Педагогика теориясы
Ұжымның мәні, ерекшеліктері
жүктеу/скачать 0.77 Mb.
|
| Ұжымның мәні, ерекшеліктері
«Ұжым» сөзі латынның collido сөзінен шыққан, ол «біріктіру» дегенді білдіреді, ал латынның collektivus сөзі – жинақтау мағынасын білдіреді. Олай болса, «ұжым» сөзі «жиын», яғни қандай да бір тұтастық, бірлік дегенді білдіреді. А.С.Макаренко ұжымның мәнін неғұрлым егжей-тегжейлі анықтап, «Ұжым – қоғамдық тірі организм, ол ағза болғандықтан оның мүшелері бар, өкілеттіктері, жауапкершіліктері, бөліктердің өзара байланысы, өзара тәуелділігі бар организм болып табылады, ал егер олардың ешқайсысы болмаса, онда ұжым емес, жай ғана топ немесе жиын болады» - деп жазды. Әртүрлі авторлар ұжымды анықтай отырып, оның әртүрлі аспектілерін атап көрсетеді. Сонымен, И.Ф.Козлов А.С.Макаренконың идеяларына сүйене отырып, тәрбие ұжымы – қоғамдық пайдалы іс-әрекет пен қарым-қатынастың сан алуан түрлерін, формаларын қамтитын балалар өмірін адамгершілікке тәрбиелеудің ғылыми ұйымдастырылған жүйесі деп тұжырымдайды. Ұжым дегеніміз белгілі бір мақсаттар мен әрекеттер арқылы біріккен адамдар тобын айтамыз. Ұжымның мақсатын ұжым ішінде тағайындалуы мүмкін. Ұжым қоғамның бөлініп өмір сүретін бөлігі емес. Ұжымның ішіндегі бір тұлғаның әрекеті, екінші тұлғамен тығыз байланыста болғанда ғана ұжым атағына лайықты болады. Осындай жағдайдан ұжым ішіндегі бір-біріне деген байланыс пен жауапкершілік сезімі туындайды. Педагогика мен психологияда ұжымның ерекшеліктерін талдау негізінде «балалар тәрбие ұжымы – бұл жалпы әлеуметтік маңызды мақсаттарды көздейтін, әртүрлі бірлескен іс-әрекеттерді ұйымдастыратын, басқару органдары бар және ұжымшылдық қарым-қатынастармен байланысқан мектеп оқушыларының бірлестігі»- деп айтуға болады.. Бұл анықтамада мектептегі тәрбие ұжымының төрт негізгі белгісі бөлектеледі. Толық сипаттаманы төменде көруге болады. Балалар ұжымының келесі ерекшеліктері бар: әлеуметтік маңызды мақсаттар мен міндеттерді қою және оларға қол жеткізу (қызықты перспективалар); мектеп оқушыларын олардың жас және жеке ерекшеліктерін, жынысы мен жас ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі әлеуметтік қызмет түрлеріне қосу; теңдік пен ұжым құрудың негізі ретінде жауапты тәуелділік қатынастарын қалыптастыру; дұрыс қоғамдық пікірді дамыту; ұжымда жағымды дәстүрлердің пайда болуы, сақталуы және жинақталуы; өзін-өзі басқару органдарының тиімді жұмысын ұйымдастыру; балалар ұжымының негізгі өмір салты: оқушылардың әрекетке тұрақты дайындығы, бүкіл ұжымның құндылығы туралы идеядан туындайтын өзін-өзі бағалау сезімі. Ұжымның тәрбиелік мәні оның функцияларына байланысты, оларды шартты түрде үш негізгі топқа бөлуге болады: жүктеу/скачать 0.77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|