Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
|
СМЖ 3 деңгейлі құжаты
|
№1 баспа 28.08.2014 ж.
|
ФП 042-18.32/01-2014
|
Cтуденттерге арналған «Гармония» пәнінің бағдарламасы
|
«Гармония»
ПӘНІНЕН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В010600 «Музыкалық білім» мамандығы
2 курс
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2014-2015 оқу жылы
Алғы сөз
1 ҚАРАСТЫРЫЛҒАН
Құрастырған: «Музыкалық білім»
кафедрасының оқытушысы : ______________________Қисамеденова М.Қ.
2 ТАЛҚЫЛАНҒАН
2.1 Кафедра отырысында бекітілген:
Хаттама № ___ от «___»_____ 2014 жыл
«Музыкалық білім» кафедрасының меңгерушісі,
п.ғ.к.: ______________ Бодауова Б.К.
2.2 Педагогика факультетінің Оқу - әдістемелік Бюросының
отырысында бекітілген «___»________ 2014 жыл. Хаттама № 1
Төраймы: ______________ АхметоваТ.Ш.
3. БЕКІТІЛГЕН
Университеттің Оқу Кеңесінің отырысында бекітілген «___»____ 2014 жыл. Хаттама №
ОӘК төрайымы _________ Искакова Г.К.
4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
1
|
Жалпы ережелер
|
|
2
|
Пәннің мазмұны мен жалпы сағат саны
|
|
3
|
Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
|
|
4
|
Курс форматы
|
|
5
|
Курс саясаты
|
|
6
|
Баға қою саясаты
|
|
7
|
Әдебиеттер
|
|
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Оқытушы туралы дерек
Мөлдір Қисамеденқызы Қисамеденова, «Музыкалық білім» кафедрасының оқытушысы, тел: 87012380429,
№ 2 ғимарат, 213 дәрісхана
- Кредиттер саны - 2
1.2 Қысқаша пәннің мазмұны: Музыка теориясының негіздері 5В010600 – «Музыкалық білім» мамандығы бойынша пәннің Оқу-әдістемелік кешені жоғары оқу орының 2 курс студенттерінің 1-2 семестрлеріне, 2 кредит іштей оқитындарға арналған. Жалпы бұл пән базалық пәндерге жатады, мұнда болашақ мұғалімнің білімін тереңдетуге, практикада қолдануға көмектеседі.
1.3 Пәннің мақсаты – музыка сабағынан беретін жан- жақты білімі бар ұстаздарды даярлауда гармония пәні де өз үлесін қосады. қандай да бір көркем ойды білдіруде қолданатын гармониялық тілін үйрету.Осы курсты жүргізгенде оқу негізі тарихи – теориялық, музыка орындаушылық, психология – педагогикалық циклындағы пәндердің, музыкалық білім тарихымен теориясы курсынан алған білімдерінде, іскерліктеріне және дағдыларына сүйенеді.
1.4 Курстың негізгі міндеттері:
- студенттердің музыкалық және жалпы мәдениеттік ой -өрісін кеңейтіп, дамыту.
- музыка өнерінің көркемдік әсемдігін айыра білу және қабылдаудағы сезімталдықты дамыту.
1.5 Оқытудың нәтижесі:
Гармония пәнін меңгеру үшін оның заңдылықтары мен қасиеттерін игеріп, форма, фактура, метроритм, әуен басқа да музыкалық тілдің компаненттерімен байланыстырып қарау қажет. Шығарманың пайда болып қалыптасу процесіндегі музыкалық ойдың дамуы және образдың жасалу мағынасын түсіну қажет. Музыка маманының шығарманы құрап тұрған барлық амал – тәсілдердіңжиынтығын нақтылы жете түсінбей жатып, гармония заңдылықтарын меңгермей жатып, шығарманы жазған автордың ойын немесе орындалған шығарма туралы өзінің пікірін білдіріп, дұры –бұрыстығын айту мүмкін емес. Гармонияның мәнерлі қасиетін ашып көрсету үшін, оның негізгі теориялық заңдылықтарын оқып білумен қатар, олардың практикалық жаттығулармн толықтырып отыру керк. Берілген мелодияны гармонизациялау, секвенцияларды, мелодияларды фортепианода ойнау, гармониялық талдау яғни музыкалық шығармаларды талдау – музыкалық шығарманы гармониялық тұрғыда қарастыру.
1.6 Курсттың пререквизиттері:
Пәнді меңгеру үшін қажет білім әдістемелерінің жиынтығы: студент музыка өнерінің негізгі заңдары туралы берілетін білімдерді игеруі керек, музыкалық грамматиканы игеруі, алған білімдерін іс жүзінде пайдалана алулары керек: ән айтқанда, музыкалық аспаптарда ойнағанда, нота мәтінін талдағанда.
1.7 Курсттың постреквизиттері:
Полифония, музыкалық шығармалардың талдауы.
1 Пәннің мазмұны мен жалпы сағат саны Тақырыптың аты
Кесте 1
№
|
Тақырыптың аты
|
Т/К
|
ОБОБСӨЖ
|
СӨЖ
|
әдебиет
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
1
|
Аккордтың дыбыстарының аттары. Үшдыбыстық. Оның айналымдары. Септаккорд
|
2
|
1
|
3
|
|
2
|
Үшдыбыстықтың әуендік жағдайы. Басты үшдыбыстықтардың функционалды жүйесі. Негізгі үшдыбыстықтардың қосылуы.
|
2
|
1
|
3
|
|
3
|
Әуендерді басты үшдыбыстықтар- мен гармонизациялау. Аккордтарды араластыру.
|
1
|
1
|
3
|
|
4
|
Бастың гармонизациясы. Терциялардың секіруі. Каденциялар. Каданстық квартсекстаккорд.
|
3
|
1
|
3
|
|
5
|
Басты үшдыбыстықтардың секстаккордтары. Үшдыбыстық пен секстаккордтың шешілуіндегі секірулер.
|
3
|
1
|
3,5
|
|
6
|
Өткінші және көмекші квартсекстаккордтар. Негізгі доминантсептаккорд. Доминантсептаккордтың айналымдары. Мажор және гармониялық минордың толық функционалды жүйесі.
|
3
|
1
|
3,5
|
|
7
|
Сексаккорд және екінші сатының ұшдыбыстығы. Алтыншы сатының үшдыбыстығы. Субдоминантсептаккорд. Кіріспе септаккордтар
|
1
|
1,5
|
3,5
|
|
2-ші семестр
|
8
|
Доминанттық аккорд. Доминанттық топтың азырақ қолданылатын аккордтары. Диатоникалық секвенциялар. Каденциядағы ДД және бөлшектің ішіндегі
|
3
|
1,5
|
4
|
|
9
|
Тональдық арақатынастардың түрлері (типтері). Модуляция, аутқыма, салыстырма. Ауытқыма. Хроматикалы және модуляциялы секвенциялар.
|
3
|
1,5
|
4
|
|
10
|
Модуляция. Бірінші аралық туыстықтағы тондылықтарға модуляция. Аккордтық емес дыбыстар. Аккордтардың альтерациясы.
|
3
|
1,5
|
4,5
|
|
11
|
Тондылықтардың туыстық аралықтары. Екі белгіге модуляция. 3-6 белгілерге модуляция. Энгармониялық модуляция.
|
3
|
1,5
|
5
|
|
12
|
Шығарманың тондылық жоспарының негізгі бөлшектік принциптері. Гармониялық талдаудық кейбір сұрақтар.
|
3
|
1,5
|
5
|
|
3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
а) пәнді оқытудағы негізгі кеңестер: Гармония пәнінің көздейтіні – студенттердің музыкалық және жалпы ой өрісін кеңейтіп, музыкалық талантын шыңдауға ынталандыру, олардың музыкалық қабілетінің сезімталдығын, неше түрлі өнер құбылыстарын сын көзімен, бағалай білуге, студенттердің кәсіби, ғылыми –эстетикалық және музыалық ойының өсіп – жетілуіне көмектесу. Бұл реттен гармония пәні басқа да музыка теориясының пәндері сияқты жоғары дәрежелі маман дайындауда өзінің үлесін қосатыны анық.
ә ) пәнді оқытудағы студенттердің іскерлігі: Гармония пәнінің көздейтіні – студенттердің музыкалық және жалпы ой өрісін кеңейтіп, музыкалық талантын шыңдауға ынталандыру, олардың музыкалық қабілетінің сезімталдығын, неше түрлі өнер құбылыстарын сын көзімен, бағалай білуге, студенттердің кәсіби, ғылыми –эстетикалық және музыалық ойының өсіп – жетілуіне көмектесу.
Әдіснамалық дәрежедегі педагогикалық болмыстың құбылыстары мен заңдылықтарын, оларды түсіндіру тәсілдерін ұғыну, логикалық ойлауды меңгеру, әртүрлі мамандықтағы оқытушының шығармашлық өсуінің негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады.
б) Тәжірбиелік сабақтарды дайындаудағы нұсқау: Сонымен бірге тұлғаны білім арқылы дамуы, тұлғаның танымдылық қабілеттерін және танымдық жүйені: ойлауды, ынтаны, қабылдау қабілетін арнайы жасалған оқу және танымдық жағдайлар арқылы дамытуға, сондай – ақ тұлғаның қауіпсіздігін, өзін - өзі өзектілендіру, өзін - өзі бекіту, қарым – қатынас, ойын, танымдық және шығармашылық қажеттіліктерін қанағаттандыруға, белсенді сөздік қорын молайту, студенттерге мектептегі музыка мұғалімнің күнделікті тәжірбиелік жұмысында кездесетін және өте қажет нақты да жүйелі музыка тарихынан, музыка-теория сыннан білім беру, осы алған білімдерін музыкалық оқу-үрдісіне кеңінен дұрыс пайдалана білуге үйрету, өз бетімен жұмыс істеуге дағдыландыру.
в) оқу-әдістемелік кешеннің қолданудағы нұсқаулар кредиттік оқу жүйесінде СӨЖ жұмыстары студенттердің екі есеге ұлғаяды, бұл білім жоғарлатуға үлкен талаптар қояды.
г) емтиханға дайындалудағы кеңестер: қыстық және жаздық сессияға дайын болу үшін ең алдымен берілген тапсырмаларды тәжірбиелік, СӨЖ уақытында өткізілсе, сонда ғана адал еңбек сіңірген студент қандай да болса қиындықтан өтеді, білімі сонда жоғары бағаланады.
4 КУРС ФОРМАТЫ: тәжірбиелік сабағы –15; ОБСӨЖ және СӨЖ тапсырмалары, аттестациялар және емтихандар
5 КУРС САЯСАТЫ: Курстың саясаты пәнді меңгеру процесі кезінде студенттер алдына мынадай администратиялық шарттар қойылады:
Сабаққа кешігу – минус 0,5 балл
Сабақты босату – минус 2 балл
Жұмысты уақытында тапсырмау – минус 1 балл
5 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРЛЕРІНІҢ ЖАЛПЫ САҒАТ САНЫ
№
|
Тақырыптың аты
|
|
|
Т/К
|
ОБОБСӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
Аккордтың дыбыстарының аттары. Үшдыбыстық. Оның айналымдары. Септаккорд
|
2
|
1
|
3
|
2
|
Үшдыбыстықтың әуендік жағдайы. Басты үшдыбыстықтардың функционалды жүйесі. Негізгі үшдыбыстықтардың қосылуы.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
Әуендерді басты үшдыбыстықтар- мен гармонизациялау. Аккордтарды араластыру.
|
1
|
1
|
3
|
4
|
Бастың гармонизациясы. Терциялардың секіруі. Каденциялар. Каданстық квартсекстаккорд.
|
3
|
1
|
3
|
5
|
Басты үшдыбыстықтардың секстаккордтары. Үшдыбыстық пен секстаккордтың шешілуіндегі секірулер.
|
3
|
1
|
3,5
|
6
|
Өткінші және көмекші квартсекстаккордтар. Негізгі доминантсептаккорд. Доминантсептаккордтың айналымдары. Мажор және гармониялық минордың толық функционалды жүйесі.
|
3
|
1
|
3,5
|
7
|
Сексаккорд және екінші сатының ұшдыбыстығы. Алтыншы сатының үшдыбыстығы. Субдоминантсептаккорд. Кіріспе септаккордтар
|
1
|
1,5
|
3,5
|
2-ші семестр
|
8
|
Доминантпокаккорд. Доминанттық топтың азырақ қолданылатын аккордтары. Диатоникалық секвенциялар. Каденциядағы ДД және бөлшектің ішіндегі
|
3
|
1,5
|
4
|
9
|
Тональдық арақатынастардың түрлері (типтері). Модуляция, аутқыма, салыстырма. Ауытқыма. Хроматикалы және модуляциялы секвенциялар.
|
3
|
1,5
|
4
|
10
|
Модуляция. Бірінші аралық туыстықтағы тондылықтарға модуляция. Аккордтық емес дыбыстар. Аккордтардың альтерациясы.
|
3
|
1,5
|
4,5
|
11
|
Тондылықтардың туыстық аралықтары. Екі белгіге модуляция. 3-6 белгілерге модуляция. Энгармониялық модуляция.
|
3
|
1,5
|
5
|
12
|
Шығарманың тондылық жоспарының негізгі бөлшектік принциптері. Гармониялық талдаудық кейбір сұрақтар.
|
3
|
1,5
|
5
|
6 ОБСӨЖ бен СӨЖ мазмұны
Кесте 3 – ОБСӨЖ бен СӨЖ мазмұны
ОБСӨЖ
|
СӨЖ
|
Аккордтың дыбыстарының аттары. Үшдыбыстық. Оның айналымдары. Септаккорд
|
Аккордтың дыбыстарының аттары.
|
Үшдыбыстықтың әуендік жағдайы. Басты үшдыбыстықтардың функционалды жүйесі. Негізгі үшдыбыстықтардың қосылуы.
|
Үшдыбыстықтың әуендік жағдайы. Басты үшдыбыстықтардың функционалды жүйесі.
|
Әуендерді басты үшдыбыстықтар- мен гармонизациялау. Аккордтарды араластыру.
|
Әуендерді басты үшдыбыстықтар- мен гармонизациялау. Аккордтарды араластыру.
|
Бастың гармонизациясы. Терциялардың секіруі. Каденциялар. Каданстық квартсекстаккорд.
|
Бастың гармонизациясы. Терциялардың секіруі. Каденциялар. Каданстық квартсекстаккорд.
|
Басты үшдыбыстықтардың секстаккордтары. Шығарманың тондылық жоспарының негізгі бөлшектік принциптері. Гармониялық талдаудық кейбір сұрақтар.
|
Үшдыбыстық пен секстаккордтың шешілуіндегі секірулер. Гармониялық талдаудық кейбір сұрақтар.
|
Өткінші және көмекші квартсекстаккордтар. Негізгі доминантсептаккорд. Доминантсептаккордтың айналымдары. Мажор және гармониялық минордың толық функционалды жүйесі.
|
Өткінші және көмекші квартсекстаккордтар. Негізгі доминантсептаккорд. Доминантсептаккордтың айналымдары.
|
Секстаккорд және екінші сатының үшдыбыстығы. Алтыншы сатының үшдыбыстығы. Субдоминантсептаккорд. Кіріспе септаккордтар
|
Секстаккорд және екінші сатының үшдыбыстығы. Алтыншы сатының үшдыбыстығы.
|
Доминантпокаккорд. Доминанттық топтың азырақ қолданылатын аккордтары. Диатоникалық секвенциялар. Каденциядағы ДД және бөлшектің ішіндегі
|
Доминантпокаккорд. Доминанттық топтың азырақ қолданылатын аккордтары.
|
Тональдық арақатынастардың түрлері (типтері). Модуляция, аутқыма, салыстырма. Ауытқыма. Хроматикалы және модуляциялы секвенциялар.
|
Тональдық арақатынастардың түрлері (типтері). Модуляция, аутқыма, салыстырма. Ауытқыма. Хроматикалы және модуляциялы секвенциялар.
|
Шығарманың тондылық жоспарының негізгі бөлшектік принциптері. Гармониялық талдаудық кейбір сұрақтар.
|
Гармониялық талдаудық кейбір сұрақтар.
|
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ:
Баға қою әдісі :
Тәжірбиелік сағатты 75 балл 1 аттестацияда и 75 балл 2 аттестацияда .
ОБСӨЖ 45 балл 1 аттестацияда және 45 балл 2 аттестацияда
Бақылау жұмысы 7 және 15 апталарда қойылады, қорытынды нәтижесінде 1-2 аттестация бойынша пәннен жалпы1000 балл, ал семестр бойынша әр рейтинг аттестация бойынша 300 балл
Қорытынды баға курс бойынша төмендегі шкалалар негізінде айқындалады:
2 кесте
апта
|
Бақылау түрі
|
Барлық балл
|
Ескерту
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
1 – 7 апта аралығындағы барлық дәрісханалық сабақтарға қатысуы
|
30
|
Оқытушы оқушының сабаққа қатысу-қатыспауын белгілейді
|
2
|
Аккордтың дыбыстарының аттары. Үшдыбыстық. Оның айналымдары. Септаккорд
|
10
|
ПС
|
3
|
Кілттер. Жарты және бүтін тон. Қосалқы сатылар мен олардың атаулары.альтерация белгілері. Дыбыстар энгермонизмі.
|
20
|
ПС
|
4
|
Нотаға қойылатын қосымша белгілер. Дыбыстың ұзартулары. Кідірістер. Қос дыбыстардың жазылуы.
Дыбыс ұзақтықтарына байланысты глоссарий құру
|
20
50
|
ПС
СӨЖ 1
|
5
|
Тактідегі жай өлшемдерге ұзақтықтардың топтастырылуы.
|
15
|
ПС
|
6
|
Арақашықтар. Арақашықтықтардың сандық және сапалық биіктіктері. Жай арақашықтықтар,айналымдары.
Пән бойынша глоссарий құру
|
15
50
|
ПС
СӨЖ 2
|
7
|
1 Межелік бақылау 1-7 апта бойынша
|
90
|
ПС
|
1-7 апта аралығында оқыту бойынша барлық балл саны
|
300
|
|
|
8-15 апта аралығында дәрісханалық сабақтарға қатысу және дайындалу
|
30
|
Оқытушы оқушының сабаққа қатысу-қатыспауын белгілейді
|
8
|
|
|
|
9
|
Халықтық ладт. Жеті сатылы диатоникалық ладтар-дың – ерекше түрлері. Пентатоника.
|
10
|
ПС
|
10
|
Аккордтар. Үшдыбыст. және оның түрл..Конс. және диссонансты үшдыбыстықтар.
|
10
|
ПС
|
11
|
Септаккорд. Доминантсептаккорд және оның айналымы. Олардың шешілуі. Кіріспе септаккордтары. Екінші сатыдағы септаккорд.
Интервал құру
|
10
50
|
ПС
СӨЖ 3
|
12
|
Аккордтық емес дыбыстар. Тондылықтың туыстығы. Қосалқы аккордтар (септаккордтар). Модуляция, ауытқу,салыстыру туыстық тондылықтырға модуляция. Тондылықтың анықтамасы. Транспозиция. Секвенция.
|
20
|
ПС
|
13
|
Хроматизм. Альтерация. Хроматикалық гамма. Оның дұрыс жазылуы. Әуен. Музыкалық шығармадағы әуеннің алатын орны.
Берілген тональностер бойынша интервалдар құру
|
15
50
|
ПС
СӨЖ 4
|
14
|
Халықмузыкаларының әуендері Әуен қозғалысының бағыты және оның диапазоны. Өткінші және көмекші дыбыстар
|
15
|
ПС
|
15
|
2 Межелік бақылау 8-15 апта бойынша
|
90
|
ПС
|
8-15 апта аралығында оқыту бойынша барлық балл саны
|
300
|
|
Емтихан бойынша барлық балл саны
|
400
|
|
Академиялық оқу бойынша барлық балл саны
|
1000
|
|
2.1 кесте
Бағасы
|
Мағынасы
|
Балл
|
Пайыздар,%
|
А
|
Өте жақсы
|
4,00
|
95 – 100
|
А-
|
Өте керемет
|
3,67
|
90 – 94
|
В.+
|
Жақсы
|
3,33
|
85 – 89
|
В
|
Жақсыға жақын
|
3,00
|
80 – 84
|
В -
|
Сәл жақсы
|
2,67
|
75 – 79
|
С.+
|
Толық қанағаттанарлық
|
2,33
|
70 – 74
|
С
|
Қанағаттанарлық
|
2,00
|
65 – 69
|
С-
|
Сәл қанағаттанарлық
|
1,67
|
60 – 64
|
Д +
|
Нашар
|
1,33
|
55 - 59
|
Д
|
Өте нашар
|
1,00
|
50 - 54
|
F
|
Қанағаттанарлықсыз
|
0,00
|
0-49
|
7 Қолданылған әдебиеттер
-
И.Способин. Элементарная музыка. М. 1987.
-
В.В. Хвостенко. Задачи и упражения по элементарной теории музыки. М. 1973.
-
В.В.Вахромеев. Элементарная теории музыки. М.1983
-
Е. Назайкинский. Звуковой мир музыки. М.1988.
-
Красинская, Уткин. Элементарная теория музыки. М.1984.
-
Виноградов. Занимательная теория музыки. М.1989.
-
И.Дубовский, С.Евсеев, И.Способин, В.Соколов – Учебник гармонии. М.1965.
Достарыңызбен бөлісу: |