Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Биология және экология кафедрасы
5В060800 Экология мамандығының студенттеріне арналған
Зоология зоогеография негіздерімен
ПӘНІ БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)
Павлодар
Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (SYLLABUS)
бекіту парағы
|
|
Нысан
Ф СО ПГУ 7.18.4/19
|
БЕКІТЕМІН
ХТжЖФ деканы
___________ К.К.Ахметов
2013 ж. «___»___________
Құрастырушы: аға оқытушы _____________ Инсебаева М.К.
Пән бағдарламасы (Syllabus)
Зоология зоогерграфия негіздері
Күндізгі оқу түрінің 5В060800 Экология мамандықтары бойынша оқитын студенттерге арналған
Бағдарлама 2013 ж. «____» ____ бекітілген жұмыс оқу бағдарламасы негізінде құрастырылған.
2013 ж. «__» ____ кафедра отырысында ұсынылған, № __ хаттама
Кафедра меңгерушісі ____________ Ш.М.Жумадина «___» ___ 2013 г.
Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған «____» ____ 2013 ж., № __ хаттама
ОӘК төрайымы __________ Ю.М.Каниболоцкая «___»____ 2013 г.
1. Оқу пәнінің құжаты
Пәннің атауы: Зоология зоогеография негіздері
Жоғары оқу орнының компоненттік пәні
Кредиттер саны мен оқу мерзімдері
Барлығы – 3 кредит
Курс: 1
Семестр: 2
Барлық аудиторлық сабақтар – 45 сағат
Дәрістер - 22,5 сағат
Тәжірибелік/семинар сабақтар – 22,5 сағат
Зертханалық жұмыстар – қарастырылмаған
СРП – 90 сағат
соның ішінде СРСП – 22,5 сағат
Жалпы еңбек сыйымдылығы - 135 сағат
Бақылау формасы
Емтихан – 2 семестр
Пререквизиттер
Курс студенттерде зоология, биология пәндері бойынша білімдердің болуын қарастырады.
Постреквизиттер
Жануарлар экологиясы, Өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер биоалуантүрлілігі, Экологиялық биологияны оқытудың әдістемесі
2. Пән, мақсат пен міндеттер
Пәні - Жануарлардың түрлері және географиялық таралуы туралы пән.
Пәнді оқытудың мақсаты - жануарлар әлемі жүйесі туралы ұғымдарды нақтылау мен жүйелеу, негізгі жануарлар топтарының тіршілігі, олардың экологиясы, жануарлардың табиғи қауымдастықтары туралы, жануарлар әлемінің адам мен табиғаттағы орны.
Пәнді оқытудың міндеттері:
-биоалуантүрліліктің құрылымы мен деңгейін оқыту,
-түрлік алуантүрліліктің заңдылығын анықтау,
- биоалуантүрліліктің қазіргі жағдайының бейнесін қалыптастыру, адам өмірінде биоалуантүрліліктің маңызын анықтау,
- биоалуантүрлілік қысқарудың себептерін анықтау, экожүйелерде тепе-теңдіктің бұзылу принциптерін және себептерін айқындауды үйрену,
-мониторингтік зерттеулер әдістерін үйрену,
-ғылыми зерттеулерде биоиндикация әдістерін қолдану.
3. Білімге, біліктілікке, дағдыларға және құзырлыққа талаптар
Бұл пәнді игеру нәтижесінде студенттер міндетті:
білу - Жануарлардың ішкі және сыртқы құрылысын, олардың тіршілік етуін, түрлік құрамын, мекен ету ортасына тәуелділігін, таралуын, пайда болу жолдарын, сонымен бірге олардың адам мен табиғаттағы маңыздылығын анықтау.
- жануарлардың құрылысы туралы жалпы мәліметтер
- жануарлар класстары мен типтерінің белгілері.
- экологиялық факторлардың жануарлардың әртүрлі топтарына әсері.
Істей білу – оқу-зертханалық құралдарды, оқудың техникалық оқуларды пайдалана алуды білу;
- жануарлар әлемін зерттеудің қазіргі заманғы әдістермен жұмыс істей білуге.
- дала шарттарында жануарлармен жұмысты ұйымдастыруды істей білу.
4. Пәнді оқытудың тематикалық жоспары
Пәннің Тематикалық мазмұны
|
№
|
Пән тақырыптарының мазмұны
|
Сағаттар саны
|
Дәріс
|
пр
|
СӨЖ
|
1
|
Жануарлар патшалығы. Біржасушалы және қарапайымдар жануарлардың патшалық асты.
|
1
|
1
|
5
|
2
|
Көпжасушалылар патшалық асты. Ішекполостные типі
|
5
|
3
|
Жалпақ құрттар типі
|
1
|
|
5
|
4
|
круглые құрттар типі
|
|
1
|
5
|
5
|
Жұмыр құрттар типі
|
|
1
|
5
|
6
|
Буынаяқтылар типі
|
|
1
|
5
|
7
|
Ұлылар типі
|
|
|
7
|
8
|
Балықтардың класс асты
|
|
1
|
10
|
9
|
Қосмекенділер класы
|
|
1
|
10
|
10
|
Бауыр мен жорғалаушылар класы
|
|
1
|
10
|
11
|
Құстар класы
|
|
1
|
10
|
12
|
Сүтқоректілер мен аңдар класы
|
1
|
1
|
10
|
13
|
Зоогеографияның жалпы сипаттамасы.
|
1
|
1
|
10
|
14
|
Фауна туралы түсінік. Зоогеографиялық аймақтарға бөлудің принциптері мен әдістері
|
1
|
1
|
10
|
15
|
Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі
|
1
|
1
|
10
|
|
Барлығы
|
6
|
12
|
117
|
5.Дәріс сабақтарының мазмұны
1 тақырып. Жануарлар әлемі. Біржасушалылар мен қарапайымдар царство асты.
Жануарлар түрлерінің алуантүрлілігі. Жануарлардың классификациясы. Қазақстанда жануарларды зерттеу тарихы. Біржасушалы жануарлар. Қарапайымдардың алуантүрлілігі, жалпы сипаттамасы мен маңызы. Көпжасушалылар царство асты. Ішекполостные типі. Ішекполостнылардың жалпы сипаттамасы, алуантүрлілігі мен маңызы.
2 тақырып. Жалпақ құрттар типі.
Жалпақ құрттардың жалпы белгілері. Кірпік құрттар классы. Сорғыштар классы. Таспа құрттар класы.
3 тақырыбы. Сүтқоректілер мен аңдар класы.
Сүтқоректілер мен аңдардың жалпы сипаттамасы мен құрылысының ерекшелігі.
4 тақырып. Общая характеристика зоогеографии.
Основные разделы зоогеографии. Связи зоогеографии с другими науками. Цели и задачи зоогеографии.
5 тақырып. Фауна туралы түсінік. Зоогеографиялық аймақтарға бөлінудің әдістері мен принциптері.
Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық бөлінуі. Литоральдың фаунистикалық бөлінуі. Пелагиалдың фаунистикалық бөлінуі.
6 тақырып. Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі.
Палеогей патшалығы. Арктогей патшалығы. Неогей патшалығы. Нотогей патшалығы.
6. Практикалық (семинарлық) сабақтардың мазмұны
№1 практикалық жұмыс.
Тақырып. Жануарлар патшалығы. Қарапайымдылар мен біржасушалылар патшалық асты.
Құрылысты, қозғалысты зерттеу мен инфузория
1. Споровик класы.
2. Грегарина клас асты.
3. Кокцидия клас асты.
4. Гидроидтәрізділер класы.
5. Сцифоидтәрізділер класы.
Әдебиет: [1-7]
№2 практикалық жұмыс
Тақырып. круглые құрттар типі.
Ылғалды препаратта аскарида мысалында круглые құрттар типінің құрылысын зерттеу.
1. Нематодалар класы.
Әдебиет: [1-7]
№3 практикалық жұмыс
Тақырып. Сақина тәрізді құрттар типі.
Сыртқы мен ішкі құрылысын зерттеу. Жауынқұрттың тітіркенуіне жауап реакциясы мен қозғалысына бақылау жасау.
1. Многощетинковые класы.
2. Малощетинковые класы.
3. Сүліктер класы.
Әдебиет: [1-7]
№4 практикалық жұмыс
Тақырып.
Буынаяқтылар типі.
Өзен шаянының сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу.
1. Шаянтәрізділер класы.
Әдебиет: [1-7]
№5 практикалық жұмыс
Тақырып. Балықтар клас асты.
Балықтардың ішкі және сыртқы құрылысы мен қозғалыс ерекшеліктерін зерттеу. Ылғалды препаратта балық мүшелерінің орналасуымен танысу.
1. Шеміршекті балықтар класы.
2. Сүйекті балықтар класы.
Әдебиет: [1-7]
№6 практикалық жұмыс
Тақырып. Қосмекенділер класы.
Ылғалды препаратта кесірткенің сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу.
1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.
2. Систематика.
Әдебиет: [1-7]
№7 практикалық жұмыс
Тақырып. Бауыр мен жорғалаушылар класы.
Рептилияның сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу. Бақаның ылғалды препаратында.
1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.
2. Систематика.
Әдебиет: [1-7]
№8 практикалық жұмыс
Тақырып. Құстар класы.
Құстың сыртқы құрылысы, қауырсынның құрылысы. Құс қаңқасының құрылысы. Құс жұмыртқасының құрылысы.
1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.
2. Систематика.
Әдебиет: [1-7]
№9 практикалық жұмыс
Тақырып. Сүтқоректілер класы.
Сүтқоректілердің сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу.
1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.
2. Систематика.
Әдебиет: [1-7]
№10 практикалық жұмыс
Тақырып. Зоогеографияның жалпы сипаттамасы.
Зоогеографияның негізгі бөлімдерін зерттеу. Зоогеографияның басқа ғылымдармен байланысы. Зоогеографияның мақсаттары мен міндеттері. Ортаның факторлары.
2. Жердегі жануарлардың тіршілік ету мен таралу шарттары. Әдебиет: [1-7]
№11 практикалық жұмыс
Тақырып. Фауна туралы түсінік. Зоогеографиялық аймақтарға бөлудің принциптері мен әдістері.
Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық бөлуін зерттеу. Литоральдың фауналық бөлінуі. Пелагиалдың фауналық бөлінуі.
1. Фауна құрылымы.
2. Фауналардың салыстырмалы талдауы.
3. Фаунаның генезисі.
4. Аралдық фауналар.
Әдебиет: [1-7]
№12 практикалық жұмыс
Тақырып. Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі.
Палеогей патшалығын зерттеу. Арктогей патшалығы. Неогей патшалығы. Нотогей патшалығы.
1. Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі.
2. Жер шарының фаунасына антропикалық әсер ету.
Әдебиет: [1-7].
8 СӨЖМ сабақтарыныі мазмұны
СӨЖМ кеңестерінің графигі
№
|
Виды занятия
|
дүйсенбі
|
сейсенбі
|
сембі
|
бейсенбі
|
жұма
|
сенбі
|
1.
|
Дәріс сабақтарының сұрақтары бойынша кеңес беру
|
10.25-11.15
|
|
|
|
|
|
2.
|
Тәжірибелік сабақтарының сұрақтары бойынша кеңес беру
|
|
|
10.25-11.15
|
|
|
|
3.
|
СӨЖ сабақтарының сұрақтары бойынша кеңес беру
|
|
|
|
|
10.25-11.15
|
|
4.
|
Тест тапсырмаларының сұрақтары бойынша кеңес беру
|
10.25-11.15
|
|
|
|
|
|
9 Оқитын студенттердің білімін тексеру кестесі
Дәріс және тәжірибелік қатынасу (семинарлық, зертханалық, жеке, студийлық) 0-100 баллмен бағаланады.
Пән бойынша тапсырмалардың жасау және тапсыру графигі
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың тақырыбы, мақсаты мен міндеті
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Орындалу мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру күні
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Реферат
|
|
|
3 апта
|
|
4-ші апта
|
2
|
Реферат
|
|
|
2 апта
|
|
6-ші апта
|
3
|
Межелік бақылау
|
Модуль 1,2
|
|
|
коллоквиум
|
8-ші апта
|
4
|
Реферат
|
|
|
2 апта
|
|
9-апта
|
5
|
Реферат
|
|
|
2 апта
|
|
11ші апта
|
6
|
Межелік бақылау
|
Модуль 3,4
|
|
|
коллоквиум
|
15-ші апта
|
10. Студенттердің білімдерін анықтаудағы критерийлері
Сабақты жалпы қорытындылауы тест түрінде аяқталады, бұл барлық өтілген материалдарды қамтиды. Емтиханға жіберілуді алу үшін студент келесідей пән бойынша қамтылатын міндеттерді атқаруы қажет:
Әрбір тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.
Жіберілу рейтингі орташа арифметикалық барлық тапсырмаларды ағымдағы сабақтардағы орындалған түрі бойынша есептеледі (дәрістерге қатысу, үй тапсырмалары, СӨЖ тапсырмалары, тәжірибе және т.б. тапсырмалары, межелік бақылау).
Жұмыс оқу бағдарламасындағы барлық орындалған тапсырмалары бойынша (барлық зертханалық жұмыстарды орындау және тапсыру, СӨЖ бойынша тапсырмаларды орындау мен тапсыру), курстық жобаны қорғаудан оң баға алуынан және жіберілу рейтингі 50 баллдан кем болмаған студент қорытынды бақылауға (ҚБ) жіберіледі.
Студенттердің оқу жетістіктерінің деңгейі әр бір пән бойынша, соның ішінде МЕ қорытынды бақылауынан, қорытынды бағамен анықталады, ол ЖР мен ҚБ есебімен есептеледі.
Қ = ЖР*0,6 + ҚБ*0,4
Салмақтық үлесімі әр жыл сайын университеттің ғылыми кеңесімен бекітіледі және ЖР 0,6-дан, ал ҚБ 0,3-тен кем болмауы керек.
КЖ/КЖ комиссия алдында қорғалады. Бағасы көрсетілген жұмысы бойынша және жетекшісінің пікіімен қаралып есептеледі.
Қорытынды бақылау пән бойынша студенттің оң бағасымен және жіберілу рейтингісімен есептеледі.
-
Тұрмыстық құрал-жабдықтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі экологиялық талаптар.
-
Қалдықтарды жоюдың және тасымалдаудың зиянсыз әдіс-тәсілдері.
-
Қазақстанның өнеркәсіп орындары және оларға қойылатын экологиялық талаптар.
Рефератты жазуға арналған әдістемелік нұсқау
Рефератты орындау үшін материалдар ұсынылған әдебиеттерден алынады. Орындауға 1-2 апта уақыт беріледі. Реферат көлемі қолмен жазылса 10-15; компьютерде 10-12 бет болады. Компьютерде жазғанда текстің беттегі иллюстрациялар, таблицалар А-4 өлшемді бетте жазылуы тиіс. Тексті тергенде сол жақ 30 мм, оң-10, жоғары 20, төмен 20 мм-ден кем емес; шрифт көлемі 14, болуы керек, нөмерлеу оң жақ жоғары бүрышында нүктесіз қойылады.
Рефераттың аттестациясы.
Баға қою үшін рефератқа қойылатын талаптар:
1. Тақырыпты құрастыру дәрежесі
2. Ғылым әдебиетті қамту
3. Рефератты жазудың теориялық дәрежесі
4. Ғылыми негізде дұрыс қорытынды жасау
11. Оқытушының талаптары, саясаты және рәсімдері
Студент дәріс сабақтарына міндетті түрде қатысуы тиіс. Сабаққа қатысу әр бір сабақта белгіленеді (сабақтың басында немесе аяғында). Егер белгілеу кезінде студент болмаса, бұл деканаттың қарастыруымен қаралып түсініктеме қағазымен беріледі. Сабақта 2 рет қана жоқ болуы жіберіледі. Сабаққа екі рет қалып келу, бұл бір рет жоқ деп есептелінеді. Егер де екі реттен жоқ болса, бұл әкімшілдік шешім сұрағымен қарастырылады. Дәрісте басқа топтың студенттеріне отыруға тыйым салынады.
Тапсырмаларды дәл уақытында тапсыру қажет. Ең соңғы кезі емтиханға дейін 3 күн қалғанда қабылданады. Осы аталған тапсырмалардың барлығы егер тапсырылмаса, студент емтиханға жіберілмейді.
Тақырыптарды қайталау және өткен материалдарды қамтуы әр кезде қаралып отыруы керек. Оқу материалдарын меңгеруі тестпен немесе коллоквиуммен қаралып бағаланады. Тестілеу кезі студенттерге айтылмай қабылдануы мүмкін.
12. Әдебиет тізімі
негізгі
1. Зоология мен зоогеографияның негіздері: Жоғары педагогикалық оқу орындарының студенттері үшін оқулық/ Г.М. Абдурахманов, И.К. Лопатин, Ш.И. Исмаилов. - М.: «Академия» басылым орталығы, 2001. - 496 б
қосымша
2. Блинников В.И. Зоология экология негіздермен: Педагогикалық институттардың студенттері үшін оқу әдістемесі. - М.: Просвещение, 1990. - 224 б.
3. Головачева Я.А. Зоология: Дәрістер конспектілері. - М.: «Приор - издат», 2005. - 176 б.
4. Жануарлардың тіршілігі: В 7 т./ Бас редакторы В.Е. Соколов. - М., 1984-1989.
5. Константинов В.М., Наумов С.П., Шаталова С.П. Омыртқалылар зоологиясы. - М., 2001.
6. Рыков Н.А. Зоология жануарлардың экологиясы негіздермен: педагогикалық институттардың студенттері үшін оқу әдістемесі. - М.: Просвещение, 1981.- 254 б.
7. Шарова И.Х. Омыртқасыздар зоологиясы.- М., 1999.
Достарыңызбен бөлісу: |