СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
СМЖ 3 дәрежелі құжаты
|
ПОӘҚ
|
ПОӘҚ 042-18.31.1.55/01-2014
|
ПОӘҚ
Оқытушыға арналған пән «Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру» бойынша бағдарламасы
|
Баспа №1 11.06.2015 ж.
|
ПӘННІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру»
5В010300 - «Педагогика және психология» мамандығына арналған
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2015
Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН
Құрастырушы _____________ «04» 05.2015 ж. Оралканова И.А., аға оқытушы, PhD доктор, кафедра «Педагогикалық психология»
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Кафедра мәжілісінде «Педагогикалық психология»
Хаттама № 9 «12» 05. 2015 ж.
Кафедра меңгерушісі ______________ Джумажанова Г.К.
2.2 Педагогикалық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысынлда қарастырылыды
Хаттама № 6 «14» 05. 2015 ж.
Төрайымы _________________ Ахметова Т.Ш.
3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама № 6 «11»06. 2015 ж.
Төрайым ________________ Искакова Г.К.
4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН «11» 06. 2015 жылғы №1 баспа
Мазмұны
1 Қолдану саласы
|
4
|
2 Нормативтік сілтемелер
|
4
|
3 Жалпы ережелер
|
4
|
4 Оқу пәнінің (модульдің) мазмұны
|
5
|
5 Білім алушылардың өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі
|
7
|
6 Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы
|
7
|
7 Әдебиеттер
|
8
|
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
Пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамындағы оқытушыға арналған «Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру» пән бойынша бағдарламасы 5В010300 - «Педагогика және психология» мамандығы бойынша білім алушыларға арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған оқытушыға арналған «Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру» пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру тәртібін келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарна сай бекітеді:
- ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2011 жылғы 17 маусымда №261 бұйрығымен бекітілген, ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті білім стандарты;
- 5В010300 «Педагогика және психология» мамандығының типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптары»;
- ДП 042-1.01-2014 құжатталған рәсімдеме «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны».
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
Бүгінгі білім алушы болашақ ұстаз, әдіскер, зерттеуші. Осыған орай, еліміздің жаңа формация педагогының үздіксіз педагогикалық білім беру тұжырымдамасында жаңа формация мұғаліміне қойылатын талаптардың бірі «Болашақ мұғалімдердің теориялық білімін тәжірибе жүзінде қолдана білуге даярлығын қалыптастыру» делінген.
Жоғары оқу орынында білім алушылардың ғылыми ойлау дәрежесін барынша дамытуда шығармашылықпен іздену әрекетін өзіндік зерттеу жұмыстарымен байланыстырып жүргізудің маңызы зор. Бұл міндетті шешуде ғылыми-зерттеу жұмысының әдіснамасы, түрлері, әдістері туралы білім, білік қалыптастыруда «Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру» пәнінің маңызы ерекше.
3.2 Пәнді оқу мақсаты: методологиялық негіздер, кезеңдер және әдістер, психологиялық ғылым мәселесі бойынша ғылыми зерттеуді ұйымдастыру логикасы туралы ойларды қалыптастыру.
3.3 Пәнді оқудың негізгі міндеттері:
- алынған теоретикалық білімнің интеграциясы және оны зерттеу жұмысы барысында қолдана білу іскерлігін қалыптастыру;
- жоспарлаудың практикалық дағдыларымен қалыптастыру және психологиялық зерттеудің барлық кезеңдерін ұйымдастыру;
- ізденістік ойлаудың дамуы, эмпирикалық зерттеуге қызығушылық және шығармашылық.
3.4 Білім алу нәтижесі:
Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:
білу:
-
психологияның қазіргі әдістерін және оны әртүрлі зерттеу тапсырмаларында жетістікке жету үшін қолданылатын мүмкіншіліктері;
-
психологиялық зерттеу логикасы және құрылымы, оның негізгі кезеңдерінің мазмұны;
-
психологиялық зерттеуді жүргізудің этикалық нормалары;
игеру керек:
-
психологиялық-педагогикалық зерттеуді құру әдістерін;
-
психологиядағы зерттеу мәдениетін;
-
ғылыми зерттеудің әдістемелік құралдарымен;
-
пәннің категориялық аппаратымен.
меңгеру керек:
-
мәселені іздеуді жүзеге асыру, тақырыпты таңдау және зерттеу бағдарламасын өңдеуді;
-
зерттеу өзектілігін нақтылау, ғылыми болжамды аргументті түрде алға жылжыту жәнезерттеу туралы ойлардықұру;
-
психологиялық зерттеу әдістерін нақтылау мен талдау және алынған мәліметтерді өңдеуді;
-
эмпирикалық мәліметтер жиынтығын ұйымдастыру және зерттеу нәтижелерінің дұрыстығын қамтамасыздындыру.
түсінуі керек:
-
психологиялық зерттеуді ұйымдастыру принциптері;
-
жоспарлауға талап және психологиялық зерттеудің барлық кезеңдерін ұйымдастыруды.
иемдену керек:
-
методология және психологиялық зерттеуэтикасы туралы көзқарастар;
-
психологиядағы эмпирикалық білім жайлы және оны қазіргі ғылымда, бизнесте, қоғамдық өмірде және саясатта қолдануды;
істей алуы керек:
-
зерттеудің теоретикалық моделдерін құру;
-
ізденісті, өңдеуді, классификацияны ғылыми-теоретикалық жүйелілікті және эмпирикалық ақпаратты;
-
даярлық, безендендіру және жүргізілген зерттеу туралы презентацияларды.
3.5 Пән пререквизиттері:
- Жалпы психология.
3.6 Пән постреквизиті:
- Психология бойынша практикум;
- Психокоррекция және кеңес беру негіздері;
- Білім берудегі психологиялық қызмет.
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:
1 кесте
Курс |
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс сағ.
|
Практ.сағ.
|
Зертх.сағ.
|
БОӨЖ
сағ.
|
БӨЖ сағ.
|
Жалпы сағ.
|
Қортынды
бақылау түрі
|
1
|
1
|
3
|
30
|
15
|
-
|
22,5
|
67,5
|
135
|
Емтихан
|
4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ
2 кесте
Тақырыптардың атауы және оның мазмұны
|
Сағат саны
|
Дәріс сабақтары
|
Модуль 1. Ғылыми зерттеудің методологиясы
|
Ғылым және ғылыми зерттеу туралы жалпы түсінік
Ғылымдағы таным процесінің философиялық, психологиялық негіздері. Ғылыми таным және ғылымның жіктелуі. Г.М. Коджаспированың, А.Құсайыновтың ғылым түсінігіне берген анықтамасы. Ғылымның басты мақсаты. Ғылымның дамуына тарихи шолу. Таным теориясы. Әл-Фарабидің «Ғылымдар классификациясы».
|
2
|
Қазақстандағы ғылыми зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру
Қазақстанда ғылымның даму кезеңдері. Ғылым орын алатын негізгі мекемелер. Ғылыми басылымдар. Білім алушылардың ғылыми-зерттеу жұмысы университетте мамандар дайындаудың міндетті бөлігі, студенттік ғылыми ұйымдар.
|
2
|
Ғылыми танудың методологиялық негіздері
Педагогика әдіснамасы. Ғылыми зерттеу жұмысы және деңгейлері. Ғылыми зерттеудің негізгі компоненттері. Ғылым логикасы. Зерттеу логикасы. Әдіснаманың нормативті жағы. В.В. Краевскийдің ғылымға деген әдіснамалық көзқарасы. Ғылым дамуының заңдылықтары.
|
2
|
Модуль 2. Психологиялық-педагогикалық зерттеудің әдістері
|
Ғылыми ақпараттарды іздеу, жинау және өңдеу
Болашақ маманға қойылатын талаптар. Педагогтың зерттеушілік және шығармашылық қызметі. Әдебиетпен жұмыс әдістемесі. Реферат жазу әдістемесі. Ғылыми мақала, есеп жене баяндама жазу әдістемесі. Әдістемелік нұскау, монография жене тезистің құрылым. Әдебиетпен жұмыс жасаудың екі кезеңі. Негізгі әдебиеттер және қосымша әдебиеттер. Аннотация, сілтеме, цитата.
|
5
|
Ғылыми зерттеудің әдістері
Педагогикалық зерттеу әдістері туралы жалпы түсінік. Педагогикалық зерттеудің теориялық әдістерді. Педагогикалық зерттеудің эмпирикалық әдістері. Зерттеу әдістерін талдау принциптері. Педагогикалық зерттеу әдістерінің әдіснамалық негізі.
1. Жалпы теориялық – талдау, синтез, салыстыру, индукция, дедукция, абстракция, конкретизация, жіктеу.
2. Әлеуметтік – сауалнама, интервью алу, рейтинг.
3. Әлеуметтік психологиялық – социометрия, тест, тренинг.
4. Математикалық – ранжирование, шкалирование, корреляция.
|
5
|
Теориялық зерттеу
Теориялық зерттеу әдістері. Логикалық-теориялық зерттеу әдістері. Ғылыми танымның екінші деңгейі-теориялық деңгейі. Өзекті мәселені анықтау. Салыстырмалы тарихи талдау әдісі. Үлгілеу (моделирование) әдісі. Себепті-тергеулік талдау. Теориялық деңгей әдістері: формализация, аксиоматикалық әдіс, гипотетикалық-дедуктивті әдіс.
|
5
|
Эксперименттік зерттеу
Эмпирикалық зерттеу әдістерінің жіктелуі. Педагогикалық бақылауды өткізу әдістемесі. Педагогикалық эксперименттің жүргізілу әдістемесі. Педагогикалық бақылау. Әңгімелесу. Сауалнама алу. Тест зерттеу әдісі және оның түрлері. Іс-құжаттарды талдау және зерттеу әдіс. Педагогикалық тәжірибелерді зерттеу және жалпылау әдісі.
|
5
|
Ғылыми-зерттеу жұмысын жоспарлау
Қажетті әдебиеттерді жинау. Әдебиеттерге шолу, талдау. Библиография тізімін дайындау. Kipicпe бөлімін дайындау. Тақырыбын бекіту. Эксперименттік жұмыстарды жүргізу. Тәжірибелік педагогикалық жұмыстардың нәтижесін шығару. Қорытынды және ұсыныстарды дайындау және безендіру. Диплом жұмысын алдын ала қорғау және қорғауға рұқсат алу.
|
4
|
Практикалық (семинар) сабақтар
|
Зерттеушінің методологиялық мәдениеті
1. Мәдениет категориясы.
2. Зерттеушінің методологиялық мәдениетінің спецификасы.
3. Методологиялық мәдениетті меңгеру
4. Практикалық іс-әрекеттегі және зерттеудегі рефлексия
5. Зерттеу іс-әрекетіндегі этикалық нормалар
|
3
|
Ғылыми зерттеудің методологиялық принциптері
1. Практика және теория бірлігі принципі.
2. Объективтілік принципі.
3. Тарихи және логикалық бірлік.
|
2
|
Ғылыми зерттеудің категориальды –түсіндірмелі аппараты
Психологиялық-педагогикалық білім құрылымындағы категориялар, терминдер мен түсініктер. Қабылдауды анықтау. Ғылымның категориалды аппаратының құрылуы.
|
2
|
Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдістері
Әдіс түсінігі. Зерттеу әдістерінің классификациясы. Интерпретация психологиялық-педагогикалық зерттеудің әдісі ретінде. Түсіну әдісі. Талдау және жинақтау. Идеализация. Аналогия. Индукция және дедукция.
|
4
|
Нәтижені бағалау критерийлері. Өлшем, мәліметтерді таңдау және өңдеу.
Нені өлшейді: мінез-құлық актісінің әртүрлілігі. Конструктрлер негізінде өлшемді өңдеу. Бағалық өлшем. Сенімділік. Жарамдылық. Өлшем шкаласының түрлері. Таңдау, оның түрлері.
|
4
|
5 БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Қазақстанның белгілі ғалымдары
5.2 Қазақстандағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыратын мекемелер
5.3 Библиографиялық тізім
5.4 Оқу құралына пікір жазу
5.5 Зерттеудің эмпирикалық әдістері
5.6 Зерттеу нәтижесін ұсынудың формалары
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТІМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
3 кесте
Әдебиеттер және оқу-әдістемелік құжаттар |
Кітап
саны
|
Білім алушылар саны
|
Қамтамасыздық пайызы
|
Брызгалова С.И. Введение в научно-педагогическое исследование. - Изд. Калининградского государственного университета, 2010.
|
10
|
3
|
100
|
Образцов П.И. Методы и методология психолого-педагогического исследования. - СПб.: Питер, 2011.
|
2
|
3
|
66
|
Волков Б.С., Волкова Н.В., Губанов А.В. Методология и методы психологического исследования: Учебное пособие для вузов. – М.: Академический Проект; Фонд «Мир», 2012.
|
2
|
3
|
66
|
Дружинин В. Н. Структура и логика психологического исследования. - М., 2010.
|
1
|
3
|
33
|
Борытко Н.М., Моложавенко А.В., Соловцова И.А. Методология и методы психолого-педагогических исследований. – М., «Академия», 2010.
|
10
|
3
|
100
|
Организация психолого-педагогических научных исследований: учеб. пособие /Г.М. Кертаева, О.Б. Боталова. – Алматы, 2010.
|
2
|
3
|
66
|
Основы психологического эксперимента: Учеб.пособие для вузов /под ред. Р.Готтсданкер. – М., 2012.
|
1
|
3
|
33
|
Диагностическая деятельность педагога: учеб. пособие /Н.М.Борытко; под ред. В.А.Сластенина, И.А. Колесниковой. – М., 2012.
|
1
|
3
|
33
|
7 ӘДЕБИЕТ
7.1 Негізгі әдебиеттер:
7.1.1 Брызгалова С.И. Введение в научно-педагогическое исследование. - Изд. Калининградского государственного университета, 2010.
7.1.2 Образцов П.И. Методы и методология психолого-педагогического исследования. - СПб.: Питер, 2011.
7.1.3 Волков Б.С., Волкова Н.В., Губанов А.В. Методология и методы психологического исследования: Учебное пособие для вузов. – М.: Академический Проект; Фонд «Мир», 2012.
7.1.4 Дружинин В. Н. Структура и логика психологического исследования. - М., 2010.
7.1.5 Борытко Н.М., Моложавенко А.В., Соловцова И.А. Методология и методы психолого-педагогических исследований. – М., «Академия», 2010.
7.1.6 Организация психолого-педагогических научных исследований: учеб. пособие /Г.М. Кертаева, О.Б. Боталова. – Алматы, 2010.
7.1.7 Основы психологического эксперимента: Учеб.пособие для вузов /под ред. Р.Готтсданкер. – М., 2012.
7.1.8 Диагностическая деятельность педагога: учеб. пособие /Н.М.Борытко; под ред. В.А.Сластенина, И.А. Колесниковой. – М., 2012.
7.2 Қосымша әдебиеттер:
7.2.1 Александров И.О., Максимова Н.Е. Основы теории психологического исследования. (Экспериментальная психология). - М., 2010.
7.2.2 Анастази А. Урбина С. Психологическое тестирование. – СПб.: Питер, 2003.
7.2.3 Анцупов А.Я., Помогайбин В.Н., Пошивалкин О.А. Методологические проблемы военно-психологических исследований: обзор диссертаций –XX век. –М.: СГИ, 2000.
7.2.4 Гудвин Дж. Исследование в психологии: методы и планирование. - СПб.: Питер, 2004.
7.2.6 Дорфман Л.Я. Методологические основы эмпирической психологии: от понимания к технологии: Учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. – М.: Смысл, ИЦ «Академия», 2009.
7.2.7 Евенко С.Л. Методы математической статистики в психологии: Сборник задач: Учеб. пособ. – М.: ВУ, 2005.
7.2.8 Корнилова Т.В. Введение в психологический эксперимент: Учебник. – М.: Изд-во МГУ, 2010.
Достарыңызбен бөлісу: |
