Тєжірибешілік сабаќтардыњ мазм±ны
ТӘЖІРИБЕШІЛІК САБАҚТАРДЫҢ МАЗМҰНЫ
|
№
|
Тақырып
|
Мазмұны
|
1
|
2
|
3
|
1.
|
Орхон жазуындағы жәдігерліктер.
|
«Орхон»немесе «руна» деп аталатын жазулар. Ежелгі түріктердің наным-сенімдері, исламға дейінгі діни ұғым-түсініктер. Табыну; Көк тәңірі, Жер тәңірі, Ұмай-ана.
Ежелгі түрік мемлекетінің көрнекті әскери қолбасшысы Күлтегін батыр(684-731ж),оның ағасы елбасы Білге қаған(683-734ж) және қағанның кеңесшісі Тоныкөк туралы тасқа қашап жазылған дастандар.
|
2.
|
«Күлтегін» жырының көркемдік ерекшелігі
|
«Күлтегін», «Білге қаған» және «Тоныкөк» жырларында жиі қолданылатын теңеу, метафора,аллегория,гипербола,эпитет,қанатты сөздер,мақал-мәтелдер туралы. Тасқа жазылған дастандардың компазициялық құрылысы.Автор ойының циклдық жүйе арқылы берілуі. Ежелгі түркі позициясының өзіндік әдеби дәстүрі. «Күлтегін» жыры мен қазақ эпосы.
|
3.
|
Қорқыт ата кітабы.(«Китаби дедем Коркуд»)
|
«Қорқыт ата кітабы»-оғыз-қыпшақ әдеби ескерткіші. Қорқыт атаның сыйқырлы күйлері.Қорқыт атаның өсиеттері,ғибрат сөздері,мақал-мәтелдері. «Қорқыт ата кітабын» зерттеуші,тәржімелеушіЕуропа және орыс ғалымдары.Қорқыт ата мұрасын зерттеу,қазақ тіліне аудару ісінеқазақ ғалымдарының қосқан үлесі.
|
4.
|
Оғыз-наме(«Оғыз-қаған» эпосы)
|
«Оғыз-наме» эпосының қаһармандары-Оғыз қаған,оның балалары,Ұлы Түрік,Алтын Қаған,Урум қаған,Урус бек,Сақлаб,Ұлы Орда бек,Қағарлық ер,Темір Қағұл Жосун ер,Көк Бөрі,т.б. «Оғыз-наме»эпосының нұсқалары.Ұйғыр әрпімен және араб әрпімен жазылған нұсқалары. «Оғыз қаған» еңбегін қазақ тілі мен әдебиеті тұрғысынан тұңғыш зерттеуші Қ:Өмірәлиевтің ғылыми еңбектері. «Оғыз-наме» эпосы мен және қазақ әдебиеті. «Оғыз қаған» эпосы мен «Қобланды батыр» жырындағы ұқсас көріністер. Эпостың тілі, көркемдеу әдістері.
|
5.
|
Әбу-Насыр әл-Фараби(870-950)
|
Әл-Фарабидің философия, этика, логика, тіл білімі, әдебиеттану,музыка,т.б. салалар бойынша жазған зерттеулері.Философиялық трактаттары ; «Данышпандықтың інжу маржаны» «Ғылымдардың шығуы», «Философияны оқу үшін алдымен не білу керек.», «Ааристотель еңбектеріне түсіндірме»,т.б.
|
6.
|
М.Қашғари «Диуани лұғат ат- түрк(Түркі сөздерінің жинағы»)
|
«Диуани лұғат ат-түрік»-түрікше-арабша түсіндірме сөздік.Қазіргі түркі тілді халықтардың барлығына ортақ мұра. «Диуани лұғат ат-түрік» -тек сөздік қана емес, сонымен бірге орта ғасырдағы түркілердің қоғамдық, рухани, ғылыми, мәдени, әдеби, саяси өміріне, көне тарихы мен әдет-ғұрпына, салт-санасы мен наным-сеніміне,т.б. қатысты бағалы деректері мол жинақ.
|
7.
|
Ж:Баласағұн «Құтадғу біліг(Құтты білік»)
|
«Құтты білік» дастанының негізгі идеясының мемлекетті дұрыс басқару мәселесі екендігі. Дастанның басты идеясы төрт принципке негізделіп жазылғаны: әділдік, бақ-дәулет, ақыл-парасат, қанағат.
«Құтты білік»-дидактикалық дастан.Төрт принциптің символы ретінде көрінетін төрт қаһарманы: Күнтуды патша, уәзірі Айтолды, уәзірдің баласы Ұғділміш, дәруіш Одгурміш.
|
8.
|
А:Иүгінеки. «Хибатул –Хақайық»
(«Ақиқат сыйы»)
|
«Ақиқат сыйы»- дидактикалық сарында жазылған шығарма.Компазициялық құрылысы, идеялық мазмұны. Қоғамдағы моральдық ұғымдар мен мінез- құлық,әдептілік, тілді тыйып ұстау, жомарттық, мейірімділік, ізгі қасиеттер туралы.Дастанның негізгі тарауларының тақырыптық атаулары: «Бұл кітаптың жазылу себебі мен оның қажеттілігі», «Білімнің пайдасы мен оның қажеттілігі»,
«білімнің пайдасы мен надандықтың зияны туралы», «Тілді тию әдептілік пен
тәртіптіліктің шарты екендігі туралы.
|
9.
|
А.Яссауи «Диуани хикмат»(«Да-
Налық кітабы»)
|
Дәуітұлы, М.Шафиғи,Б.Сағындықов,т.б.
«Диуани хикмат» -исламның дін-шариғат жолдарын дидактикалық мазмұнда поэзия тілімен бейнелеген жыр жинағы. «Даналық кітабы» адамзатты туыстыққа,бауырмалдыққа,ізгілікке, имандылыққа шақырып, мұсылман дінінің
қағида, шарттарын,Алланы танудың жолдарын баяндайды. «Диуани хикматтың» сопылық ағымның философиялық ой-пікірлері: әділдік жолына түсу,ақиқатты іздеп табу,адамның рухани өмірінің таза болуы.
|
10.
|
Сүлеймен Бақырғани «Бақырғани кітабы»
|
«Бақырғани кітабының» негізгі идеясы- сопылық дәстүрді мадақтау, адамгершілікке, адалдыққа,бауымалдыққа үндеу. Гуманистік ой-пікірді ислам діні қағидалары тұрғысынан баяндау. «Бақырғани кітабының» қазақша аударылуы (Б.Сағындықов).
|
11.
|
Н.Рабғузи. «Рабғузи қиссалары»
|
Рабғузи –Алтын Орда дәуірі әдебиетінің ірі өкілдерінің бірі. «Рабғузи қиссалары» (1310ж)- табиғат, дүние құбылыстары, жаратылыстың пайда болуы,халифтар, пайғамбарлар, Адам ата, Жер ана,Көк, Ай мен Жұлдыз, шайтан мен періште т.б. туралы шығыстық сюжеттегі қисса-аңыздар,өлең-жырлар жинағы.
|
12.
|
«Кодекс Куманикус
|
«Кодекс Куманикус –кумандардың кітабы, қыпшақ тілінің сөздігі,қыпшақ тілінің сөздігі, қыпшақ тілі туралы жинақ. «Кодекс Куманикустің» (1303ж) екі бөлімнен тұратындығы.1-бөлім- латынша, парсыша, куманша сөздік.
«Кодекс Куманикустағы» жұмбақтар, христиан аңыздарынан алынған түрлі уағыз-өсиет сөздер. Христостың өмірі,Мария Ананың әулиелігі, киелі апостолдар жөніндегі діни хикая-аңыздар.
|
13.
|
Хорезми «Мұхаббат –наме»
|
«Мұхаббат-наме» дастаны (1353ж)-Алтын Орда дәуірі әдебиетінің ең көрнекті үлгісі. «Махаббат-наменің» қолжазба нұсқалары. Көне ұйғыр жазуындағы және араб жазуындағы екі нұсқаның табылуы. «Махаббат-намені» зерттеуші, аударушы, бастырып шығарушы ғалымдар: Э.Н.Нәжіп, А:М:Щербак,С.Қасымов, В.Валиходжаев, Н.Маллаев,А.Қыраубаева туралы.
Дастан негізінен жігіттің 11 хатынан (намеден) тұратыны, қыздың жігітке жауап хаты берілмейтіні, жігіттің хаты арқылы-ақ қыздың махаббаты айқын бейнеленгені.
|
14.
|
Құтб. «Хұсрау-Шырын» дастаны
|
Құтбтың «Хұсырау-Шырын» дастаны- азербайжанның ұлы ақыны Низамидың осы аттас поэмасының еркін аудармасы.Құтыбтың Низами поэмасын парсы тілінен қыпшақ-оғыз тіліне еркін аударғандығы.
Құтб аудармасының көркмдік ерекшеліктері. Низами поэмасында қала өмірінің,патша сарайындағы сән-салтанаттың, ал Құтб-тың дастанында мал бағумен тіршілік еткен көк майсалы дала көріністерінің көбірек бейнеленетіні.
«Хұсырау-Шырын» дастанының негізгі тақырыбы.
|
15.
|
Сайф Сараи «Гүлстан бит-түрки»
(«Түрік тіліндегі Гүлстан»)
|
«Түркі тіліндегі Гүлістанның»парсы-тәжік әдебиетінің классигі әйгілі Сағди-Ширазидың «Гүлстан» атты шығармасының еркін аудармасы екендігі. «Түркі тіліндегі
Гүлстанның» парсы-тәжік әдебиетінің классигі әйгілі Сағди Ширазидің «Гүлстан» атты шығармасының еркін аудармасы екендігі. «Түркі тіліндегі
Гулистан» қолжазбасының табылуы, зерттелуі, жариялануы. Э.Н.Нәжіп- «Гүлістан бит-түрки» қолжазбасын зерттеуші, аудармашы, кітап етіп шығарушы тюрколог-ғалым..Дастанның компазициялық құрылысы,тілі.
|
Студенттердің өздік жұмыстары
Пәнді игеру барысында тақырыптық жоспар мен бақылау шараларының күнтізбелік кестесіне сәйкес студенттер төмендегі дәрісханадан тыс жұмыстарды орындауы керек.
-
әрбір тәжірибешілік сабаққа дайындалу керек, яғни, үй тапсырмаларын орындау крек;
-
дәріс материалына кірмеген, бірақ міндетті болып саналатын курстың тақырыптарын меңгеріп, конспектілер дайындау керек.
-
С¤Ж мазм±ны
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру формасы
|
Бақылау түрі
|
Сағат көлемі
ҚФ-11
|
1
|
Дәріс сабақтарын өңдеу
|
|
Сабаққа қатысу
|
15 (1х15)
|
2
|
Үй тапсырмасын орындау
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
15 (1х15)
|
3
|
Қосымша материалдарға дайындық
|
Конспект
|
Коллоквиум
|
16
|
4
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
Реферат
|
Семестрлік тапсырманы қорғау
|
10
|
5
|
Бақылау шараларына дайындық
|
|
РК1, РК2
|
4
|
|
Барлығы
|
|
|
60
|
Студенттерге µздігінен оќуѓа берілетін таќырыптар
1. Түрік қағанаты дәуіріндегі әдебиет.
¦сынылатын єдебиет: [1], 1-16 бет, [4], 1-55 беттер, [6] 1-120 беттер.
2. Нәзиралық шығармалар.
¦сынылатын єдебиет: [8], 1-100 беттер; [9], 1-96 беттер.
3. Ислам дәуіріндегі әдебиет.
¦сынылатын єдебиет: [8], 1-85 беттер; [7], 1-44 беттер.
4. Қорқыт жырларындағы өмір мен өлім күресі.
¦сынылатын єдебиет: [3], 1-200 бет.
Реферат тақырыптары.
-
Ежелгі дәуір әдебиетінің зерттелуі.
-
Оғыз дәуіріндегі әдеби ескерткіштер.
-
Ислам мәдениеті және түркі әдебиеті.
-
Әл-Фараби - әдебиетші, ақын.
-
Ахмет Иассауи және сопылық поэзия.
-
Сүлеймен Бақырғани поэзиясындағы этика-мораль мәселесі.
-
«Құтты білік» дастанындағы тәлім-тәрбие мәселесі.
-
М.Қашқари сөздігіндегі тұрмыс-салт үлгілері.
Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі
1 рейтинг (3 семестр)
|
Барлық
балл
|
Апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Аптадағы максим. сағат
|
4
|
15
|
8
|
15
|
8
|
15
|
20
|
15
|
100
|
Дәріс сабағына қатысу
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 1
|
|
ҮТ2
|
|
ҮТ3
|
|
ҮТ4
|
|
16
|
Бақылау формасы
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Макс. балл
|
4
|
|
4
|
|
4
|
|
4
|
|
‡й тапсырмасын орындау
|
СӨЖ түрі
|
|
ҮТ1
|
|
ҮТ2
|
|
ҮТ3
|
|
ҮТ 4
|
40
|
Бақылау формасы
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
Макс. балл
|
|
10
|
|
10
|
|
10
|
|
10
|
Ќосымша материалдарѓа дайындыќ
|
СӨЖ түрі
|
|
ҚМ1
|
|
ҚМ2
|
|
ҚМ3
|
|
ҚМ4
|
20
|
Бақылау формасы
|
|
К
|
|
К
|
|
К
|
|
К
|
Макс. балл
|
|
5
|
|
5
|
|
5
|
|
5
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
СӨЖ түрі
|
|
|
СТ
|
|
СТ
|
|
|
|
8
|
Бақылау формасы
|
|
|
Р1
|
|
Р2
|
|
|
|
Макс. балл
|
|
|
4
|
|
4
|
|
|
|
Межелік
бақылау
|
Тақ. №
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16
|
Бақылау формасы
|
|
|
|
|
|
|
МБ
|
|
Макс. балл
|
|
|
|
|
|
|
16
|
|
2 рейтинг (3 семестр)
|
Барлық
балл
|
Апта
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Аптадағы максим. сағат
|
10
|
15
|
10
|
15
|
10
|
31
|
9
|
100
|
Дәріс сабағына қатысу
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 5
|
|
ҮТ6
|
|
ҮТ7
|
|
ҮТ8
|
16
|
Бақылау формасы
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
Макс. балл
|
4
|
|
4
|
|
4
|
|
4
|
‡й тапсырмасын орындау
|
СӨЖ түрі
|
|
ҮТ5
|
|
ҮТ6
|
|
ҮТ7
|
|
30
|
Бақылау формасы
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Қ
|
|
Макс. балл
|
|
10
|
|
10
|
|
10
|
|
Ќосымша материалдарѓа дайындыќ
|
СӨЖ түрі
|
|
ҚМ5
|
|
ҚМ6
|
|
ҚМ7
|
ҚМ8
|
20
|
Бақылау формасы
|
|
К
|
|
К
|
|
К
|
К
|
Макс. балл
|
|
5
|
|
5
|
|
5
|
5
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
СӨЖ түрі
|
СМ4
|
|
СМ5
|
|
СМ6
|
|
|
18
|
Бақылау формасы
|
Р
|
|
Р
|
|
Р
|
|
|
Макс. балл
|
6
|
|
6
|
|
6
|
|
|
Межелік
бақылау
|
СӨЖ
|
|
|
|
|
|
МБ
|
|
16
|
Бақылау формасы
|
|
|
|
|
|
|
|
Макс. балл
|
|
|
|
|
|
16
|
|
Шартты белгілер: ҮТ1 – үй тапсырмасы №, ,Қ –оқу үрдісіне қатысу, ҚМ –қосымша материал, К- конспект, СМ-семестрлік жұмыс, МБ – межелік бақылау №1.
Достарыңызбен бөлісу: |
