ағын қабылдағышына түседі. Қабылдағышта (фотоэлементте немесе фоторезиторда) жарық ағыны ЭҚК импульстеріне немесе фоторезистор кедергісінің пропорционалдық өзгерісіне түрленеді, қажет болғанда күшейткішпен күшейтіледі жəне ұқсас сандық түрлендіргіш арқылы сандық индикаторға беріледі. Өлшеуіштік түрлендіргіштен алынаын ендірілген генератор мен дабыл жиілігін салыстыру əдісінде құрылған тахометрлер кең таралымға ие болды. Үлгі ретінде 9.11-суретте ТЦ-Зм сандық тахометрдің құрылымдық сұлбасы келтірілген. Аспаптың электрондық кілтінің (ЭК) кірісіне кіріс дабылға тəуелсіз түрде генератордан (Г) алынатын тұрақты жиілік импульстары келіп түседі. Кілттің басқа кірісіне жылдамдықтың өлшеуіштік түрлендіргішінен (ӨТ) импульстар келіп түседі, олар айналу жиілігінен кейін зерттелетін объектіден түседі. Есептеуіштер (Сч) генератордың бір импульсынан əрекет ету уақытында өтетін түрлендіргіштерден импульстер санын ғана есептейді. Импульстердің алынған сериялары сандық кодқа түрленеді жəне сандық есептік құрылғыға (СЕҚ) келіп түседі. 9.11-сурет. ТЦ-Зм сандық тахометрдің құрылымдық сұлбасы жүктеу/скачать 4.38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|