Пән бағдарламасының Нысан (Syllabus) титулдық пму ұс н 18. 4/19

БЕКІТЕМІН

деканы______Т.Т. Тоқтағанов

«___»_____________20__ ж.

Құрастырушы: ________ аға оқытушы, магистр, Имангазинова Д. Б.

5В090100 - Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру мамандығының күндізгі оқу нысанындағы студенттеріне арналған

Факультеттің Оқу әдістемелік кеңесінде құпталған «___»______20__ ж.

№___ хаттама
ОӘК төрағасы ________________ Ж. Е. Ахметов «___»______20__ ж.

1.Пәннің оқу құжаты
Пәннің атауы «Тиеу-түсіру жұмыстарының технологиясы және механизациясы»
Міндетті компонент пәні
Кредиттер саны және оқытылу мерзімі

Барлығы – 2 кредит

Курс: 3

Семестр: 5

Барлығы аудиториялық сабақтар – 30 сағат

Дәрістер – 15 сағат

Тәжірибелік – 15 сағат

СӨЖ – 60 сағат

Соның ішінде СӨЖМ – 15 сағат

Жалпы еңбек сыйымдылығы – 90 сағат
Бақылау нысаны

Қорытынды бақылау нысаны Емтихан – 5 семестр

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет:

«Жоғары математика», «Физика», «Метрология, стандартизация және сапаны басқару», «Химия», «Теориялық механика», «Сызба геометриясы және инженерлік графика», «Электротехника және электроника негіздері», «Инженерлік геодезия».
Постреквизиттер

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет:

«Біртұтас көлік жүйесі», «Көлік құралдары», «Тасымалдауды ұйымдастыру және қозғалысты басқару», «Көлік логистика».
2. Оқытушы туралы мәлімет және байланыс ақпарат

Аты-жөні - Имангазинова Динара Балғабековна

Ғылыми дәрежесі, лауазымы, мамандығы - магистр, аға оқытушы

«Көлікті техника және логистика» кафедрасы, Б-220,

телефон: 67-36-23 (1216)

E-mail: imangazinovad@mail.ru.

Тиеу-түсіру машиналар және жабдықтар жүйелерінің, машинамен және көліктік-қоймалы комплекстармен басқару автоматтандыру принциптерінің, қоймадағы әр түрлі жүктерді қайта өңдеу технологиялық үрдістерінің заманауи және болашақты білімдерін алу.

Көліктегі заманауи тиеу-түсіру жұмыстарын оқу. Заманауи тиеу-түсіру машиналарын, жабдықтарын, пневматикалық, гидравликалық көліктерін, автомобиль- және вагонтоңқарғыштарын, олардың есептеу теорияларын оқу. Темір жолдар бойымен тасымалданатын негізгі жүктері бар жоғары тиімді технологиялық үрдістер, және де осы жүктерді тар сораптан кең сорапқа, темір жолдан су және автомобиль көліктеріне және де кері тоңқару тәсілдері оқытылады.

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер:

түсініктер болуы қажет:

- тиеу-түсіру технологиялары туралы;

- тиеу-түсіру механизациялары туралы;

-тиеу-түсіру қоймалары;

білуі:

- тиеу-түсіру жұмыстарын және қойма операцияларын ұйымдастыру және олардың тасымалдау үрдісіндегі маңызын;

- сенімділік, стандарттау және патенттеу көрсеткіштерін;

- эргономикалық, эстетикалық, табиғатты және еңбекті қорғау көрсеткіштерін және тиеу-түсіру жұмыстарын және автоматтандыру заттарының экономикалық көрсеткіштерін анықтауын;

икемді болу:

- тиеу-түсірудегі жұмыс өндірісінің және қойма операцияларының жоғары деңгейлі технологиялық үрдісті;

- тиеп-түсіру машиналарының жаңа жүйесін құруда және жобалауда технико-экономикалық тапсырмасын жасай алуын;

- ортақтандырылған жүйеде қазіргі заман машиналарын жөндеу және күту, оларды пайдалануындағы жұмысты;

дағдылануы қажет:

- өндірісте кибернетиканы, электронды есептеуіш қондырғыларын қолдануды және жоспарлық есепте есептесу мен басқару, жоғары деңгейлі машина жүйелерімен автоматты басқару жүйесін үдеулі енгізу, әр түрлі көліктің қарым-қатынасын және тасымалдауды ұйымдастыру технологиясын жаңарту тәжірибелік машықтарды иемдену қажет;

біліктілік деңгейі:

- жылжымалы құрамның жүккөтергіштігін ұлғайту.
5. Пәнді оқудың тақырыптық жоспары

Сабақ түрлеріне байланысты академиялық сағаттарды бөлу

№ п/п	Тақырыптар атауы	Сабақ түрлері бойынша аудиториялық сағаттар саны		СӨЖ
		дәріс	Тәж. жұмыс	Барл.	СӨЖО
	1 тақырып. Кіріспе. Тиеу түсіру жұмыстарын және қойма операцияларын механикаландыру және технологиясының негізі.	5	5	20	5
	2 тақырып. Тиеп-түсіру машиналары және жабдықтары.	5	5	20	5
	3 тақырып. Жүктерді тиеу–түсірудегі технологиясы және механикалары.	5	5	20	5
Барлығы: 90 сағат (2 кредит)		15	15	60	15

6. 
   Дәріс сабақтарының мазмұны
   

1. 
   Тиеп-түсіру жұмыстарын ұйымдастыру. [1, 12-15 бет]
   

1. 
   Жүкті тиеу-түсіру және көліктік-қоймалық жүмыстарды орындаған кезде механикаландыру және автоматтандыру үрдісіне талпынады. Механикаландыруға орындар алдында ең азы бір негізгі операциялы машиналар, агрегаттар, құрылғылар әне басқа механикаландырылған құрал-саймандар мен механикалық, электрлік, пневматикалық немесе гидравликалық жетектері бар аспаптар көмегімен орындалатын жұмыстар жатады.
   

1. 
   Үздіксіз қызмет атқаратын машиналары және жабдықтары. [3, 34-39 бет]
   
2. 
   Үздікті қызмет атқаратын машиналар және оның құрылымдары. [3, 42-51 бет]
   

1. 
   Көліктік және тиеу-түсіру машиналары жұмыстың сипатына қарай үздікті және үздіксіз қызмет атқаратын болып бөлінеді. Үздікті қызмет атқаратын машина жүктің тиісті бөлшегін ұстап алады немесе араластырады жүкпен жүкті түсіру орнына дейін араласады, тиеленеді және содан кейін жаңа тиісті бөлшекті ұстау үшін қайта келеді. Мұндай локомативті, рельсіз кеіліктер, скрепер қондырғысы және т.б. жатады. Уақыт аралығымен кезекті жүктің тиісті бөлшегін ұстау арасы циклдың жалғастырылуы деп аталады. Цикл тасымалдау ара қашықтығына, жүкті тиеу мен түсіруге жіберілген қозғалыс жылдамдығы мен уақытына байланысты.
   

1. 
   Тиеу-түсіру жұмыстарын және қойма операцияларын кешенді механикаландырудың және автоматтандырудың жобалаудың негіздері. [2, 51-53 бет]
   
2. 
   Тараланған-дара жүктердің тиеу-түсіру жұмыстарының технологиясы және механикалары. [1, 24-28 бет]
   
3. 
   Жүктерді контейнерлермен және контейнерлер тасымалдайтын тиеп-түсіру жұмыстарының технологиясы және механикалары. [1, 35-37 бет]
   
4. 
   Ауырсалмақты және ұзын-мөлшерлі жүктердің тиеп-түсіру жұмыстарының технологиясы және механикалары. [2, 26-34 бет]
   
5. 
   Сусымалы-кесекті жүктердің тиеп-түсіру жұмыстарының технологиясы мен механикалары. [2, 42-49 бет]
   
6. 
   Орманды-ағаш жүктерінің тиеп-түсіру жұмыстарының технологиясы және механикалары. [1, 32-46 бет]
   
7. 
   Дәнді-дақылды және көкөністі тиеп-түсіргендегі жұмыстарының технологиясы және механикалары. [1, 59-64 бет]
   
8. 
   Сұйық жүктерді құйып-төгу технологиясы, механикалары және қоймалары. [3, 58-67 бет]
   
9. 
   Ауыстырмалы-төкпелі пункттардағы жүктерді тиеп-түсіру жұмыстарының технологиясы және механикалары. [3, 68-73 бет]
   

1. 
   Қоймалық қызметтер:
   

• 
  Жүкті сақтау;
  
• 
  Жүкті қабылдау және сақтау, өңдеу, жөнелту жөніндегі қоймалық есеп;
  
• 
  Қоймалардағы жүкті сақтандыру;
  
• 
  Жүктерді сақтаудың қоймалық қызметтері;
  
• 
  Жүктерді қоймада сақтауға қатысты қолмен немесе механикамен түсіру жұмыстары;
  
• 
  Товарды қалыптау;
  
• 
  Жүктерді қайтадан буып- түю;
  
• 
  Товарларды таңбалау, стикерлеу;
  
• 
  Сұраныстарды қалыптастыру;
  
• 
  Бүліну және қайтарып беру жұмыстары;
  
• 
  Кросс-докинг (қойма аумағында ұстамай- ақ немесе1-2 күндік қысқа мерзімді орналастырусыз қойма ішінде қабылдау мен жөнелту қызметі).
  

2. 
   Өлшемсіз және салмағы ауыр жүктерді тасымалдау тасымалдың анағұрлым күрделі түрі болып табылады, оны орындау барысында автокөлікпен жер бетімен тасымалдаған кезде арнайы қозғалмалы құрам және теңіз немесе темір жол тасымалы кезінде арнайы шарттар пайдаланылады. Бұл кезде ірі өлшемсіз және ауыр салмақты жүктерді тасымалдау ережелерін қадағалау қажет. Осындай жүктермен жұмыс жасаудың ерекшелігі жүк көтерімділігі жоғары тиеуші-түсіргіш техниканы пайдалану қажеттілігімен, жүктерді орналастыру және бекіту жөніндегі ерекше талаптарымен, тасымалдарды келісудің күрделі ресімінің болуымен, жүктер құнының жоғары болуымен шартталады. Өлшемсіз жүк тасымалын есептеу үшін бізге жүк туралы, оны бекіту тәсілі туралы толық ақпарат, сондай-ақ жүктің сызбалары мен сызба нұсқалары қажет.
   

6. 
   Тәжірибелік сабақтар мазмұны, олардың сағаттық көлемі
   

1. 
   Теке крандардың минималды санын анықтауды үйрену. [1, 5-16 бет]
   

1. 
   Тәуілігіне контейнеро-операциялар санын анықтау.
   

Дәрістер мен оқу құралдарын пайдалану.

1. 
   Көпірлі және теке крандарының өнімділігін есептеуді үйрену. [3, 15-23 бет]
   

1. Цикл уақытын анықтау.

2. Машиналардың пайдалану өнімділігін анықтау.

3. Жылжымалы кранның электроқозғалтқыш механизмінің қуатын анықтау.

Дәрістер мен оқу құралдарын пайдалану.

1. 
   Қоймадағы механикаландыру сызбаларын таңдауды үйрету. [2, 26-37 бет]
   

1. Тиеу-түсіру жұмыстарының механикаландыру сызбаларын таңдау үрдісі неге тәуелді?

2. Тиеу-түсіру жұмыстарының механикаландыру сызбаларын жасау қалай өткізіледі?

Тапсырма орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар

Дәрістер мен оқу құралдарын пайдалану.

Қойманы жобанда оның негізгі параметрлерін анықтау қажет: сыйымдылық, қажетті алаң, ұзындығы, ені, биіктігі, тиеу-түсіру фронттарының өлшемдері. Қойма параметрлерін қойманың жүк өңдеу көлемін және жүк ауласының жұмыс режимін ескеріп анықтайды.

1. 
   Жабық қоймалардың негізгі параметрлерін анықтауды үйрету. [1, 104-115 бет]
   

1. 
   Теміржол қоймаларының талаптары.
   

3. Қойма жабдықтары.

4. Қойма параметрлері.

5. Қойма өлшемдері неге тәуелді?

6. Қойма ұзындығын анықтау.

Тапсырма орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар

Дәрістер мен оқу құралдарын пайдалану.

Түрі бункерлі-силосты ыдыстарды жобалау бұл, яғни олардың шарт қатарына жауап беретін геометриялық өлшемдерін анықтау болып келеді. Осы шарттарға жатады: орналастыратын жүктің қажетті көлеміне бункердің геометриялық сыйымдылығының сәйкестігі, бункердің көлбеу қабырғаларындағы жүк бөлшектерінің тежеуінің жоқтығы, түсіру тесігі арқылы жүктің бөгетсіз шығарылуы, бункерден жүк беру бойынша қажетті өнімділікті қамтамасыз ету.

1. 
   Бункердің өткізу қабілеттілігін анықтауды үйрету. [1, 134-261 бет]
   

1. 
   Тіктөртбұрышты бункердің сыйымдылығын анықтау.
   

Дәрістер мен оқу құралдарын пайдалану.

1 тақырып. Тиеу-түсіру механизмдері мен машиналары.

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Тиеу-түсіру машиналардың түрлері.
   
2. 
   Тиеу-түсірудің автоматтандырылған механизмдері.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Жүкті тиеу-түсіру жұмыстары.
   
2. 
   Жүк сыйымдылығы.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Крандар түрлерінің ерекшеліктері.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Контейнерлердің түрлері.
   
2. 
   Контейнермен тиеу-түсіру жұмыстары.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Қоймадағы операциялар.
   
2. 
   Қойма түрлері.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Дәнді-дақылдар мен көкөністердің тиеу-түсіру технологиясы.
   
2. 
   Жүкті сақтау шарттары.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Тиеу-түсіру пункттары.
   
2. 
   Қойманың негізгі параметрлері.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Сұйық жүктерді тасымалдауда қолданылатын машиналар мен қондырғылар.
   
2. 
   Сұйық жүктерді сақтау қоймалары.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. 
   Сұрақтар дайындау:
   

1. 
   Поддондар түрлері.
   
2. 
   Көліктік пакет.
   

2. 
   Реферат жазу.
   

1. МАЗ-503А автомобилімен табиғи борды тасымалдау кезіндегі автомобиль көлігінің тарту есебі.

2. КрАЗ-256В автомобилімен құрылыс жұмыстарына арналған гравий тасымалдау кезіндегі автомобиль көлігінің тарту есебі.

3. БелАЗ-540 автомобилімен құрылыс жұмыстарына арналған құм тасымалдау кезіндегі автомобиль көлігінің тарту есебі.

4. 100 м қашықтыққа ірібөлік абразивті жүктерді тасымалдау кезіндегі өнімділігі 100 тонна/сағатына таспалы конвейердің есебі.

5. 50 м қашықтыққа орташабөлік абразивті жүктерді тасымалдау кезіндегі өнімділігі 120 тонна/сағатына таспалы конвейердің есебі Расчет ленточного конвейера производительностью 120 тонн/час при транспортировке среднекусковых абразивных грузов (камень) на расстояние 50м.

6. 70 м қашықтыққа кіші абразивті ұсақбөлік жүктерді тасымалдау кезіндегі өнімділігі 160 тонна/сағатына таспалы конвейердің есебі.

7. КБ-160 башенный кранның ауыспалы өнімділігін анықтау.

8. КБ-306А башенный кранның ауыспалы өнімділігін анықтау.

9. КБ-100 башенный кранның ауыспалы өнімділігін анықтау.

10. КБ-60 башенный кранның ауыспалы өнімділігін анықтау.

9. 
   СӨЖМ кеңестерінің графигі (СӨЖМ-нің 25% СӨЖ құрайды)
   

9. 
   Тәлімгерлердің білімін тексеру кестесі
   

Дәріс пен тәжірибелік сабақтарға қатысу 0-100 баллмен бағаланады

9. Студенттердің білімін бағалау өлшемдері

Пәнді оқу барлық өткен материалды қамтитын аралас (тестілеу (мониторинг)+жазбаша) формада өтетін емтиханмен аяқталады. Емтиханға жіберудің міндетті шарты бағдарламада қарастырылған тапсырмаларды орындау болып табылады.

Әр тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.

Жіберу рейтингі ағымдағы сабақтардағы (дәріске қатысу, үй тапсырмасы, СӨЖ тапсырмасы, тәжірибе тапсырмалары және межелік бақылау.) барлық орындалған тапсырмалардың орташа арифметикалығымен есептеледі.

Пән бойынша қорытынды бақылауға (ҚБ) оқу жұмыс бағдарламасының барлық талаптарын орындаған (СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру) және жіберу рейтингін жинаған (50 баллдан кем емес) студенттер жіберіледі.

Әр пән бойынша студенттердің оқу жетістіктерінің дәрежесі қорытынды бағамен (Қ) анықталады, ол жіберу рейтингі (ЖР) және қорытынды баға (ҚБ) қосындысынан және балдық салмақтық үлестерді (СҮ) есепке алып анықтайды:

Пән бойынша қорытынды баға студенттің жіберу рейтингі және қорытынды бақылау бағалары дұрыс болған кезле ғана есептеледі. Қорытынды бақылауға дәлелсіз себеппен келмеу «қанағаттанарлықсыз» деген бағаға тең келеді.

Пән бойынша емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері студенттерге сол күні немесе жазбаша емтихан күннің екінші жартысында босла келесі күні жеткізіледі.

Межелік бақылау (рейтинг) және қорытынды емтихандағы студенттің бідім бағасын 0-100 дейнгі % саналады.

Рейтинг бағасы ағымдағы баға мен межелік бақылау бағасыларының қосындысына тең болады:
Р1(2)=АҮ(2)*0,7+МБ1(2)*0,3
Студенттердің оқу жетістіктері, яғни білімі, ептілігі, икемділігі және құзыреттіліктері көп баллды әріптік жүйе бойынша анықталады:

Әріптікжүйесібойыншабаға	Балдыңцифрлықбаламасы	Пайыздық эквивалент	Дәстүрлі жүйемен баға
A	4,0	95-100	Өте жақсы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	Жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	Қанағат
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

9. 
   Оқытушының талаптары, саясат және құзыреттіліктер
   

Дәрістік сабақта оқытушы студентке сұрақ қойып, 50-100 балл қояды.Оқытушымен көрсетілген мерзімде студенттер әрбір тәжірибелік сабақтан кейін есеп, және де төрттен кем емес реферат тапсыруы міндетті.

Жұмыстарды көрсетілген мерзімде тапсыру керек. Тапсырманың ақырғы тапсыру мерзімі – келесі сабақ немесе СӨЖМ сабағы.

Барлық тапсырмаларды орындамаған және тапсырмаған студенттер емтиханға.

Оқу материалдарын меңгеру дәрежесі тестілермен, сұрақ қою әдісімен немесе жазбаша жұмыстармен тексеріледі. Барлық тексеру әдістері ескертусіз өткізілуі мүмкін.

Оқытушының, тәртіпті сақтамаған студентті адиториядан шығаруға құқығы бар.

Оқытушының басшылығымен студенттердің өздік жұмысын (ОСӨЖ) орындаған кезде келесі төрт негізгі қағидаларды ескеру қажет:

Бірінші – оқытушының пән бойынша бағыттау мақсатында жүргізген сабақтары кезінде берілген мәліметті студенттердің белсенді түрде қабылдауын қамтамасыз ему.

Екінші – оқытушының ақыл-кеңесін ескере отырып, студенттер өз бетінше оқу-әдістемелік әдебиет пен оқулықтарды зерделейді және үй тапсырмаларын, бақылау, курстық т.б. жұмыстарды орындайды. Бұл кезеңде студенттердің жұмыс әдісін білуі және қажырлы болуы маңызды.

Үшінші – оқу барысында кездесетін қиындықтарды талдап, оның себептерін анықтауға тырысу, оқытушыға сұрақтар қойып, оған өзінше жауап табу.

9. 
   Әдебиеттер тізімі
   

1. 
   Жүк тасымалдау ережесі/Правила перевозок грузов. Алматы: Медиа Транспорт, 2005 – 516 с.
   
2. 
   Куанышпаев Ж. М. Жүктану. – Караганда : КарГТУ, 2011. – 134 с.
   
3. 
   Бекжанов З. С. Теміржол көлігімен тасымалдау технологиясы және оны ұйымдастыру: Оқулық. – Астана: «Парасат Әлемі» баспасы, 2005. – 352 бет.