154
Олардың барлығы құрылыс құрылымдарын жылыту үшін және
өнеркәсіптік құрылғылар мен құбырлардың ыстық беттерін оқшаулау
үшін қолданылады. Олар органикалық материалдар алдында
айтарлықтай артықшылықтарға ие, шірімейді,
отқа төзімді және қызмет
ету мерзімі ұзақ. Минералды бұйымдар кеңінен қолданылады.
Минералды мақта минералды балқытпа жібіне созылған суыту
кезінде жұқа және иілгіш талшықтардан тұрады. Шикізат түріне тәуелді
минералды мақта тасты және қожды болып бөлінеді. Тасты мақта
өндірісіне арналған шикізат ретінде тау жыныстары қолданылады
(диабаз, базальт, әктас, доломит), ал қожды мақтаны қара және түсті
металлургия қалдықтарынан алады.
Минералды мата талшықтарының ұзындығы
оны өндіру тәсіліне
тәуелді 2...60 м құрайды; жылуөткізгіштігі 0,042...0,046 Вт/(м • °С) асады.
Минералды мақтаның тығыздығына тәуелді үш марканы шығарады: 75,
100 и 125. Ол ылғалды тартпайды, суыққа төзімділігі, дыбыс жұту
қасиеттері
жақсы,
«демалады»,
жанбайды;
бұйымдардың
жылутөзімділігі (600°) шикізат пен байланыстырғышқа тәуелді болады.
Базальтті талшық 1000°С
температураға дейін балқымай, ұстап тұра
алады. Осы қасиетінің арқасында минералды мақта оттың, жоғарғы
температураның таралуына
қарсы тұрып қана қоймай, сонымен бірге
жанғыш материалдардан жасалған құрылымдардың жануынан да
қорғайды.
Минералды мақта еңбексыйымды және тығыздалуға бейім,
сондықтан қазіргі таңда одан дайн өнімдерді шығарады (сурет 14.3). Осы
талшық үшін байланыстырғыш
зат көмегімен бекітеді, әдетте
синтетикалық шайырлар мен битумдарды пайдаланады, кейде мақтаны
тігеді.
Минералды
мақталардан
жасалған
тігілетін
маталар
байланыстырғыштан
тұрмайды, оларды оқшаулы беттердің 700 °С
дейінгі температурасында пайдалануға мүмкіндік береді.
Сурет 14.3. Минералды мақтадан
жасалған бұйымдар