ПӘнінен оқУ-Әдістемелік кешен

келесі талаптар:

• 
  дәріске, СТС және ОБСӨЖ міндетті түрде қатысу. Егер қандай да себептермен студент сабақты босатқан болса, сол күні сабақта өтілген материалға өзі жауапты болады.
  
• 
  Сабақ үстінде ұялы телефонды өшіріп қою қажет.
  
• 
  Сабақты жүйелі түрде бұзып, тәртіп бұзған студент аудиториядан шығарылады, немесе барлық курс үшін "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
  
• 
  СТС және үй тапсырмаларын орындау міндетті
  
• 
  Бақылау жұмыстары міндетті түрде орындалып, аталған уақытта тапсырылуы қажет. Кешіктіріліп өткізілген жұмыс автоматты түрде төмен бағамен бағаланады.
  
• 
  Көшіру орын алғанда студент аудиториядан шығарылады немесе "қанағатанарлықсыз" баға қойылады.
  

Межелік бақылауға сабаққа қатысуы, ағымдағы және үй жұмыстары, тақта алдында жауап беруі, орынында жауап беруі және бақылау жұмыстарын уақытында тапсыруы кіреді.

Қортынды бақылау барлық бақылауды қамтиды: Емтихан бағасы межелік бақылау (40%) және аралық аттестация қортындысын (емтихан – 60%) қамтиды да 100% құрайды.

ОБСӨЖ тақырыптары бойынша бақылау жұмыстары орындалады.
4. Баға қою саясаты
Кесте 2 – Семестр бағаларын есептеу

№	Критерий	Баллдар
1.	Дәріс және практика сабақтарына қатысу	Әрбір сабаққа 2/3 баллдан (1 балл)
2.	Практика сабақтарында жауап беру, тапсырмаларды орындау	Әрбір сұраққа, әрбір тақырыпқа 30 баллдан көп емес
3.	ОБСӨЖ-ді орындау	Әрбір тапсырмаға 25 баллдан
4.	СӨЖ-ді орындау	15 балл
5.	Аралық бақылау жұмысы	50 балл

ОБСӨЖ үй жұмысы формасында орындалады және студенттердің өздік жұмысын қойлатын талаптарға сәйкес өздік жұмыс дәптерлерінде немесе А4 форматындағы беттерде (бекітілген және арнайы папкаға салынған) тапсырылады. Әрбір жұмысты келесі тапсырма алғанға дейін тапсыру керек.

Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ) реферат түрінде орындалады және студенттердің өздік жұмысын қойлатын талаптарға сәйкес тапсырылады.

Өздік жұмысты бақылау келесі формада өтуі мүмкін:

– жасалған жұмысты көрсету;

– өздік меңгерген тақырып бойынша баяндама;

– аудиториялық сабақтарды немесе ОБСӨЖ-де ауызша сұрау;

– жазбаша орындалған тапсырмаларды қорғау.

Өздік жұмысының нәтижелерін тапсырмаған студент қорытынды аттестацияға жіберілмейді.

Өз бетімен меңгерген материал оқытушумен бірге меңгерілген материалмен қоса қорытынды бақылауға шығарылады.

Ескерту: Жақсы баға алу үшін аттестация қоюдан 3 күн бұрын барлық тапсырмаларды орындау керек, бірақ бұл мерзімнен кейін тапсырған студенттерге балл қосылмайды.
Кесте 3 – Студенттердің рейтингтерін есептеу

№ п/п	Студент аты-жөні	Сабаққа қатысу	Пр.сабақтардағы жауаптар	Лаб.сабақ	ОБСӨЖ	СӨЖ	1 сумма	Р1, %	Сабаққа қатысу	Пр.сабақтардағы жауаптар	ОБСӨЖ	СӨЖ	Қайта тапсыру	2 сумма	Р2, %
1.	Идеалды студент	14	28	35	21	5	103	100	16	32	24	5	0	117	100
2.	Иванов И.И.	14	20	25	12	5	76	74	16	30	24	5	5	110	94

Иванов И.И. студенттің рейтингін есептеу

Бірінші рейтинг:

Екінші рейтингті есептегенде қосындыға екінші периодта орындалған жұмыстардың балын қосу керек. Одан басқа, Иванов И.И.-дың балдарына лаб.сабаққа 5 бал қосылды. Сонда, Иванов И.И. рейтінгі

.

Егер студент сабақ бостаып және аралық бақылауды денсаулық жағдайымен немесе кешірімді себеппен уақытында тапсырмаса, ол аралық бақылауды жеке тапсыра алады. Бұл жағдайда институт ректоры студентке құжатқа сәйкес уақыттарда емтиханға дейнгі аралықта аралық бақылауды тапсыруға мүмкіндік береді және жеке рейтингтік ведомость береді.

Пән бойынша баға 100 %-тық шкала бойынша процентпен қойылады.

Студент қорытынды бақылауға өткізіледі, егер оның семестр бойындағы балы 50% немесе одан көп болса. Пән бойынша қорытынды баға келесі шкаламен анықталады (Кесте 7).

Кесте 4 - Бағалар шкаласының әріптік эквиваленті, балл және пайыздар

Әріптік жүйе бойынша баға	Баллдардың цифрлік эквиваленті	Пайыздық құрамы	Дәстүрлі жүйе бойынша баға
A	4,0	95-100	Өте жақсы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	Жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз
I	NA	-	Аяқталмаған
P	-	өтті	Пәнді өтті

5. ПӘН МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

Кесте 5 – Пән мазмұны. Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу

Тема тақырыбы	Теманың №	Мазмұны	Сағат саны
			ДС	ПС	ОБСӨЖ	СӨЖ
1	2	3	4	5	7	8
Техникалық аспаптар және өлшемдер.	Тема №1.1.	Мемлекеттік жүйедегі өндірістік аспаптар.				2
	Тема №1.2.	Өлшеу аспаптардың жіктелуі. ӨЖ жіктелуі. ӨЖ өлшеу дәлдігін жоғарлату әдісі.	1
	Тема №1.3.	Өлшеу құралдардың қателігі және бақылау. Қателіктің жіктелуі.				2
	Тема №1.4.	Өлшеу жүйесінің ақпаратты және өлшеу құрал элементінің типтік құрылымы. Берілген құрылғылардың жіктелуі: электрлік құрылғы және гидравликалық, пневматикалық, электрлік, сандық, аналогті.			4
	Тема №1.5.	Өлшеу құралдың элементі және типтік сұлбаның құрлымы. Автоматты басқару жүйесінде жиі кездесетін атқарушы элементтер: тұрақты және айнымалы тоқтың электроқозғалтқышы, импулсті электроқозғалтқыш, реле, электромагнитті муфталар, электромагнитті вентильдар (бұрағыш) және т.б.			2	2
	Тема №1.6.	Температура өлшейтін аспаптар.	1
	Тема №1.7.	Температура өлшейтін аспаптардың жіктелуі.				2
	Тема №1.8.	Температураны автоматтық реттеу.		2
	Тема №1.9.	Қысым өлшейтін аспаптар.	1
	Тема №1.10.	Қысым өлшейтін аспаптардың жіктелуі.				2
	Тема №1.11.	Қысымды автоматты реттеу.		2
	Тема №1.12.	Газ және сусымалы заттардың сұйық шығынын, көлемін өлшеу.	1
	Тема №1.13.	Шығын өлшейтін аспаптардың жіктелуі.				2
	Тема №1.14.	Заттың салмағын өлшеу. Дозаторлар.			2
	Тема №1.15.	Шығынды автоматты реттеу.		2
	Тема №1.16.	Деңгейді автоматты реттеу.		2
	Тема №1.17.	Сұйық және сусымалы заттың деңгейін өлшеу.	1
	Тема №1.18.	Деңгей өлшейтін аспаптардың жіктелуі.				2
	Тема №1.19.	Сұйықтын тығыздыңын өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі.	1			2
	Тема №1.20.	Тұтқырлық өлшейтін аспапатар. Олардың жіктелуі.	1			2
	Тема №1.21.	Ылғалдылық өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі.	1			2
	Тема №1.22.	Өлшеу қателігі.		6
	Тема №1.23.	Концентрат өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі. рН-метрлер.	1			2
	Тема №1.24.	Газ құрамын өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі.	1			2
	Тема №1.25.	Хромотографиялық әдіспен газ және сұйықтың құрамын өлшейтін аспаптар.		2
	Тема №1.26.	Сұйықтын құрамын анықтайтын аспаптар.	1
	Тема №1.27.	Анализаторлардың жіктелуі.				2
	Тема №1.28.	Өлшеу құралдарының калибровкасы және тексеру.			2
	Тема №1.29.	Автоматты жүйелер буындарының динамикалық қасиеттері. Реттеу сапасының көрсеткіштері. Реттегіштер және реттеу заңдары: пропорционалдық (П), интегралдық (И), пропорционалдық-интегралдық (ПИ), пропорционалдық -дифференциалдық (ПД) және пропорционалдық-интегралдық- дифференциалдық (ПИД).	1		4	2
	Тема №1.30.	Басқару объектілері және олардың негізгі қасиеттері. Өздігінен теңесу объектісінің қасиеті. Статикалық және астатикалық объектілер. Объектіде кешігу процесі және уақыт тұрақтысы. Объектіде статикалық және динамикалық сипаттамалар.			4
	Тема №1.31.	Реттегіштер, реттеу құрылғылары.		6
	Тема №1.32.	Атқару механизмдер және реттеуші органдар.	1			2
	Тема №1.33.	Датчиктерге қойылатын талаптар. Датчиктердің жіктелуі және олардың негізгі сипаттамалары.			4
	Тема №1.34.	Статика және динамика теңдеулері. Динамика жүйесінің негізгі сипаттамасы. Беріліс функциялары, өтпелі функция, импульсті-өтпелі сипаттама. Жилік сипаттамалар. Жүйенің комплексті түрде берілетін функциялар. Амплитудалық-фазалық-жиіліктік сипаттамасы (АФЖС). Амплитудалық-жиілікті сипаттамасы (АЖС). Фазалық-жиілікті сипаттамасы (ФЖС).			4
	Тема №1.35.	Автоматты реттеу жүйесінің типтік буындары. Буындардың жіктелуі: (пропорционалды, апериодты, тербелмелі, интегралдаушы және кешігу буындары).	1		4	3
	Тема №1.36.	Өтпелі процес сапаның негізгі көрсеткіштерінің бағасы және екпін қисығы. Реттеу сапасының көрсеткіштері: реттеу мерзімі, асыра реттеу, тербермелі және қалыптасқан статикалық ауытқу.		5	4	2
	Тема №1.37.	Автоматты реттеу жүйесінің орнықтылығы. Раус-Гурвиц критерийі. Михайлов критерийі. Найквист критерийі. Логарифмдік жиіліктік сипаттамалары бойынша орнықтылық критерийі.		5		2
	Тема №1.38.	Функционалдық сұлбаны автоматтандыру. Автоматты технологиялық процесс жүйесін жобалау.	1		8	8
		Курс бойынша барлығы:	15	30	45	45

6. ОБСӨЖ және СӨЖ мазмұны

Кесте 6 – ОБСӨЖ және СӨЖ жоспарлары

№ п/п	ОБСӨЖ	СӨЖ
1	2	3
1.	Өлшеу жүйесінің ақпаратты және өлшеу құрал элементінің типтік құрылымы. Берілген құрылғылардың жіктелуі: электрлік құрылғы және гидравликалық, пневматикалық, электрлік, сандық, аналогті.	Мемлекеттік жүйедегі өндірістік аспаптар.
2.	Өлшеу құралдың элементі және типтік сұлбаның құрлымы. Автоматты басқару жүйесінде жиі кездесетін атқарушы элементтер: тұрақты және айнымалы тоқтың электроқозғалтқышы, импулсті электроқозғалтқыш, реле, электромагнитті муфталар, электромагнитті вентильдар (бұрағыш) және т.б.	Өлшеу құралдардың қателігі және бақылау. Қателіктің жіктелуі.
3.	Заттың салмағын өлшеу. Дозаторлар.	Өлшеу құралдың элементі және типтік сұлбаның құрлымы. Автоматты басқару жүйесінде жиі кездесетін атқарушы элементтер: тұрақты және айнымалы тоқтың электроқозғалтқышы, импулсті электроқозғалтқыш, реле, электромагнитті муфталар, электромагнитті вентильдар (бұрағыш) және т.б.
4.	Хромотографиялық әдіспен газ және сұйықтың құрамын өлшейтін аспаптар.	Температура өлшейтін аспаптардың жіктелуі.
5.	Өлшеу құралдарының калибровкасы және тексеру.	Қысым өлшейтін аспаптардың жіктелуі.
6.	Автоматты жүйелер буындарының динамикалық қасиеттері. Реттеу сапасының көрсеткіштері. Реттегіштер және реттеу заңдары: пропорционалдық (П), интегралдық (И), пропорционалдық-интегралдық (ПИ), пропорционалдық -дифференциалдық (ПД) және пропорционалдық-интегралдық- дифференциалдық (ПИД).	Шығын өлшейтін аспаптардың жіктелуі.
7.	Басқару объектілері және олардың негізгі қасиеттері. Өздігінен теңесу объектісінің қасиеті. Статикалық және астатикалық объектілер. Объектіде кешігу процесі және уақыт тұрақтысы. Объектіде статикалық және динамикалық сипаттамалар.	Деңгей өлшейтін аспаптардың жіктелуі.
8.	Датчиктерге қойылатын талаптар. Датчиктердің жіктелуі және олардың негізгі сипаттамалары.	Сұйықтын тығыздыңын өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі.
9.	Статика және динамика теңдеулері. Динамика жүйесінің негізгі сипаттамасы. Беріліс функциялары, өтпелі функция, импульсті-өтпелі сипаттама. Жилік сипаттамалар. Жүйенің комплексті түрде берілетін функциялар. Амплитудалық-фазалық-жиіліктік сипаттамасы (АФЖС). Амплитудалық-жиілікті сипаттамасы (АЖС). Фазалық-жиілікті сипаттамасы (ФЖС).	Тұтқырлық өлшейтін аспапатар. Олардың жіктелуі.
10.	Автоматты реттеу жүйесінің типтік буындары. Буындардың жіктелуі: (пропорционалды, апериодты, тербелмелі, интегралдаушы және кешігу буындары).	Ылғалдылық өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі.
11.		Концентрат өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі. рН-метрлер.
12.	Өтпелі процес сапаның негізгі көрсеткіштерінің бағасы және екпін қисығы. Реттеу сапасының көрсеткіштері: реттеу мерзімі, асыра реттеу, тербермелі және қалыптасқан статикалық ауытқу.	Газ құрамын өлшейтін аспаптар. Олардың жіктелуі.
13.		Анализаторлардың жіктелуі.
14.	Функционалдық сұлбада аспаптардың белгіленуі.	Автоматты реттеу жүйесінің орнықтылығы. Раус-Гурвиц критерийі. Михайлов критерийі. Найквист критерийі. Логарифмдік жиіліктік сипаттамалары бойынша орнықтылық критерийі.

7. «Технологиялық процесті автоматтандыру» және «Биотехнологиялық процестерді автоматтандыру» ПӘНІ БОЙЫНША ОҚУ ПРОЦЕСІНІҢ КҮНТІЗБЕЛІК ГРАФИГІ

Кесте 7 – «Технологиялық процесті автоматтандыру» және «Биотехнологиялық процестерді автоматтандыру» пәні бойынша оқу процесінің күнтізбелік графигі

Апта	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Бақылау түрі	обсөж1 сөж1	пз1 пз2 обсөж2 обсөж3	обсөж4 сөж2 сөж3 с.қ.	пз3 пз4 обсөж5 обсөж6	пз5 пз6 обсөж7 сөж4	обсөж8 сөж5с.қ.	пз7 пз8 обсөж9 обсөж10 сөж6 с.қ.	пз9 пз10 сөж7 7АБ1 с.қ.	сөж8 c.қ.	пз11 сөж9 с.қ.	пз12 сөж10 обсөж сөж11 с.қ.	пз13 пз14 сөж12 с.қ.	пз15пз16сөж13 сөж 14	пз17пзсөж15	пз20пз21 сөж 15 АБ2
баллдар	32	105	42	104	93	32	114	146	53	84	72	93	106	133	143
Барлығы	1352

Аралық бақылау бекітілген графикке сәйкес 7 және 15-ші апталарда өткізіледі.